Al erto Gia o etti, a kadar ke di i çoğu lukla he kele ada ası a rağ e he keli a ı da ağlı o a resi de ap ıştır S. R. a d W. S. L., .
Bourdelle i öğre isi ola Gia o etti, odele akarak çalış a ko usu da ta si eler al ıştı. Ancak, aslı a u gu he kel apa adığı içi u ke disi de iç huzursuzluk arattı e odele akarak he kel ap a ı ıraktı. Bu da kü iz , ilkel sa at e gerçeküstü ülükle ta ış ası ı etkisi de adsı a az.
Sa atçı, te Bir süredir kafa da ta a la ış olarak tasarladığı he kelleri apı oru ; u ları ekâ içi de hiç ir şe değiştir ede e a la ları ı e olduğu u ke di e sor ada ta a lı oru , di ordu. L to , . Artık odelde çalış ak eri e ez ere çalışı ordu. Sa atçı, gerçek aşa da aşa a ikile leri a sıttığı eserleri ile izle i i arası da e i ir ilişki kuru ordu. Gia o etti, te tekrar odelde akarak çalış a a aşla ı a Sürrealistler tarafı da dışla dı.
te a kadar her gü akşa a kadar odele akarak çalıştı . Hiç ir şe düşlediği gi i değildi di ordu Gia o etti L to , . Sa atçı, ke di he kel çalış aları da odele akarak çalış akla ez ere çalış ak arası da ir fark ol adığı ı gör üştü. Her iki ö te le aptığı he keller ir iri e e zi ordu. Bir aşkası tarafı da u çalış aları ha gisi i odelde , ha gisi i akılda aptığı ı ili esi ola aksızdı.
Ga o etti e kadar sergi aç adı. e kadar Paris te, daha so ra da Ce e re de alçıda figürler aptı. Bu he kel çalış aları da her seferi de o utları ı küçülttü. Ö le ki o ları üç dört sa ti e kadar i di. te ise daha ü ük figürler üzeri de çalış a a aşladı. Gia o etti, u çalış aları a lı gi i görü esi i isti ordu u u da figürleri i elterek elde ede ile eği i düşü dü. Bu u da ilk ör ekleri i Mısır he kellerinde bulabildi. Jean-Paul Sarte e göre; Mısır figürleri i gü ü e di gi alı lığı, asıl çölü e ölü de so ra ki ha at düşü esi i koşulla dırdığı ir özellikse, Gia o etti i figürleri deki sertlik
CONGRESS BOOK OF INFAD – ISBN 978-605-9885-36-2 75
Al ert Skira, « Al erto Gia o etti : Copies d apr s u as-relief ég ptie , Co rad Witz, A dré Derai , U e figure gre ue », in Labyrinthe, ° , juillet , p. 2Archives de la Fondation Alberto et Annette Giacometti, Paris (Braschi, tarhsiz)
Gia o etti i u eskiz çizi leri de Mısır sa atı ı özellikleri i göre iliriz. Cephede görü e ü ut, aş e a akları
a da görü ü ü gi i.
Gia o etti i aşa ı ı so o ılı da he ağlı o a çalış aları da he de he kel çalış aları da e i ir oru dikkat çeker. Yüzlerde ge işle e e figürleri kafası ı arkası düzleş e e aşladı. Di dik aka , a lı ış gi i görü e gözlere urgu u artır ıştı, çü kü sa atçı a göre; gözler, ir iletişi ara ı olarak i sa ı ruhu a açıla ir pe ere gi i di. Metal he keli üze i düzgü , daha az ka uksu du Messi ger, . So çalış aları da özellikle tek figür, üst çalış aları a ağırlık erdi. E çok çalıştığı odel Karısı A ette e kardeşi Diego idi.
CONGRESS BOOK OF INFAD – ISBN 978-605-9885-36-2 76
Albeto Giacometti, Swiss, I901-I966 Diego 1950 Painted bronze H. ii in. (28 cm)
Alberto Giacometti, Swiss, I90o-I966 Studies of Diego I962 Ballpoint pen and ink on paper 84 x 68 in. (21 x 15-5 cm)
Gia o etti i eskiz defteri e tüke ez kale le çizdiği kardeşi Diego u portre çalış ası ile he kel çalış ası tıpatıp e ze e ektedir. Fakat a ı kişi olduğu u hissede ili orsu uz. Bo u da uza a, aşı arka tarafı ı düzleştiril esi sa atçı ı sürekli aş urduğu özelliklerdir.
A ak ir i sa daki sı aklığı e uzaklığı, se e e liği e al ızlığı, kararlılığı e tedirgi liği, a lılığı e ezikliği taşı or Yıl az, . Gia o etti he kel çalış aları da alçı kulla a ı ter ih edi ordu. Sa at çe resi tarafı da ü eltile er er e ro z gi i uzu ö ürlü alze eleri eri e, kırıp oz ası kola e u uz olduğu da , alçı ı ter ih edi ordu. A ak galeri e üşteri askısı üzü de azı çalış aları ı ro z dökü de ararla dı.
Femmes Nues (1923–1924). Alberto Giacometti, Luigi Carluccio,Begegnung mit der Vergangenheit, ( Braschi,tarihsiz)
CONGRESS BOOK OF INFAD – ISBN 978-605-9885-36-2 77
Alberto Giacometti, Swiss, 1901-1966 Tall Figure I947 Bronze H. 79f in. (20o.9 cm )
Ga o etti i çalış aları daki a a ko u i sa dı e u figürler i e uzu figürlerdi. Bu figürleri i e e uzu ol ası a lıları ü ü e özelliği e atıfta ulu ak içi di. A ı za a da sa atçı ı zih i i eşgul ede ekâ sapla tısı ı da ir a sı ası olarak sa ki çe resi i sara ha a tarafı da sıkıştırıl ış gi i görü ür.
Fakat e ü ük özelliği; i sa ı görü düğü gi i- belli bir uzaklıkta - apa ilk he keltıraştır. Tıpkı ressa ları tu alleri deki figürlere utlak ir uzaklık erdiği gi i Yir i adı ötede a da o adı ötede ir figür apar. Ya i figür, gerçekliği ol a a ir ala dadır. O u sizi le ola ilişkisi, sizi alçı kütlesi le ola ilişki ize ağlı değildir artık Yıl az, . Bu çalış alara sa atçı ı çalışırke durduğu esafede akarsak u figürlerin i e ol adığı ı a larız. Dikkati izi oğu laştırdığı ızda a lı e ki se e e ze e e ir i sa görü tüsü algılarız. L to ı ifade ettiği gi i; Uzaklığı ı koru a ir i sa görü tüsü, izde herha gi ir doku a isteği de u a dır az. Grup halinde görüldükleri za a ir irleri de e izde kopuklukları daha da elirgi leşir. Bu figürleri içi de ulu dukları ekâ da , ke di içleri e doğru üzüldükleri sö le e ilirse de, o eka içi de arlıkları ı du urdukları e güçlü a akları la toprağa astıkları da ileri sürüle ilir. Ko pozis o da ufka dike i e çizgiler de deri lik erir.
Eskiz defteri deki figür çizi leri ile karşılaştırdığı ızda i a ıl az ir değişi e şahitlik apa iliriz. Eskiz defteri deki çizi ler gerçeğe daha akı ke u gula aları da ince uzun figürlere dö üşü görül ekte. Eskiz çizi leri de hareketli figürler göze çarparke u gula alarda hareketsiz, ağırlıksız e uzakta ış görü ü ü e sahip, sa ki üz ıllardır sert ha a şartları a da a ış gi i üze i ka uksu e aşı ış figürler gör ekteyiz. Eskizlerinde aşla gıçta ko tur çizgileri oğu olarak dikkat çek esi e rağ e sa atçı a göre figürleri ko türleri kıs e üze ler tarafı da elirle ir.
SONUÇ
Kağıt, plastik sa atlarda kulla ıla tu al, deri, ahşap, ez gi i alze elere ora la daha u uz e taşı ası kola olduğu içi gerek sa atçılar gerekse sa at eğiti i ala öğre iler tarafı da ter ih edile ir alze e ol uştur. Bir sa atçı ı defterleri incelenerek hayata akısı e sa at görüsü le ilgili ö e li ilgiler edi ile il ektedir. Eskiz defteri, fikirleri gelişip değiştiği, ka ol ada ka dedildiği aratı ı etki liklerdir. Gü ü üzde sa atçı defterleri e gü lükler sa at çe resi de ilgi u a dıra eserler hali i al ış e sergi salo ları da sergile erek ge iş kitlelere ulaştırıl a a aşla ıştır.
Sa at eğiti i ala öğre ileri gelişi aşa aları ı gör eleri içi eskiz defteri kulla a ı ö e i urgula alı e ta si e edil elidir.
CONGRESS BOOK OF INFAD – ISBN 978-605-9885-36-2 78
KAYNAKÇA
Altıpar akoğulları, Y. . Meh et Güler üz İle Burha U gur u Resi leri ile Defterleri Arası daki İlişkileri Karşılaştır alı Olarak İ ele esi. Ya ı la a ış Yüksek Lisa s Tezi , Mi ar Si a Güzel Sa atlar Ü i ersitesi, Sos al Bili ler E stitüsü, İsta ul.
Antmen, A. (2012). 20. Yüzyıl Batı Sa atı da Akı lar, . Baskı, İsta ul: Sel Ya ı ılık. Becer, E. (2005). İletişi ve Grafik Tasarı , Dost Kita e i, . Baskı,A kara.
Bloom, J. M. (2003). Kâğıda İşle e Uygarlık, Kitap Ya ı e i, İsta ul.
Braschi,C. (Tarihsiz). Les opies du passé. Pour u e ou elle éditio riti ue http://labexcap.fr/document/alberto-giaometti-les-copies-du-passe-pour-une-nouvelle- edition-critique/ sitesinden 06.05.2017 tarihinde indirildi.
Dietri h, D. . A sel Kıefer's "Joha ıs a htIı": A TextBook, Art in Print Review,
http://www.jstor.org/stable/24552704adresi de alı ıştır . . .
Eroğlu, H. . Kâğıt ve karto üreti tek olojisi, Karade iz Tek ik Ü i ersitesi Orman Fakültesi, Ge el Ya ı No: , Fakülte Ya ı No: , . Baskı, Tra zo .
Gü e , İ.M.V. N. , Kapla oğlu, L. e Ya göz, H. . Kâğıt üze i e u gula a sa at eserleri de kâğıdı ö e i, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt , Sa ı , S: -59.
Huyssen, A. (1989). Anselm Kiefer: TheTerror of History, the Temptation of Myth, The MIT Press, October, Vol. 48 (Spring), pp. 25-45.
Lynton, N. (2004). Moder Sa atı Öyküsü, Çe : Ce at Çapa e Sadi Öziş, İsta ul: Re zi Kita e i, . Baskı.
Messinger, L. M. (1981). Twentieth Century Art, The Metropolitan Museum of Art, No. 1981/1982 (1981 - 1982),pp. 56-64, http://www.jstor.org/stable/1513596 adresinden alı ıştır . . .
Minor, V. H. (2013). Sanat Tarihinin Tarihi, Çe : Ce So de ir, İsta ul: Koç Ü i ersitesi Yayı ları.
Ötgü , C. . Sa atı Şiddeti e Sı ırları, A kara: Gazi Ü iversitesi Sa at ve Tasarı Dergisi, s: 159- , Sa ı: Aralık.
Perkins, R. (2009). Violence in Adornian Aestheticsandthe Art of Anselm Kiefer, A the sissubmitted to the faculty of Wesle yan University, Middletown, Connecticut.
S. R. and W. S. L. (2004). 1911-1942 The Metropolitan Museum of Art Vol. 61, No. 4 (Spring), pp. 8-23, http://about.jstor.org/termssitesi de alı ıştır.
Uzun, A. . So rası Toplu sal Ola ları Sa ata Ya sı ası, Ya ı la a ış Yüksek Lisa s Tezi ,Atatürk Ü i ersitesi,Sos al Bili ler E stitüsü, Erzuru .
Yakı , B. . Tasarı Süre i de Görsel Düşü e Ve Görsel A latı İlişkisi e A alitik Bir Yaklaşı , Ya ı la a ış Sa atta Yüksek Lisa s Tezi Ha ettepe Ü i ersitesi Güzel Sa atlar E stitüsü, A kara.
Yıl az, M. . Modernizmden Postmodernizme Sanat A kara: Ütop a Ya ı e i. Tez, Z. (2008). Kâğıdı ve atbaa ı kültürel tarihi, Doruk Ya ı ılık, İsta ul.
CONGRESS BOOK OF INFAD – ISBN 978-605-9885-36-2 79
GİYSİ TASARIMINDA GÖRSEL ALGI VE YANILSAMA