Bankaların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesinin Önemi

Bankalar için Finansal performans değerlendirme süreci oldukça büyük bir öneme sahiptir ve bu sürecin çok farklı yönü ve düzeyi vardır. Bunları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:

Bankaların finansal performans değerlendirmesi, bankanın planlanan hedefleri ile elde edilen sonuçların karşılaştırılması ve sapmaların tespit edilerek bu sapmalara yönelik çözüm ve önlemlerin alınmasına bağlıdır. Böylelikle bankaların faaliyetlerinin düzgün bir şekilde gerçekleşmesi ve performanslarının artması sağlanmakta ve bununla birlikte planlanan hedeflere ulaşma yetenekleri ortaya konmaktadır.

Finansal performans değerlendirmesi, bir bankanın farklı dönemlerdeki performans sonuçlarının izlenerek, benzer bankalara kıyasla ilerleme durumunun tespit edilmesine yardımcı olmaktadır.

Performans değerlendirmesi, bankanın faaliyet gösterdiği sektörel ortamda stratejik konumunun belirlenmesini sağlamaktadır. Bununla birlikte bankanın tespit edilen stratejik konumunun iyileştirilmesi için gerekli olan önceliklerin ve değişiklik durumlarının tanımlanmasını mümkün kılmaktadır.

Performans değerlendirme süreci, ulaşılmak istenen hedefler ve benimsenen stratejilerin bankanın rekabet ortamı ile olan ilişkisi arasındaki uyum derecesini ve tutarlığını açıklamaya yardımcı olmaktadır.

Performans değerlendirmesi, bankanın farklı performans düzeylerinin kapsamlı bir analizini sunmakta ve bankanın ulusal ekonomideki rolünü tespit güçlendirmek için gerekli mekanizmaları belirlemektedir.

Finansal performans değerlendirmesi, bankanın kullanabileceği kaynakların tahsisini ve bankanın tahsis edilen bu kaynakları kullanmadaki verimliliğini göstermektedir.

Performans değerlendirmesi, çalışanlara görevlerini nasıl yerine getirecekleri hakkında bir açıklama sağlamakta ve çalışanları hedeflenebilir, ölçülebilir ve başarılı bir performans elde etme çabalarına yönlendirmektedir (Fahd, 2009: 28-30).

2.5.4. Bankaların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesinden Yararlananlar

Bankaların finansal performanslarının değerlendirilmesinden yararlanan çok sayıda paydaş vardır.

1. Banka Yönetimi

Banka yönetimi, idari işlevlerin yerine getirilmesi gerekliliği de dahil olmak üzere, çeşitli nedenler doğrultusunda performans değerlendirmesi yapmakla yakından ilgilidir. Öyle ki, finansal analiz, sapmaların kapsamının belirlenmesi ve bunların düzeltilmesine yönelik planların karşılaştırılmasıyla performans bilgilerine yönelik bir geri bildirim sağlamaktadır. Performans analizi aracılığı ile kurumlar, genellikle likidite ve kârlılık hedeflerine ulaşma durumunu kontrol etmektedir. Likidite bankalar için oldukça önemlidir çünkü bankalardaki mevduatların finansmanının yaklaşık %90’ı likidite ile sağlanmaktadır (Al-Shamma, 2010: 662-658).

2. Merkez Bankası

Merkez Bankası, para otoritesi vazifesiyle, bankaları denetlemek, para politikasını nitel ve nicel araçlarla uygulamak ve merkez bankası görevlerini ulusal ekonominin yararına ifa etmek gibi görev ve sorumluluklara sahiptir. Bununla birlikte Merkez bankası, tüm bankalar tarafından sağlanan finansal veriler ve kredi tablolarını bir bütün olarak ele almakta ve bu verileri para politikası ve genel hedeflerin oluşturulmasına yönelik olarak kullanmaktadır (Al-Shamma, 2010: 662-658).

3. Mudiler (Mevduat Sahipleri)

Banka, kişilerin ve kurumların mevduatlarını kabul eden ve bu mevduatlarla çeşitli yatırımlar yapan, çeşitli ürün ve hizmetler sağlayan bir ara finansal kurumdur. Bu nedenle, mevduat birikimleri, bankaların faaliyetlerini yürütmelerinde en önemli

temel unsurdur. Bankanın mevduatları başarılı bir şekilde yönetmesi, bankanın fonlara sürekli erişimi, en uygun istihdam ve yatırım koşullarının değerlendirilmesine yönelik yeteneklerini geliştirmesine bağlıdır. Bankacılık ürün ve hizmetlerini kusursuz bir şekilde sunma yeteneği, mevduat sahiplerine en iyi getiri ve en iyi hizmeti sunma, mevduatları risklerden uzak tutmak gibi mevduat sahiplerine yönelik motive edici yaklaşımlarla geliştirilmektedir. Sonuç olarak, mevduat sahipleri, bankaların iyi ve yüksek performans gösterme kabiliyetini yansıtan göstergelere sürekli ilgi duymaktadır (Laika, 2007: 51).

4. Mevcut ve Potansiyel Yatırımcılar

Mevcut ya da potansiyel yatırımcılar, yatırım yaptıkları fonların getirileri ve yatırımlarının güvenilirliği ile yakından ilgilidir. Mevcut yatırımcıların sahip olduğu ya da elinden çıkardığı hisselerin alım ve satım performanslarını araştırması oldukça doğaldır. Potansiyel yatırımcılar ise bankanın niteliği, yatırımların riskleri gibi unsurları satın alma kararlarının verilmesi aşamasında incelemekte ve kendileri için mümkün olan en iyi yatırım fırsatını değerlendirmek için araştırmalar yapmaktadır. Bu nedenle performans değerlendirme süreci, tüm yatırımcıların söz konusu unsurları anlaması ve bilmesi, ayrıca uygun yatırım kararlan almalarına yardımcı olması için gerekli olan göstergeleri sunma açısından önemlidir (Al-Shamma, 2010: 662-658).

5. Sermaye Piyasası ve Borsa Otoriteleri

Performans değerlendirme süreci ile tanımlanan finansal göstergeler, bazı finansal oranların ve verilerin diğer yıllara göre mantıksal boyutunun belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Böylece var olan temel gelişmelerin geçerliliği aydınlatılır. Sermaye Piyasası Kurumu, bankalar da dahil olmak üzere borsada işlem gören şirketlerin açıklama ve şeffaflık ile ilgili hüküm ve talimatlara uygunluğunu yakından takip etmektedir, böylece hisse senedi fiyatlarının adil bir şekilde fiyatlandırılması sağlanmaktadır. Bu nedenle, bankanın finansal piyasa göstergeleri üzerindeki bu etki ile finansal piyasada bankalara dair periyodik ve kapsamlı bilgiler hazırlanır ve yayınlanır. Bu hazırlık ve yayın sürecinde farklı kurum ve kuruluşların katkısı bulunmaktadır (Al-Shamma, 2010: 662-658).

6. Vergi Dairesi (Gelir İdaresi)

Vergi dairesi, bankaların periyodik olarak ödemesi gereken vergileri hükümet adına toplamakla görevlendirilen kurumdur. Bu nedenle, bankalar gelir kaynakları ile masraf ve giderleri dikkatli bir şekilde analiz etmelidir. Ayrıntılı finansal analizlerle desteklenen yıllık mali tablolar, vergi dairesi tarafından uygulanacak vergi miktarının doğru bir şekilde değerlendirilmesine ve bankaların doğru kararlar vermesine yardımcı olmaktadır (Al-Shamma, 2010: 662-658).

7. Kamu

Kamu, bankaların finansal performansının değerlendirilmesinden dolaylı ya da direkt olarak yararlanmaktadır. Modern yaşamdaki sürekli gelişmelere uygun şekilde tasarlanan ve modern yaşamın gereksinimlerini karşılayan seçkin ve hızlı bankacılık hizmetleri halkın dikkatini çekmektedir. Bu hizmetlerin hızlı ve düşük maliyetli bir şekilde çevrimiçi olarak sunulması da bankaların avantajına olmaktadır. Bütün bu hizmetlerin sağlanması bankaların büyük kârlılık oranlarına erişmesi ile gerçekleşebilmektedir. İyi bir finansal performans, bankanın finansal değerlendirme sürecine ve sürekli performans analizine yönelik para ve yatırım akışının sağlanmasındaki başarının sonucu ile ilgilidir (Al-Shamma, 2010:662-658).