Soðuk savaþýn sona ermesiyle hýzlý bir þekilde düþüþ gösteren savunma harcamalarý, 2005 yýlýnda 1 trilyon3 ABD Dolarý düzeyine ulaþarak 1980li yýllardaki görünümüne kavuþmuþ bulunmaktadýr. Yaklaþýk % 50si Amerika Birleþik Devletleri (ABD) tarafýndan kontrol edilen dünya savunma sanayii pazarýnda finansal olarak önemli bir büyüme gerçekleþmesine raðmen, kamuoyu baskýsý sebebiyle birçok ülkede savunmaya sýnýrlý kaynak tahsis edilmektedir.
Stratejik Yol Haritasý
Uluslararasý Ýþbirliði
3
1250 1000 750 500 250 0
Milyar Dolar
Bu ortamda, devletler bir yandan savunma ve güvenlik ihtiyaçlarýný kendi ulusal, öz kaynaklarý ile olabildiðince yerli imkanlarla karþýlamaya çalýþýrken diðer yandan dost ve müttefik ülkelerle ihtiyaçlarýný uyumlulaþtýrarak yürüttükleri ortak ve çok uluslu projeler ile sanayilerinin uluslararasý pazara entegre olmasýný saðlamayý hedeflemektedirler.
Uluslararasý geliþmelere koþut olarak ulusal savunma sanayiinin geliþtirilmesi ve uluslararasý alanda rekabet edebilir bir seviyeye çýkarýlmasýnýn temel araçlarýndan birini, ülkemizin çok taraflý sanayii, savunma ve güvenlik projelerine iþtiraki oluþturmaktadýr.
Bu amaçla, bir yandan ikili ve çok taraflý savunma sanayii iþbirliði alanýndaki çalýþmalar somut projeler ve sanayileþme faaliyetleri ekseninde yoðunlaþtýrýlacaktýr. Savunma sanayii ve tedarik konusunda faaliyet gösteren NATO ajanslarý ve OCCAR gibi Avrupa tedarik kurumlarýnda yürütülen projelere sanayimizin katýlýmýný artýracak yapýlarýn oluþturulmasýna gayret edilecektir. Bu itibarla, bir yandan dost ve müttefik ülkeler ile çeþitli projelerde ortak tasarým ve geliþtirme
Uluslararasý güvenlik ortamýnýn geleneksel tehdit anlayýþýnda ciddi bir deðiþim yaratmasý, askeri teknolojilerde de önemli deðiþimleri beraberinde getirmiþtir. Ayrýca, bilgi çaðýnýn teknolojide yarattýðý devrim, savunma sistemlerinin geliþtirilmesinde yüksek maliyetlere ve karmaþýk yapýlara sebep olmuþtur. Diðer taraftan, uluslararasý savunma harcamalarýnda ABDnin ayýrdýðý kaynaklar sebebiyle bir artýþ olmakla beraber, özellikle baþlýca Avrupa ülkelerinde savunmaya ayrýlan kaynaklarda daralma gözlenmektedir.
Bu çerçevede, tehdit ile mücadelenin daha fazla oranda müþterekliði gerektirmesi, teknolojide deðiþim hýzýnýn ve artan maliyetlerin ortaklýða dayalý geliþtirme anlayýþýný ön plana çýkarmasý ve azalan kaynaklarýn etkin ve verimli kullanýlmasý, ihtiyaçlarýn uyumlulaþtýrýlmasýna dayanan iþbirliði modellerinin uygulanmasýný kaçýnýlmaz kýlmýþtýr.
Bu doðrultuda, beþ Avrupa ülkesiyle ortak sürdürülmekte
olan A400M Ulaþtýrma Uçaðý Projesi'nde TAI'nin kurulan konsorsiyuma tam ortak olmasý saðlanmýþ ve ABD liderliðinde, dokuz ülkenin yeni nesil geliþmiþ savaþ uçaðý ihtiyacýnýn karþýlanmasýna yönelik olarak baþlatýlan Müþterek Taarruz Uçaðý (Joint Strike Fighter-JSF) projesinde Konsept Gösterim Safhasýna 1999 yýlýnda iþtirak edilmiþ, NATO Ýttifak Satýh Gözetleme (AGS) Projesinde ise ulusal savunma sanayiinin projeye katýlýmý koordine edilmektedir. Dost ve müttefik ülkeler ile müþterek ihtiyaçlar paralelinde bazý projelerin hayata geçirilmesi gerek operasyonel, gerekse tedarik yönetimi açýsýndan ülkemizin sahip olduðu bilgi birikimi ve tecrübenin paylaþýlmasýný saðlayacaktýr.
Bununla birlikte, çok uluslu projeler kapsamýnda imzalanmakta olan katýlým anlaþmalarý ve mutabakat muhtýralarý, 244 sayýlý Milletlerarasý Anlaþmalarýn Yapýlmasý, Yürürlüðü ve Yayýmlanmasý ile Bazý Anlaþmalarýn Yapýlmasý için Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakkýndaki Kanunun 2 inci maddesi gereðince uluslararasý antlaþma statüsündedir. Bu durum, söz konusu anlaþmalarýn bir yýlý aþan süreli olmalarý, devlet maliyesi bakýmýndan yüklenme gerektirmesi ve kiþi halleri ile Türk vatandaþlarýnýn yabancý memleketlerdeki mülkiyet haklarýný ilgilendirdiði için, anlaþmalara iliþkin onaylamanýn uygun bulunmasýna dair bir kanunun çýkarýlmasý gerekmektedir.
Stratejik Yol Haritasý
Uluslararasý Ýþbirliði
Hedef 3.1:
2011 yýlýna kadar savunma alanýndaki en az dört çok uluslu projeye baþlangýç aþamasýndan itibaren katýlým saðlanacak ve en az bir uluslararasý proje ülkemiz liderliðinde gerçekleþtirilecektir.
Müþterek Taarruz Uçaðý Projesi CEO Toplantýsý Ocak 2007
Stratejik Yol Haritasý
Uluslararasý Ýþbirliði
Bu çerçevede, 244 sayýlý Kanuna göre öncelikle Bakanlar Kurulu tarafýndan uluslararasý anlaþmanýn imzalanmasý için yetki alýnmakta, uygun bulma kanunu ise imzalanma süreci tamamlandýktan sonra çýkarýlmaktadýr. Katýlýmcý diðer ülkeler ise anlaþmaya imza koyduklarýnda kendi ulusal süreçlerini tamamlamýþ olmakta ve bu durum uygulamada, anlaþmanýn Türkiye açýsýndan imza ile yürürlüðe girmesini engellemektedir.
Bu itibarla, çok uluslu projelere iþtirak etme ve sonrasýnda proje yönetim sürecinde karþýlaþýlan risk ve belirsizliklerin giderilmesi için alternatif yöntemlerin belirlenebilmesi büyük önem taþýmaktadýr.
Bu hedefe ulaþýldýðýnda, savunma sanayiimiz uluslararasý alanda teknolojik geliþmeleri yakýndan takip edebilecek, ihtiyaçlarýn müþterek karþýlanmasý ile savunma sanayiimizin pazar payý artýrýlacak ve Türk dýþ politikasýnýn hedefleri ile uyumlu bir þekilde uluslararasý yapýlarda aktif rol oynamasý imkan dahiline girecektir.
Hedefe Yönelik Stratejiler
Dost ve müttefik ülkelerin savunma ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý konusunda gerçekleþtirecekleri projelerin yakýn takibi yapýlacak ve ortaklýk seçenekleri ilgili taraflar ile detaylandýrýlacaktýr.
Uluslararasý alanda yürütülmekte olan proje faaliyetleri çerçevesinde savunma sanayiinin uluslararasý ortama hazýrlanmasýnýn yaný sýra dünyadaki diðer uzman tedarik kurumlarý ile personel deðiþimi, eðitim ve proje yönetimi konularýnda iþbirliði yapýlarak, tedarikte görev alan personelin de uluslararasý proje yönetiminde uzmanlaþmasý saðlanacaktýr
1952 yýlýndan buyana üyesi olduðumuz NATO, ittifakýn ihtiyaç Hedef 3.2:
NATO savunma projelerinde Türk savunma sanayiinin payý 2011 yýlý sonuna kadar dört katýna çýkarýlacaktýr.
NATO Ýttifak Satýh Gözetleme (AGS) Projesi
Stratejik Yol Haritasý
Uluslararasý Ýþbirliði
NATO bünyesindeki Milli Silahlanma Direktörleri Konferansý (CNAD) faaliyetleri silahlanma iþbirliði konusundaki en önemli platformlardan biri durumundadýr. Bununla birlikte, NATO bünyesinde Ar-Ge çalýþmalarý Araþtýrma ve Teknoloji Kurumu (RTO), ülke sanayilerinin tavsiye ve katkýlarýnýn alýnmasý,
ihtiyaç duyulan sistemlere yönelik mevcut ve geliþtirilebilecek endüstriyel çözümlerin araþtýrýlmasý NATO Sanayi Danýþma Grubu (NIAG), lojistik alanýndaki çalýþmalar ise NATO Bakým ve Tedarik Ajansý4 (NAMSA) eliyle gerçekleþtirilmektedir.
Þekil 7: NAMSA Ýdari Bütçe Katký Oranlarý (2004)
Almanya
Ýtalya ABD Fransa
Ýngiltere 8 % Yunanistan 5 %
Türkiye 4 %
Ýspanya Diðerleri
26 %
11 % 15 % 9 %
4 % 18 %
TAIden A400M Ulaþtýrma Uçaðý Orta Gövde Teslimatý
Stratejik Yol Haritasý
Halihazýrda NATO tarafýndan yürütülmekte olan büyük çaplý programlar arasýnda AGS, Bölgesel Füze Savunmasý (TMD) gibi oldukça ileri teknoloji içeren ve yüksek maliyetli projeler bulunmaktadýr.
NATO bünyesindeki silahlanma ve kabiliyet hedeflerine iliþkin çalýþmalara paralel olarak NATO yetenek hedefleri kapsamýnda ülkemiz sorumluluðuna düþen alanlarda sanayimizin katýlýmýný artýrmak, ulusal savunma sanayii politikalarýmýz için de önemli bir hedeftir.
Hedefe Yönelik Stratejiler
Düzenli olarak her yýl NATO tedarik ajanslarý temsilcileriyle Türk sanayicisinin biraraya geleceði toplantýlar düzenlenecektir.
NATO ajanslarý tarafýndan yürütülmekte olan faaliyetler hakkýnda gerekli bilgilendirme yapýlarak, NATO savunma projelerinde yerli sanayiinin payýnýn arttýrýlmasýna yönelik çalýþmalara Türk savunma sanayii ve ilgili kuruluþlarýn katýlýmý saðlanacaktýr.
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
Kurumsal yapýyý etkinleþtirmek
SSM, 1985 yýlýndan bugüne kadar geçen süre içinde Türk Silahlý Kuvvetlerinin modernizasyon ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý ve ulusal savunma sanayiinin geliþtirilmesi görevlerini baþarýyla gerçekleþtirmiþtir.
Mevcut durumda, yaklaþýk 110 adet proje oldukça sýnýrlý
sayýda personel tarafýndan yönetilmekte olup, bu durum proje faaliyetlerinde aksamalara yol açabilmektedir. Personel ve proje sayýlarý deðerlendirildiðinde, her bir proje baþýna 2-3 personel düþmekte ve iþin niteliði açýsýndan bu sayýlar dünyadaki örneklerinin çok gerisinde kalmaktadýr.5
181 36
29
125
16 40 Yönetici
%15
Ýdari Personel
%12
Proje Uzmanlarý
% 77
Uzman
% 51
4
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
Þekil 10: Proje Baþýna Personel Sayýsý Personel Yapýsý
1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Yýllar
110
85
70
55
40
25
10
-5 300
250
200
150
100
50
0
Proje
Personel
Proje Baþýna Personel Sayýsý: 2.2 PERSONEL
PROJE
Proje Baþýna Personel Sayýsý: 5
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
ÜLKE PERSONEL
SAYISI TEDARÝK
HARCAMASI KÝÞÝ BAÞINA PROJE SAYISI ALMANYA
(BWB)
FRANSA (DGA)
ÝNGÝLTERE (DPA) GÜNEY KORE
11.400
20.000
4300
5,4 milyar ABD Dolarý
13 milyar ABD Dolarý
10,9 milyar ABD Dolarý 4,4 milyar
490 bin ABD Dolarý
650 bin ABD Dolarý
2,5 milyon ABD Dolarý 2,4 milyon
Veri Yok
78
1000
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
Almanya, Fransa ve Ýngiltere gibi savunma sanayii geliþmiþ ve Güney Kore gibi savunma sanayii alanýnda geliþmekte olan ülkelerde, tedarik kurumlarýnýn tedarik harcamasý, personel sayýsý ve proje sayýlarý ile yürütülen faaliyetlerin ülke savunmasý ile savunma sanayii geliþimine saðladýðý katkýlar dikkate alýndýðýnda, Müsteþarlýðýmýz personel sayýsýnýn artýrýlmasý büyük önem taþýmaktadýr.
Bununla birlikte, Müsteþarlýk personelinin tanýmlý kariyer hedefleri çerçevesinde belirli alanlarda uzmanlaþmalarýný saðlayacak çalýþmalarýn yapýlmasý önem taþýmaktadýr. Bu çerçevede, Müsteþarlýk personeline yönelik olarak çaðdaþ insan kaynaklarý yönetim anlayýþýnýn hayata geçirilmesi ve tespit edilecek kariyer hedefleri doðrultusunda eðitilmeleri planlanmaktadýr.
Bilgi çaðýnýn tüm avantajlarýndan yararlanabilmek ve stratejik yönetim yaklaþýmýnýn temel unsurlarýndan olan performans yönetiminin ihtiyaç duyduðu veri setlerinin karar verme süreçlerinde etkin bir þekilde uygulanabilmesi amacýyla bilgi yönetim sistemlerinin tüm unsurlarýyla hayata geçirilmesi öngörülmektedir.
Diðer taraftan, faaliyetlerin iki ayrý binada yürütülmesi, ofis kullaným alanlarýnýn ve toplantý salonlarýnýn yetersizliði, hizmet binalarý arasýndaki mesafenin uzunluðu ile altyapý imkanlarýnýn ve sosyal alanlarýn yetersizliði çalýþma ortamý ve verimlilik açýsýndan ciddi sýkýntýlar yaratmaktadýr.
ilave kadrolarýn temin edilmesi ve kurumsal yapýnýn etkinleþtirilmesine yönelik olarak gerçekleþtirilecek diðer faaliyetler, belirlenen amaç ve hedeflere ulaþýlmasý, dolayýsýyla stratejik planýn baþarýya ulaþmasý açýsýndan hayati öneme sahiptir.
Bilgi teknolojilerindeki geliþim ve deðiþim süreci ve küreselleþme, rekabeti artýrmýþ ve öðrenen, bilgi tabanlý ve sürekli geliþen organizasyonlarýn gerekliliðini ortaya çýkarmýþtýr.
Stratejik insan kaynaklarý yaklaþýmýnda; sadece personelin kurumla ilgili iþlemlerinin dikkate alýndýðý yapýnýn terk edilmesi, bunun yerine bireyin her türlü sorunu, eðitimi, geliþtirilmesi ve kariyer planlamasýný içeren kurumsal stratejilerin uygulamaya aktarýlmasý benimsenmiþtir.
Stratejik uyum saðlama gerekliliði nedeniyle kurumun genel stratejisi ile insan kaynaklarý politikalarýnýn bütünleþtirilmesi büyük önem taþýmaktadýr. Bu nedenle mevcut ve gelecekte ihtiyaç duyulacak insan kaynaðýnýn, kurumsal stratejik amaçlar doðrultusunda belirlenip hazýrlanmasý ve motive edilmesi gerekmektedir.
Hedef 4.1:
Stratejik insan kaynaklarý yaklaþýmýný esas alan uygulamalar 2008 yýlý sonuna kadar hayata geçirilecektir.
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
Bugün geldiðimiz noktada, insan kaynaklarý yönetimi stratejik bir boyut kazanarak, kurumsal bir bütünlük arz eden bir bakýþ açýsýný, deðiþime uyum saðlama ve yönlendirme sorumluluklarýný içermektedir.
Eðitim ve geliþtirme, insan kaynaklarý planlamasý, kariyer planlamasý, personel seçme ve yerleþtirme, performans deðerlendirme, ücretlendirme ve baþarýnýn ödüllendirilmesi, kurum kültürü, iletiþim, motivasyon, yetkinlik deðerlendirmesi gibi iþlevler insan kaynaklarý yönetiminin stratejik alanlarýný oluþturmaktadýr.
Bu çerçevede, ülke güvenliði ve sanayii altyapýsýnýn geliþtirilmesini teminen en büyük yatýrýmýn insan kaynaklarý alanýnda yapýlmasý önem taþýmaktadýr.
Bu hedef ile, çaðdaþ insan kaynaklarý yaklaþýmýnýn SSMde uygulamaya geçirilerek, mevzuat deðiþikliklerinin yapýlmasý, personelin önceden tespit edilmiþ kariyer hedefleri çerçevesinde arzulanan yetkinlik seviyelerine ulaþmasý ve ihtiyaç duyulan kadrolarýn tahsis edilmesi öngörülmüþtür.
Müsteþarlýðýn uzun vadeli iþgücü analizi ve planlamasý yapýlacak ve iþgücü ihtiyaç planýna göre ilave kadrolarýn temini ve yeni personel istihdamýna yönelik hazýrlýklar tamamlanacaktýr.
Personel kariyer hedeflerine uygun uzmanlýk alanlarý belirlenecek, savunma sanayii alanýnda bugüne kadar elde edilen bilgi birikimi planlý bir þekilde geliþtirilecektir.
Çaðdaþ insan kaynaklarý yaklaþýmýnýn bir parçasý olarak personel performans yönetim sistemi tesis edilecek ve personel teþvik ve ödül mekanizmasý kurularak, performans odaklý bir yönetim anlayýþý uygulanacaktýr.
Hedef 4.2:
Müsteþarlýk personelinin en az % 50sine konusuyla ilgili olarak her yýl ortalama 40 saat eðitim ve öðretim verilecektir.
Stratejik Yol Haritasý
Kurumsal Yapý
Eðitim programý kapsamýnda personelin yurt içi ve yurt dýþý eðitim imkanlarýndan azami oranda faydalanmalarý saðlanacak ve ayrýca, savunma tedariki konusunda sahip olunan bilgi ve tecrübenin ilgili diðer kamu kurumlarýna aktarýlmasýný teminen çeþitli eðitim programlarýna eðitici personel saðlanacaktýr.
Bu hedefin gerçekleþtirilmesi ile, Müsteþarlýk personelinin sistematik bir þekilde konularýyla ilgili alanlardaki geliþme ve deðiþimleri yakýndan takip ederek konularýnda uzmanlaþmalarý ve yürüttükleri faaliyetler kapsamýnda yeni açýlýmlar ortaya koymalarý saðlanacaktýr.
Hedefe Yönelik Stratejiler
Yýllýk olarak hazýrlanacak eðitim planý dahilinde yurt içi ve yurt dýþý eðitim alýnmasý saðlanacaktýr. Uluslararasý geliþmelerin takibi amacýyla her yýl Müsteþarlýk personelinin konusuyla ilgili konferans ve savunma fuarlarýna katýlýmý saðlanacaktýr.
Günümüzde en yoðun rekabet bilimsel ve teknolojik yetkinlik alanlarýnda gerekleþmekte olup bilgi sahipliði, rekabette
Bilgi yönetimi; bilgiyi yönetmenin ötesinde, sürecin yönetimi ile ilgilidir. Bu süreç; bilginin üretilmesi, derlenmesi, güvenliðinin saðlanmasý, paylaþýlmasý ve kullanýlmasýný kapsar. Bilgi yönetimi; bilginin, kurumun amaçlarý doðrultusunda kullanýlmasý ve bilgi birikiminin saðlanmasý için yapýlmasý gereken faaliyetler bütünüdür.
Bu çerçevede, toplumun her kesiminde önemli bir unsur olarak ortaya çýkan bilginin önemi teknoloji yoðun bir sektör olan savunma sanayiinde daha fazla artmaktadýr. Bu itibarla, faaliyetlerimizde bilginin etkin kullanýmýný saðlayarak, savunma tedariki konusunda uzman bir kuruluþ olan Müsteþarlýðýn, öðrenen organizasyon özelliðini güçlendirmek ve bunu tüm paydaþlar ile paylaþýlabilir kýlmak temel hedefimiz olarak ortaya çýkmaktadýr.
Bu hedefin gerçekleþtirilmesi ile, kurumsal öðrenmenin hýzlanmasý, bilgiye daha kolay ulaþýlmasý, bilginin iþ süreçlerinde ve tüm faaliyetlerde etkin kullanýmý ile hizmet kalitesinin yükseltilmesi ve zaman tasarrufu saðlanmasý mümkün olacaktýr.