Beş Faktör Kişilik Boyutlarının Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,073 2,15 0,89 0,83 0,79 0,81 0,89

4.7.5.2. Beş Faktör Kişilik Boyutlarının Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Beş Faktör Kişilik boyutlarının örgütsel bağlılık bileşenlerine etkisi ile ilgili yapısal eşitlik modellemesi çalışmalarında da yukarıda belirtilen sorunlar nedeniyle geliştirilen çözümlere göre, beş faktör kişilik boyutlarının örgütsel bağlılığa etkisini ölçmek üzere şu şekilde bir yol izlenmiştir:

Örgütsel bağlılığın ölçme modeline ilişkin doğrulayıcı faktör analizinde ortaya çıkan örtük değişkenler arasındaki çok yüksek korelasyon nedeniyle, yapısal eşitlik

141

modellemesi çözümlemelerinde kullanılan örtük değişkenlere ilişkin maddelerin tek değişkene indirgenmesi yoluna gidilmiştir. Söz konusu örtük değişken niteliğindeki bileşenleri korumak üzere modeli test etmek hedefi dikkate alınarak, her bir bileşene ait maddeler kendi aralarında işleme alınmış; maddelerin ortalamaları hesaplanmıştır. Dolayısıyla, DUYBAG (DUB2+DUB4+DUB6/3), DEVBAG (DEB1+DEB5+DEB6/3), NORBAG (NOB2+ NOB3+NOB4+NOB5+NOB6/5) oluşturulmuş ve bu değişkenler, örgütsel bağlılık örtük değişkeninin birer gözlenen değişkeni haline dönüştürülmüştür. Aşağıda her bir kişilik boyutunun örgütsel bağlılığa etkisini gösteren modeller yer almaktadır.

4.7.5.2.1. Dışadönüklüğün Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Dışadönüklüğün örgütsel bağlılığa etkisine ilişkin yapısal eşitlik modeli sonuçları Şekil 22 ve Şekil 23’de gösterilmiştir. Analiz sürecinde dışadönüklük değişkenine ait DISDON2 ve DISDON5 anlamlı faktörler olmadıkları için modelden çıkarılmıştır. Şekil 22 ve Şekil 23’de yer alan modelin son şekline ait standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler incelendiğinde, dışadönüklüğün örgütsel bağlılığı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Dışadönüklük örgütsel bağlılığın 0,89’unu açıklamaktadır. Bu sonuçlara göre, H2 hipotezi kabul edilmiştir.

Şekil 23’de görüldüğü üzere, normatif bağlılığın bu modelde örgütsel bağlılıkta anlamlı bir değişken olmadığı saptanmıştır. Örgütsel bağlılığın üç bileşenli yapısını korumak üzere, modellemede normatif bağlılık çıkarılmamıştır.

Tablo 18’de söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

142

Şekil 22: Dışadönüklüğün Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Standartlaştırılmış Çözüm

Değerleri

143

Tablo 18

Dışadönüklüğün Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,078 2,33 0,95 0,96 0,92 0,92 0,96

4.7.5.2.2. Özdisiplinin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Özdisiplinin örgütsel bağlılığa etkisine ilişkin yapısal eşitlik modeli sonuçları Şekil 24 ve Şekil 25’de gösterilmiştir. Şekil 24 ve Şekil 25’de yer alan standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler incelendiğinde, özdisiplinin örgütsel bağlılığı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Özdisiplin örgütsel bağlılığın 0,81’ini açıklamaktadır. Modeldeki tüm standartlaştırılmış değerler anlamlı çıkmıştır. Bu sonuçlara göre, H3

hipotezi kabul edilmiştir.

Tablo 19’da söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

Şekil 24: Özdisiplinin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Standartlaştırılmış Çözüm

144

Şekil 25: Özdisiplinin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin t Değerleri

Tablo 19

Özdisiplinin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,064 1,87 0,96 0,95 0,92 0,92 0,96

4.7.5.2.3. Uyumluluğun Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Uyumluluğun örgütsel bağlılığa etkisine ilişkin yapısal eşitlik modeli sonuçları Şekil 26 ve Şekil 27’de gösterilmiştir. Şekil 26 ve Şekil 27’de yer alan standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler incelendiğinde, uyumluluğun örgütsel bağlılığı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Uyumluluk örgütsel bağlılığın 0,81’ini açıklamaktadır. Modeldeki tüm standartlaştırılmış değerler anlamlı çıkmıştır. Bu sonuçlara göre, H4

hipotezi kabul edilmiştir.

Tablo 20’de söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

145

Şekil 26: Uyumluluğun Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Standartlaştırılmış Çözüm

Değerleri

146

Tablo 20

Uyumluluğun Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,064 1,87 0,96 0,95 0,92 0,92 0,96

4.7.5.2.4. Nevrotikliğin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Nevrotikliğin örgütsel bağlılığa etkisine ilişkin yapısal eşitlik modeli sonuçları Şekil 28 ve Şekil 29’da gösterilmiştir. Analiz sürecinde nevrotiklik değişkenine ait NEVRO2 ve NEVRO5 anlamlı faktörler olmadıkları için modelden çıkarılmıştır. Şekil 28 ve Şekil 29’da yer alan modelin son şekline ait standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler incelendiğinde, nevrotikliğin örgütsel bağlılığı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Nevrotiklik örgütsel bağlılığın 0,89’unu açıklamaktadır. Bu sonuçlara göre, H5 hipotezi reddedilmiştir.

Şekil 29’da görüldüğü üzere, normatif bağlılığın bu modelde örgütsel bağlılıkta anlamlı bir değişken olmadığı saptanmıştır. Örgütsel bağlılığın üç bileşenli yapısını korumak üzere, modellemede normatif bağlılık çıkarılmamıştır.

Tablo 21’de söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

147

Şekil 28: Nevrotikliğin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Standartlaştırılmış Çözüm

Değerleri

148

Tablo 21

Nevrotikliğin Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,078 2,33 0,95 0,96 0,92 0,92 0,96

4.7.5.2.5. Deneyime Açıklığın Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli

Deneyime açıklığın örgütsel bağlılığa etkisine ilişkin yapısal eşitlik modeli sonuçları Şekil 30 ve Şekil 31’de gösterilmiştir. Şekil 30 ve Şekil 31’de yer alan standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler incelendiğinde, deneyime açıklığın örgütsel bağlılığı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Deneyime açıklık örgütsel bağlılığın 0,78’ini açıklamaktadır. Modeldeki tüm standartlaştırılmış değerler anlamlı çıkmıştır. Bu sonuçlara göre, H6 hipotezi kabul edilmiştir.

Tablo 22’de söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

Şekil 30: Deneyime Açıklığın Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Standartlaştırılmış

149

Şekil 31: Deneyime Açıklığın Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin t Değerleri

Tablo 22

Deneyime Açıklığın Örgütsel Bağlılığa Etkisine İlişkin Yapısal Eşitlik Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,060 1,79 0,96 0,95 0,91 0,91 0,96

4.7.5.3. Psikolojik Sermaye İle Beş Faktör Kişilik Boyutları Arasındaki İlişkiye İlişkin Ölçüm Modeli

Psikolojik sermaye ile beş faktör kişilik boyutları arasındaki ilişkiye ilişkin ölçüm modeli sonuçları Şekil 32 ve Şekil 33’te gösterilmiştir. Analiz sürecinde psikolojik sermaye değişkenine ait IYIM5, IYIM6, PSDAY4 ve UMUT1; dışadönüklük değişkenine ait DISDON4, DISDON6, DISDON8; özdisiplin değişkenine ait OZDIS5, OZDIS6; uyumluluk değişkenine ait UYUM5; nevrotiklik değişkenine ait NEVRO4, NEVRO6, NEVRO8; deneyime açıklık değişkenine ait DENAC2, DENAC5, DENAC7, DENAC10 anlamlı faktörler olmadıkları veya açıkladıkları varyanslar 0,30’un altında olduğu için modelden çıkarılmıştır.

150

Şekil 32 ve Şekil 33’te yer alan modelin son şekline ait standartlaştırılmış yol katsayıları ile kritik değerler ve Tablo 23’deki korelasyon matrisi incelendiğinde, şu sonuçlar elde edilmiştir:

 Psikolojik sermaye ile dışadönüklük arasında ters yönde ve zayıf;  Psikolojik sermaye ile özdisiplin arasında aynı yönde ve güçlü;  Psikolojik sermaye ile uyumluluk arasında aynı yönde ve güçlü;

 Psikolojik sermaye ile nevrotiklik arasında ters yönde ve orta düzeyde güçlü;  Psikolojik sermaye ile deneyime açıklık arasında aynı yönde ve orta düzeyde

güçlü bir ilişki bulunmaktadır.

Tablo 24’de söz konusu modele ilişkin uyum iyiliği değerleri gösterilmiştir. Değerler incelendiğinde, uygun değerlerin elde edildiği görülmektedir.

Yukarıdaki sonuçlara göre, H7 hipotezi reddedilmiş; H8, H9, H10, H11 hipotezleri kabul edilmiştir.

151

Şekil 32: Psikolojik Sermaye İle Beş Faktör Kişilik Boyutları Arasındaki İlişkiye İlişkin

152

Şekil 33: Psikolojik Sermaye İle Beş Faktör Kişilik Boyutları Arasındaki İlişkiye İlişkin

153

Tablo 23

Psikolojik Sermaye İle Beş Faktör Kişilik Boyutları İlişkisini Gösteren Korelasyon Matrisi Psikolojik Sermaye Psikolojik Sermaye r 1,00 St.hata t Dışadönüklük St.hata ^{r -0,21} 0,07 t -2,87 Özdisiplin r 0,67 St.hata 0,05 t 13,55 Uyumluluk r 0,71 St.hata 0,05 t 15,42 Nevrotiklik r -0,54 St.hata 0,08 t -6,99

Deneyime Açıklık St.hata ^{r 0,52} 0,07

t 7,87

Tablo 24

Psikolojik Sermaye İle Beş Faktör Kişilik Boyutları Arasındaki İlişkiye İlişkin Ölçüm Modeli Uyum İyiliği Ölçütleri

RMSEA χ2

/df CFI GFI AGFI NFI IFI

0,063 1,86 0,87 0,81 0,77 0,77 0,88