Hazırlık süreçlerinin, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme düzeyine ilişkin katılımcı görüşleri; a) Sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? b) Üst, orta ve alt düzeyde başarılı
okullara göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? ve c) Öğretmen ve öğrenci olma durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?”
şeklinde ifade edilmiştir. Yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin katılımcı görüşlerinin sınıf düzeyi açısından ortalaması ve standart sapması Çizelge: 14’te sunulmuştur:
Çizelge: 14
Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreçlerinin Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin Katılımcı Görüşlerinin
Sınıf Düzeyi Değişkeni Açısından Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Yazmaya Hazırlık Süreçleri
Sınıf Düzeyi n __X S
Altı 171 62.16 11.67
Yedi 364 55.50 12.89
Sekiz 262 55.87 13.21
Toplam 797 57.05 13.01
Çizelge: 14’te görüldüğü gibi, öğretmen ve öğrencilerin görüşlerine göre, yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinde yer alması beklenen özellikler; Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında 6.
sınıflarda 62.16, 7. sınıflarda 55.50 ve 8. sınıflarda ise 55.87 oranında gözlenebilmektedir. Buna bağlı olarak, yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin katılımcı görüşlerinin sınıf düzeyi açısından karşılaştırılması ise Çizelge: 15’te özetlenmiştir:
Çizelge: 15
Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreçlerinin Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin Katılımcı Görüşlerinin
Sınıf Düzeyi Açısından Karşılaştırılması Varyansın
Kaynağı Kareler
Toplamı Serbestlik
Derecesi Kareler
Ortalaması F Değeri Anlamlılık Düzeyi
Gruplar Arası 5703.77 2 2851.88 17.56 .000<.05
Grup-içi 128947.30 794 162.40
Toplam 134651.10 796
Çizelge: 15’te görüldüğü gibi; sınıf düzeyi değişkenine göre yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinde gözlenen oluşumların Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarındaki gerçekleşme derecesine ilişkin katılımcı görüşleri arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır [F=17.56;
(p=.000<.05)]. Farkın anlamlılığını sınamak üzere uygulanan LSD anlamlılık testi sonuçları ise Çizelge: 16’da sunulmuştur.
Çizelge: 16 incelendiğinde; 6. ile 7. ve 8. sınıfların yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreci oluşumlarının Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarındaki gerçekleşme düzeylerine ilişkin görüşleri arasında anlamlı farklar bulunmaktadır. Ortalama puanlar incelendiğinde katılımcı görüşlerinin 52.00-67.99 puan aralığında değiştiği görülmektedir.
Çizelge: 16
Sınıf Değişkeni Açısından Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreci Oluşumlarının Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme
Derecesine İlişkin LSD Anlamlılık Testi Sonuçları
Altı Yedi Sekiz Sınıf Düzeyi
__X =62.16 __X =55.50 __X=55.87
Altı __X =62.16 - - -
Yedi __X =55.50 6.66* - -
Sekiz __X =55.87 6.29* ,37 -
* p<,05
Ortalama puanlar, yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreci oluşumlarının, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında “Bazen”
gerçekleştiğini ortaya koysa da, farklı sınıf düzeylerindeki öğrenme ve öğretme süreçlerinde yer alan katılımcıların görüşlerinin .05 manidarlık düzeyinde farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Yansıtılan görüşlerin ortalamaları dikkate alındığında 6. sınıfların 7. ve 8. sınıflara göre yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerindeki etkinlikleri, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında daha çok gerçekleştirdikleri; ancak
“Bazen” gerçekleşen tüm bu etkinliklerin yaratıcı yazmaya hazırlık süreçlerinde yer alan özellikler açısından yeterli olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu durum; yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık aşamasında ön plana çıkan hayal gücünün, oyun ve canlandırmaların, eğlenceli etkinliklerin yaş grubu olarak 6. sınıflar için daha uygun görülüp 7. ve 8. sınıflarda tercih edilmemesinden ve özellikle 8. sınıflar için OKS’ye hazırlık çalışmaları nedeniyle yazmaya hazırlık için yeterli zamanın ayrılmamasından kaynaklanıyor olabilir.
Yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin katılımcı görüşlerinin, Türkçe dersinde üst, orta ve alt düzeyde başarılı okullar açısından ortalaması ve standart sapması Çizelge: 17’de sunulmuştur:
Çizelge: 17
Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreçlerinin Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin Katılımcı Görüşlerinin Üst,
Orta ve Alt Düzeyde Başarılı Okullar Açısından Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Yazmaya Hazırlık Süreçleri
Okul Başarı Düzeyi n __X S
Alt 206 58.31 12.24
Orta 269 59.14 13.40
Üst 322 54.49 12.76
TOPLAM 797 57.05 13.01
Çizelge: 17’de görüldüğü gibi; katılımcıların görüşlerine göre, yaratıcı yazma yaklaşımının yazmaya hazırlık süreçlerinde yer alması beklenen özellikler, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında alt başarı düzeyindeki okullarda 58.31, orta başarı düzeyindeki okullarda 59.14 ve üst başarı düzeyindeki okullarda ise 57.05 oranında gerçekleştirilebilmektedir.
Yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin katılımcı görüşlerinin üst, orta ve alt düzeyde başarılı okullara göre karşılaştırılması sonucunda ulaşılan bulgular ise Çizelge: 18’de görselleştirilmiştir:
Çizelge: 18
Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreçlerinin Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin Katılımcı Görüşlerinin Üst,
Orta ve Alt Düzeyde Başarılı Okullar Açısından Karşılaştırılması Varyansın
Kaynağı Kareler
Toplamı Serbestlik
Derecesi Kareler
Ortalaması F Değeri Anlamlılık Düzeyi
Gruplar Arası 3617.16 2 1808.58 10.96 .000<.05
Grup-içi 131033.90 794 165.03
Toplam 134651.10 796
Çizelge: 18’deki bulgular; katılımcıların görüşlerinde üst, orta ve alt düzeyde başarılı okullara göre anlamlı bir fark bulunduğunu ortaya koymaktadır [F=.10.96; (p=.000<.05)]. Türkçe dersindeki başarılarına göre farklı düzeylerdeki okullarda yer alan katılımcıların görüşleri arasındaki farkın anlamlılığını belirlemeye yönelik hesaplanan LSD anlamlılık testi sonuçları ise Çizelge: 19’da verilmiştir:
Çizelge: 19
Okulların Türkçe Dersindeki Başarı Düzeyleri Açısından Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreci Oluşumlarının Türkçe
Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin LSD Anlamlılık Testi Sonuçları
Alt Orta Üst Okul Başarı Düzeyi
__X =58.31 __X =59.14 __X=54.49
Alt __X =58.31 - - -
Orta __X =59.14 ,83 - -
Üst __X =54.49 3.82* 4.65* -
* p<,05
Çizelge: 19’daki bulgular, alt düzeyde başarılı okullardaki katılımcıların görüşleri ile üst düzeyde başarılı okullarda yer alan katılımcıların; orta düzeyde başarılı okullarda yer alan katılımcıların görüşleri ile de üst düzeyde başarılı okullardaki katılımcıların görüşleri arasında anlamlı farkların bulunduğunu ortaya koymaktadır. Görüşler arasında anlamlı farklar ortaya çıkmasına rağmen ortalama puanlar incelendiğinde; üst, orta ve alt düzeyde Türkçe başarısına sahip okullarda yaratıcı yazmaya hazırlık açısından ortaya çıkması beklenen özelliklerin “Yetersiz” olduğu bulgulanmıştır. Her ne kadar, alt, orta ve üst Türkçe başarısına sahip okullarda yaratıcı yazmaya hazırlık etkinlikleri “Bazen” gerçekleşse de okulların ortalama puanları, araştırmanın yöntem bölümünde açıklandığı üzere “Yetersiz” olarak değerlendirilebilir.
Bununla birlikte, ortalama puanlar incelendiğinde sırasıyla orta, alt ve üst düzeyde başarıya sahip okulların Türkçe derslerinde yazmaya hazırlık uygulamalarının göreli olarak yaratıcı yazma süreçleriyle örtüştüğünü dile getirmişlerdir. Elde edilen bulgular, Türkçe derslerindeki yazmaya hazırlık süreçlerinin yaratıcı yazma açısından yetersiz olsa da en çok orta düzeyde başarılı okullarda, en az ise üst başarı düzeyindeki okullarda gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.
Bu durum, Türk Eğitim Sistemi’nde çoktan seçmeli testlerde başarıya odaklanmanın Türkçe derslerine yansıması olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda üst başarı düzeyindeki okullarda Türkçe derslerindeki uygulamaların merkezi sınavlarda başarıyı getirebilecek okuduğunu anlama ve dilbilgisi alanlarına kaydırıldığı, bu yüzden de yazmaya gereken önemin verilmediği söylenebilir.
Yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşlerinin ortalamaları, standart sapmaları, ortalama farkı ve
“t” değeri Çizelge: 20’de sunulmuştur:
Çizelge: 20
Yaratıcı Yazma Yaklaşımındaki Yazmaya Hazırlık Süreci Oluşumlarının Türkçe Derslerindeki Yazma Uygulamalarında Gerçekleşme Derecesine İlişkin
Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerinin Karşılaştırılması
Grup N __X S __XFARK Sd t p
Öğretmen 85 61.85 11,43 Öğrenci 712 56.48 13,07
5.37 795 3.63 .000<.05
Çizelge: 20’de sunulan ortalamalar incelendiğinde; ortalama öğretmen görüşlerinin 61.85, ortalama öğrenci görüşlerinin ise 56.48 olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesine ilişkin görüşlerinin ortalaması, öğrencilerin ortalamasından daha yüksektir. Ulaşılan bulgu, iki grubun görüşlerinin ortalamaları arasında öğretmenlerin lehine 5.37 puanlık bir farkın bulunduğunu ortaya koymaktadır. Öğretmen ve öğrencilerin görüşleri arasındaki farkın anlamlılığını sınamak üzere yapılan karşılaştırma, hesaplanan “t” değerinin .05 manidarlık düzeyinde anlamlı olduğunu göstermiştir [t=3.63; (p=.00<.05)]. Bu bulgu, yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında
gerçekleşme derecesine yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri arasında fark bulunduğunu gösterir niteliktedir. Ortalama puanlar ve alt ölçeğe yönelik yapılan değerlendirmelerde kullanılan temel ölçütler birlikte ele alındığında;
öğretmenlerin, yaratıcı yazma yaklaşımındaki yazmaya hazırlık süreçlerinin, Türkçe derslerindeki yazma uygulamalarında gerçekleşme derecesini
“Yeterli”, öğrencilerin ise “Yetersiz” olarak değerlendirdikleri ortaya çıkmıştır.
Bu sonuç, öğretmenlerin yazmaya hazırlık süreçlerinde kendilerinin gerçekleştirdikleri etkinliklerin yaratıcı yazmaya daha uygun olduğunu gösterme çabalarının bir görünümü olarak değerlendirilebilir. Elde edilen bulguya bağlı olarak yazmaya hazırlık süreçlerinde gerçekleşmesi beklenen yaratıcı yazma etkinliklerinin daha çok öğretmenin öğretim kararlarıyla ilgili olduğu düşünüldüğünde, öğrencilerin söz konusu süreçte gerçekleşen etkinlikleri yetersiz değerlendirerek bir anlamda yazmaya ilişkin bu kararların öğrenme-öğretme süreçlerine yeterince yansıtılamadığını, açığa çıkardıkları söylenebilir.
Yazma Süreci