Bilişsel Süreç Yaklaşımıyla Sunulan Teşekkür Etme ve Paylaşma Becerileri Öğretim Planları

Öğretime başlamadan önce, bilgisayar öğrencinin sandalyesinin tam karşısına gelecek şekilde yerleştirilmiştir. Uygulamacı da yüzü öğrenciye dönük ve bilgisayar sağ tarafında kalacak şekilde bilgisayarın yanında, öğrencinin karşısında durmuştur. Uygulamacı, öğrenciye bilgisayarı göstererek tanıtmış, çalışmanın adını söylemiş ve öğrenci için etkili olduğu bilinen pekiştirecin verileceğini belirterek kuralları açıklamıştır. Bilgisayarın tanıtımı bittikten sonra, öğrenciye “Şimdi çalışmamıza başlayalım” denilerek öğretim sürecine başlanmıştır.

3.7.3.1.1.Bilişsel Süreç Yaklaşımıyla Sunu

Bilişsel süreç yaklaşımıyla sunulan öğretim oturumlarında, uygulamacı öğretim oturumuna başlarken, öncelikle hedef sosyal becerinin neden öğrenilmesi gerektiği konusunda kısaca açıklama yapmıştır. Uygulamacı bu açıklamanın ardından, birinci video gösterimini öğrenciye iki kez izletmiştir. Video gösterimini izletirken, öğrenciye gösterimde neler olduğunu anlatmıştır. Uygulamacı bilişsel süreç yaklaşımında yer alan sosyal kodlama ( ne olduğunu anlama), sosyal karar verme (bu durumda ne yapılacağına karar verme), sosyal performans (alternatiflerden hangisini uygulayacağına karar verme), sosyal değerlendirme (sonuçta ne olacağına karar verme) aşamalarını izleyerek, bu aşamalarda yer alan soruları kendisine sesli olarak sormuş ve beklenen yanıtları sesli olarak söylemiştir.

Uygulamacı model olduktan sonra, öğrenciye şimdi sıra sende diyerek, öğrencinin bütün aşamaları izleyerek, soruları kendisine sormasını ve beklenen yanıtları vermesini sağlamıştır. Öğrencilerin soruları hatırlamaları için uygulamacı tarafından öğrenciye yardım edilmiştir.

Senaryo: "Sıradaki öğrenciler sırada birbirlerini itiyorlardı. Bu itişme sırasında, Eylül yere düştü. Bunu gören okul görevlisi Hasan Amca, Eylül’ ün yanına gelerek, onu yerden kaldırdı."

Örneğin;

o Öğrenci, uygulamacının yaptığı gibi filmi izledikten sonra yüksek sesle "ne oldu?" diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Öğrenci yüksek sesle "ne oldu?" diye sormazsa, uygulamacı "ilk kuralımız ne olduğunu anlamaktır. Ne olduğunu anlamak için, kendine ne sorman gerekiyor diyerek, öğrencinin ne oldu sorusunu sormasına yardımcı olur. Eğer öğrenci, uygulamacının yardımından sonra "ne oldu?" diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci yine, ne oldu diye sormazsa, uygulamacı "ne olduğunu anlamak için kendimize ne oldu diye sorarız. Hadi sende ne oldu? de" der. Öğrenci "ne oldu?" dediğinde, öğrenciyi pekiştirir.

o Öğrenci "ne oldu?" diye sorduktan sonra, "Sıradaki öğrenciler sırada birbirlerini itiyorlardı. Bu itişme sırasında Eylül yere düştü. Bunu gören okul görevlisi Hasan Amca, Eylül’ ün yanına gelerek onu yerden kaldırdı." derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci "ne oldu?" diye sorduktan sonra cevap vermezse, uygulamacı "kendine ne oldu? diye sordun. Ne oldu, hadi söyle?" diyerek, öğrencinin cevap vermesine yardım eder. Öğrenci "Sıradaki öğrenciler sırada birbirlerini itiyorlardı. Bu itişme sırasında, Eylül yere düştü. Bunu gören okul görevlisi Hasan Amca, Eylül’ ün yanına gelerek, onu yerden kaldırdı." derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci yine cevap vermezse, uygulamacı "hadi sen de, sıradaki öğrenciler sırada birbirlerini itiyorlardı. Bu itişme sırasında Eylül yere düştü. Bunu gören okul görevlisi Hasan Amca, Eylül’ ün yanına gelerek, onu

yerden kaldırdı de" der. Öğrenci "sıradaki öğrenciler sırada birbirlerini itiyorlardı. Bu itişme sırasında, Eylül yere düştü. Bunu gören okul görevlisi Hasan Amca, Eylül’ ün yanına gelerek onu yerden kaldırdı." dediğinde uygulamacı öğrenciyi pekiştirir.

o Öğrenci ne olduğunu anlattıktan sonra, "bu kızın yerinde olsaydım, ne yapardım?" diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci "ben olsam ne yapardım?" diye sormazsa, uygulamacı "şimdi sırada ne yapacağına karar vermek var. Ne yapacağına karar vermek için kendine ne soracaksın?" diyerek, öğrencinin "ben olsam ne yapardım?" diye sormasına yardım eder. Öğrenci "ben olsam ne yapardım?" diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci yine, "ben olsam ne yapardım?" diye sormazsa,

uygulamacı, "ne yapacağına karar vermek için ben olsam ne yapardım diye sorman gerekiyor. Hadi, ben olsam ne yapardım de" der. Öğrenci "ben olsam ne yapardım?" diye sorunca öğrenciyi pekiştirir.

o Öğrenci, ben olsam ne yapardım diye sorduktan sonra, "Yerden kalkmama yardım ettiği için teşekkür ederdim Peki teşekkür etseydim, ne olurdu? Bana yardım eden amca, bir şey değil canın acıdı mı? diye sorar, benimle ilgilenir, bir daha yardıma ihtiyacım olduğunda bana yardım eder ve yardım ettiği için mutlu olurdu" ya da "Ayağa kalkar ve kendim de kalkabilirdim, sen çekil derdim. Peki böyle deseydim ne olurdu? Bana yardım eden amca, yanımdan uzaklaşır ve nasıl olduğumla ilgilenmezdi ve bana kızardı, bir daha ihtiyacım olduğunda bana yardım etmezdi." derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci, "ben olsam ne yapardım?" diye sorduktan sonra soruya cevap vermezse, uygulamacı "ben olsam ne yapardım diye sordun. Sen olsan ne yapardın söyle diyerek, öğrencinin cevap vermesine yardım eder. Eğer öğrenci cevap verirse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci yine cevap vermezse, uygulamacı "Yerden kalkmana yardım ettiği için teşekkür ederdin. Hadi sende, yerden kalkmama yardım ettiği için teşekkür ederdim de der. Öğrenci "Yerden kalkmama yardım ettiği için teşekkür ederim

dediğinde, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Uygulamacı "Teşekkür ettiğinde ne olurdu. Sana yardım eden amca, bir şey değil canın acıdı mı diye sorar, seninle ilgilenir, bir daha yardıma ihtiyacın olduğunda sana yardım eder ve yardım ettiği için mutlu olurdu" der. "hadi sende teşekkür ettiğimde, bana yardım eden amca, bir şey değil canın acıdı mı diye sorar, benimle ilgilenir, bir daha yardıma ihtiyacım olduğunda bana yardım eder ve yardım ettiği için mutlu olurdu de" der. Öğrenci der. Uygulamacı "yere düştüğümde amca bana yardım edince ayağa kalkar ve kendim de kalkabilirdim sen çekil derdim. Hadi sen de ayağa kalkar ve kendim de kalkabilirdim, sen çekil derdim de" der.Öğrenci dediğinde, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Uygulamacı "peki kendim de kalkabilirdim, çekil dediğinde ne olurdu? Sana yardım eden amca yanından gider, nasıl olduğunu sormazdı ve sana kızardı. Yardıma ihtiyacın olduğunda, bir daha sana yardım etmezdi" der. "Hadi sende kendim de kalkardım, çekil dediğimde, bana yardım eden amca yanımdan gider, nasıl olduğumu sormazdı ve bana kızardı. Yardıma ihtiyacım olduğunda, bir daha bana yardım etmezdi de" der. Öğrenci dediğinde, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir.

o Öğrenci, neler yapabileceğini söyledikten sonra, "bana yardım eden amcaya teşekkür ederim" derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci, yapabileceklerini söyledikten sonra, "bana yardım eden amcaya teşekkür ederim" demezse, uygulamacı "sana yardım eden amcaya, ne yapacağına karar ver. Hangisini yapardın? teşekkür mü ederdin, kendim de kalkardım çekil mi derdin?" diye sorarak, öğrencinin "teşekkür ederdim" demesine yardım eder. Öğrenci "bana yardım eden amcaya teşekkür ederdim" derse, uygulamacı pekiştirir. Eğer öğrenci, "kendim de kalkardım, çekil derdim" derse, ya da tepki vermezse, "sana yardım eden amcaya teşekkür edersin, çünkü o zaman o amca bir şey oldu mu diye sorarak, seninle ilgilenir, sana yardım ettiği için mutlu olur ve ne zaman yardıma ihtiyacın olsa seninle ilgilenir" der. "Hadi sen de, bana yardım eden amcaya teşekkür ederim, çünkü o zaman o amca bir şey oldu mu diye sorarak benimle

ilgilenir, bana yardım ettiği için mutlu olur ve ne zaman yardıma ihtiyacım olsa benimle ilgilenir de" der. Öğrenci, "bana yardım eden amcaya teşekkür ederim, çünkü o zaman, o amca bir şey oldu mu diye sorarak benimle ilgilenir, bana yardım ettiği için mutlu olur ve ne zaman yardıma ihtiyacım olsa benimle ilgilenir" dediğinde, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir.

o Öğrenci ne yapacağına karar verdikten sonra, "teşekkür edince ne hissederim?" diye sorarsa, uygulamacı "aferin sana teşekkür edince ne hissedeceğini sordun?" der. Eğer öğrenci, "teşekkür edince ne hissederim?" diye sormazsa, uygulamacı "teşekkür edince ne hissedeceğini bulmak için ne sorarsın?" diye sorarak, öğrencinin "teşekkür edince ne hissederim?" diye sormasına yardım eder. Öğrenci "teşekkür edince ne hissederim?" diye sorarsa, uygulamacı "aferin sana teşekkür edince ne hissedeceğini sordun?" der. Eğer öğrenci yine sormazsa, uygulamacı " teşekkür edince ne hissederim? de" der. Öğrenci, “teşekkür edince ne hissederim?" diye sorunca, uygulamacı "aferin sana teşekkür edince ne hissedeceğini sordun?" der Öğrenci "teşekkür edince mutlu olurdum" derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Öğrenci "mutlu olurdum" demezse, uygulamacı, "teşekkür edince ne hissederdin söyle" diyerek, öğrencinin "mutlu olurdum" demesine yardım eder. Öğrenci mutlu olurdum derse, uygulamacı "aferin, teşekkür edince, ne hissedeceğini söyledin, mutlu olurdum dedin" der. Öğrenci "teşekkür ettiğimde, bana yardım eden amca ne hissederdi?" diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci "teşekkür ederim dediğimde, bana yardım eden amca ne hisseder?" diye sormazsa, uygulamacı "teşekkür ettiğinde, sana yardım eden amcanın ne hissettiğini anlamak için ne sorarsın?" diye sorarak, öğrencinin "teşekkür ettiğinde bana yardım eden amca ne hisseder?"demesine yardım eder. Eğer öğrenci, "teşekkür ettiğimde bana yardım eden amca ne hisseder? diye sorarsa, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Öğrenci "bana yardım eden amca da mutlu olur" derse, uygulamacı öğrenciyi pekiştirir. Eğer öğrenci, "bana yardım

eden amca mutlu olur" demezse, uygulamacı, "teşekkür ettiğinde, sana yardım eden amca mutlu olur, hadi sende teşekkür ettiğimde, bana yardım eden amca mutlu olur de" der. Öğrenci "teşekkür ettiğimde, bana yardım eden amca mutlu olur" dediğinde, uygulamacı, "aferin teşekkür ettiğinde, sana yardım eden amcanın mutlu olacağını söyledin" der.

3.7.3.2. Doğrudan Öğretim Yaklaşımıyla Sunulan Teşekkür Etme ve Paylaşma