Araştırmaya Yönelik Öneriler

Yapılan araştırma ile öğrencilerin görsel kültür kuramından haberdar olmadıkları anlaşılmaktadır. Öğrencilerin inceledikleri günlük yaşama ait nesneleri içeren inceleme sürecinde görsel imgeleri keşfedemedikleri ve bir yargıya varamamaları, dolayısıyla inceleme ve araştırma süreçlerinden uzaklaşmamaları adına görsel kültür kuramının öğretilmesi gerekmektedir. Öncelikle öğretmenlerin görsel kültür kuramı konusunda bilgilendirilmeleri ve böylece kendi uygulamalarına ilişkin dönütler aracılığı ile görsel sanatlar dersinin daha etkili bir biçimde geliştirilmesi yönünde cesaretlendirilmeleri ve hizmet içi eğitim kursları ile tanıtılması sağlanmalıdır.

Öğrenciler günlük yaşama ait her zaman etraflarında var olan nesneler üzerinde çok düşünmedikleri, ne anlama geldikleri ile ilgili çok fazla bilgi sahibi olmadıkları fark edilmiştir. Öğrenciler daha çok popüler, havalı ya da toplumda değer görmüş nesnelere sahip olmak istedikleri anlaşılmıştır. Bazen ihtiyaçları olmadığı halde sadece istedikleri için ve bu istediğin nedenini bilmeden sahip olma dürtüsüyle hareket etmektedirler. Bu nedenle etraflarında var olan ve tekrar eden bu görüntülerin anlamları üzerinde tartışılmalıdır.

2012-2013 yılında uygulamaya konan Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı, çağın koşullarına uygun biçimde günümüzün çoklu uyarıcılarını dikkate alan bir anlayışla hazırlanmalıdır. Ancak, bu derste öğrencilerin yaşadığı çağın çoklu uyarıcılarına ve artan görsel dünyaya ilişkin irdelemeler yapması ve görsellerin anlamlarını sorgularken kendi yaşamlarını da anlamlandırabilmeleri için Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programında görsel kültür çalışmalarının yer alabileceği bir anlayışın sergilenmesi gerekmektedir.

Görsel sanatlar dersi öğretim programında yer alan müze bilinci ve görsel sanatlar kültürü ana başlıkları altında yer alan sanat eseri inceleme, estetik, sanat tarihi, müze ziyaretleri, kültürel etkinlikler ve sanatçılara yönelik çalışmalar yapılmasının yanı sıra popüler kültür içerisinde yer alan imgelerin anlamlarının sorgulanmasına izin verecek biçimde yeniden program ele alınmalıdır.

Görsel kültür çalışmalarında filmler, reklamlar vb. yanı sıra her türlü günlük nesneler üzerinde araştırmalar Görsel Sanatlar Dersi müfredatına çağın bir gereği olarak yerleştirilmelidir.

Öğrencilerin görsel kültür kuramı ile ilgili eğitim çalışmaları yaparken kullanılan malzemeler gazeteler, dergiler, oyuncaklar, afişler vb. gibi günlük her zaman gözlerinin önündeki nesnel gerçeklerdir. Sonuçlar göstermiştir ki farklı malzemeleri tanımaya, denemeye teknolojinin el verdiği ölçüde kullanılmasıyla yaratıcılık artmıştır. Bu nedenle eğitimcilerin görsel kültür ile ilgili uygulamalarda farklı araç ve gereçlerin kullanılmasına da imkân tanınması için ortam yaratılması gerekmektedir.

Öğrencilerin kendini ifade etme cesareti göstermesi, ancak sınıf içerisinde ona konuşma olanakları verilmesi ile mümkün olabilecektir. Araştırma sonuçlarının da gösterdiği gibi görsel kültür kuramının amaçların arsında yer alan sanat eleştirisi ve medya okuryazarlığı bu konuda önemli etkenlerdir. Çünkü eleştiri ile öğrenci günlük popüler nesneler hakkında konuşarak ve kendinden bir şeyler katarak söyleyeceklerini anlatma cesareti gösterir. Dolayısı ile bu özgüven duygusu ile çevresini anlamasına, kendini tanımasına ve takdir duygusunun geliştirilmesinde de bir etkendir. Bu nedenle eğitimcilerin öğrencilere popüler kültür üzerinde önemle durulması ve öğrencilerin kendilerini ifade etmelerine yardımcı olacak konular seçmeleri gerekmektedir.

Araştırmada uygulanan etkinlikler bir çizgi filmden, reklamlardan, oyuncaklardan vb. yola çıkarak hazırlanmıştır. Görsel sanatlar dersi müfredatında yer alan konuların görsel kültür araçlarına dayalı bir çıkış noktasının olması, öğrencilerin konuya odaklanmaları, süreçten etkin rol almaları, konular arasındaki ilişkilerin daha kolay farkına varmaları ve sistematik bir biçimde sorguladıkları görsel dünyanın anlamlarını oluşturdukları ürüne yansıtmalarına katkı sağlayacak ve bilinçli bir süreç geçirmelerine neden olabilir.

Görsel Sanatlar Dersinde görsel kültür çalışmalarının uygulanabilmesi için, öncelikle dersin çizim ve boyama etkinliklerinden oluşmadığı anlaşılmalı ve dersin geleneksel işleniş biçimlerinde değişikliklere yer verilmelidir. Bu kadar karmaşık görsel kültür ortamında çevrelerine, sanat ve kültür nesnelerine yönelik nasıl eleştirel bir davranış, bu bağlamda nasıl ve ne kadar ayırt edici, seçici bir göz kazanmalarını

sağlayabilecekleri, görsel anlamda değer yargılarını nasıl bilinçli tüketici olmaya yönelik kullanmalarında yardımcı olabiliriz, her geçen gün artarak gelişen uluslar arası kültür içinde, milli görsel kimliğimizi hangi oranda korumalı ve elde tutmalıyız gibi konuları tartışılmalıdır.

Görsel kültür çalışmalarından yararlanan öğretmenlerin öğrencilerin düşünmeyi düşünme, eleştirel düşünme, yansıtıcı düşünme, yaratıcı düşünme becerilerini geliştirecek konuya ilişkin sorular sormalı, temsil, görsel algı kavramları üzerinde tartışarak, görsel dünyanın altında yatan anlam katmanlarını sorgulamayı ve yeniden anlamlı ürünler ortaya kayabilecek bir anlayış sergilenmelidir.

Teknolojik değişiklikleri takip etmekte insanların zorlandığı bir dönemde yaşamakta ve teknolojinin getirdiği bu değişiklikler hızlı bir şekilde hayatlarında yer almaktadır. Evimizdeki geniş televizyonlar, DVD’li ve VCD’li sinema sistemleri, bilgisayarlar, fakslar, fotokopi makineleri, her türlü internet bağlantılı telefonlar hayatlarımızın en önemli parçaları haline gelmiştir. Teknolojinin, iletişim ve bilişim alanında yenilikler getirmiş olmasına rağmen toplumların beklide en hayati işlevi olan eğitim alanında kullanılmaları son derece sınırlı kalmıştır. Görsel sanatlar dersinde ve diğer derslerde bu yeniliklerin takip edilmesi ve güncel yaşam ile eğitim, içerik ve ortam bakımından birbirini takip etmelidir.

Sanat ve görsel kültürün öğrenciler üzerindeki gücünün sosyal sorumluluklarını anlayan (çevre, aile, doğa vb.) duyarlı bireyler yetiştirilmesinde kullanılması gerekir ve bu tür araştırmalar çeşitlendirilmelidir.

Çizgi filmlerin çok da masum değildir ve çocuklar üzerinde yanlış imgelerin oluşumuna neden olabilir, çocukların bu filmleri sorgulamaları sağlanmalıdır.

Görsel kültür ürünleri ister olumlu ister olumsuz şekilde değerlendirilsin, sonuçta toplumsal algıların değişmesinde etkilidir. Bu konuda pek çok kuramcı birbiriyle hemfikirdir. Çünkü her tür nesnenin kendi algılayıcısına ulaşabilmesi için özel koşullara gereksinimi vardır. Bu konuda medya devreye girerek kurgulanmış reklam

kampanyaları yoluyla imajlar, yaşam biçimleri ve dünyaya yeni bakış açıları sunarak bu sunumlara karşıt görüşlerle yeni bir toplumsal süreç meydana getirmektedir. Eğitimciler ise bu toplumsal süreci anlamada ve anlamlandırmada ilk kişiler olması gerekir. Özellikle Görsel Sanatlar Dersi diğer derslere göre daha hafif müfredata sahip olmasından dolayı görsel kültür ile ilgili çalışmaların en kolay ve anlaşılır olmasını sağlar.

Çağdaş eğitim anlayışlarının sosyal ve kültürel içeriklerin daha çok önemsenmesini ön gören araştırmalar, görsel sanatlar eğitimine farklı bakış açısı ile bakmamızı zorunlu kılmıştır. Görsel kültür kuramı eğitimdeki farklı bakış açılarından biridir ve değerlendirilebilir.

Müfredat ile ilgili gereksinimlerin giderilmesi için etkililiği olan ve daha uzun sürece yayılmış hizmet içi eğitimin yanı sıra, bilgilerin gerekli yeterliliğe sahip kişilerce verilmesi gerekebilir ve bu alanda üniversitelerin eğitim fakülteleriyle gerekli işbirliği yapılmalıdır.

Bu kadar karmaşık görsel kültür ortamında çevrelerine, sanat ve kültür nesnelerine yönelik nasıl eleştirel bir davranış, bu bağlamda nasıl ve ne kadar ayırt edici, seçici bir göz kazanmalarına yönelik etkinlikler Görsel Sanatlar Dersine içerik olarak yerleştirilmelidir.