Bireysel Faktörler

Bireysel faktörler denince, çalıĢanın kendisi ve iĢi ile ilgili taĢıdığı özellikler Ģeklinde değerlendirilmekte, yaĢı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitimi düzeyi, çalıĢma süresi ve iĢ beklentileri gibi unsurlar ön plana çıkmaktadır.

1.3.3.1.1 YaĢ

AraĢtırmalar çalıĢanın örgütüne olan bağlılığı ile yaĢı arasında olumlu bir etkileĢim olduğunu saptamıĢtır. YaĢı büyük olan çalıĢanların, küçük olanlara göre daha tecrübeli olmaları ve örgütte daha fazla vakit geçirmeleri vb. nedenlerden dolayı örgütlerine olan bağlılıklarının arttığı saptanmıĢtır. Örgüte yeni katılan genç çalıĢanlar ise, örgütle bütünleĢme, çalıĢma arkadaĢlarına ve örgüte alıĢma aĢamalarından geçtiklerinden dolayı diğerlerine göre dezavantajlıdırlar.48

Gündoğan, kiĢisel özelliklerle ilgili en önemli değiĢkenlerden birinin hizmet süresi ile birlikte incelenmesi gereken kiĢilerin yaĢının olduğu, bu iki kavramın birbirleriyle aynı yönlü bir iliĢki içerisinde olduklarını söylemiĢtir.49

1.3.3.1.2 Cinsiyet

AraĢtırmacılar cinsiyet farkından kaynaklı bağlılık düzeylerini esas alan iki çeĢit yaklaĢım bulunduğunu ifade etmiĢlerdir. Birinci yaklaĢımda her bir cinsin farklı iĢler yapması ve farklı pozisyonlarda çalıĢması sebep gösterilmektedir. Erkeklerin kadınlara göre daha yüksek pozisyon ve daha fazla ücretle çalıĢmalarının bağlılıklarını artırdığı ifade edilmektedir. Diğer yaklaĢımda ise kadınların ev ve aile gibi sorumluluklarını kariyerleri ile çalıĢtıkları örgütün değer ve amaçlarından çok daha önemli görmelerinden dolayı örgüte bağlılık düzeylerinin erkeklere göre daha düĢük çıkmasını sağladığı görüĢtür.50

47 _{Murat Özpehlivan, Kültürel Farklılıkların İşletmelerde Örgüt İçi İletişim, İş Tatmini, Bireysel}

Performans Ve Örgütsel Bağlılık Kavramları Arasındaki İlişkiye Etkileri: Türkiye-Rusya Örneği,

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Okan Üniversitesi, Ġstanbul, 2015, s.107.

48

Mammadova, a.g.e., s.79.

49_{Gündoğan, a.g.e., s.20.}

50_{Esen B.Özcan, Örgütsel Bağlılık Ve İş Değerleri Arasındaki İlişki: Adana İlinde Bir İnceleme,}

18

Fakat bazı araĢtırmacılar ise kadınların erkeklerden daha fazla örgütsel bağlılık gösterdiğini ifade etmektedir. Buna sebep olarak ise kadınların erkeklere göre iĢyerinde daha çok engellerle karĢılaĢmaları, bunu önlemek için yoğun gayret sarf etmeleri, bu durumda duygusal yönden örgütlerine daha fazla yakınlaĢmaları gösterilmiĢtir.51

1.3.3.1.3 Medeni durum

ÇalıĢanların medeni durumu ile örgütsel bağlılıkları arasında düĢük düzeyde bir iliĢki saptanmıĢtır. Bununla ilgili daha çok medeni durumun zorunlu bağlılık ile ilgisinin bulunduğu söylenmiĢtir. Buna gerekçe olarak evli çalıĢanların evli olmayanlara göre daha fazla maddi sorumluluk taĢımaları gösterilmiĢtir. Bu maddi sorumluluğun evli çalıĢanlarda zorunlu bir bağlılık oluĢturduğu söylenebilir.52

Gürül konuya farklı açıdan bakmıĢ, medeni durumun bağlılık iliĢkisi yönünden kadın ve erkek çalıĢanlar arasında farklılıklar gösterebildiğini söylemiĢtir. Özellikle boĢanmıĢ kadınların örgütsel bağlılıklarının erkeklere göre daha yüksek seviyede olduğunu, buna gerekçe olarak ise tek baĢlarına kalan kadınların ayakta durabilmeleri için hâlihazırdaki iĢlerine devam gerekliliğinin zorunlu olduğunu iddia etmiĢtir.53

1.3.3.1.4 Eğitim düzeyi

Yapılan araĢtırmalarda akademisyenler, örgütsel bağlılık ile eğitim düzeyi arasında ters orantılı bir etkileĢim olduğunu iddia etmektedirler. Buna gerekçe olarak ise daha yüksek düzeyde eğitimli kiĢilerin, daha fazla iĢ alternatifine sahip olmaları ve beklentilerinin daha yüksek olması gösterilmiĢtir. Örgütsel bağlılık yönünden çalıĢanların kendi örgütlerinde alacakları eğitiminde önemli olduğunu iddia etmiĢlerdir.54 51_{Tuğ, a.g.e., s.59} 52 Mammadova, a.g.e. 2014, s.80. 53_{Gürül, a.g.e., ss.37-38.}

54_{Meltem Küçük, Kariyer Yönetimi Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları}

Üzerindeki Etkinin İncelenmesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale,

19

Ancak Yurt, örgütsel bağlılık ile eğitim düzeyi arasındaki iliĢki ile ilgili araĢtırmaların sonuçları incelendiğinde bunlar arasında iliĢki olmadığı veya negatif yönde bir iliĢki bulunup bulunmadığı yönünde farklı sonuçlara ulaĢılabildiğini ifade etmiĢtir.55

1.3.3.1.5 ÇalıĢma süresi

Örgütte çalıĢma süresi arttıkça yani düz orantılı olarak çalıĢanın yaĢı arttıkça örgütten kazandığı gelir artmıĢ olacak ve bu o bireyin örgütsel bağlılığını artıracaktır. Ancak bununla birlikte aynı düzeyde çalıĢma süresi bireyin beklentilerini karĢılayamayacak ve örgütsel bağlılığı olumsuz yönde artıracaktır.56

Aynı Ģekilde Mammadova da, çalıĢma süresinin örgütsel bağlılığı etkileyen önemli bir değiĢken olduğunu, örgütte geçirilen sürenin artmasının örgütsel bağlılığı artıracağını, bireyin örgütten zaman içerisinde elde edeceği kazançların örgütsel bağlılığını artıracağını ifade etmiĢtir.57

1.3.3.1.6 ĠĢ beklentileri

Bir örgütte çalıĢan bireylerin beklentileri ile örgütün bireylere sunduğu imkânlar karĢılıklı olarak örtüĢtüğü takdirde örgütsel bağlılık artabilecektir. Örgüt ile çalıĢan bireylerin uyum içinde olmaları için, çalıĢanların beklentilerini karĢılayacak biçimsel Ģartlar oluĢturulmalıdır. ÇalıĢanların örgütten beklentilerine iliĢkin maddeler tablo 3’te gösterilmiĢtir.

Tablo-3ÇalıĢanların iĢ yaĢamından beklentileri58

55 Yurt, a.g.e., s.31. 56 Yurt, a.g.e., ss.30-31. 57 Mammadova, a.g.e., s.81. 58_{ĠĢçimen,a.g.e., s.42.} ĠĢ YaĢamından Beklentiler ĠĢin niteliği ve önemi Yönetim ve Liderlik ĠletiĢim Takım ÇalıĢması Örgütsel Kültür Örgütsel Adalet Güven Ortamı ĠĢ Güvenliği ĠĢ Saatleri

Esnek ÇalıĢma Saatleri ĠĢ Yükü

Stres Düzeyi

Terfi ve kariyer olanakları Öğrenme Fırsatı KurumsallaĢma Ücret Düzeyi Ödüllendirme ÇalıĢma Ortamı Tanınma

Yetki ve Sorumluluk Alabilme Karar Alma Sürecine Katılım MüĢteri Odaklı YaklaĢım Kurum Ġmajı

20