Avustralya’da Emlak Vergisi

Avustralya üç düzeyde hükümeti olan bir federasyondur: Bunlar, federal hükümet, eyaletler ve yerel idarelerdir. Ülkede 143 kent belediyesi ve 579 tane bölgesel ve kırsal belediye vardır. Yerel hükümetlerin anayasal sorumluluğu federal devlete ve eyaletlere bağlıdır. Federal devlet ve eyaletler, yerel seçim sistemini yönetirler, belediye sınırlarını belirlerler ve yerel hizmetleri düzenlerler300

.

299 _{http://www.ptireturns.com/en/tax_info/ca.php, (29.06.2013).} 300

84 Avustralya’da gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi gibi vergiler federal hükümete aittir. Bu sebepten dolayı, eyaletlerin tamamı federal hükümetten yapılacak transferlere bağlıdır301

.

Avustralya’da taşınmazlar üzerinden alınan vergiler, arazi vergisi ve belediye oranlarıdır (Council Rate)302_{. Arazi vergisi, bölge vatandaşlarına sağlanan kamu}

hizmetlerinin finansmanında kullanılan ve bölge eyaletinin gelir kaynakları arasında yer alan mali kaynaklardan biridir303.

Arazi vergisi, eyalet gelirleri arasında yer alırken, belediye oranları yerel idarelerin gelirlerine dâhildir. Ayrıca, arazi vergisi ve belediye oranları eyaletler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir304

.

2.5.6.1. Verginin konusu

Arazi vergisi, kuzey bölgesi hariç tüm eyaletlerde uygulanır. Eyaletlere bağlı olarak, arazinin (parsellenmemiş) değeri üzerinden hesaplanır. Bu vergi araziler üzerinden alınır ve bu vergiden arazi sahipleri sorumludur305

. Verginin konusunu araziler oluşturmaktadır.

Konut, endüstriyel ve ticari taşınmazlar üzerinden belediye oranları şeklinde adlandırılan emlak vergisi alınmaktadır306

. Belediye oranları, yerel hizmetlerin finansmanını karşılamak amacıyla, yerel idareler tarafından yönetilen vergidir307

.

2.5.6.2. Verginin mükellefi

Arazi vergisinin ve belediye oranlarının mükellefleri, üzerine taşınmaz kayıtlı olan kişilerdir308

.

301 _{H. H. Yılmaz/M. F. Emil/F. Kerimoğlu, a.g.e., s. 253.} 302

Belediye oranları emlak vergisi olarak bilinmektedir.

303 _{ACT Revenue Office, http://www.revenue.act.gov.au/land_tax/general_information, (09.09.2013).} 304_{http://www.taxreview.treasury.gov.au/content/Paper.aspx?doc=html/publications/papers/report/sectio}

n_2-03.htm, (08.09.2013).

305

Land tax, Australian Government, Australian Taxation Office, http://www.ato.gov.au/Non- profit/State-and-territory/In-detail/Taxes---duties/State-territory-government-taxes-and-duties---Tax- basics-for-non-profit-organisations/?page=4, (10.01.2014).

306 _{Property Tax In Australia, http://www.propertyshowrooms.com/australia/property/australia-property-}

tax.asp, (12.07.2004).

307

Australia’s Future Tax System, Land and Receurces taxes,

http://taxreview.treasury.gov.au/content/FinalReport.aspx?doc=html/publications/Papers/Final_Report_ Part_2/chapter_c2-3.htm, (12.08.2004).

308

85 2.5.6.3. Vergi matrahı

Arazi vergisinin matrahı, arazinin (parsellenmemiş) değeridir. Ayrıca arazi vergisi bir eyalet vergisidir (Kuzey Bölgesi hariç). Arazi vergisinin matrahı, eyalet hükümetlerinde ve Avustralya Başkent Bölgesi’ndeki, vergilenebilir arazinin (parsellenmemiş) halinin değerine göre esas alınır309

.

Belediye oranları için vergi matrahı, belediyeler tarafından belirlenen taşınmazların değerleridir.

2.5.6.3.1. Değerleme

Yasa hükümlerine göre belirlenen olan taşınmazların piyasa değerleri, vergilendirme yetkilileri tarafından tespit edilir310

.

Avustralya’da taşınmazların değerlemesi, International Valuation Standards Council311 (IVSC) tarafından kullanılan uygulamaları benimser. Değerlemeye esas olan piyasa değeridir312

.

Değerleme yapacak olan idareciler, değerleme yapacakları taşınmaz hakkındaki, piyasa trendlerine ve şartları hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar. Değerlemenin yapılabileceği temel verileri oluşturmak için cari piyasa işlemlerini incelemelilerdir313.

2.5.6.4. Verginin istisna ve muafiyetleri

Arazi vergisi muaflıkları eyaletler tarafından belirlenmektedir. Her eyalet için muafiyetliklerin kapsamı ve konusu değişebilmektedir. Ancak genel olarak bütün eyaletler için uygulanan muaflıklar314;

- Kamu idarelerine ait taşınmazlar,

309 _{R. M. Richard, a.g.e, s. 92.} 310

Market Valuation For Tax Purposes, http://www.ato.gov.au/General/Capital-gains-tax/In-

detail/Calculating-a-capital-gain-or-loss/Market-valuation-for-tax-purposes/, (10.02.2014).

311 _{Uluslar arası Değerleme Standartları Komitesi.} 312 _{Real Property and Plant and Equipment,}

http://www.ato.gov.au/General/Employee-share-schemes/In-detail/Market-value/Market-valuation-for- tax-purposes/?page=8#Part_B__Real_property_and_plant_and_equipment, (08.02.2014).

313 _{Real Property and Plant and Equipment,}

http://www.ato.gov.au/General/Employee-share-schemes/In-detail/Market-value/Market-valuation-for- tax-purposes/?page=8#Part_B__Real_property_and_plant_and_equipment, (08.02.2014).

314

86 - Kar amacı gütmeyen kuruluşlara ait taşınmazlar,

- Dini kurumlara ait taşınmazlar, - Eğitim kurumlarına ait taşınmazlar, - Sağlık kuruluşlarına ait taşınmazlar,

- Çocuk ve yaşlı bakımı için kullanılan arazi payları, - Konutların arazi payları,

- Birincil üretimin yapıldığı alan,

- Konsolosluklara ait taşınmazlar da yine muafiyet kapsamındadır.

Hammadde üretimi için ayrılmış tüm araziler, Tazmanya dışındaki tüm eyaletlerde vergiden muaftır315.

2.5.6.5. Vergi oranları

Arazi vergilerinde, vergi oranlarının sınırları eyaletlere göre değişebilmektedir. Vergi oranları genellikle, ticari ve yatırım arazilerine uygulanır316

.

Hem arazi vergileri hem de belediye oranlarında, taşınmazların niteliğine ve değerine göre maktu tutarlar kullanılır317

.

2.5.6.6. Verginin ödenmesi

Belediye oranları ve arazi vergisi yıllık olarak hesaplanır, aylık veya üçer aylık taksitler şeklinde emlak vergisi ödenmektedir318.

2.5.6.7. Emlak vergisi gelirleri

Emlak vergisi gelirlerinin milli hasılaya oranı aşağıdaki tablo 12’de gösterilmiştir. Buna göre, yıllar itibariyle oranlarda artış ve azalış olmakla birlikte, son 2010 yılı verilerine göre, 2005 yılına oranla, bir düşüş söz konusudur.

315 _{R. M. Richard, a.g.e, s. 93.}

316 _{Australia’s Future Tax System, Land and Receurces taxes,}

http://taxreview.treasury.gov.au/content/FinalReport.aspx?doc=html/publications/Papers/Final_Report_ Part_2/chapter_c2-3.htm, (12.08.2014).

317_{R. M. Richard, a.g.e, s. 93.}

318 _{Council Rates in Australia, http://www.abcdiamond.com/australia/council-rates-in-australia/,}

87 Tablo 12. Avustralya Emlak Vergisi Gelirlerinin GSYİH İçerisindeki Payı (%)

2005 2006 2007 2008 2009 2010 Avustralya 2.6 2.7 2.6 2.2