BaĢarı testi

Zihin haritasının gerek bireysel gerekse grupla kullanımının öğrenme açısından etkililiğini ve bu bağlamda öğrenci baĢarısına etkisini belirlemek için araĢtırmacı tarafından bir baĢarı testi geliĢtirilmiĢtir. BaĢarı testi oluĢtururken öncelikle üzerinde çalıĢma yapılacak 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı incelenmiĢtir. Öğretiminde grupla ve bireysel zihin haritası tekniğinin kullanılacağı “Ülkemizin Kaynakları” ünitesi ayrıntılı biçimde gözden geçirilmiĢtir. Ünitedeki kazanımlar, kazanımların yoğunluğu, ünitenin süresi, dikkatle üzerinde durulan noktalar olmuĢtur. Soruların hazırlanmasında özellikle daha geniĢ kapsamlı kazanımların daha fazla soruyla temsil edilmesine özen gösterilmiĢtir.

BaĢarı testi geliĢtirilirken test maddesi oluĢturmaya iliĢkin alan yazını taraması yapılmıĢtır (Turgut, 1990; Tekin, 2003; Demircioğlu, 2007; Köse, 2007; Yılmaz, 2007; Kan, 2008; Özçelik, 2010a; Özçelik, 2010b). Yapılan taramada elde edilen veriler, test maddesi hazırlarken dikkate alınmıĢtır. Hazırlanan baĢarı testinde hem araĢtırmacının hazırladığı özgün sorulara hem de araĢtırmacının farklı kaynaklardaki (MEB, 2006; MEB, 2008; MEB, 2009; Altun, Doğan ve Uzun, 2009; Atila-Sümer, Sümer ve Akın, 2009; Güvender, 2009) sorulardan esinlenerek hazırladığı sorulara yer verilmiĢtir. Bu süreçte, MEB‟in yaptığı OKS sınavında, ilgili üniteye uygun sorular incelenerek bu sorulara benzer sorular yazılmaya çalıĢılmıĢtır. Benzer biçimde OKS hazırlık kitapları da incelenerek konuya uygun sorular tespit edilmiĢ ve bu sorulardan esinlenerek farklı sorular hazırlanmıĢtır. Aynı Ģekilde öğrencilerin, Sosyal Bilgiler ders kitapları ve öğretmenlerin kılavuz kitapları da gözden geçirilmiĢtir. Bu kitaplardaki soru biçimleri dikkate alınarak baĢarı testinin geliĢtirilmesi çalıĢmalarına katkı sağlanmıĢtır.

Hazırlanan sorular, uzman yargısına sunulmuĢtur. Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümünden iki öğretim üyesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi alanından bir, Türkçe Eğitimi alanından iki öğretim üyesi, Eğitim Bilimleri alanından iki yüksek lisans öğrencisi, üç Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni, bir Türkçe dersi öğretmeni ve bir Bilgisayar öğretmeni hazırlanan soruları Sosyal Bilgiler dersi öğretim programına uygunluk, öğrenci seviyesine uygunluk, dil, kapsam, içerik, sayfa düzeni, Ģekil gibi farklı açılardan inceleyerek; gerekli elemelerin ve düzeltmelerin yapılmasına

katkı sağlamıĢlardır. Böylece toplam 66 maddelik ve dört seçenekli çoktan seçmeli sorulardan oluĢan bir test elde edilmiĢtir. Elde edilen bu test, Elazığ il merkezindeki üç ilköğretim okulunda 7. sınıfa devam eden toplam 439 öğrenciye uygulanmıĢtır. Testin ön uygulaması için gerekli grubun büyüklüğüne iliĢkin olarak 120 ile 400 (Özçelik, 2010: 118) ve 200 ile 400 (Guilford, 1956; Kline, 1986; Nunally, 1978; Thorndike ve Hagen, 1977; Baykul, 2000; Akt. Kan, 2008) arası bir rakamın uygun olacağına iliĢkin görüĢlerin bulunduğu görülmüĢtür. Buna göre çalıĢma kapsamında ön uygulama için ulaĢılan sayı uygun bulunmuĢtur. Uygulanan testlerin altı tanesi geçersiz sayılmıĢtır. Böylece testin geçerlik ve güvenirlik iĢlemleri 433 kiĢi üzerinden ve testteki her bir soru “1” puan olacak Ģekilde hesaplanmıĢtır. Madde analizi iĢlemleri sonucunda her bir maddeye ait madde güçlük ve ayırıcılık indisi belirlenmiĢtir. Çizelge 10 madde analizi sonuçlarını göstermektedir.

Çizelge 10. BaĢarı testi sorularına iliĢkin madde analizi sonuçları

Madde No pj madde güçlük indisi rjx madde ayırıcılık gücü indisi pq (S2j) madde varyansı Sj Madde standart sapması rj madde güvenirlik katsayısı 1. .81 .45 .15 .39 .18 2. .67 .39 .22 .47 .18 3. .40 .44 .24 .49 .22 4. .34 .29 .22 .47 .14 5. .86 .27 .12 .35 .09 6. .51 .32 .25 .50 .16 7. .89 .37 .10 .32 .12 8. .54 .53 .25 .50 .27 9. .64 .45 .23 .48 .22 10. .49 .38 .25 .50 .19 11. .46 .46 25 .50 .23 12. .55 .43 25 .50 .22 13. .54 .44 .25 .50 .22 14. .66 .50 .22 .47 .24 15. .62 .56 .24 .49 .27 16. .74 .51 .19 .44 .22 17. .67 .57 .22 .47 .27 18. .76 .36 .18 .42 .15 19. .61 .48 .24 .49 .24 20. .53 .52 .25 .50 .26 21. .50 .44 .25 .50 .22 22. .67 .41 .22 .47 .19 23. .64 .49 .23 .48 .24 24. .79 .31 .17 .41 .13 25. .50 .33 .25 .50 .17 26. .49 .43 .25 .50 .22 27. .53 .41 .25 .50 .21 28. .63 .52 .23 .48 .25 29. .76 .45 .18 .42 .19 30. .56 .39 .25 .50 .20

Çizelge 10’dan devam 31. .62 .50 .24 .49 .25 32. .53 .49 .25 .50 .25 33. .35 .37 .23 .48 .18 34. .66 .53 .22 .47 .25 35. .48 .60 .25 .50 .30 36. .32 .39 .22 .47 .18 37. .44 .48 .25 .50 .24 38. .58 .54 .24 .49 .26 39. .34 .42 .22 .47 .20 40. .27 .35 .20 .45 .16 41. .55 .58 .25 .50 .29 42. .56 .50 .25 .50 .25 43. .46 .39 .25 .50 .20 44. .63 .48 .23 .48 .23 45. .34 .35 .22 .47 .16 46. .61 .50 .24 .49 .25 47. .50 .47 .25 .50 .24 48. .64 .51 .23 .48 .24 49. .55 .57 .25 .50 .29 50. .52 .56 .25 .50 .28 51. .57 .66 .25 .50 .33 52. .51 .52 .25 .50 .26 53. .75 .51 .19 .44 .22 54. .53 .41 .25 .50 .21 55. .32 .27 .22 .47 .13 56. .56 .64 .25 .50 .32 57. .54 .43 .25 .50 .22 58. .52 .58 .25 .50 .29 59. .45 .52 .25 .50 .26 60. .61 .50 .24 .49 .25 61. .43 .39 .25 .50 .20 62. .49 .56 .25 .50 .28 63. .46 .52 .25 .50 .26 64. .58 .55 .24 .49 .27 Toplam 14.73 14.23

Çizelge 10‟da madde analizi sonuçları ve madde güçlük indisi değerleri görülmektedir. Madde güçlük indisi, testin uygulandığı, grubun test maddelerini doğru ya da yanlıĢ cevaplamalarıyla ilgili bir değerdir. Bu değer 0-1 arasında değiĢebilmektedir. Ġndisin değeri 1‟e yaklaĢtıkça maddenin kolaylaĢtığı; 0‟a yaklaĢtıkça ise grubun maddeyi cevaplamakta zorlandığı ve maddenin zorlaĢtığı kabul edilir. BaĢarı testleri oluĢturulurken testin ölçülen özelliğe hizmet etmesi açısından maddelerin güçlük indislerinin ortalamasının .50 olması ve geniĢ bir ranja dağılması beklenir. Böylece testin bütün düzeydeki bireyleri ölçeceği düĢünülmektedir. Bir testteki madde güçlük indislerinin .10 ile .90 arasında (Walsh ve Betz, 2004) ya da .20 ile .80 arasında (Kline, 1986) değiĢebileceğine iliĢkin görüĢler bulunmaktadır (Akt. Kan, 2008: 256-257). Bir maddenin ayırıcılık gücü indisi ise bir test maddesine üst grupta cevap verenlerin

yüzdesi ile alt grupta doğru cevap verenlerin yüzdesi arasındaki farktır ve bu değer -1 ile +1 arasında bir değer alır (Tekin, 2003: 248). Ebel (1965), bir maddenin ayırıcılık gücü indisine iliĢkin değerlendirmenin Çizelge 11‟de belirtildiği gibi olması gerektiğini ifade etmektedir (Tekin, 2003: 249, Kan, 2008: 268):

Çizelge 11. Madde ayırıcılık gücü indisi değerleri

Maddenin Ayırt Etme Ġndisi Maddenin Değerlendirilmesi

.40 ve üstü Çok iyi bir madde/olduğu gibi teste alınabilir/Ayırt edici bir madde

.30 ile .39 arası Oldukça iyi bir madde/Düzeltme yapmadan da kullanılabilir .20 ile .29 arası Gözden geçirilmesi gereken madde/Düzeltildikten sonra teste _alınabilir .19 ve altı Çok zayıf bir madde/Testten çıkarılmalı

Yukarıda anlatılanlar dikkate alındığında, denemelik testte bulunan maddeler gözden geçirilmiĢtir. Ġki sorunun madde ayırıcılık gücü indisinin .19‟un altında kaldığı görülmüĢtür ve bu maddeler testten çıkarılmıĢtır. Testte üniteye iliĢkin her kazanımı ölçecek yeterli sayıda soru bulunduğundan testin kapsam geçerliği bozulmamıĢtır. Testte, madde ayırıcılık gücü indisi .20 ile .29 arasında üç maddenin bulunduğu görülmüĢtür. Bu maddeler düzeltilerek teste dâhil edilmiĢtir. Geriye kalan maddelerin ise .30 ve üstünde değere sahip olduğu görülmüĢtür. Sonuç olarak testteki maddelerin madde ayırıcılık gücü indisi değerlerinin .27 ile .66 arasında değiĢtiği görülmüĢtür. Testteki maddelerin madde güçlük indisi değerleri ise .27 ile .89 arasında değiĢmektedir. Testin ortalama güçlüğü ise .57 olarak belirlenmiĢtir. Sonuç olarak madde analizi iĢlemleri tamamlandığında 64 maddelik bir test elde edilmiĢtir (Ek-5). Elde edilen testin maddelerinin birbiriyle tutarlılığını ortaya koymak amacıyla ya da ölçme sonuçlarının hatasızlığını ortaya koymak amacıyla testin güvenirliğine bakılmalıdır. Kuder Richardson-20 (KR-20) hesaplaması bu duruma hizmet etmektedir. Bu hesaplamada bulunan değer 0 ile 1 arasında değiĢebilmektedir. Bu değerin 1‟e yaklaĢmasıyla testteki maddelerin iç tutarlılığının yüksek olduğu; 0‟a yaklaĢtığında ise test maddelerinin birbiriyle tutarlı olmadığı ifade edilmektedir (Kan, 2008: 273). Yapılan iĢlemler sonucunda baĢarı testinin KR-20 değerinin .94 olduğu ve yüksek güvenirliğe sahip olduğu görülmüĢtür.