ÖRNEKLEM ETKĠL

Beş Faktör Kişilik Özellikleri (Büyük Beşli)

EYEN BO YUT ETKĠLENEN

BOYUTLAR C.ALFA DEĞERLERĠ

DU YBA G DEVB AG NO RB AG DU YBA G DEVB AG NO RB AG DA G AD SUR AD ETKAD OÖGM BAĞLI OKULLAR DAGAD Pzt. .78 .48 .66 .70 .84 .93 SURAD Pzt. ETKAD Pzt. DÖGM BAĞLI OKULLAR DAGAD Pzt. Pzt. .80 .43 .65 .72 .84 .92 SURAD Pzt. ETKAD Pzt. MTÖGM BAĞLI OKULLAR DAGAD Pzt. Pzt. .82 .47 .63 .76 .87 .93 SURAD Pzt. Pzt. Pzt. ETKAD Pzt. Pzt. Pzt.

6.1.4.1 Dağıtım Adaleti Alt BoyutununÖrgütsel Bağlılık Alt Boyutlarına Etkilerinin Sonuçları

OÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından dağıtım adaleti alt boyutu, duygusal bağlılığı orta seviyede pozitif yöndeetkilemiĢtir. Öğretmenlerin dağıtım adaleti algısı arttıkça; okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri artmaktadır.

DÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından dağıtım adaleti alt boyutu, duygusal ve normatif bağlılığı orta seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir.

167

Öğretmenlerin dağıtım adaleti algısı arttıkça; hem okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri hem de kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

MTÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından dağıtım adaleti alt boyutu, duygusal bağlılığı orta seviyede pozitif yönde, normatif bağlılığı düĢük seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir.Öğretmenlerin dağıtım adaleti algısı arttıkça; hem okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri hem de kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

6.1.4.2 Süreç Adaleti Alt BoyutununÖrgütsel Bağlılık Alt Boyutlarına Etkilerinin Sonuçları

OÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından süreç adaleti alt boyutu, duygusal bağlılığı orta seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir. Öğretmenlerin süreç adaleti düzeyi arttıkça;okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri artmaktadır.

DÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından süreç adaleti alt boyutu, normatif bağlılığı düĢük seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir. Öğretmenlerin süreç adaleti düzeyi arttıkça;kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

MTÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından süreç adaleti alt boyutu, duygusal bağlılığı orta seviyede pozitif yönde,devam ve normatif bağlılığı düĢük seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir. Öğretmenlerin süreç adaleti düzeyi arttıkça;hem okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri, hem okuldan ayrılmanın kendilerine çok büyük külfetler getireceğini düĢünme ve bunun neticesinde okulda kalmayı tercih etme fikirleri, hem de kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

168

6.1.4.3 EtkileĢim Adaleti Alt BoyutununÖrgütsel Bağlılık Alt Boyutlarına Etkilerinin Sonuçları

OÖGM ve DÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından etkileĢim

adaleti alt boyutu normatif bağlılığı düĢük seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir.

Öğretmenlerin etkileĢim adaleti düzeyi arttıkça;kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

MTÖGM bağlı liselerde, örgütsel adaletin alt boyutlarından etkileĢim adaleti alt boyutu, duygusal bağlılığı orta seviyede pozitif yönde,devam ve normatif

bağlılığı düĢük seviyede pozitif yönde etkilemiĢtir. Öğretmenlerin etkileĢim adaleti

düzeyi arttıkça; hem okulla duygusal olarak bütünleĢme, okula daha fazla katkıda bulunma, okulun amaç ve düĢünceleriyle özdeĢleĢerek okulda kalmayı arzulama fikirleri, hem okuldan ayrılmanın kendilerine çok büyük külfetler getireceğini düĢünme ve bunun neticesinde okulda kalmayı tercih etme fikirleri, hem de kendisini okuluna karĢı borçlu hissetme, sadakatin önemine inanma, okulda kalmayı ahlaki bir zorunluluk olarak görme fikri artmaktadır.

Sonuç olarak, bu araĢtırmada her iki bağımsız değiĢkenin bağımlı değiĢkeni etkilemesi ile ilgili elde edilen bulgular, daha önceki araĢtırmacıların bazılarının elde ettikleri bulgularla örtüĢmekte bazıları ile örtüĢmemektedir. Bu sonuç bize, araĢtırmaya ait bulguların daha öncede diğer araĢtırmacılar tarafından elde edildiğini doğrular nitelikte olduğunu göstermektedir.

6.2 ÖNERĠLER

6.2.1 OÖGM Bağlı Okullara Yönelik Öneriler

OÖGM bağlı okullarda görevli öğretmenlerin, okulla duygusal olarak bütünleĢmelerinin sağlanması önemli bir durum olarak görülmüĢtür. Bunu sağlamak amacıyla, yardımsever, arkadaĢ canlısı, hayata pozitif bakan neĢeli, yumuĢak baĢlı, itaatkâr, dürüst, alçakgönüllü, güvenilir, yardımsever ve sevecen, ahlaki ve etik kurallara uygun davranan, duygularına hâkim olan, amaçlara varmadakontrol eğilimli ve planlı öğretmen potföyü oluĢturmak için çalıĢmalar yapılması önerilir.

169

Yine öğretmenlerin okullarına yaptıkları katkılarına karĢılık onlara adil ve adaletli ödül, terfi vb. katkılar yapılması, idareciler tarafından sonuçlar hakkında bilgi verme, kararlara katılım vb. eĢit ve adil uygulamalar yapılması, idarecilerle öğretmenler arasındaki iletiĢiminsaygı, dürüstlük ve nezaket çerçevesinde oluĢturulması önerilir.

6.2.2 DÖGM Bağlı Okullara Yönelik Öneriler

Öğretmenlerin, okulla duygusal olarak bütünleĢmelerinin sağlanması önemli bir durum olarak görülmüĢtür.Bunu sağlamak amacıyla, yumuĢak baĢlı, itaatkâr, dürüst, alçakgönüllü, güvenilir, yardımsever ve sevecen, eleĢtiriye açık, stresle mücadele edebilen, kolaylıkla öfkelenmeyen, özgüveni olan, pozitif duygular yaĢamaya eğilimli öğretmen potföyü oluĢturmak için çalıĢmalar yapılması önerilmektedir. Ancak bu çalıĢma yapılırken dengeli davranıĢ içinde olunmalıdır. Çünkü bu durumda bulunan öğretmenlerin duygusal bağlılığı artarken okuldan ayrılmanın kendilerine çok büyük külfetler getireceğini düĢünerek okulda kalmayı tercih etme fikirleri azalmaktadır.

6.2.3 MTÖGM Bağlı Okullara Yönelik Öneriler

Diğer örneklem gruplarının aksine, yardımsever, arkadaĢ canlısı, hayata pozitif bakan neĢeli öğretmenlerin, okulla duygusal olarak bütünleĢerek daha fazla katkıda bulunma, okulda kalmayı arzulama, ayrılmayı külfetli bulma nedeniyle okulda kalma tercihlerini okulda kalma yönünde kullanma bağlılığını herhangi bir maddi kaygı duymadan kendi isteklerini gerçekleĢtirdikleri görülmektedir. Bu nedenle okul tarafından bu yönde ayrıca çalıĢmalar yapılmasına gerek duyulmadığı anlaĢılmaktadır.

Ancak diğer okul gruplarında olduğu gibi bu okul gurubunda da öğretmenlerin okullarına yaptıkları katkılarına karĢılık onlara adil ve adaletli ödül, terfi vb. katkılar yapılması, idareciler tarafından sonuçlar hakkında bilgi verme, kararlara katılım vb.

170

eĢit ve adil uygulamalar yapılması, idarecilerle öğretmenler arasındaki iletiĢiminsaygı, dürüstlük ve nezaket çerçevesinde oluĢturulması önerilir.

6.2.4 Tüm Okullara Yönelik Genel Öneriler

Neredeyse tüm çalıĢmalarda kanıtlanmıĢ olan Örgütsel Bağlılığın artırılmasının gerekliliği, bu çalıĢmada da öğretmenlerin kiĢilik özellikleri ve örgütsel adalet algılamaları açısından ölçümlenmiĢtir. Çıkan sonuçlar kiĢilik özellikleri ve örgütsel adaletin örgütsel bağlılığı etkilediğini ortaya koymuĢtur. Bu sonuçla Milli Eğitim Bakanlığına bağlı tüm okullarda, öğretmenlerin okullarına olan bağlılıklarının artırılması gerçeği ortaya çıkmıĢtır.

Bu nedenle, öğretmenlerin okullarına yaptıkları katkılarına karĢılık onlara adilveadaletli ödül, terfi vb. katkılar yapılması, idareciler tarafından sonuçlar hakkında bilgi verme, kararlara katılım vb. eĢit ve adil uygulamalar yapılması, idarecilerle öğretmenler arasında saygı, dürüstlük ve nezaket çerçevesinde bir iletiĢim oluĢturulmasıönerilmektedir. Tüm bunlar için sosyal aktiviteler, mesleki kurslar, ödüllendirme, terfi olanakları vb. konularda idare tarafından gerekli önlemler alınmasının iyi sonuçlar doğuracağı değerlendirilmektedir. Ancak, önlemler alınırken her okul grubu için çıkan sonuçların ayrı ayrı değerlendirilmesinin daha faydalı olacağı düĢünülmekte olup bu Ģekilde ele alınması önerilir.

171

KAYNAKÇA

Belgede Örgütsel bağlılığın değerlendirilmesinde, kişilik özellikleri ve örgütsel adalet algısının etkisi üzerine bir araştırma (sayfa 192-197)