6. BULGULAR
6.5. Aile Hekiminin Eşgüdüm Fonksiyonuna İlişkin Bulgular
%24,5
tanısı konulan sağlık kurumunun aynı kurum olduğu belirlenmiştir. Yaklaşık her dört çocuktan birinde ilk başvuru kaynağı, tanı konulan kurum ve sürekli hizmet kaynağı aynı kurumdur (Şekil 7).
Sürekli hizmet kaynağı olan çocukların son bir yıldaki sağlık kurumu başvurularının ortalama %56,14±29,82’si sürekli hizmet kaynağı olarak belirttikleri kuruma gerçekleşmiştir. Bu kurumun sürekli hizmet kaynağı olarak seçiminde çocukların %9,8’inde aile hekimi önerisinin etkili olduğu belirtilmiştir. Aile hekimini sürekli hizmet kaynağı olarak tanımlayan çocukların aile hekimlerinin yanı sıra sıklıkla başvurdukları sağlık kurumu sorulduğunda; %65,0’ı üniversite ya da eğitim araştırma hastanesine, %30,0’ı devlet hastanesine başvurduklarını ve %5,0’ı aile hekimi dışında sıklıkla başvurdukları başka bir sağlık kurumunun olmadığını ifade etmişlerdir.
Sürekli hizmet kaynağı olan çocukların bu kaynağın kesintisizliğine dair iki maddeye verilen cevaplara göre dağılımları Tablo 6’da sunulmuştur.
Tablo 6. Çalışma grubunda sürekli hizmet kaynağı olanların bu kurumun
kesintisizliğine dair iki maddeye verilen cevaplara göre dağılımı
Tablo 6’ya göre sürekli hizmet kaynağı olan her üç çocuktan birinde bu kuruma gidildiğinde sağlık durumuna dair bilgilerin hiçbir zaman tekrar tekrar anlatmak zorunda kalınmadığı ve her iki çocuktan birinde bu kuruma her zaman
Sürekli hizmet kaynağının kesintisizliğine dair maddeler Sayı Yüzde
Çocuğun sağlık durumuna dair bilgileri tekrar tekrar anlatmak zorunda kalma
Her zaman 4 1,6
Genellikle 21 8,6
Bazen 56 22,9
Nadiren 85 34,7
Hiçbir zaman 79 32,2
Çocuğun astımla ilgili sorunları açısından kuruma güvenme Her zaman 141 57,6 Genellikle 77 31,4 Bazen 16 6,5 Nadiren 7 2,9 Hiçbir zaman 4 1,6 Toplam 245 100,0
güvenildiği saptanmıştır. İki maddeye verilen cevapların ortalama, standart sapma, en düşük ve en yüksek değerleri Tablo 7’de sunulmuştur.
Tablo 7. Çalışma grubunda sürekli hizmet kaynağı olanların bu kurumun
kesintisizliğine dair iki maddeye verilen cevapların ortalama değerleri
Sürekli hizmet kaynağının
kesintisizliğine dair maddeler Ortalama
Standart
Sapma En düşük En yüksek Sürekli hizmet kaynağına gidildiğinde
çocuğun sağlık durumuna dair konuşulanları tekrar anlatmak zorunda kalma
3,87 1,01 1,00 5,00
Çocuğun astımla ilgili sorunları açısından sürekli hizmet kaynağına güvenme
4,40 0,86 1,00 5,00
Çalışma grubunu oluşturan çocukların %20,9’una duyarsızlaştırma aşısı tavsiye edilmiştir. Bu çocukların %88,0’ı üniversite hastanesinde, %7,4’ü devlet hastanesinde, %2,9’u kayıtlı olduğu aile hekiminde, %1,4’ü ise özel muayenehanede duyarsızlaştırma aşılarını yaptırmaktadır.
Çocukların %42,5’inin Genişletilmiş Bağışıklama Programı’nda bulunmayan ücretli aşıları yaptırdıkları belirlenmiştir. Bu çocukların %39,7’sinin eczanede, %30,8’i nin kayıtlı olduğu aile hekiminde, %10,2’sinin devlet hastanesinde, %8,0’ının özel muayenehane/ üniversite hastanesinde ücretli öğretim üyesi polikliniğinde, %5,8’inin özel hastane/ poliklinik/ dal merkezinde ve %3,6’sının üniversite ya da eğitim araştırma hastanesinde aşıları yaptırdığı saptanmıştır. Yüzde 1,4’ünde ise aşıyı aile bireylerinden birinin yaptığı ifade edilmiştir.
6.3. Astım Hastalığının Mevcut Durumuyla İlgili Bulgular
Astım hastalığının durumunu yansıtan değişkenlerin ortalama, standart sapma, en düşük ve en yüksek değerleri Tablo 8’de sunulmuştur.
Tablo 8. Çalışma grubunun astım hastalığının durumunu yansıtan değişkenlerinin
ortalama değerleri
Astım hastalığının durumunu
yansıtan değişkenler Ortalama
Standart
Sapma En düşük En yüksek Astımın yaşamı etkileme düzeyi
puanı 41,41 23,83 0,00 90,00
Astım kontrol algısı puanı 41,52 26,83 0,00 100,00 Hışıltı/ öksürük/ nefes darlığı/
göğüste sıkışma belirtilerinin sıklığı (haftada)
2,23 1,82 0,00 7,00
Hışıltı/ öksürük/ nefes darlığı/ göğüste sıkışma belirtilerinin gece uykudan uyandırma sıklığı (haftada)
0,73 1,31 0,00 7,00
Rahatlatıcı ilaç kullanma gereksinimi
(haftada) 1,47 1,65 0,00 7,00
Oyun oynadığında veya koştuğunda
zorlanma (haftada) 2,29 2,03 0,00 7,00
Son bir yıldaki astım atağı sayısı 2,09 2,02 0,00 15,00
Görsel analog skalaya göre astım hastalığının çocuğun yaşamını etkileme düzeyi ve astım kontrol algısı ortalamaları sırasıyla; 41,41±,23,83 ve 41,52±26,83 olarak hesaplanmıştır. Son bir ay düşünüldüğünde; hışıltı/ öksürük/ nefes darlığı/ göğüste sıkışma belirtilerinin haftada ortalama 2,23±1,82 kez görüldüğü, bu belirtilerin 0,73±1,31 kez gece uykudan uyandırdığı, bu belirtiler için haftada 1,47±1,65 kez rahatlatıcı ilaç kullanma gereksinimi duyulduğu ve oyun oynadığında veya koştuğunda bu belirtiler sebebiyle haftada 2,29±2,03 kez zorlanıldığı saptanmıştır. Çocukların %69,6’sı son bir yılda en az bir kez astım atağı geçirmiştir (Tablo 8). Atak sıklığı ortalaması 2,09±2,02 olan çocukların astım kontrol düzeyine yönelik bulguları Tablo 9’da sunulmuştur.
Tablo 9. Çalışma grubunun astım kontrol düzeylerine göre dağılımı
Astım kontrol düzeyi Sayı Yüzde
İyi kontrol 89 27,8
Tablo 9’da görüldüğü gibi çalışma grubunun astım kontrol düzeyi incelendiğinde; yaklaşık üç çocuktan birinin astım hastalığının kontrol altında olmadığı, %27,8’inin iyi kontrolde ve %42,8’inin ise kısmi kontrolde olduğu belirlenmiştir. Çocukların sosyo-demografik ve ekonomik, astım öyküsüne, aile hekimine ve alınan sağlık hizmetlerine yönelik değişkenlere göre astım kontrol düzeyi dağılımları Ek-4’te sunulmuştur.
Çalışma grubunun son bir yıldaki sağlık kurumu başvuru sayılarının kurum tipine göre dağılımı Tablo 10’da sunulmuştur.
Tablo 10. Çalışma grubunun son bir yıldaki sağlık kurumu başvuru sayılarının kurum
tipine göre dağılımı
Tablo 10’a göre çocukların yarısının son bir yılda aile hekimlerine hiç başvurmadıkları saptanmıştır. Devlet hastanesine çocukların %28,7’sinin, özel hastaneye %8,7’sinin, özel muayenehaneye %8,1’inin ve üniversite/ eğitim
Kontrolsüz 94 29,4
Toplam 320 100,0
Sayı Yüzde
Kayıtlı olunan aile hekimine başvuru sayısı
Hiç başvurulmamış 158 49,4
1-2 96 30,0
3-4 59 18,5
≥5 7 2,2
Devlet hastanesine başvuru sayısı
Hiç başvurulmamış 228 71,3
1-2 60 18,7
3-4 28 8,8
≥5 4 1,3
Özel hastane/ poliklinik/ dal merkezine başvuru sayısı
Hiç başvurulmamış 229 91,3
1-2 17 5,4
3-4 9 2,8
≥5 2 0,6
Özel muayene/ üniversite hastanesinde ücretli öğretim üyesi polikliniğine başvuru sayısı Hiç başvurulmamış 294 91,9 1-2 18 5,6 3-4 6 1,9 ≥5 2 0,6 Üniversite/ eğitim araştırma hastanesine başvuru sayısı Hiç başvurulmamış 92 28,8 1-2 97 30,3 3-4 82 25,6 ≥5 49 15,3 Toplam 320 100,0
araştırma hastanesine %71,2’sinin en az bir kez başvurduğu belirlenmiştir.
Çalışma grubunun son bir yılda herhangi bir sağlık sorunu için bir sağlık kurumuna başvuru ortalaması 5,12±2,58 olarak hesaplanmıştır. Bu başvuruların sağlık kurumu tipi ve amacına göre ortalamaları Şekil 8 ve 9’da gösterilmiştir.
0,02 0,02 0,05 0,46 0,55 0,99 1,1 1,88 5,12 0 1 2 3 4 5 6 Rapor alma Astım dışında acil sağlık sorunu Tetkik yaptırma İlaç yazdırma Duyarsızlaştırma aşısı yaptırma Astım atağı Astım dışında sağlık sorunu Astım kontrolü Toplam başvuru 0,2 0,23 0,74 1,37 2,55 5,12 0 2 4 6
Özel muayene/ üniversite hastanesinde ücretli öğretim üyesi… Özel hastane/ poliklinik/ dal merkezi
Devlet hastanesi Kayıtlı olunan aile hekimi Üniversite/ eğitim araştırma hastanesi Toplam başvuru
Şekil 8. Çalışma grubunun son bir yılda sağlık kurumuna başvuru sayılarının kurum
tipine göre ortalama değerleri
Şekil 9. Çalışma grubunun son bir yılda sağlık kurumuna başvuru sayılarının başvuru
Şekil 8’e göre son bir yıldaki sağlık kurumu başvurularının yaklaşık yarısı üniversite ve eğitim araştırma hastanelerine yapılmıştır. Başvuruların 1,37’si kayıtlı olunan aile hekimine, 0,74’ü devlet hastanesine, 0,23’si özel hastane/ poliklinik/ dal merkezine ve 0,20’si özel muayene/ üniversite hastanesinde ücretli öğretim üyesi polikliniğine gerçekleşmiştir (Şekil 8). Son bir yıldaki başvuruların 3,98’inin astıma bağlı, 1,88’inin sebebinin astım kontrolü, 1,10’unun astım dışındaki bir sağlık sorunu, 0,99’unun astım atağı ve 0,55’inin duyarsızlaştırma aşısı yaptırmak olduğu belirlenmiştir (Şekil 9).
Son bir yılda yapılan tüm sağlık kurumu başvurularının kurum tipi, başvuru amacı, başvurunun planlılık durumu ve hastane yatış günü açısından ortalama, standart sapma, en düşük ve en yüksek değerleri Tablo 11’de sunulmuştur.
Tablo 11. Çalışma grubunun son bir yılda sağlık kurumuna kurum tipi, başvuru
amaçları, başvurunun planlılık durumu açısından başvuru sayılarının ve hastane yatış günlerinin ortalama değerleri
Ortalama Standart
Sapma En düşük En yüksek Üniversite/ eğitim araştırma
hastanesine başvuru sayısı 2,55 2,49 0,00 18,00
Kayıtlı olunan aile hekimine
başvuru sayısı 1,37 1,59 0,00 6,00
Devlet hastanesine başvuru sayısı 0,74 1,33 0,00 6,00 Özel hastane/ poliklinik/ dal
merkezine başvuru sayısı 0,23 0,86 0,00 6,00
Özel muayene/ üniversite
hastanesinde ücretli öğretim üyesi polikliniğine başvuru sayısı
0,20 0,84 0,00 8,00
Astım kontrolü amaçlı başvuru
sayısı 1,88 1,52 0,00 9,00
Astım dışında sağlık sorunu
nedeniyle başvuru sayısı 1,10 1,60 0,00 10,00
Astım atağı nedeniyle başvuru
sayısı 0,99 1,43 0,00 6,00
Duyarsızlaştırma aşısı yaptırma
amaçlı başvuru sayısı 0,55 1,87 0,00 15,00
İlaç yazdırma amaçlı başvuru sayısı 0,46 0,98 0,00 4,00 Tetkik yaptırma amaçlı başvuru
Son bir yıldaki sağlık kurumu başvurularının %80,3’ünü planlı başvurular oluşturmakta iken, %19,7’sini plansız başvurular oluşturmaktadır. Çalışma grubunun %7,8’inin son bir yılda en az bir gün hastaneye yatışı olduğu belirlenmiştir. Hastaneye yatışı olan çocukların yatış günü ortalaması 7,48±4,30 gün (en düşük: 1,00, en yüksek: 17,00) olarak hesaplanmıştır. Çalışma grubunun tümünün yatış günü ortalaması ise 0,58±2,33’tür (Tablo 11).
Çocukların son bir yılda her bir sağlık kurumuna yapılan tüm başvuruların sebeplerine göre dağılımı Şekil 10’da görülmektedir. Buna göre çocukların kayıtlı oldukları aile hekimlerine yaptıkları başvuruların %54,3’ünde başvuru amacının astım dışındaki bir sağlık sorunu, %31,5’inde ilaç yazdırmak ve %5,4’ünde ise astım kontrolü olduğu hesaplanmıştır. Devlet hastanelerine yapılan başvurular incelendiğinde en fazla astım atağı (%48,0), astım kontrolü (%23,1) ve astım dışındaki sağlık sorunu (%18,4) için başvurulduğu saptanmıştır. Özel hastane/ poliklinik/ dal merkezi, özel muayene/ üniversite hastanesinde ücretli öğretim üyesi polikliniğine başvuruların %53,1’inin astım kontrolü, %30,6’sının ise astım atağı sebebiyle gerçekleştiği belirlenmiştir. Üniversite ve eğitim araştırma hastanelerine yapılan başvuruların sebeplerine göre dağılımı değerlendirildiğinde %56,6’sında astım kontrolü, %19,5’inde duyarsızlaştırma aşılarının yaptırılması ve %16,5’inde ise astım atağı nedeniyle başvurunun gerçekleştiği anlaşılmıştır (Şekil 10).
nedeniyle başvuru sayısı
Rapor alma amaçlı başvuru sayısı 0,02 0,22 0,00 2,00
Planlı başvuru sayısı 4,16 2,65 0,00 18,00
Plansız başvuru sayısı 0,95 1,45 0,00 6,00
Herhangi bir sağlık kurumuna
toplam başvuru sayısı 5,12 2,58 0,00 18,00
Şekil 10. Çalışma grubunun son bir yıldaki sağlık kurumu başvurularının kurum tipi ve amaçlarına göre dağılımı
0 20 40 60 80 100 120
Üniversite hastanesi Özel hastane / muayenehane Devlet hastanesi Kayıtlı aile hekimi
Astım kontrolü Astım atağı
Duyarsızlaştırma aşısı yaptırma İlaç yazdırma
Tetkik yaptırma
Astım dışında sağlık sorunu Astım dışında acil sağlık sorunu Rapor alma
6.4. Aile Hekimi İle İlgili Bulgular
6.4.1. Aile Hekiminin Süreklilik Fonksiyonuna İlişkin Bulgular
Çalışma grubunda mevcut aile hekimine kayıtlı olma süresi beş aydan kısa olan bir çocuk bulunmaktadır. Çocukların aile hekimlerine kayıtlı olma süreleri Tablo 12’de sunulmuştur.
Tablo 12. Çalışma grubunun aile hekimlerine kayıtlı olma sürelerine göre dağılımı
Tablo 12’de görüldüğü gibi her üç çocuktan ikisinin doğduğundan beri ya da aile hekimliği sistemine geçildiğinden beri ve her üç çocuktan birinin de iki yıldan uzun süredir aynı aile hekimine kayıtlı oldukları hesaplanmıştır.
Kayıtlı olunan aile hekiminin süreklilik fonksiyonuna ilişkin maddelere çalışma grubunun verdiği yanıtlar Tablo 13’de gösterilmiştir.
Tablo 13. Çalışma grubunun aile hekiminin süreklilik fonksiyonuna ilişkin
değişkenlere göre dağılımı
Aile hekimine kayıtlı olma süresi Sayı Yüzde
Doğduğundan beri/ aile hekimliği sistemine geçildiğinden beri 210 65,6
<1 yıl 4 1,2
1-2 yıl 14 4,3
3-4 yıl 29 9,0
5-6 yıl 63 19,6
Toplam 320 100,0
Aile hekiminin süreklilik fonksiyonuna ilişkin değişkenler Sayı Yüzde Çocuğun kayıtlı olduğu aile sağlığı merkezini
bilme
Evet 312 97,5
Hayır 8 2,5
Çocuğun kayıtlı olduğu aile hekiminin adını hatırlama
Evet 266 83,1
Hayır 54 16,9
Aile hekiminin çocuğun astım tanısından haberdar olması
Evet 253 79,1
Hayır 67 20,9
Başvurulduğunda aile hekiminin yeterli zaman ayırması
Her zaman 126 39,4
Genellikle 108 33,8
Bazen 31 9,7
Tablo 13’e göre çalışma grubunun %2,5’i kayıtlı olunan aile sağlığı merkezini bilmediğini ve %16,9’u da kayıtlı olunan aile hekiminin adını hatırlamadığını belirtmişlerdir. Her beş çocuktan birinin aile hekiminin çocuğun astım tanısından haberdar olmadığı saptanmıştır. Başvurulduğunda aile hekiminin her zaman ya da genellikle yeterli zaman ayırdığını belirtenler çalışma grubunun %73,2’sini oluşturmaktadır. Çocukların yaklaşık yarısında aile hekimine akla gelen her şeyin her zaman rahatlıkla sorulabildiği ve anlaşılmayan bir açıklama olduğunda tekrar anlatmasının istenebildiği belirlenmiştir. Aile hekiminin çocuğun astım hastalığı için yaptırdığı tetkikleri anlatması maddesi değerlendirildiğinde her on çocuktan birinde aile hekiminin her zaman ya da genellikle bu tetkikleri anlattığı tespit edilmiştir. Çalışma grubunun yarısı aile hekimi tarafından her zaman anlaşıldığını düşünmektedir.
Hiçbir zaman/
Uygun değil 49 15,3
Aile hekimine akla gelen her şeyin rahatlıkla sorulabilmesi Her zaman 168 52,5 Genellikle 88 27,5 Bazen 16 5,0 Nadiren 3 0,9 Hiçbir zaman/ Uygun değil 45 14,1
Aile hekiminden anlaşılmayan bir açıklama olduğunda tekrar anlatmasının istenebilmesi
Her zaman 174 54,4 Genellikle 83 25,9 Bazen 15 4,7 Nadiren 3 0,9 Hiçbir zaman/ Uygun değil 45 14,1
Aile hekiminin çocuğun astım hastalığı için yaptırdığı tetkikleri anlatması
Her zaman 19 5,9
Genellikle 21 6,6
Bazen 26 8,1
Nadiren 34 10,6
Hiçbir zaman 220 68,8
Aile hekimi tarafından anlaşıldığını düşünme
Her zaman 163 50,9 Genellikle 84 26,3 Bazen 25 7,8 Nadiren 2 0,6 Hiçbir zaman/ Uygun değil 46 14,4 Toplam 320 100,0
Aile hekimleri astım tanısından haberdar olan çocukların aile hekimlerinin astım tanısını ne kadar süre sonra öğrendiği ve ne şekilde öğrendiği Tablo 14’te sunulmuştur.
Tablo 14. Çalışma grubunun aile hekimlerinin çocukların astım tanısı aldığını
öğrenme süresi ve şekline göre dağılımı
Tablo 14’e göre her beş çocuktan birinin aile hekimi çocuğun astım tanısı aldığını bir ay içinde, her üç çocuktan birinin aile hekimi ise bir yıldan daha uzun bir süre sonra öğrenmiştir. Aile hekimlerinin astım tanısını nasıl öğrendikleri incelendiğinde; %44,6’sının büyüme-gelişme izlemleri ya da başka bir sağlık sorunu için görüşülürken ve üç aile hekiminden birinin çocuğun ilaçlarını yazarken öğrendiği saptanmıştır. Her beş aile hekiminden birinin ise çocuğun astımla ilgili şikayetlerinden haberdar olduğu ve uzman doktora kendisinin yönlendirdiği belirlenmiştir (Tablo 14). Çalışma grubundaki bir çocuğun astım tanısını kayıtlı olduğu aile hekiminin koyduğu, birinin aile hekiminin evi telefonla arayarak bilgi aldığı, bir çocuğun ailesinin aile hekimini arayarak telefonda bilgi verdiği ve bir çocuğun aile hekimi ise ailenin komşusu olduğu için çocuğun astım tanısından haberdar olduğu bildirilmiştir.
Sayı Yüzde
Aile hekiminin çocuğun astım tanısı aldığını öğrenme süresi
1 ay içinde 54 21,3
2-3 ay içinde 50 19,8
1 yıl içinde 71 28,1
>1 yıl 78 30,8
Aile hekiminin çocuğun astım tanısı aldığını öğrenme şekli
Büyüme-gelişme izlemleri ya da başka bir sağlık sorunu için görüşüldüğünde öğrenmiş
113 44,6
İlaçlarını yazarken öğrenmiş 84 33,2 Şikayetlerden haberdar, uzman
doktora kendisi yönlendirmiş
52 20,6
Diğer 4 1,5
6.4.2. Aile Hekiminin İlk Başvuru Fonksiyonuna İlişkin Bulgular
Çalışma grubundaki çocukların aile hekimlerinin ilk başvuru fonksiyonuna ilişkin maddelere verilen yanıtlarına göre dağılımı Tablo 15’te sunulmuştur.
Tablo 15. Çalışma grubunun aile hekiminin ilk başvuru fonksiyonuna ilişkin
maddelere göre dağılımı
Çocukların %60,0’ında hiçbir zaman astımla ilgili bir sorun için aile hekimine ilk önce başvurulmadığı belirlenmiştir. Astım dışında farklı sağlık sorunları açısından ilk önce aile hekimine gitme durumu sorulduğunda ise çalışma grubunun yaklaşık yarısının her zaman ya da genellikle yanıtını vermiş olduğu saptanmıştır (Tablo 15).
Aile hekiminin ilk başvuru fonksiyonuna ilişkin maddeler Sayı Yüzde
Çocuğun astımla ilgili bir sorunu olduğunda ilk önce aile hekimine başvurulması
Her zaman 7 2,2
Genellikle 19 5,9
Bazen 38 11,9
Nadiren 64 20,0
Hiçbir zaman 192 60,0
Çocuğun astım dışında sağlık sorunları olduğunda ilk önce aile hekimine başvurulması Her zaman 64 20,0 Genellikle 89 27,8 Bazen 73 22,8 Nadiren 38 11,9 Hiçbir zaman 56 17,5 Toplam 320 100,0
6.4.3. Aile Hekiminin Erişilebilirliğine İlişkin Bulgular
Çalışma grubunun aile hekimlerinin erişilebilirliğine ilişkin maddelere verilen yanıtlarının dağılımı Tablo 16’da sunulmuştur.
Tablo 16. Çalışma grubunun aile hekiminin erişilebilirliğine ilişkin maddelere göre
dağılımı
Tablo 16’ya göre aile hekimine yürüyerek veya araçla her zaman kolaylıkla ulaşabildiğini söyleyenler çalışma grubunun %43,4’ünü oluşturmaktadır. Her dört çocuktan birinin aile hekimine çalışma saatleri içinde gereksinim duyulduğunda her zaman aynı gün ulaşabildiği, çalışma saatleri dışında ise çocukların %5,7’sinin aile hekimine her zaman ya da genellikle ulaşabildiği belirlenmiştir. Aile hekiminin çocuğa sunduğu hizmetlerin karşılığında ödenen paranın bütçe üzerinde her zaman, genellikle ya da bazen bir yük oluşturduğunu söyleyenler çalışma grubunun
Aile hekiminin erişilebilirliğine ilişkin maddeler Sayı Yüzde
Aile hekimine yürüyerek veya araçla kolaylıkla ulaşabilme Her zaman 139 43,4 Genellikle 130 40,6 Bazen 15 4,7 Nadiren 1 0,3 Hiçbir zaman/ Uygun değil 35 10,9
Çalışma saatlerinde gereksinim duyulduğunda aynı gün aile hekimini görebilme veya
telefonla ulaşabilme Her zaman 80 25,0 Genellikle 106 33,1 Bazen 49 15,3 Nadiren 25 7,8 Hiçbir zaman/ Uygun değil 60 18,8
Çalışma saatleri dışında çocuk hastalandığında aile hekimine kolaylıkla ulaşabilme
Her zaman 5 1,6 Genellikle 13 4,1 Bazen 23 7,2 Nadiren 48 15,0 Hiçbir zaman/ Uygun değil 231 72,2
Aile hekiminin çocuğa sunduğu hizmetlerin karşılığında ödenen paranın bütçe üzerinde bir yük oluşturması Her zaman 11 3,4 Genellikle 18 5,6 Bazen 46 14,4 Nadiren 114 35,6 Hiçbir zaman/ Uygun değil 131 40,9 Toplam 320 100,0
6.4.4. Aile Hekiminin Kapsayıcılık Fonksiyonuna İlişkin Bulgular
Aile hekiminin kapsayıcılık fonksiyonuna ilişkin maddelere çalışma grubunun verdiği yanıtların dağılımı Tablo 17’de gösterilmiştir.
Tablo 17. Çalışma grubunun aile hekiminin kapsayıcılık fonksiyonuna ilişkin
maddelere göre dağılımı
Aile hekiminin kapsayıcılık fonksiyonuna ilişkin maddeler Sayı Yüzde
Aile hekiminden çocuğun karşılaştığı tüm sağlık sorunları için hizmet alabilme
Her zaman 5 1,6
Genellikle 31 9,7
Bazen 65 20,3
Nadiren 77 24,1
Hiçbir zaman 142 44,4
Aile hekiminin çocuğun büyüme ve gelişmesini takip etmek amacıyla boy ve kilosunu ölçmesi Her zaman 5 1,6 Genellikle 16 5,0 Bazen 17 5,3 Nadiren 20 6,3 Hiçbir zaman 262 81,9
Aile hekiminin çocuğu astım kontrol izlemleri için çağırması Her zaman 0 0,0 Genellikle 2 0,6 Bazen 12 3,8 Nadiren 22 6,9 Hiçbir zaman 284 88,8
Aile hekiminden çocuğun astım atağına yönelik acil bakım hizmeti alınması
Her zaman 1 0,3
Genellikle 13 4,1
Bazen 20 6,3
Nadiren 58 18,1
Hiçbir zaman 228 71,3
Çocuğun alerjik şikayetleri olduğunda aile hekimine başvurulması Her zaman 20 6,3 Genellikle 80 25,0 Bazen 67 20,9 Nadiren 67 20,9 Hiçbir zaman 86 26,9
Aile hekiminin gerektiği durumlarda çocuğun astım hastalığıyla ilgili diğer sağlık
kurumlarına yönlendirmesi Her zaman 129 40,3 Genellikle 106 33,1 Bazen 16 5,0 Nadiren 13 4,1 Hiçbir zaman 56 17,5
Çocuğun astım ilaçlarının aile hekimine yazdırılması Her zaman 33 10,3 Genellikle 87 27,2 Bazen 109 34,1 Nadiren 19 5,9 Hiçbir zaman 72 22,5
Aile hekiminin çocuğun astım cihazlarını ve ilaçlarını nasıl kullanacağını anlatması
Her zaman 10 3,1
Çalışma grubunun %44,4’ü aile hekiminden çocuğun karşılaştığı tüm sağlık sorunları için hiçbir zaman hizmet alamadığını ifade etmiştir. Aile hekimlerinin
Bazen 86 26,9
Nadiren 47 14,7
Hiçbir zaman 136 42,5
Aile hekiminin çocuğun astım cihazlarını ve ilaçlarını nasıl kullanacağını uygulamalı olarak göstermesi Her zaman 5 1,6 Genellikle 15 4,7 Bazen 52 16,3 Nadiren 50 15,6 Hiçbir zaman 198 61,9
Aile hekiminin Genişletilmiş Bağışıklama Programı’nda olmayan ücretli aşılarla ilgili bilgi verip öneride bulunması
Her zaman 10 3,1
Genellikle 17 5,3
Bazen 69 21,6
Nadiren 56 17,5
Hiçbir zaman 168 52,5
Çocuğun Genişletilmiş Bağışıklama Programı’nda olmayan ücretli aşıların aile sağlığı merkezinde yaptırılması
Her zaman 6 1,9
Genellikle 35 10,9
Bazen 12 3,8
Nadiren 14 4,4
Hiçbir zaman 253 79,1
Aile hekiminin ataklara neden olan etkenlerle ilgili bilgi vermesi
Her zaman 15 4,7
Genellikle 19 5,9
Bazen 42 13,1
Nadiren 75 23,4
Hiçbir zaman 169 52,8
Aile hekiminin ataklara neden olan etkenleri sorgulaması Her zaman 13 4,1 Genellikle 15 4,7 Bazen 38 11,9 Nadiren 53 16,6 Hiçbir zaman 201 62,8
Aile hekiminin ataklara neden olan ev içi etkenleri sorgulaması Her zaman 9 2,8 Genellikle 20 6,3 Bazen 37 11,6 Nadiren 45 14,1 Hiçbir zaman 209 65,3
Aile hekimi/ebe/hemşire tarafından ev içi etkenlere yönelik ev koşullarının
değerlendirilmesi Her zaman 0 0,0 Genellikle 2 0,6 Bazen 4 1,3 Nadiren 15 4,7 Hiçbir zaman 299 93,4
Aile hekiminin çocuğun astım hastalığına yönelik bilgiler verip, açıklamalar yapması
Her zaman 11 3,4 Genellikle 55 17,2 Bazen 60 18,8 Nadiren 85 26,6 Hiçbir zaman 109 34,1 Toplam 320 100,0
%81,9’unun çocuğun büyüme ve gelişmesini takip etmek amacıyla boy ve kilosunu hiçbir zaman ölçmediği belirlenmiştir. Çalışma grubunda aile hekiminin çocuğu astım kontrol izlemleri için her zaman çağırdığını ifade eden bulunmamaktadır. Her on çocuktan birinde aile hekimlerinin genellikle, bazen ya da nadiren astım kontrolü için çağırdıkları belirtilmiştir. Astım atağına yönelik aile hekiminden hiçbir zaman acil bakım hizmeti almadığını bildirenler çalışma grubunun %71,3’ünü oluşturmaktadır. Her üç çocuktan birinin alerjik şikayetleri olduğunda her zaman ya da genellikle aile hekimine başvurduğu belirlenmiştir. Çalışma grubunun %40,3’ü aile hekiminin