Bölgenin İdari Bölgeler

Guba – Haçmaz bölgesi 5 rayona ayrılmaktadır. Bunlardan üçü; Siyezen, Deveçi ve Haçmaz rayonları bölgenin ova alanında, Hazar denizi kıyısında, diğer ikisi ise; Guba ve Gusar rayonları bölgenin dağlık alanında yerleşmektedir.

224 _{Budaq BUDAQOV və Yaqub QƏRĐBLĐ, a.g.e., s. 134.} 225 _{y.a.g.e., s. 97.}

132 2.3.2.2.1. Siyezen Rayonu

Siyezen rayonu ülke başkenti Bakü’den kuzeyde, 103 km aralıda, Hazar denizinin kıyısında yerleşmektedir. Rayonun arazisinden Gilgilçay ve Ataçay nehirleri geçmektedirler. Rayonun nüfusu 34,500 kişidir226.

Şekil 2.3.: Siyezen Rayonunun Haritası

Kaynak: Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/

Siyezen çok eski bir tarihe sahiptir. Günümüzde birçokları, eski zamanlarda Azerbaycan’da da Büyük Çin Seddine benzer bir seddin olduğunu bilmemektedirler. Deniz kıyısından başlayan bu sedd ovadan geçerek dağlara kadar uzanmaktaydı. Bir zamanlar büyük bir yapım olan bu sedden günümüze sadece bazı kuleleri kalmıştır.

Rayonda halıcılık, ağaç üzerinde kesme, bezek yapma, çalgı aletlerinin, metal ürünlerinin yapılması gibi halk sanatları gelişmiştir.

2.3.2.2.2. Deveçi Rayonu

Deveçi rayonu Bakü’den kuzeyde, 122 km aralıda yerleşmektedir. Rayonun nüfusu 47,200 kişidir227.

Rayonun arazisi doğuda Hazar denizinin kıyısına kavuşmaktadır. Rölyefi çok değişiktir. Deniz kıyısından başlayan ovalar gittikçe tepelere, daha sonra ormanlara, kayalara ve dağlara geçit yapmaktadır. Ormanlı alanların toplam yüzölçümü 21,500

226 _{Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə}

Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/

133 ha’dır. Liman gölü bu rayondadır. Nohurlar köyünden biraz aralıda ise birbirinden güzel 7 dağ gölü yerleşmektedir.

Şekil 2.4.: Deveçi Rayonunun Haritası

Kaynak: Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/

Deveçi pazarları çok ünlüdür. Yöredeki birçok bölgelerin sakinleri alışveriş için buraya gelmektedirler. Pazarlarda büyük baş hayvan, kuş, bal, yağ, peynir, halı, ipek, yün, teneke ürünleri ve diğer ürünler satılmaktadır.

Rayonda geleneksel halk sanatı olan halıcılık eski geleneğini günümüzde de korumaktadır. “Pirebedil”, “Gollu Çiçi”, “Heyratı” yerli halı türleri geniş şöhret kazanmıştır.

2.3.2.2.3. Haçmaz Rayonu

Haçmaz rayonu Bakü’den kuzey doğuda, 157 km aralıda, Hazar denizinin kıyısında yerleşmektedir. Samur – Deveçi ovasının büyük hissesi bu rayondadır. Rayonun nüfusu 148,400 kişidir228.

Haçmaz rayonu kuzeyden Rusya sınırıyla birleşmektedir. Rayon arazisinin 20,800 ha ormanlarla örtülmüştür. Burada 8 nehir ve 3 suni göl vardır.

Eski kaleli kentlerden biri olan Hudat da Haçmaz rayonunda yerleşmektedir. Hudat’da birçok tatlı su kaynakları vardır. 1917 yılında faaliyete başlayan ve

134 günümüzde de Bakü’nü tatlı suyla temin edilmesinde büyük öneme sahip olan Şollar su boru hattı Hudat yakınlarındaki Şollar köyünden çıkmaktadır.

Şekil 2.5.: Haçmaz Rayonunun Haritası

Kaynak: Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/

Rayonda geleneksel halk sanatlarından halıcılık geniş şekilde geliştirilmiştir. Haçmaz lisesinde halıcılık bölümü faaliyet göstermektedir. Büyük ve küçük ölçülerde halı dokuyan ustaları iş başında izlemek turistler tarafından büyük ilgiyle karşılanmaktadır.

Ülkede çok popüler olan Nabran dinlenme bölgesi Haçmaz rayonundadır. Burada ince kumlu plajların sık ve güzel manzaralı ormanlarla kavuştuğu şifalı yerlerde birçok turizm merkezleri, pansiyonlar ve diğer turizm tesisleri mevcuttur. 2.3.2.2.4. Guba Rayonu

Guba rayonu Bakü’den 168 km aralıda, Büyük Kafkas dağlarının kuzey doğu yamaçlarından başlayarak, Samur – Deveçi ovasına kadar uzanmaktadır. Rayonun nüfusu 140,000 kişidir229.

Rayonun idari merkezi Guba kenti Büyük Kafkas silsilesine ait Şahdağ’ın kuzey doğu yamaçlarında, deniz seviyesinden 600 m yükseklikte, Gudyalçay nehrinin kıyısında yerleşmektedir. Guba’da üniversite ve halıcılık merkezi faaliyet

135 göstermektedir. Guba’da dokunan “Çiçi”, “Ağgül” ve “Pirebedil” halıları Azerbaycan’da en güzel halı türlerdendir. 1712 yılında dokunmuş “Gollu Çiçi” halısı günümüzde New York’daki “Metropolitan” müzesinde korunmaktadır.

Şekil 2.6.: Guba Rayonunun Haritası

Kaynak: Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/

Guba’da ticaret, ilim, aydınlatma, tıp ve kültür yaşam tesislerinin geniş şebekesi mevcuttur. Rayonun temiz havası, geleneksel ticareti, sanat merkezi olması, ana karayolunun üzerinde yerleşmesi onu bölgenin en önemli merkezlerden birine çevirmiştir. Guba’nın güzel manzaralı doğası Bakü ve Sumgayıt kentlerinden gelen yerli turistler için en sevimli dinlenme bölgelerdendir.

2.3.2.2.5. Gusar Rayonu

Gusar rayonu Bakü’den 180 km aralıda, Büyük Kafkas dağlarının kuzey doğu yamaçlarında yerleşmektedir. Rayonun nüfusu 83,000 kişidir230.

Rayonun idari merkezi Gusar kentidir. Dağlar ve vadiler diyarı olan bu rayonun arazisindeki Bazardüzü dağı (4466 m) Azerbaycan’ın en yüksek noktasıdır.

Gusar rayonunda geleneksel halk sanatı türlerinden halıcılık, dikme, ağaç üzerinde kesme sanatları geliştirilmiştir.

Gusar son yıllar iç turizme dönük bölgelerden biri olarak tanınmaktadır. Hazırda burada faaliyet gösteren Suvar dağ turizm merkezi ve Karabulak tatil köyü

136 ülke çapında ün kazanmış yerlerdendir. Ama bu merkezler ne kadar ünlü olsalar da sadece mevsimlik faaliyet göstermektedirler. Yeni projelenmiş ve inşaat işleri başlatılmış “Şahdağ Kış Turizm Merkezi” sayesinde ise yılın bütün mevsimlerinde ülkemizin kapıları turistler için açık olacaktır.

Şekil 2.7.: Gusar Rayonunun Haritası

Kaynak: Azərbaycan Respublikası Đqtisadi Đnkişaf Nazirliyi, Quba – Xaçmaz Đqtisadi Rayonu Üzrə Regional Şöbə, Erişim: 03.05.2009., http://regionaldepartment.info/new/qubxacmaz/