B. Sonuç Değerlendirme
3. BULGULAR ve YORUM
3.3. Anket Bölümleri Üzerinden Öğretmenlerin KarĢılaĢtırkları Sorunların
3.3.1. Altıncı Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Altıncı bölümde yer alan soruların amacı derslerin iĢlenmesi esnasında kullanılan araçların sıklıklarını ortaya koymaktır. Alınan cevaplara göre cihazların toplam puanları aĢağıdaki tabloda büyükten küçüğe doğru sıralanmıĢtır. Yüksek puan sık kullanımı göstermektedir. Sıralamaya genel olarak bakıldığında yazılı materyallerin görsel materyallere göre daha sık kullanıldığı, en sık kullanılanların materyallerin ise
“Ders Kitabı” ve “Ġmla Kılavuzu” olduğu, bunun yanında en az kullanılan materyalin ise “Tepegöz” olduğu görülmektedir.
Tablo 13: Bölüm IV-Puan Sıralama Tablosu
Kullanılan Materyal Toplam Ortalama Std.
Sapma
Ders Kitabı 240 4,800 0,452
Ġmla Kılavuzu 191 3,820 1,044
Yazılı Materyaller 177 3,540 0,930
Yardımcı Kitap 175 3,500 0,995
Bilgisayar / projeksiyon 171 3,420 1,126
Video 100 2,000 0,926
Televizyon 97 1,940 0,867
Teyp 97 1,940 0,793
Tepegöz 82 1,640 0,827
3.3.2. Yedinci Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Yedinci bölümde yer alan soruların amacı; öğrencilerin dil ve anlatım derslerini kavramada hangi konularda ne oranda sorun yaĢadığını saptamaktır. Öğretmenlerden alınan cevaplar toplam puanlarına göre büyükten küçüğe doğru aĢağıdaki tabloda sıralanmıĢtır. Genel olarak puan durumuna bakıldığında, en yüksek puanı 151 toplam puanla “fiilimsiler” konusunun aldığını, ancak ortalamalara bakıldığında ise bu puanın sıklık skalasında “3” seviyesine denk geldiği görülmektedir. Doğal olarak tablo bize öğretmenlerin öğrencilerin derslerinde çok büyük bir sıkıntı yaĢamadıklarını göstermektedir. Bunun yanında en az sorun yaĢandığı değerlendirilen konular ise
“Mizahi Anlatım”, “Betimleyici Anlatım” ve “Ünlem” konularının olduğu görülmektedir.
Tablo 14: Bölüm VII-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Gelecekten söz eden anlatım 125 2,500 1,233
Eylemler 122 2,440 1,296
Betimleyici anlatım 91 1,820 1,101
Ünlem 89 1,780 0,910
3.3.3. Sekizinci Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Sekizinci bölümde yer alan soruların amacı; öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde yer alan aĢamalarda ne oranda sorun yaĢadıklarının tespit edilmesidir. Bu bölüm aĢamalar bazında dört alt baĢlık altında incelenmiĢtir. Öğretmenlerden alınan cevaplara göre toplam puanların alt baĢlıklar bazında büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tablolarda verilmiĢtir. Genel olarak puan durumuna bakıldığında, öğretmenlerin öğrenme-öğretme süreçlerinde yaĢadıkları sıkıntıların ortanın altında olduğu, puanları birbirlerine yakın olmakla birlikte en yüksek sıkıntının ise
“Değerlendirme Süreci”nde yaĢandığı dikkat çekmektedir. Buna ilave olarak diğerlerinden çok büyük bir fark olmamakla birlikte, en az sorun yaĢandığı değerlendirilen sürecin ise “Hazırlık Süreci” olduğu görülmektedir.
Tablo 15: Bölüm VIII. Hazırlık Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Ders için gerekli malzemenin toplanması 133 2,660 0,961
Yöntem ve teknik saptama 117 2,340 0,982
Ġncelenecek metin türünde kaynak metinlere
ulaĢılması 105 2,100 1,074
Tablo 16: Bölüm VIII. Metin Ġnceleme Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Öğrencilerin ilgisini metne yönlendirmek 137 2,740 1,006 Hedef becerileri öğrencilere kazandıracak biçimde ders
iĢlemek 130 2,600 0,857
Sınıfta ders iĢlemeye elveriĢli ortamı oluĢturmak 122 2,440 0,929
Tablo 17: Bölüm VIII. Anlama/Yorumlama Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin yapı, tema, dil ve anlatım özelliklerini kavramalarını
sağlamak 138 2,760 1,080
Öğrencilerin bilgilerini sınıflandırmaları, karĢılaĢtırma yapmaları, bilgiler
arası iliĢki kurmaları gibi süreçleri yönetmek 137 2,740 1,103
Anlama yorumlama sürecini beraber gerçekleĢtirmeyi saglamak için
öğrencilerin derse katılımını sağlamak 127 2,540 1,014
Tablo 18: Bölüm VIII. Değerlendirme Süreci-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerini sağlamak 142 2,840 1,330 Hedeflenen becerilerin tumunu dikkate alarak değerlendirme
yapabilmek 138 2,760 1,021
Proje, ödev vb. takibi yapmak 124 2,480 1,035
Sınav sorularını hazırlamak 96 1,920 1,027
3.3.4. Dokuzuncu Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Dokuzuncu bölümde yer alan soruların amacı; öğrencilerin ders süreci içerisinde ankette belirlenen sorunlarla karĢılaĢma sıkılıklarının tespit edilmesidir. Bu bölümde öğretmenlerden alınan cevaplara göre yine toplam puanların büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tabloda verilmiĢ olup; tabloda önceki bölümlerden farklı olarak öğrencilerin sıkıntı yaĢadıkları iki konunun diğerlerine göre sivrildiği görülmektedir.
Tabloya göre; en yüksek puana sahip olan sorunun “Öğrencilerin ödev, proje vb.
sorumluluklarını yerine getirmekte titiz davranmıyor” olmasından kaynaklandığı ve öğretmenlerin bu sorunla yüksek oranda bir sıklıkla karĢılaĢtıkları görülmektedir. Yine benzer bir sonucun “Öğrencilerin okuma alıĢkanlığı edinmek konusunda isteksiz”
olmaları sorun maddesinde de yaĢandığı görülmektedir. Genel olarak tablo değerlendirildiğinde ise; öğrencilerin derslerin iĢlenmesinde isteksizlik sorunlarının üst sıralarda olduğu, konuların anlaĢılması ve kavranması ile ilgili sorunların ise daha alt sıralarda olduğu görülmektedir.
Tablo 19: Bölüm IX-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerim ödev, proje vb sorumluluklarını yerine getirmekte titiz
davranmıyor. 188 3,760 0,744
Öğrencilerim okuma alıĢkanlığı edinmek konusunda isteksiz. 179 3,580 0,971
Öğrencilerim yaratıcılıklarını gösterme konusunda isteksiz davranıyor. 157 3,140 1,050 Öğrencilerim birlikte çalıĢma ve ekip oluĢturma konusunda problem
yaĢıyor. 151 3,020 1,059
Öğrencilerim okudukları metni anlama noktasında problemler yaĢıyor. 150 3,000 1,088 Öğrencilerim düĢüncelerini ifade etme konusunda problem yaĢıyor. 145 2,900 1,199 Öğrencilerim konu iĢlenirken derse katilmiyor, söz alma konusunda
isteksiz davranıyor. 142 2,840 0,934
Öğrencilerim dil ve anlatım dersinin gerekliliğini sorguluyor. 136 2,720 1,196 Öğrencilerim dil bilgisi konularını, dil ve anlatım dersinde metinlerle
birlikte incelendiği için anlamıyor. 121 2,420 0,971
3.3.5. Onuncu Bölüm Sorularının Ġncelenmesi
Anketin son bölümünde yer alan soruların amacı ise; öğretmenlerin dil ve anlatım dersinin öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunların tespit edilmesidir. Bu bölümde öğretmenlerden alınan cevaplara göre yine toplam puanların büyükten küçüğe doğru sıralanması aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir. Genel olarak tablodan okunan; ön çalıĢmalar neticesinde ankette yer almasının uygun olduğu değerlendirilen muhtemel sorunların yüksek oranda ortalamanın üstünde bir sıkıntı yarattığıdır. Önceki bölümlerde bu bölüm faktör analizinde 3 farklı faktör grubuna ayrılmıĢ olup, bu faktörler üzerinden genel değerlendirme yapıldığında ise; öğrenci temelli sorunlar ile program ve materyal temelli sorunların ön plana çıktığı, öğretmen temelli yaĢanabilecek sorunların ise arka planda kaldığı görülmektedir.
Ayrıca tabloya bakılarak; en yüksek puana sahip olan sorunun öğrenci temelli bir sorun olarak değerlendirdiğimiz “Öğrencilerin temel dil bilgisi kurallarını bilmemeleri dil ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır” sorunu karĢımıza çıkmaktadır. Ancak; araĢtırmaya katılan öğretmenlerin “ders kaynaklarına ulaĢmanın” ve “dersin ayrı bir ders olarak “Dil ve anlatım dersinin ayrı bir ders olarak programlanmasının” sorun oluĢturmadığı kanaatinde birleĢtikleri değerlendirilmektedir.
Tablo 20: Bölüm X-Puan Sıralama Tablosu
Toplam Ortalama Std.
Sapma Öğrencilerin temel dil bilgisi kurallarını bilmemeleri dil ve anlatım dersinde
baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 207 4,140 1,030
Programda öğretmenden gerçekleĢtirmesi beklenen etkinliklerin birçoğu için
okulların teknik donanımı yetersizdir. 199 3,980 0,820
Öğrencilerin dil ve anlatim dersine ilgilerini ÖSYM tarafindan yapılan
sınavlarda bu dersin ne ölçüde yer aldığı belirlemektedir. 196 3,920 1,104 Öğrencilerin edebî metinlere karsi ilgisiz olmaları dil ve anlatım dersinin
öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 196 3,920 0,695
Öğrencilerin dinleme, konuĢma, okuma ve yazma konusunda isteksiz olmaları
dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır. 192 3,840 0,766 ÖSYM tarafindan yapılan sınavlar ile okullarda yapılan sınavların yapısal
farklılığı dil ve anlatım dersinin öğretiminde problemlere yol açmaktadır. 181 3,620 0,987 Programda dil ve anlatim dersinin öğretimi için yeterli zaman yoktur. 178 3,560 1,128 Öğrencilerin duygu ve düĢüncelerini ifade etme konusundaki yetersizlikler dil
ve anlatım dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 178 3,560 1,072 Öğrencilerin topluluk önünde tartıĢma, fikrini söyleme vb. konularda yaĢadıkları
çekimserlik dil ve anlatim dersinde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır. 176 3,520 0,953 Program hedefleri ile öğrencilerin beklentileri birbiri ile örtüĢmemektedir. 169 3,380 0,967 Öğrencilerin ekip oluĢturma ve birlikte çalıĢma konusunda isteksizlikleri bu
dersin öğetiminde problemlere neden olmaktadır. 168 3,360 1,120
Öğretmenlerin lisans eğitiminde metin inceleme, anlama ve yorumlama konusunda yeterli egitim almamalari bu dersteki verimliliklerini olumsuz etkilemektedir.
166 3,320 0,999
Program öğrencilerin dil ve anlatim dersine ilgi duymalarını sağlayacak nitelikte
degildir. 166 3,320 1,019
Okullardaki arac-gereç yetersizliği dil ve anatim dersinde yaĢanan
problemlerden biridir. 164 3,280 1,213
Öğrencilerin dil ve anlatım dersinin kendilerine herhangi bir kazanım
sunmadığını düĢünmeleri bu dersin öğretiminde problemler yaĢanmasına neden olmaktadır.
160 3,200 1,107
Öğretmenlerin aldığı lisans eğitimi onları dil ve anlatim dersinin öğretimine
hazırlamamaktadır. 156 3,120 1,172
Program öğretmenlerin ögrencilerin seviyelerini ve bireysel özelliklerini dikkate
almalarına izin vermeyecek biçimde düzenlenmistir. 156 3,120 0,961
Programda dil ve anlatım dersinin konuları uygun olmayan bir sekilde tasnif
edilmiĢtir. 152 3,040 0,989
Ders kitapları dil ve anlatim dersinin hedeflerini gerçeklestirmeye katkı
sağlayacak biçimde hazırlanmamıĢtır. 146 2,920 0,944
Öğretmenlerin lisans eğitiminde aldıkları dil bilgisi egitimlerinin yetersiz olması, öğretmenlerin bu dersin eğitiminde baĢarısız olmalarına neden olmaktadır.
140 2,800 1,212
Ders kitapları ile program birbiri ile örtüĢmemektedir 136 2,720 1,051 Dil bilgisi konularının, dil ve anlatim dersinde metinlerle birlikte incelenmesi
ögrencilerin dil bilgisine karĢı ilgilerini azaltıyor. 132 2,640 1,064 Program, dil ve anlatım dersinin öğretimindeki amaçları gerçekleĢtirmekten
uzaktır. 118 2,360 0,964
Dil ve anlatım dersinin ayrı bir ders olarak programlanması dil bilgisi
öğretiminin verimliliğini düĢürmektedir. 112 2,240 1,153
Dil ve anlatım dersinin içeriğinde yer alan konulara iliĢkin temel kaynaklara
ulaĢmak zordur. 103 2,060 0,867