Araştırma Değişkenlerine İlişkin Korelasyon Analizi Sonuçları

Faktör analizi sonrasında ortaya çıkan boyutların birbirleriyle olan ilişkisini ortaya koyabilmek amacıyla korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Korelasyon analizi, aralık seviyesinde ölçülmüş iki değişken arasındaki ilişkinin bağımlılığını ve şiddetini belirmeye yönelik bir analiz tekniğidir (Altunışık ve diğ., 2007: 199).

Korelasyon analizi, metrik özellikler taşıyan iki değişken arasındaki ilişkiyi ortaya koymada yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değer alır ve “r” harfi ile ifade edilir (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2007: 160). Korelasyon analizinde Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Pearson korelasyon katsayısı, iki sürekli değişkenin doğrusal ilişkisinin derecesinin ölçülmesinde kullanılmaktadır. Bu analiz ile iki değişken arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? sorusuna cevap aranır (Sungur, 2005: 116). Araştırma değişkenlerine ilişkin korelasyon analizi sonuçları Tablo 19’da aktarılmıştır.

179

Tablo 19

Araştırma Değişkenlerine İlişkin Korelâsyon Analizi Sonuçları

Değişkenler ^Art.

Ortalama

Std.

Sapma (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10)

(1) Dış Çevreye İlişkin Bilgi Elde Etme 3,8940 ,78718 1

(2) Müşteri Yönlülük 4,2712 ,57298 ,489** 1

(3) Pazar Bilgisinin Analizi 3,7547 ,80000 ,608** ,469** 1

(4) İşletme İçi İletişim Kanalları 4,1032 ,72414 ,533** ,526** ,508** 1

(5) Müşterilere İlişkin Bilgi Elde Etme 4,2241 ,59257 ,583** ,548** ,569** ,490** 1

(6) Departmanlar Arası Bilgi Paylaşımı 4,1459 ,71689 ,530** ,557** ,550** ,520** ,566** 1

(7) Tedarikçilerle Bilgi Paylaşımı 4,0200 ,61600 ,490** ,621** ,411** ,490** ,405** ,361** 1

(8) Tedarikçilerle İşbirliği 3,7070 ,71499 ,448** ,344** ,533** ,371** ,424** ,357** ,443** 1

(9) Tedarikçilere Güven 3,8753 ,58818 ,327** ,389** ,297** ,408** ,293** ,373** ,552** ,483** 1

(10) İşletme Performansı (sübjektif) 3,9814 ,49145 ,291** ,151 ,220** ,217* ,169* ,158 ,221** ,154 ,148 1

* p<0,05 düzeyinde anlamlı korelasyon

180

Araştırmada yer alan değişkenlerin birbirleriyle olan ilişkisini ortaya koyan Tablo 19 incelendiğinde genel olarak, pazar yönlülük boyutları ile tedarikçi ilişkileri boyutları arasında pozitif yönlü ve güçlü bir ilişkinin varlığı göze çarpmaktadır. Tablo 19’a bakıldığında, tedarikçi ilişkilerinin boyutlarından tedarikçilerle bilgi paylaşımı boyutu ile müşteri yönlülük boyutu arasında güçlü bir ilişkinin olduğu görülmektedir (r: 0,621; p<0,01). Bu durum, bir otel işletmesinin müşteri yönlü hizmet üretme çabalarının tedarikçileri ile olan bilgi alışverişi ile yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Bunun dışında pazar yönlülük boyutları ilişkisi en yüksek olan boyutun da tedarikçilerle bilgi paylaşımı boyutu olduğu görülmektedir. Söz konusu boyutun dış çevreye ilişkin bilgi elde etme (r: 0,490; p<0,01) ve işletme içi iletişim kanalları boyutu (r: 0,490; p<0,01) ile de pozitif yönlü ve güçlü bir ilişki içinde olduğu görülmektedir

Tedarikçi ilişkileri boyutlarından işbirliği boyutunun da dış çevreye ilişkin bilgi elde etme (r: 0,448; p<0,01) boyutu ve pazar bilgisinin analizi (r: 0,533; p<0,01) boyutu ile pozitif yönlü ilişki içinde olduğu görülmektedir. Yapılan önceki analizlerde de otel işletmelerinin tedarikçilerini önemli bir bilgi kaynağı olarak değerlendirdiği tespit edilmişti. Bu bağlamda, otel işletmelerinin özellikle dış çevreye ilişkin bilgi elde etme çabaları ile tedarikçileri işbirliği yapma yönünde hareket etmesi arasında doğru yönlü bir ilişkiden bahsetmek mümkündür. Aynı zamanda tedarikçilerle yapılan işbirliğinin, tedarikçilerden elde edilen pazar bilginin işletme içinde analiz edilmesi ile de yakından ilişkili olduğu anlaşılmaktadır.

Pazar yönlülük boyutları ile en düşük korelasyon gösteren boyun tedarikçilere güven boyutu olduğu korelasyon analizi sonuçlarından anlaşılmaktadır. Ancak, güven değişkeninin pazar yönlülük boyutlarından işletme içi iletişim kanalları ile diğer boyutlara göre daha yüksek derecede ilişkili olduğu görülmektedir (r: 0,408; p<0,01). Bu durum işletme içindeki iletişim kanallarının tedarikçilere güven düzeyi üzerinde etkisinin olabileceğini göstermektedir.

Tablo 19, genel olarak incelendiğinde pazar yönlülük boyutları ile tedarikçi ilişkileri boyutlarının tümünün birbiriyle anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki içinde olduğu görülmektedir. Bu sonuç, bir işletmenin pazar yönlü bir örgüt yapı sergilemesiyle tedarikçileri olan ilişkisinin doğru yönlü ve pozitif bir ilişki içinde olduğunu göstermektedir. Buradan hareketle, ortaya çıkan pozitif yönlü ve genel anlamda orta

181

derecede ilişkili olarak ifade edilebilecek korelasyon katsayıları, bir işletmenin pazar yönlülük düzeyinin artmasıyla birlikte, tedarikçileri ile olan yakın diyaloğunun ve işbirliğinin hatta tedarikçilerine duyduğu güven düzeyinin de buna bağlı olarak artacağını ortaya koymaktadır. Nitekim pazar yönlülük alanında kilometre taşı olarak ifade edilebilecek çalışmaları gerçekleştiren pek çok araştırmacı da bir işletmenin tam anlamıyla pazar yönlü olabilmesi için yalnızca müşterileri değil, rakipleri ve aynı zamanda tedarikçileri ile de yakın ilişkiler kurmasının gerekli olduğunu ifade etmektedir (Shapiro, 1988; Kohli ve Jaworski, 1990; Narver ve Slater, 1990; Day, 1994). Bu bakımdan korelasyon analizi sonucunda ortaya çıkan bu yakın ilişkinin literatürde ifade edilen hususlara paralellik gösterdiği, hatta bu tezleri teyit ettiğini söylemek mümkündür.

Tablo 19 değerlendirildiğinde, göze çarpan bir diğer bulgu ise, gerek pazar yönlülük boyutlarının gerekse tedarikçi ilişkileri boyutlarının pek çoğunun işletme performansı ile pozitif bir ilişki içinde olduğudur. Bu anlamda literatürde pazar yönlülük ve performans ilişkisini ele alan çok sayıda çalışmada (Bu çalışmalar turizm sektörü de dâhil olmak üzere pek çok sektörde gerçekleştirilmiştir.) pazar yönlülük ve işletme performansı arasında pozitif bir ilişkinin olduğunu ortaya koymuştur. Literatür taraması bölümünde özellikle pazar yönlülük ve performans ilişkisi oldukça detaylı olarak aktarılmış ve söz konusu hususlar dile getirilmiştir. Burada diğer çalışmalardan farklı olarak tedarikçi ilişkileri boyutlarından tedarikçilerle bilgi paylaşımı boyutunun (r: 221; p<0,01) işletme performansı ile pozitif bir ilişki içinde olduğu görülmektedir. Tedarikçilerle işbirliği ve tedarikçilerle güven boyutu ile işletme performansı arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Buradan hareketle, tedarikçilerle olan bilgi paylaşımının da işletme performansını olumlu yönde etkileyebileceği ifade edilebilir.