AraĢtırma Öncesi Öğrencilerin 20. Yüzyıl Sanat Akımları Hakkında Ön Bilgi

ġekil 20: AraĢtırma Grubu Öğrenci Kodlaması

4.1. AraĢtırma Öncesi Öğrencilerin 20. Yüzyıl Sanat Akımları Hakkında Ön Bilgi ve Deneyimlerine ĠliĢkin Bulgular

Bu bölümde, araĢtırma öncesi bulgulara yer verilmiĢtir. AraĢtırma öncesi hazırlanan sorularla, öğrencilerin konuyla ilgili var olan bilgi ve deneyimleri tespit edilmeye çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma öncesinde öğrencilerle ön görüĢme, sonrasında son görüĢme yapılmıĢtır. Bu iki görüĢmenin arasında konu anlatımları ve uygulamalar gerçekleĢtirilmiĢtir. Ön görüĢme daha çok öğrencilerin konu ile ilgili var olan bilgi düzeylerini ölçmeye çalıĢırken son görüĢme de anlatılan konunun aktif öğrenme yöntemleriyle etkililiğini öğrenci açısından değerlendirmeye çalıĢılmıĢtır.

AraĢtırma öncesi sınıftaki öğrencilerin sanat ve 20. yüzyıl sanat akımları ile ilgili fikirlerini öğrenebilmek adına 25.11.2016 tarihinde öğrencilere kiĢisel bilgi formu (Ek 4) ve ön görüĢme soruları (Ek 5) yöneltilmiĢtir. Buradaki amaç hem öğrencilerin bilgilerini yoklamak hem de derse giriĢ yapmaktır. Bu bilgilere göre araĢtırmacı öğrencilerdeki eksiklikleri giderme yoluna gitmiĢ ve haftalık ders programını ve programdaki etkinlikleri bu yönde hazırlamıĢtır.

Ġlk olarak öğrencileri daha yakından tanımak için kiĢisel bilgi formu ( Ek 4) yöneltilmiĢtir. Bu formda sorulan sorulardan biri “Anadolu liselerinde verilen görsel sanatlar dersini yeterli buluyor musunuz?” sorusudur. Bu soru ile araĢtırmacının amacı aktaracağı konu için uygun zaman dilimini yaratmaktır. Öğrencilerin verdikleri cevaplar Ģu Ģekildedir:

Ġsim ve soy isimlerinin baĢ harfi kullanılmıĢtır

ÖH.T: “Kesinlikle yeterli değil. Haftada bir saat bu ders için çok az. Üstelik müzik dersi ile seçmeli olarak sunuluyor. Ben şahsen hem müzik hem de görsel sanatlar dersini ayrı olarak almak isterim. İkisi de farklı alanlar.”

ÖB.E: “Ben yeterli bulmuyorum. Konularımız hiçbir zaman detaylı işlenemiyor. Ya da yaptığımız çalışmalar yarım kalıyor. Ben mesela güzel sanatlar fakültesi okumak istiyorum. Ama öğretmenimiz konuları işlemekten bu anlamda bana ve benim gibi olan arkadaşlarıma yeterli zaman ayıramıyor.”

ÖF.Y: “O kadar gereksiz ders görüyoruz ki görsel sanatlar dersinin bir saat olması gerçekten çok ilginç. Hiçbir çalışmamız bitmiyor derste. Öğretmenimiz sadece bize yol gösterebiliyor. Çoğu zaman nasıl olsa bir saat diye boyaları bile açamıyoruz. Örneğin guaj boya çalışması yapacağız boyaları hazırlamak zaten dersin yarısını alıyor, bizde böyle olunca evde resimlerimizi tamamlıyoruz.”

ÖÖ.O: “Ben sayısal öğrencisiyim ve mimarlık fakültesi düşünüyorum. Görsel sanatlar dersi benim sayısal yeteneğime de etkili olduğu aşikar. Nasıl olur da böyle önemli bir ders bir ders saati ile sınırlanabilir. Elbette ki yetersiz buluyorum.” Öğrencilerin verdikleri cevaplar incelendiğinde hepsinin mevcut olan bir ders saati olan görsel sanatlar dersinin yetersiz olduğunu vurguladıkları görülmektedir. Bu cevaplar doğrultusunda araĢtırmacı konu sunumu ve uygulaması için haftada üç ders saati ayırmaya karar vermiĢ ve planlamasını bu yönde yapmıĢtır.

KiĢisel bilgi formunda öğrencilere yöneltilen bir diğer soru “Genel olarak sevdiğiniz, ilgi duyduğunuz ressam, akım ya da üslûplar hangileridir?” sorusudur. AraĢtırmacının bu sorudaki amacı öğrencilerin bu konu hakkında var olan bilgilerini saptayabilmek ve sunumlarını bu yönde geliĢtirmektir. Cevaplardan bazıları Ģu yöndedir:

ÖF.Y: “Picasso, Van Gogh, Salvador Dali, empresyonizm, kübizm, yırtıcılık.” Öİ.Y: “Leonardo Da Vinci, Sürrealizm.”

ÖM.S: “Sürrealizm, Salvador Dali, ekpresyonizm, Edward Munch.”

ÖB.E: “Sürrealizm akımını kendime daha yakın hissediyorum. Sanatçı olarak R. Magietti ve S. Dali.”

Öğrenci cevapları incelendiğinde adı çok duyulan sanatçı ve akımların belirtildiği görülmektedir. ÇağdaĢ sanat akımlarından ve sanatçılarından hiç bahsedilmediği tespit edilmiĢtir.

Ön görüĢme sorularından (Ek 5) öğrencilere yöneltilen sorulardan biri “sizce, sanat akımı ne demektir?” sorusudur. Buna yönelik öğrencilerin bu soruya verdikleri bilgilere göre aĢağıdaki veriler ortaya çıkarılmıĢtır.

Tablo 1: Öğrencilerin Sanat Akımına ĠliĢkin GörüĢleri

Öğrenciler, tabloda görüldüğü üzere, sanat akımı kavramını daha çok bir zaman dilimi olarak nitelendirmiĢlerdir. Öğrencilerin bazıları ön görüĢme sorularında sanat akımına iliĢkin görüĢlerini Ģu Ģekilde ifade etmiĢtir:

ÖB.E: “Bence her şeyin sanat olduğu bir dönem. Bu dönem de herkes özgürce sanatını icra edebilmektedir. Her şey, sanattır, sanat eseridir. Eserlerini gerektiği gibi yapabilmektir.”

ÖÖ.O: “İnsanların durumlarına, duygularına yönelik değişen zamanla birlikte ortaya çıkan sanat dönemleridir.”

ÖH.T: “Sanatı başka başka açılardan göstererek ürünlerin ortaya koyulduğu zaman dilimleridir.”

Öğrenci cevaplarına bakıldığında sanat akımı kavramı hakkında tam anlamıyla bilgi sahibi olmadıkları gözlenmekte ve sanat akımını sadece bir zaman dilimi olarak nitelendirdikleri tespit edilmektedir.

Bir dönem

Sanatçının kendini ifade ettiği bir zaman dilimi

Sanatı ifade edebilmek için oluĢan dönemler Özgür ifadenin olduğu zaman aralığı

Üslup

Ön görüĢme sorularından öğrencilere yöneltilen sorulardan bir diğeri “modern sanat hakkında ne düĢünüyorsunuz?” sorusudur. Buna yönelik öğrencilerin bu soruya verdikleri bilgilere göre aĢağıdaki veriler ortaya çıkarılmıĢtır.

Tablo 2: Öğrencilerin Modern Sanata ĠliĢkin GörüĢleri

Öğrencilerin bazıları ön görüĢme sorularında modern sanata iliĢkin görüĢlerini Ģu Ģekilde ifade etmiĢtir:

ÖF:Y: “Güncelliktir, gününe ayak uydurmuş sanata denir.”

ÖE:A: “ Modern sanatta sanatçı başka açıdan sanatı irdeler ve ürünlerini ortaya koyar. Sanata farklı açıdan bakmamız sağlanır ve bizim bunun üzerinde düşünmemizi ister.”

Öİ.Y: “Bulunduğumuz zamanla ilgili olarak, çağın koşullarına uygun eserler verilen dönemdir.”

ÖÖ.O: “Düşüncelerimizi ve duygularımızı bulunduğumuz zamana göre modern ve değişik bir durumla ya da malzemelerle anlatmak.”

Verilen bilgiler değerlendirildiğinde öğrencilerin bu konuya dair az da olsa bilgiye sahip oldukları görülmektedir. ÖĠ.Y “çağın koşullarına uygun eserler vermektir” diyerek aslında modern sanatın bakıĢ açılarından birini burada vurgulayabilmiĢtir. Ama genel olarak bakıldığında öğrencilerin modern sanat hakkındaki bilgilerinin yetersiz kaldığı ve biraz da karmaĢa içinde oldukları gözlenmektedir.

Ön görüĢme sorularından öğrencilere yöneltilen sorulardan bir diğeri “çağdaĢ sanat hakkında ne düĢünüyorsunuz?” sorusudur. Buna yönelik öğrencilerin bu soruya verdikleri bilgilere göre aĢağıdaki veriler ortaya çıkarılmıĢtır.

Öğrencilerin Modern Sanat Hakkında Bilgilerine ĠliĢkin Bulgular

Özgür ifade

Gelenekselden uzaklaĢma

Güncellik, gününe ayak uydurma ÇağdaĢlık

Tablo 3: Öğrencilerin ÇağdaĢ Sanata ĠliĢkin GörüĢleri

Öğrencilerin çağdaĢ sanata iliĢkin sorulan soruya verdiği cevaplardan bazıları Ģunlardır:

ÖT.Ş: “Bence çağdaş sanat modern sanattır. Sanatçının özgürce ifade edebildiği dönemdir. Sanatçı her şeyi kullanabilmekte özgürdür. Gelenekten uzaklaşma çabasıdır.”

ÖM.S: “Sanatçı sadece tuvale resim değil, değişik malzemeleri kullanarak da sanat üretebilmektedir. Kumdan, buğday tarlalarından eserler ürettikleri zaman dilimidir.”

ÖE.A: “Yeniliklere öncü olunan bir dönemdir. Özgün çalışmaların yaratıldığı orta çağ dönemindeki gibi sanatın tek elde olmadığı dönemdir.”

Öİ.Y: “Sanatçı için kısıtlamanın olmadığı bir dönemdir çağdaş sanat. Yaşadığımız yüzyıla karışmış olan bir dönemdir. Düşüncenin öneminin keşfedildiği bir dönem olduğu için dünya görüşüne muhalefet olma söz konusu sanatçılar için.”

Öğrencilerin görüĢleri incelendiğinde, çağdaĢ sanatın modern sanat olduğu ifade edildiği görülmektedir. Bu da öğrencilerin modern ve çağdaĢ sanat kavramlarını karıĢtırdıklarını ve birbirinin yerine kullandıklarını göstermektedir. Aynı zamanda çağdaĢ sanat hakkındaki yorumlarında sanatçının özgürlüğünden de bahsetmiĢlerdir. ÇağdaĢ sanatın yeniliklere öncü olunan bir dönem olduğunu vurgulayan ÖM.S sanatın tek elde olmadığını da dile getirmiĢtir. Bu da aslında konu hakkında bir fikir sahibi oldukları fakat yeterli bilgiye ulaĢmadıklarını göstermektedir. Kullanılan

Öğrencilerin ÇağdaĢ Sanat Hakkında Bilgilerine ĠliĢkin Bulgular

Gelenekselden uzaklaĢma

Modern sanat

Günümüze yakın olan

ifadelere bakıldığında, öğrencilerin, çağdaĢ sanat kavramının henüz tam anlamıyla bilincinde olmadıkları görülmektedir.

Görüldüğü gibi, tüm öğrenci görüĢlerini değerlendirdiğimizde, öğrencilerin sanat akımı, modern ve çağdaĢ sanat hakkında yüzeysel bilgiye sahip olduklarını ifade edebiliriz. Öğrenciler bu kavramları birbiri ile karıĢtırmakta ve farklılıkları görememektedir. Sonuç olarak öğrencilerin 20. yüzyıl sanat akımları ile ilgili bilgi ve deneyimlerinin kısıtlı olup, bu konudaki var olan düĢüncelerinin yeterli seviyede olmadığıdır. Tüm bu sonuçlar ıĢığında araĢtırmacı dersin hedeflerini, izlenecek yolu, öğrencilerin beklentilerini, dersin değerlendirilmesine iliĢkin bilgileri, 5 haftalık programına entegre etmiĢ ve taslağını oluĢturmuĢtur. Öğrencilerin katkı ve önerilerine göre, gerektiğinde esneyebilecek bir eylem planı hazırlanmıĢtır.

4.2. AraĢtırma Süreci ve Sonrası Alt Problemlere ĠliĢkin Bulgu ve