BÖLÜMÜ TERCİH ETME NEDENLERİNE İLİŞKİN BULGU VE YORUMLAR Bu bölümde araştırmaya katılan sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmenliği
bölümünü tercih nedenlerine ilişkin bulgu ve yorumları yer almaktadır. Aşağıdaki tabloda
araştırma grubundaki sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmenliği bölümünü tercih etme nedenlerine göre dağılımı gösterilmiştir
*F=freans
Tablo-15: Öğrencilerin öğretmenlik mesleğini tercih nedenine göre frekans ve yüzde değerlerinin dağılımları
Tercih Nedeni Tam am en k atılı y o ru m Ka tılıy o ru m Kıs m en k atılı y o ru m Ka tılm ıy o ru m Hiç k atılm ıy o ru m *F % F % F % F % F %
Mesleğe hemen atanıp iş hayatına girmenin kolay olacağını düşünerek mesleği tercih ettim.
39 12,5 91 29,2 30 9,6 92 29,5 60 19,2
Öğretmenlik mesleğini ÖSS’de istediğim puanı alamadığımdan dolayı seçmek zorunda kaldım.
53 17,0 78 25,0 21 6,7 88 28,2 72 23,1
Öğretmenlik mesleği kutsal bir görev
olduğu için tercih ettim. 54 17,3 118 37,8 29 9,3 68 21,8 43 13,8
Öğretmenlik mesleğini kendim istediğim
için tercih ettim. 90 28,8 115 36,9 31 9,9 40 12,8 36 11,5
Bu mesleği ailemin zorlamasından dolayı
Tablo-16: Öğrencilerin öğretmenlik mesleğini tercih nedeni göre maddelerin aritmetik ortalama dağılımları
Öğrencilerin Sınıf Öğretmenliği
Bölümünü Tercih NedeniFrekans(n) Mesleğe hemen atanıp iş hayatına girmenin kolay olacağını
düşünerek mesleği tercih ettim. 312 2,86
Öğretmenlik mesleğini ÖSS’de istediğim puanı alamadığımdan
dolayı seçmek zorunda kaldım. 312 2,84
Öğretmenlik mesleği kutsal bir görev olduğu için tercih ettim. 312 3,23 Öğretmenlik mesleğini kendim istediğim için tercih ettim. 312 3,58 Bu mesleği ailemin zorlamasından dolayı seçtim. 3,12 2,14
Tablo-15 ve 16 incelendiğinde sınıf öğretmeni adaylarının “Mesleğe hemen atanıp iş hayatına girmenin kolay olacağını düşünerek bu mesleği tercih ettim” maddesinin ortalamasına bakıldığında ( =2,86) “kısmen katılıyorum” düzeyinde cevap verdikleri, “Öğretmenlik mesleğini ÖSS’de istediğim puanı alamadığımdan dolayı seçmek zorunda kaldım” maddesinde ( =2,84) “kısmen katılıyorum” cevabı verdikleri, “Öğretmenlik mesleği kutsal bir görev olduğu için tercih ettim” maddesinde ( =3,23) “kısmen katılıyorum” düzeyinde verdikleri, “Öğretmenlik mesleğini kendim istediğim için tercih ettim” maddesinde ( =3,58) “katılıyorum” düzeyinde cevap verdikleri ve son olarak “Bu mesleği ailemin zorlamasından dolayı seçtim” maddesinde ise ( = 2,14) “katılmıyorum” düzeyinde cevap verdikleri görülür.
“Çalışma koşulları yönünden öğretmenliğin bazı mesleklere göre daha çok tercih edilen bir meslek olduğu söylenebilir. Öğretmenlik mesleği Türkiye’de önemli bir istihdam alanını oluşturmaktadır” (Şişman,1999:3-5). Öğretmenlik mesleği ülkemizde giderek rağbet gören ve saygılığı artan bir meslek haline gelmektedir daha kolay iş bulma avantajlı öğretmen yetiştiren kurumlara ilgiyi artırmaktadır (Gömleksiz, 2004:154-156).
Tablo-15 ve 16’ da yapılan analizler sonucunda sınıf öğretmeni adayları % 41,7 ( =2,86) oranında katılarak bu mesleğe hemen atanıp iş hayatına girmenin kolay olacağını
düşünerek mesleği tercih ettikleri görülüyor. Yukarıda verilen literatür kısmında öğretmenlik mesleğinin Türkiye’de önemli bir istihdam alanını oluşturduğu anlaşılmaktadır buradan örneklemdeki öğretmen adaylarının bu sebepten dolayı bu mesleği tercih ettikleri söylenebilir. Ayrıca yine araştırmadaki sınıf öğretmeni adayların %48,7’sinin (n=152) genel olarak buna katılmayıp bu maddeyi mesleği tercihlerinde kullanmadıkları anlaşılıyor.
Tablo-15 ve 16’da yapılan analizler sonucunda sınıf öğretmeni adayları %65,7 oranında katılarak( =3,58) bu mesleği kendileri istedikleri için tercih ettikleri görülüyor ve bu durum yukarda açıklanan bilgiler ışında ve öğretmenlik mesleğini daha iyi yetişmiş bireylerin tercih etmesini sağlamakta ve mesleğin geleceği açısından olumlu bir durum olarak görünmektedir.
Tablo-15 ve 16’da yapılan analizler sonucunda sınıf öğretmeni adayları %42 oranında katılarak ( =2,84) bu mesleği ÖSS sınavında istedikleri puanları alamayıp istedikleri bölümlere/mesleklere atanmadıkları için tercih ettikleri görülür. Bu durumda sınıf öğretmeni adaylarının ÖSS sınavında istedikleri puanları alamayıp istedikleri bölümlere/mesleklere atanmadıkları için son tercihlerinin en azından öğretmenlik olsun düşüncesiyle öğretmenliği tercih ettiği söylenebilir. Bu durumun oluşmasında aşağıda verilen açıklamalar sebep olabilir.
Gömleksiz’e, (2004:154) göre öğretmenlik mesleğini daha çok toplumun alt ve orta sınıf ailelerinin tercih ettiği aynı zamanda toplumdaki statüsünün düşük olduğu bir meslektir”. Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerinin konumu ve yaşı da prestijinin düşük olmasını etkilemektedir (Tezcan, 1996). Fen, matematik, Türk dili, tarih, coğrafya bölümleri sınıf öğretmenliğine göre daha prestijli olarak görülmektedir. “Öğretmenlik mesleği diğer mesleklere göre daha soyut içerikte bir hizmet sunar. Bu durum öğretmenliği daha da güçleştirir. Soyut içerikli genç ve kalabalık gruplarla çalışmayı gerektiren profesyonel desteğin az, yalnızlığın fazla olduğu, yoğun tempolu sanat boyutu da olan düşük gelirli bir meslektir” (Şahin, 2004).
Tablo-15 ve 16’da yapılan analizler sonucunda sınıf öğretmeni adayları %17,3 oranında tamamen katılarak, %37,8 oranında katılarak ve %9,3 oranında kısmen katılarak bu mesleğin kutsal bir meslek olması dolayısıyla tercih ettikleri anlaşılmaktadır. Adayların öğretmenlik mesleğinin bir peygamber mesleği olmasından dolayı bu maddeyi tercihlerinde düşünmüş olabilecekleri ihtimalini ortaya koyuyor.
“Öğretmenlik doğrudan insanlar ilgili bir meslek olması yönü ile öteden beri sadece bir kazanç kapısı olarak değil aynı zamanda kutsal bir meslek olarak da nitelendirilebilmektedir. Türk eğitim tarihinde bilge kişilerin ve öğretmenlerin hep saygın bir yeri olmuş öğretmen denildiğinde toplumda davranış modeli bir insan anlaşılmıştır”(Şişman,1999:3-5). “Statü ve saygınlık toplumlara ve kültürlere göre değişmektedir. Ancak öğretmenlik mesleği Türk topluluklarında eskiden beri kutsal bir meslek olarak kabul edilmiştir. Öğretmenler ise her zaman örnek kişiler olarak görülmüşlerdir. Türk milletinin tarihinde öğretmenlik devletin her kademesinde görülmektedir. Öğretmene gösterilen saygı ise milli bir niteliğimiz haline gelmiştir”. (Eskicumalı, 2002).
Tablo-15 ve 16’ da bu mesleği ailemin zorlamasından dolayı seçtim maddesi incelendiğinde öğrencilerin bu duruma %25 oranında katılmadıkları, %46,2 oranında hiç katılmadıkları totalde % 71,2 oranında bu maddeyi meslek seçiminde düşünmedikleri ortaya çıkmıştır. Sonuç itibarı ile öğretmen adayları buna maddeye katılmayıp ( =2,14) öğretmenlik meslek seçiminde ailelerinin baskıları ile karşılaşmadıkları söylenebilir.