Bu çalışma deneysel ve betimsel modellerin bir arada kullanıldığı karma metotlu bir araştırmadır. Wiersma ve Jurs (2005), karma metotlu araştırmaları iki ya da daha fazla metodu içeren çalışmalar olarak tanımlamaktadır. Fraenkel ve Wallen’a (2008) göre ise karma metot araştırmada hem nicel hem de nitel araştırma metotlarının birlikte kullanılmasıyla oluşturulur.
Çalışmanın amacına ulaşabilmek için karma metodun açıklayıcı deseni kullanmıştır. Açıklayıcı desende önce nicel metotlar kullanılarak çeşitli karşılaştırmalar yapıldıktan sonra elde edilen verilerin güvenirliğini artırmak için nitel metotlardan yararlanılır (Fraenkel ve Wallen, 2008).
Araştırmanın nicel boyutu Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel’in (2008), araştırmacının karşılaştırmalı işlemler uygulayıp sonra bu işlemlerin sonuçlarını incelediği araştırma türü olarak nitelendirdiği deneysel bir araştırmadır.
Araştırmaya verilerin güvenirliğini artırması için eklenmiş olan nitel boyut ise çalışma grubunun üyelerinin belirli bir durum ya da olay hakkındaki çeşitli tepkilerini ya da algılarını incelemek için kullanılan fenomonolojik bir araştırmadır (Fraenkel ve Wallen, 2008).
Çalışmanın modeli nicel ve nitel olmak üzere iki boyutta açıklanacaktır.
3.1.1. Araştırma Modelinin Nicel Boyutu
Araştırmanın nicel olan deneysel kısmı örneklem seçiminin şeçkili yapılması nedeniyle yarı deneyseldir. Büyüköztürk (2011) ile Wiersma ve Jurs (2005) hali hazırda var olan grupların bozulmadan deneysel desene yansız olarak atandığı araştırmaları yarı deneysel olarak nitelendirmektedir.
Desen olarak ise hazır grupların belirli değişkenler üzerinde eşleştirilmeye çalışıldığı ve eşleştirilen grupların işlem gruplarına seçkisiz atandığı eşleştirilmiş kontrol gruplu ön test – son test deseni kullanılmıştır (Büyüköztürk ve diğerleri, 2008, Mertler ve Charles, 2005; Wiersma ve Jurs,2005). Büyüköztürk’e (2011) göre ön test – son test deseni deneklere uygulanan testler arasındaki fark puanlarından faydalanılarak analiz yapılmasına imkân vermektedir. Ön test – son test arasındaki fark puanlar ise deneklerin erişisini ortaya koymaktadır.
Ayrıca bağımlı değişkene etkisi incelenen faktör sayısı dikkate alındığında ise çalışmada kullanılan deneysel desen karışık desendir. Karışık desenlerde (split-plot faktöryel desen) bağımlı değişken üzerine etkisi incelenen iki değişken olmakla birlikte bunlardan biri seçkisiz olarak atanan gruplarla oluşturulan deneysel işlem koşullarıyken, diğeri ise tekrarlı ölçümlerdir (Büyüköztürk, 2011).
Araştırmanın nicel boyutunda kullanılan deneysel desen Tablo 3.1’de açıklamaları verilmiş kısaltmalara göre Tablo 3.2’de sunulmuştur.
Tablo 3.1. Araştırmanın Deseni Tablosunda Yer Alan Kısaltmaların Açılımı
Kısaltma Açıklama
KKHT Klasik kuvvet ve hareket testi FKHT Formula 1 kuvvet ve hareket testi OKHT Oryantiring kuvvet ve hareket testi
M11, M12 Anadolu Lisesinde eşleştirme ile seçilmiş gruplar
M21, M22 Genel Lisede eşleştirme ile seçilmiş gruplar
X Bağlam temelli yaklaşımla hazırlanmış 5E modeli ile öğretim KDM Kavramsal değişim metni
Tablo 3.2. Araştırmanın Nicel Boyutunun Deneysel Deseni Lise Türü Grup
seçimi
Ön Veri Toplama
Aracı İşlem
Son Veri Toplama Aracı M11 KKHT, OKHT, FKHT X + KM KKHT, OKHT, FKHT Genel Lise M12 KKHT, OKHT, FKHT X + KDM KKHT, OKHT, FKHT M21 KKHT, OKHT, FKHT X + KM KKHT, OKHT, FKHT Anadolu Lisesi M22 KKHT, OKHT, FKHT X + KDM KKHT, OKHT, FKHT
Tablo 3.2’deki deneysel desene göre ön testleri yapılan iki okuldan toplam dört şubedeki öğrencilere bağlam temelli yaklaşımla ders işlenirken; her iki okuldan birer tane sınıfta dersler sırasında KDM, diğer iki sınıfta ise KM kullanılmıştır. Dersler bittikten sonra ise ön test olarak yapılan testlerin aynıları son test olarak uygulanmıştır.
3.1.1.1. Alt Problemlere Göre Değişkenler
Bu çalışmanın kontrol edilen değişkenleri öğretim yaklaşımı olarak bağlam temelli yaklaşım, öğrenci seviyesi olarak dokuzuncu sınıf, okullara göre başarı olarak aynı fizik öğretmeninin ders işlediği bir önceki dönem not ortalamaları benzer olan sınıflar ve öğretim elemanı olarak her sınıfta araştırmacının ders işlemesi belirlenmiştir.
Kontrol edilemeyen değişkenler ise sınıf mevcutları, ders programları, haftalık ders saatlerinin dağılımları, öğrenme ortamları, araştırma başlamadan önceki
öğretme-öğrenme alışkanlıkları, öğrencilerin zaman çizelgelerine uyma
alışkanlıkları, devamsızlıklar, uygulama süreci dışında kalan saatlerde gerçekleştirilen öğretme-öğrenme faaliyetleri, dersin öğretmenlerinin derse ve uygulamaya yönelik tutumları olarak belirlenmiştir.
Çalışmanın nicel boyutuyla ilgili olan ilk beş alt problemin analizinde seçilen bağımlı ve bağımsız değişkenler ise alt probleme göre aşağıda verilmiştir:
Birinci alt problem: Bağımlı değişken olarak öğrenci başarısı alınırken, bağımsız değişken ise ölçümde kullanılan testin bağlamıdır.
İkinci alt problem: Bağımlı değişken öğrenci erişisi, bağımsız değişkenler ise örneklem grubunun devam etmekte olduğu farklı iki okul türü ve ölçmede kullanılan testlerin bağlamlarıdır.
Üçüncü alt problem: Bağımlı değişken olarak öğrenci başarısı, bağımsız değişken olarak ise testlerin uygulanma zamanı alınmıştır.
Dördüncü alt problem: Bağımlı değişken olarak öğrenci başarısı alınırken, bağımsız değişkenler ise testin uygulanma zamanı ve derslerde kullanılan metin türüdür.
Beşinci alt problem: Bağımlı değişken olarak öğrencilerin erişi testlerindeki KDM’ler ve KM’ler ilgili sorulara ait erişileri, bağımsız değişken ise derslerde kullanılan metin türüdür.
3.1.2. Araştırma Modelinin Nitel Boyutu
Araştırmada nicel kısımdan elde edilen verilerin gerçekliğini destekleyerek iç geçerliği artırmak için kısım 3.2.2’de açıklanan amaçlı örneklemeyle belirlenen çalışma grubuyla fenomonolojik araştırma yapılmıştır. Fenomonolojik araştırmalarda araştırmacı çalışma grubunu oluşturan bireylerin düşünce yapısına anlayarak bireylerin algılarını ve tepkilerini açıklamaya çalışıp genel bir algı ya da tepkiye ulaşmaya çalışır (Fraenkel ve Wallen, 2008).