Akdeniz Bölgesi

Yönetim Yapısı

Akdeniz bölgesinde faaliyette bulunan dört iĢletmenin ikisi Antalya ilinde, diğerleri ise Adana ve Mersin illerindedir. Adana ilindeki iĢletme Et ve Balık Kurumuna aittir. Mersin ilindeki iĢletme ile Antalya ilindeki iĢletmelerden birisi limitet Ģirket yapısında olup ildeki diğer iĢletme anonim Ģirket yapısındadır.

Firmaların Ġzlediği Stratejiler

Akdeniz bölgesinde özellikle Antalya ilindeki iĢletmeler birçok stratejiyi izlemektedirler. Bunun nedeni bu iĢletmelerin yapı olarak geliĢmiĢ düzeyde ve ulusal bazda ürünlerini pazarlayan firmalar olmasıdır. Adana ve Mersin ilindeki iĢletmeler bulundukları konum itibariyle strateji izlememektedirler. Adana ilindeki iĢletme özelleĢtirme kapsamında olup üretim miktarı çok düĢüktür. Mersin ilindeki iĢletmede sadece ilde kesimhane görevi yapmaktadır.

Üretim

Bölgedeki iĢletmelerden Adana ve Mersin ilindekiler sadece karkas et üretiminde bulunmaktadır. Antalya ilindeki iĢletmelerden biri karkas et üretiminin yanında sucuk, salam, sosis gibi Ģarküteri ürünleri de üretmektedir. Antalya ilindeki diğer firma sucuk, salam, sosis gibi Ģarküteri ürünlerine ek olarak hamburger, döner, köfte gibi donuk ürünler de üretmektedirler. Antalya ilindeki iki iĢletmenin tüketici ürünleri üretiminde bulunmasından dolayı geliĢmiĢ alet ve ekipmana sahip olduğu tespit edilmiĢtir. Cutter, karıĢtırıcılar, piĢirme ve fermente odaları, otomatik dolum gibi standart ekipmanın yanı sıra hamburger Ģoklama, döner açma gibi makinelere de sahiplerdir.

Bölgedeki iĢletmelerin kapasiteleri incelendiğinde; Antalya ilindeki iĢletmelerden birinin kurulu kapasitesi 3360 ton/yıl, diğerinin ise 9000 ton/yıl‟dır. Kurulu kapasitesi 3360 ton/yıl olan iĢletme %71 diğeri ise %61 kullanılan kapasite ile çalıĢmaktadır. Adana ilindeki Et ve Balık Kurumuna bağlı iĢletme yıllık 33000 ton/yıl kurulu kapasitesi bulunmasına karĢılık özelleĢtirme kapsamında olması nedeniyle bu kapasitenin sadece %16‟sını kullanmaktadır. Mersin ilindeki iĢletme ise kendisine kesim yapmadığı için kapasite miktarları dikkate alınmamıĢtır.

Hammadde temini incelendiğinde Antalya‟daki bir iĢletme hammadde ihtiyacının tamamını aracı Ģahıslardan karĢılarken bu ildeki diğer firma ise ihtiyacı olan hammaddeyi diğer karkas üretimi yapan firmalardan temin etmektedir. Adana ilindeki Et ve Balık Kurumuna bağlı iĢletme hammaddenin tamamını bölgedeki üreticilerden karĢılamaktadır.

Bölgedeki iĢletmelerden Adana ilindeki iĢletme tamamıyla iç piyasaya ürün sunmaktadır. Mersin ilindeki iĢletme %100 kapasiteyle fason kesim yaptırmaktadır. Antalya ilindeki firmanın biri %35 diğeri ise %20 kapasiteyle fason olarak çalıĢmakta ve üretimlerinin geri kalanını iç piyasaya sunmaktadırlar.

Üretimde dikkate edilen kriterler incelendiğinde genellikle iĢletmeler ilk sırada piyasa talebinin olduğunu vurgulamıĢlardır. Bölgedeki iĢletmelerin üretimde dikkat ettikleri ikinci en önemli kriter ise stok durumudur. Özellikle Antalya ilindeki firmalar Ģarküteri ve donuk grubu ürün üretiminde bulunduklarından özellikle bu iki faktörü ön planda tutmaktadırlar.

Fiyatlandırma

Akdeniz bölgesindeki firmalar fiyatlandırma stratejisi olarak maliyete, rekabete ve talebe göre fiyatlandırma stratejilerini birlikte uyguladıklarını belirtmiĢlerdir. Bu firmalar büyük ölçekli ve ulusal bazda faaliyet gösteren firmalar olduklarından dolayı bu üç fiyatlandırma stratejisinin birlikte uygulanması gerektiğini belirtmiĢlerdir.

Tutundurma

Bölgedeki firmalardan Antalya ilindeki iĢletmeler reklam ve katalog gibi tutundurma faaliyetinde bulunurken, Adana ve Mersin ilindeki firmalar hiçbir tutundurma faaliyetinde bulunmamaktadırlar.

Antalya ilindeki firmaların araĢtırma ve geliĢtirme faaliyetinde bulundukları tespit edilmiĢtir. Bu firmalar büyük ölçekli iĢletmeler olup ulusal bazda tüketici ürünleri üretimine ağırlık veren iĢletmelerdir. Diğer illerdeki iĢletmelerde araĢtırma ve geliĢtirme faaliyetleri yapılmamaktadır.

Antalya ilindeki firmaların kullandıkları markalar genellikle Ģirket isimlerinden farklı olarak ürün çeĢitlerine göre birden çok marka kullanmaktadırlar. Ġldeki iĢletmelerin ikisinde de ISO 9001 kalite güvence belgesi bulunduğu tespit edilmiĢtir. Bu

iki firma HACCP sistemini de uygulamaktadırlar. Adana ve Mersin ilindeki iĢletmelerde kalite belgesi bulunmamaktadır.

Dağıtım

Bölgede Antalya ilindeki bir firma ile Adana ilindeki firma en önemli dağıtım sistemi olarak doğrudan satıĢ yöntemini kullanmaktadır. Antalya ilindeki diğer firma doğrudan satıĢ yönteminin yanında firma toptancı ile de çalıĢmaktadır.

ĠĢletmelerin ürün dağıtımını gerçekleĢtirdiği bölgeler incelendiğinde özellikle Antalya ilindeki iĢletmelerin ulusal boyutta ürün dağıtımı yaptıkları, Adana ilindeki iĢletmenin ise sadece Adana ilindeki tüketicileri hedeflediği belirlenmiĢtir.

Bölgedeki iĢletmelere ait kapasite kullanımı, hammadde temini ve ürünleri pazarlamada kullandıkları dağıtım kanalları Çizelge 6.10‟da özet olarak verilmiĢtir. Çizelge 6.10. Akdeniz Bölgesindeki ĠĢletmelerde Kapasite Kullanımı, Hammadde Temini ve Dağıtım Kanalları

Ġller Kapasite

Kullanımı

Hammadde Temini

Dağıtım Antalya 6,5-15 ton/gün Aracı

ġahıslar+Diğer Firmalar

Toptancı+Perakendeci+Doğrudan SatıĢ

Adana 15 ton/gün Üretici Doğrudan satıĢ

Pazarlama Stratejileri

Akdeniz bölgesindeki iĢletmelerin tamamı hem üretim, hem de müĢteri odaklı ve marka imajına önem veren iĢletmelerdir. Bu iĢletmelerden Antalya ilinde bulunanlar hedef pazara etkin bir Ģekilde ulaĢırlarken, Adana ilindeki iĢletme bazı dönemlerde orta düzeyde sorunlar yaĢamaktadır. Bölgedeki iĢletmelerin ürettikleri ürünler ekonomik olmakla birlikte aynı zamanda kaliteli ürünlerdir. Antalya ilinde bulunan iĢletmeler tamamen pazarlama yönetimi ağırlıklı üretim yaparken, Adana ilinde bulunan iĢletme hem satıĢ, hem de pazarlama yönetimi ağırlıklı üretim yapmaktadır. Bölgede Antalya ilinde bulunan iĢletmelerin tamamında düzenli olarak pazarlama araĢtırması yapılmakta olup; aynı zamanda yeni ürün geliĢtirme faaliyetleri yüksek düzeydedir. Adana ilinde bulunan iĢletmede tutundurma faaliyetlerine yer verilmezken, Antalya ilindeki iĢletmelerde yoğun olmamakla birlikte orta düzeyde yer verilmektedir. Bölgede Antalya ilinde bulunan iĢletmelerin tamamı ulusal ve uluslararası düzeyde dağıtım yapmakta ve bu iĢletmelerin hepsinde düzenli olarak pazarlama planı yapılmaktadır. Adana ilindeki

iĢletme daha çok bölgesel dağıtım yapmaktadır. Bu iĢletmede düzenli olarak pazarlama planı yapılmamaktadır.