B. Sonuç Değerlendirme
3. BULGULAR ve YORUM
3.1. Tanımlayıcı Ġstatistikler
AraĢtırmada; anketlerin uygulandığı toplam 50 öğretmene iliĢkin elde edilen sosyodemografik bilgiler aĢağıdaki tablo ve Ģekillerde gösterilmiĢtir.
AraĢtırmaya katılan öğretmenlerin; 31‟inin (% 62,0) “Kadın”, 19‟unun (% 38,0)
“Erkek”, olduğu tespit edilmiĢtir. Tablo 1‟de öğretmenlerin cinsiyetlerine göre dağılımları görülmektedir.
Tablo 1: Cinsiyetlerine Göre Frekans ve Yüzde Değerleri
SIKLIK % % GEÇERLĠ % YIĞILMALI
Kadın 31 62,0 62,0 62,0
Erkek 19 38,0 38,0 100,0
Toplam 50 100,0 100,0
AraĢtırmaya katılan öğretmenlerin; 1‟inin (%2,0) “Türkçe Öğretmenliği”, 29‟unun (% 58,0) “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği” ve 20‟sinin ise (%40,0) “Türk Dili ve Edebiyatı (Fen-Edebiyat Fakültesi)” lisanslarına sahip olduğu tespit edilmiĢtir.
Tablo 2‟de öğretmenlerin lisanslarına göre dağılımları görülmektedir.
Tablo 2: Lisans Durumlarına Göre Frekans ve Yüzde Değerleri
SIKLIK % % GEÇERLĠ % YIĞILMALI
Türkçe Öğretmenliği 1 2,0 2,0 2,0
Türk Dili ve Edebiyatı
Öğretmenliği 29 58,0 58,0 60,0
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği
(Fen-Edebiyat Fakültesi)
20 40,0 40,0 100,0
Toplam 50 100,0 100,0
AraĢtırmaya katılan öğretmenlerin; 40‟ının (%80,0) “Lisans”, 10‟unun (% 20,0)
“Yüksek Lisans” eğitim seviyelerine sahip olduğu tespit edilmiĢtir. Tablo 3‟te öğretmenlerin eğitim seviyelerine göre dağılımları görülmektedir.
Tablo 3: Eğitim Seviyelerine Göre Frekans ve Yüzde Değerleri
SIKLIK % % GEÇERLĠ % YIĞILMALI
Lisans 40 80,0 80,0 80,0
Yüksek Lisans 10 20,0 20,0 100,0
Toplam 50 100,0 100,0
AraĢtırmaya katılan öğretmenlerin; 30‟unun (%60,0) “Eğitim Fakültesi mezunu”
olduğu, Fen-Edebiyat Fakültesi mezunu olan diğer 20‟sinin ise (% 40,0) tamamının pedagojik formasyon aldığı tespit edilmiĢtir. Tablo 4‟te öğretmenlerin pedagojik formasyon alma durumlarına göre dağılımları görülmektedir.
Tablo 4: Pedagojik Formasyon Alma Durumlarına Göre Frekans ve Yüzde Değerleri
SIKLIK % % GEÇERLĠ % YIĞILMALI
Evet 20 40,0 40,0 40,0
Eğitim Fakültesi Mezunu 30 60,0 60,0 100,0
Toplam 50 100,0 100,0
AraĢtırmaya katılan öğretmenlerin; 8‟inin (%16,0) “0-5 yıl”, 26‟sının (% 52,0)
“6-15 yıl”, 16‟sının (% 32,0) “16 yıl ve üzeri” mesleki deneyime sahip olduğu tespit edilmiĢtir. Tablo 5‟te öğretmenlerin mesleki deneyimlerine göre dağılımları görülmektedir.
Tablo 5: Mesleki Deneyimlerine Göre Frekans ve Yüzde Değerleri
SIKLIK % % GEÇERLĠ % YIĞILMALI
0-5 yıl 8 16,0 16,0 16,0
6-15 yıl 26 52,0 52,0 68,0
16 yıl ve üzeri 16 32,0 32,0 100,0
Toplam 600 100,0 100,0
3.2. Anket Güvenirlik Ve Faktör Analizleri
Analize geçilmeden önce; kullanılacak anket sorularının güvenilirliklerinin görülmesi maksadıyla SPSS güvenilirlik analizleri kullanılmıĢtır. Analizler ankette yer alan tüm bölümler için yapılmıĢtır. Programdan elde edilen ekran görüntüleri ve değerlendirmeleri aĢağıda belirtilmiĢtir.
Güvenilirlik analizlerinde öncelikle tüm likert ölçekli sorular analize dâhil edilmiĢtir. “Soru-Toplam Ġstatistik Test Çıktı”larına bakıldığında korelasyon değeri düĢük ve çıkartıldığı takdirde ise güvenilirliği yükselteceği öngörülen soru olmadığı görülmüĢtür. Anket güvenilirlik analiz sonuçları aĢağıda verilmiĢtir.
Tablo 6: Alfa Yöntemine Göre Anket Güvenirlilik Analizi Çıktısı
Bölümler Cronbach Alpha Katsayısı
Ögelerin Sayısı
6. Bölüm 0,526 9
7. Bölüm 0,957 26
8. Bölüm 0,897 13
9. Bölüm 0,895 9
10. Bölüm 0,662 25
Alpha katsayılarına bakıldığında hepsinin 0,5 üzerinde olduğu 6‟ıncı ve 10‟uncu bölümler hariç diğer bölümlerin ise 1‟ e çok yakın olduğu görülmektedir. Bu sonuç; 50 öğretmen üzerinde yapılan toplam 82 likert ölçekli sorunun yer aldığı beĢ bölümün ve uygulanan ölçeğin “yüksek derecede güvenilir” olduğu anlamına gelmektedir.
Bu noktadan sonra, analizlere geçilmeden önce ankette yer alanlar bölümler bazında faktör analizleri yapılacaktır. Yapılan analizlerin SPSS ekran çıktıları ve değerlendirmeleri aĢağıdaki bölümlerde verilmiĢtir. Faktör analizlerinde kabul edilebilir veri temsil yüzde değeri olarak %45 alınmıĢtır.
3.2.1. Altıncı Bölüm Faktör Analizleri
Anketin likert ölçekli altıncı bölümünde katılımcılara yöneltilen 9 soru faktör analizine tabi tutulmuĢtur. Analiz neticeleri aĢağıdaki tablolarda gösterilmiĢtir.
Tablo 7: Bölüm VI-AçıklanmıĢ Toplam Varyanslar Tablosu
Öncelikli Öz değerler DöndürülmüĢ Yüklerin Kareler Toplamı Toplam % Varyans % Kümülatif Toplam % Varyans % Kümülatif yaklaĢık %45 seviyesinde ifade edilebilmektedir. Tespit edilen faktör adları ve korelasyon değerleri aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir.
Tablo 8: Bölüm VI-Faktör Adları ve Korelasyonlar Tablosu Dil ve anlatım dersinin
3.2.2. Sekizinci Bölüm Faktör Analizleri
Anketin likert ölçekli sekizinci bölümünde katılımcılara yöneltilen toplam 13 soru ankette yer alan 4 alt baĢlık altında faktör analizine tabi tutulmuĢtur.
Analiz neticeleri aĢağıdaki tablolarda gösterilmiĢtir.
Tablo 9: Bölüm VIII-AçıklanmıĢ Toplam Varyanslar Tablosu
edilebilmektedir. Tespit edilen faktör adları yukarıdaki tabloda verilmiĢtir.
3.2.3. Dokuzuncu Bölüm Faktör Analizleri
Anketin likert ölçekli dokuzuncu bölümünde katılımcılara yöneltilen 9 soru faktör analizine tabi tutulmuĢtur. Analiz neticeleri aĢağıdaki tablolarda gösterilmiĢtir.
Tablo 10: Bölüm IX-AçıklanmıĢ Toplam Varyanslar Tablosu
Öncelikli Öz değerler DöndürülmüĢ Yüklerin Kareler Toplamı Toplam % Varyans % Kümülatif Toplam % Varyans % Kümülatif
1 4,995 55,502 55,502 4,995 55,502 55,502
2 1,177 13,081 68,582
3 ,941 10,451 79,033
4 ,790 8,774 87,807
5 ,417 4,636 92,443 yaklaĢık %55 seviyesinde ifade edilebilmektedir. Faktör adı, bölüm baĢlığına paralel olarak “Öğrencinin Derse Katılımı” olarak seçilmiĢtir.
3.2.4. Onuncu Bölüm Faktör Analizleri
Anketin likert ölçekli altıncı bölümünde katılımcılara yöneltilen 25 soru faktör analizine tabi tutulmuĢtur. Analiz neticeleri aĢağıdaki tablolarda gösterilmiĢtir.
Tablo 11: Bölüm X-AçıklanmıĢ Toplam Varyanslar Tablosu
Öncelikli Öz değerler DöndürülmüĢ Yüklerin Kareler Toplamı Toplam % Varyans % Kümülatif Toplam % Varyans % Kümülatif
22 ,039 ,155 99,935
23 ,011 ,043 99,977
24 ,004 ,015 99,993
25 ,002 ,007 100,000
Analizler neticesinde; onuncu bölümde yer alan 25 soru 3 faktör ile yaklaĢık %49 seviyesinde ifade edilebilmektedir. Tespit edilen faktör adları ve korelasyon değerleri aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir.
Tablo 12: Bölüm X-Faktör Adları ve Korelasyonlar Tablosu
1 2 3 FAKTÖR
ADLARI Öğrencilerin dinleme, konuĢma, okuma ve yazma konusunda isteksiz olmaları
dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 0,856
ÖĞRENCĠ TEMELLĠ SORUNLAR Öğrencilerin edebi metinlere karĢı ilgisiz olmaları dil ve anlatım dersinin
öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 0,794 Öğrencilerin dil ve anlatım dersine ilgilerini ÖSYM tarafından yapılan
sınavlarda bu dersin ne ölçüde yer aldığı belirlemektedir. 0,763 Programda dil ve anlatım dersinin öğretimi için yeterli zaman yoktur. 0,661 Öğrencilerin ekip oluĢturma ve birlikte çalıĢma konusunda isteksizlikleri bu
dersin öğretiminde problemlere neden olmaktadır. 0,595
Öğrencilerin dil ve anlatım dersinin kendilerine herhangi bir kazanım
sunmadığını düĢünmeleri bu dersin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır.
0,581 Program hedefleri ile öğrencilerin beklentileri birbiri ile örtüĢmemektedir. 0,559 Dil bilgisi konularının, dil ve anlatım dersinde metinlerle birlikte incelenmesi
öğrencilerin dil bilgisine karĢı ilgilerini azaltıyor. 0,466 Programda öğretmenden gerçekleĢtirmesi beklenen etkinliklerin birçoğu için
okulların teknik donanımı yetersizdir. 0,286
Program, dil ve anlatım dersinin öğretimindeki amaçları gerçekleĢtirmekten
uzaktır. 0,793 Dil ve anlatım dersinin içeriğinde yer alan konulara iliĢkin temel kaynaklara
ulaĢmak zordur. -0,674
Ö ğrencilerin topluluk önünde tartıĢma, fikrini söyleme vb. konularda yaĢadıkları çekimserlik dil ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır.
-0,638 Program öğrencilerin dil ve anlatım dersine ilgi duymalarını sağlayacak
nitelikte değildir. 0,633
Ö ğrencilerin duygu ve düĢüncelerini ifade etme konusundaki yetersizlikler dil
ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. -0,633 Ders kitapları ile program birbiri ile örtüĢmemektedir. 0,621 Ders kitapları dil ve anlatım dersinin hedeflerini gerçekleĢtirmeye katkı
sağlayacak bicimde hazırlanmamıĢtır. 0,607
Dil ve anlatım dersinin ayrı bir ders olarak programlanması dil bilgisi
öğretiminin verimliliğini düĢürmektedir. -0,305
Öğretmenlerin aldığı lisans eğitimi onları dil ve anlatım dersinin öğretimine
hazırlamamaktadır. 0,794 ÖĞRETMEN
TEMELLĠ SORUNLAR Okullardaki araç-gereç yetersizliği dil ve anlatım dersinde yaĢanan
problemlerden biridir. 0,764
Öğretmenlerin lisans eğitiminde metin inceleme, anlama ve yorumlama konusunda yeterli eğitim almamaları bu dersteki verimliliklerini olumsuz etkilemektedir.
0,750 Öğretmenlerin lisans eğitiminde aldıkları dil bilgisi eğitimlerinin yetersiz
olması, öğretmenlerin bu dersin eğitiminde baĢarısız olmalarına neden
olmaktadır. 0,711
Programda dil ve anlatım dersinin konuları uygun olmayan bir Ģekilde tasnif
edilmiĢtir. 0,632
Öğrencilerin temel dil bilgisi kurallarını bilmemeleri dil ve anlatım dersinde
baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. -0,430
ÖSYM tarafından yapılan sınavlar ile okullarda yapılan sınavların yapısal
farklılığı dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemlere yol açmaktadır. 0,325 Program öğretmenlerin öğrencilerin seviyelerini ve bireysel özelliklerini
dikkate almalarına izin vermeyecek biçimde düzenlenmiĢtir. -0,235
3.3. Anket Bölümleri Üzerinden Öğretmenlerin KarĢılaĢtırkları Sorunların Ġncelenmesi
3.3.1. Altıncı Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Altıncı bölümde yer alan soruların amacı derslerin iĢlenmesi esnasında kullanılan araçların sıklıklarını ortaya koymaktır. Alınan cevaplara göre cihazların toplam puanları aĢağıdaki tabloda büyükten küçüğe doğru sıralanmıĢtır. Yüksek puan sık kullanımı göstermektedir. Sıralamaya genel olarak bakıldığında yazılı materyallerin görsel materyallere göre daha sık kullanıldığı, en sık kullanılanların materyallerin ise
“Ders Kitabı” ve “Ġmla Kılavuzu” olduğu, bunun yanında en az kullanılan materyalin ise “Tepegöz” olduğu görülmektedir.
Tablo 13: Bölüm IV-Puan Sıralama Tablosu
Kullanılan Materyal Toplam Ortalama Std.
Sapma
Ders Kitabı 240 4,800 0,452
Ġmla Kılavuzu 191 3,820 1,044
Yazılı Materyaller 177 3,540 0,930
Yardımcı Kitap 175 3,500 0,995
Bilgisayar / projeksiyon 171 3,420 1,126
Video 100 2,000 0,926
Televizyon 97 1,940 0,867
Teyp 97 1,940 0,793
Tepegöz 82 1,640 0,827
3.3.2. Yedinci Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Yedinci bölümde yer alan soruların amacı; öğrencilerin dil ve anlatım derslerini kavramada hangi konularda ne oranda sorun yaĢadığını saptamaktır. Öğretmenlerden alınan cevaplar toplam puanlarına göre büyükten küçüğe doğru aĢağıdaki tabloda sıralanmıĢtır. Genel olarak puan durumuna bakıldığında, en yüksek puanı 151 toplam puanla “fiilimsiler” konusunun aldığını, ancak ortalamalara bakıldığında ise bu puanın sıklık skalasında “3” seviyesine denk geldiği görülmektedir. Doğal olarak tablo bize öğretmenlerin öğrencilerin derslerinde çok büyük bir sıkıntı yaĢamadıklarını göstermektedir. Bunun yanında en az sorun yaĢandığı değerlendirilen konular ise
“Mizahi Anlatım”, “Betimleyici Anlatım” ve “Ünlem” konularının olduğu görülmektedir.
Tablo 14: Bölüm VII-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Gelecekten söz eden anlatım 125 2,500 1,233
Eylemler 122 2,440 1,296
Betimleyici anlatım 91 1,820 1,101
Ünlem 89 1,780 0,910
3.3.3. Sekizinci Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Sekizinci bölümde yer alan soruların amacı; öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde yer alan aĢamalarda ne oranda sorun yaĢadıklarının tespit edilmesidir. Bu bölüm aĢamalar bazında dört alt baĢlık altında incelenmiĢtir. Öğretmenlerden alınan cevaplara göre toplam puanların alt baĢlıklar bazında büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tablolarda verilmiĢtir. Genel olarak puan durumuna bakıldığında, öğretmenlerin öğrenme-öğretme süreçlerinde yaĢadıkları sıkıntıların ortanın altında olduğu, puanları birbirlerine yakın olmakla birlikte en yüksek sıkıntının ise
“Değerlendirme Süreci”nde yaĢandığı dikkat çekmektedir. Buna ilave olarak diğerlerinden çok büyük bir fark olmamakla birlikte, en az sorun yaĢandığı değerlendirilen sürecin ise “Hazırlık Süreci” olduğu görülmektedir.
Tablo 15: Bölüm VIII. Hazırlık Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Ders için gerekli malzemenin toplanması 133 2,660 0,961
Yöntem ve teknik saptama 117 2,340 0,982
Ġncelenecek metin türünde kaynak metinlere
ulaĢılması 105 2,100 1,074
Tablo 16: Bölüm VIII. Metin Ġnceleme Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Öğrencilerin ilgisini metne yönlendirmek 137 2,740 1,006 Hedef becerileri öğrencilere kazandıracak biçimde ders
iĢlemek 130 2,600 0,857
Sınıfta ders iĢlemeye elveriĢli ortamı oluĢturmak 122 2,440 0,929
Tablo 17: Bölüm VIII. Anlama/Yorumlama Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin yapı, tema, dil ve anlatım özelliklerini kavramalarını
sağlamak 138 2,760 1,080
Öğrencilerin bilgilerini sınıflandırmaları, karĢılaĢtırma yapmaları, bilgiler
arası iliĢki kurmaları gibi süreçleri yönetmek 137 2,740 1,103
Anlama yorumlama sürecini beraber gerçekleĢtirmeyi saglamak için
öğrencilerin derse katılımını sağlamak 127 2,540 1,014
Tablo 18: Bölüm VIII. Değerlendirme Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerini sağlamak 142 2,840 1,330 Hedeflenen becerilerin tumunu dikkate alarak değerlendirme
yapabilmek 138 2,760 1,021
Proje, ödev vb. takibi yapmak 124 2,480 1,035
Sınav sorularını hazırlamak 96 1,920 1,027
3.3.4. Dokuzuncu Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Dokuzuncu bölümde yer alan soruların amacı; öğrencilerin ders süreci içerisinde ankette belirlenen sorunlarla karĢılaĢma sıkılıklarının tespit edilmesidir. Bu bölümde öğretmenlerden alınan cevaplara göre yine toplam puanların büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tabloda verilmiĢ olup; tabloda önceki bölümlerden farklı olarak öğrencilerin sıkıntı yaĢadıkları iki konunun diğerlerine göre sivrildiği görülmektedir.
Tabloya göre; en yüksek puana sahip olan sorunun “Öğrencilerin ödev, proje vb.
sorumluluklarını yerine getirmekte titiz davranmıyor” olmasından kaynaklandığı ve öğretmenlerin bu sorunla yüksek oranda bir sıklıkla karĢılaĢtıkları görülmektedir. Yine benzer bir sonucun “Öğrencilerin okuma alıĢkanlığı edinmek konusunda isteksiz”
olmaları sorun maddesinde de yaĢandığı görülmektedir. Genel olarak tablo değerlendirildiğinde ise; öğrencilerin derslerin iĢlenmesinde isteksizlik sorunlarının üst sıralarda olduğu, konuların anlaĢılması ve kavranması ile ilgili sorunların ise daha alt sıralarda olduğu görülmektedir.
Tablo 19: Bölüm IX-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerim ödev, proje vb sorumluluklarını yerine getirmekte titiz
davranmıyor. 188 3,760 0,744
Öğrencilerim okuma alıĢkanlığı edinmek konusunda isteksiz. 179 3,580 0,971
Öğrencilerim yaratıcılıklarını gösterme konusunda isteksiz davranıyor. 157 3,140 1,050 Öğrencilerim birlikte çalıĢma ve ekip oluĢturma konusunda problem
yaĢıyor. 151 3,020 1,059
Öğrencilerim okudukları metni anlama noktasında problemler yaĢıyor. 150 3,000 1,088 Öğrencilerim düĢüncelerini ifade etme konusunda problem yaĢıyor. 145 2,900 1,199 Öğrencilerim konu iĢlenirken derse katilmiyor, söz alma konusunda
isteksiz davranıyor. 142 2,840 0,934
Öğrencilerim dil ve anlatım dersinin gerekliliğini sorguluyor. 136 2,720 1,196 Öğrencilerim dil bilgisi konularını, dil ve anlatım dersinde metinlerle
birlikte incelendiği için anlamıyor. 121 2,420 0,971
3.3.5. Onuncu Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Anketin son bölümünde yer alan soruların amacı ise; öğretmenlerin dil ve anlatım dersinin öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunların tespit edilmesidir. Bu bölümde öğretmenlerden alınan cevaplara göre yine toplam puanların büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir. Genel olarak tablodan okunan; ön çalıĢmalar neticesinde ankette yer almasının uygun olduğu değerlendirilen muhtemel sorunların yüksek oranda ortalamanın üstünde bir sıkıntı yarattığıdır. Önceki bölümlerde bu bölüm faktör analizinde 3 farklı faktör grubuna ayrılmıĢ olup, bu faktörler üzerinden genel değerlendirme yapıldığında ise; öğrenci temelli sorunlar ile program ve materyal temelli sorunların ön plana çıktığı, öğretmen temelli yaĢanabilecek sorunların ise arka planda kaldığı görülmektedir.
Ayrıca tabloya bakılarak; en yüksek puana sahip olan sorunun öğrenci temelli bir sorun olarak değerlendirdiğimiz “Öğrencilerin temel dil bilgisi kurallarını bilmemeleri dil ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır” sorunu karĢımıza çıkmaktadır. Ancak; araĢtırmaya katılan öğretmenlerin “ders kaynaklarına ulaĢmanın” ve “dersin ayrı bir ders olarak “Dil ve anlatım dersinin ayrı bir ders olarak programlanmasının” sorun oluĢturmadığı kanaatinde birleĢtikleri değerlendirilmektedir.
Tablo 20: Bölüm X-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin temel dil bilgisi kurallarını bilmemeleri dil ve anlatım dersinde
baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 207 4,140 1,030
Programda öğretmenden gerçekleĢtirmesi beklenen etkinliklerin birçoğu için
okulların teknik donanımı yetersizdir. 199 3,980 0,820
Öğrencilerin dil ve anlatim dersine ilgilerini ÖSYM tarafindan yapılan
sınavlarda bu dersin ne ölçüde yer aldığı belirlemektedir. 196 3,920 1,104 Öğrencilerin edebî metinlere karsi ilgisiz olmaları dil ve anlatım dersinin
öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 196 3,920 0,695
Öğrencilerin dinleme, konuĢma, okuma ve yazma konusunda isteksiz olmaları
dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 192 3,840 0,766 ÖSYM tarafindan yapılan sınavlar ile okullarda yapılan sınavların yapısal
farklılığı dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemlere yol açmaktadır. 181 3,620 0,987 Programda dil ve anlatim dersinin öğretimi için yeterli zaman yoktur. 178 3,560 1,128 Öğrencilerin duygu ve düĢüncelerini ifade etme konusundaki yetersizlikler dil
ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 178 3,560 1,072 Öğrencilerin topluluk önünde tartıĢma, fikrini söyleme vb. konularda yaĢadıkları
çekimserlik dil ve anlatim dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 176 3,520 0,953 Program hedefleri ile öğrencilerin beklentileri birbiri ile örtüĢmemektedir. 169 3,380 0,967 Öğrencilerin ekip oluĢturma ve birlikte çalıĢma konusunda isteksizlikleri bu
dersin öğetiminde problemlere neden olmaktadır. 168 3,360 1,120
Öğretmenlerin lisans eğitiminde metin inceleme, anlama ve yorumlama konusunda yeterli egitim almamalari bu dersteki verimliliklerini olumsuz etkilemektedir.
166 3,320 0,999
Program öğrencilerin dil ve anlatim dersine ilgi duymalarını sağlayacak nitelikte
degildir. 166 3,320 1,019
Okullardaki arac-gereç yetersizliği dil ve anatim dersinde yaĢanan
problemlerden biridir. 164 3,280 1,213
Öğrencilerin dil ve anlatım dersinin kendilerine herhangi bir kazanım
sunmadığını düĢünmeleri bu dersin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır.
160 3,200 1,107
Öğretmenlerin aldığı lisans eğitimi onları dil ve anlatim dersinin öğretimine
hazırlamamaktadır. 156 3,120 1,172
Program öğretmenlerin ögrencilerin seviyelerini ve bireysel özelliklerini dikkate
almalarına izin vermeyecek biçimde düzenlenmistir. 156 3,120 0,961
Programda dil ve anlatım dersinin konuları uygun olmayan bir sekilde tasnif
edilmiĢtir. 152 3,040 0,989
Ders kitapları dil ve anlatim dersinin hedeflerini gerçeklestirmeye katkı
sağlayacak biçimde hazırlanmamıĢtır. 146 2,920 0,944
Öğretmenlerin lisans eğitiminde aldıkları dil bilgisi egitimlerinin yetersiz olması, öğretmenlerin bu dersin eğitiminde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır.
140 2,800 1,212
Ders kitapları ile program birbiri ile örtüĢmemektedir 136 2,720 1,051 Dil bilgisi konularının, dil ve anlatim dersinde metinlerle birlikte incelenmesi
ögrencilerin dil bilgisine karĢı ilgilerini azaltıyor. 132 2,640 1,064 Program, dil ve anlatım dersinin öğretimindeki amaçları gerçekleĢtirmekten
uzaktır. 118 2,360 0,964
Dil ve anlatım dersinin ayrı bir ders olarak programlanması dil bilgisi
öğretiminin verimliliğini düĢürmektedir. 112 2,240 1,153
Dil ve anlatım dersinin içeriğinde yer alan konulara iliĢkin temel kaynaklara
ulaĢmak zordur. 103 2,060 0,867
3.3. Faktörler-Demografik Bilgiler Farklılık/ĠliĢki Analizleri
Bu bölümde önceki bölümlerde elde edilen faktörler üzerinden katılımcıların görüĢlerinde bazı demografik özelliklerine göre farklılık/iliĢki durumları analiz edilecektir. Öncelikle analize tabi tutulacak faktörlere Kolmogorov-Smirnov Normallik Testi yapılmıĢ ve verilerin normal dağılım sergiledikleri görülmüĢtür. Buna bağlı olara uygulanacak analizler olarak parametrik testlerden kullanılmıĢtır. Faktörler bazında yapılan analizler ve elde edilen neticeler aĢağıdaki baĢlıklarda verilmiĢtir.
3.3.1. Altıncı Bölüm Faktörlerinin Öğretmenlerin Mesleki deneyimlerine Göre Farklılık Durumu
Bu bölümde; öğretmenlerin dersleri esnasında kullandıkları materyalleri sorgulayan sorulardan oluĢan “Yazılı Materyaller” ve “ĠĢitsel ve Görsel Materyaller”
faktörlerinin öğretmenlerin mesleki deneyimlerine göre farklılık durumları analiz edilecektir. Analiz sonuçları aĢağıda olduğu gibidir.
H0: Öğretmenlerin derslerde yazılı materyal kullanma durumları mesleki deneyimlerine göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin derslerde iĢitsel ve görsel materyal kullanma durumları mesleki deneyimlerine göre farklılık göstermemektedir.
Tablo 21: Ders Materyalleri Faktörleri Mesleki Deneyim Süresi Anova Tablosu Kareler
Analiz ekran çıktısında; anlamlılık düzeylerine (p=0,0165<0,05;
p=0,072>0,05) bakılarak, öğretmenlerin derslerde yazılı materyal kullanma durumlarında meslekteki deneyimlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
olduğu görülmektedir. Yani; sıfır hipotezi reddedilir. Farklılığın nereden ve ne yönde kaynaklandığının tespit edilebilmesi için bu faktör üzerinden “Anova Çoklu KarĢılaĢtırma Testi” yapılmıĢtır. Analiz tablosu ve değerlendirmeleri aĢağıda verilmiĢtir.
Tablo 22: Yazılı Materyal Kullanımları Öğretmen Mesleki Deneyimleri Çoklu KarĢılaĢtırma Anova Tablosu
Yukarıdaki tabloda anlamlılık düzeylerine ve ortalamaların farklılığına bakıldığında; istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yaratabilecek bir iliĢki tespit edilememekle birlikte en büyük farklılığın “16 yıl ve üzeri” süreli meslek deneyimine sahip öğretmenlerin “6-15 yıl” süreli meslek deneyimine sahip öğretmenlere nazaran yazılı materyalleri daha fazla kullandığı ancak bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı (p=0,154>0,05) olmadığı görülmektedir.
3.3.2. Sekizinci Bölüm Faktörlerinin Öğretmenlerin Mesleki deneyimlerine Göre Farklılık Durumu
Bu bölümde; öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin çeĢitli aĢamalarında yaĢadıkları sorunların “Hazırlık”, “Metin Ġnceleme”, “Anlama/Yorumlama” ve
“Değerlendirme” faktörleri üzerinden öğretmenlerin mesleki deneyimlerine göre farklılık durumları analiz edilecektir. Analiz sonuçları aĢağıda olduğu gibidir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin hazırlık aĢamasında yaĢadıkları sorunlar mesleki deneyimlerinle göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin metin inceleme aĢamasında yaĢadıkları sorunlar mesleki deneyimlerinle göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin anlama/yorumlama aĢamasında yaĢadıkları sorunlar mesleki deneyimlerinle göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin değerlendirme aĢamasında yaĢadıkları sorunlar mesleki deneyimlerinle göre farklılık göstermemektedir.
ĠTablo 23: Öğretme-Öğrenme Süreci Sorunları Faktörleri Mesleki Deneyim Süresi Anova Tablosu
Analiz ekran çıktısında; anlamlılık düzeylerine (p=0,158>0,05;
p=0,173>0,05; p=0,203>0,05; p=0,201>0,05) bakılarak, öğretmenlerin öğretme-öğrenme süreci içinde yaĢadıkları sorunlarda meslekteki deneyimlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir. Yani; sıfır hipotezi kabul edilir.
3.3.3. Sekizinci Bölüm Faktörlerinin Öğretmenlerin Lisans Bölümlerine Göre Farklılık Durumu
Bu bölümde; öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin çeĢitli aĢamalarında yaĢadıkları sorunların “Hazırlık”, “Metin Ġnceleme”, “Anlama/Yorumlama” ve
“Değerlendirme” faktörleri üzerinden öğretmenlerin lisans bölümlerine göre farklılık durumları analiz edilecektir. Analiz sonuçları aĢağıda olduğu gibidir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin hazırlık aĢamasında yaĢadıkları sorunlar lisans bölümlerine göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin metin inceleme aĢamasında yaĢadıkları sorunlar lisans bölümlerine göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin anlama/yorumlama aĢamasında yaĢadıkları sorunlar lisans bölümlerine göre farklılık göstermemektedir.
H0: Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinin değerlendirme aĢamasında yaĢadıkları sorunlar lisans bölümlerine göre farklılık göstermemektedir.
ĠTablo 24: Öğretme-Öğrenme Süreci Sorunları Faktörleri Lisans Bölümü Anova Tablosu
Analiz ekran çıktısında; anlamlılık düzeylerine (p=0,217>0,05;
Analiz ekran çıktısında; anlamlılık düzeylerine (p=0,217>0,05;