Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu

Doğal ve teknolojik afetlerin meydana gelmesi ve diğer acil durumlardan sonra ülke içindeki çeşitli kaynaklardan ve kurumlardan gelen bilgileri değerlendirmek, uygulanmasını sağlamak üzere afet yönetim sisteminin önemli unsurlarından birisi olan afet ve acil durum koordinasyon kurulu teşkil edilmiştir. Kurul ayrıca bu görevleri icra ederken, alınan tedbirler ve uygulamaları denetler, afetlerde görevli ve destek unsuru olan kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütleri arasındaki koordinasyon görevini de yerine getirmektedir118_.

Afet ve acil durum koordinasyon kurulu, yerine getirdiği görev ve fonksiyonlar olarak afet ve acil durum yüksek kurulunun alt icra organı olarak görev yapmaktadır. Kurulun afet ve öncesi ve afet sırasındaki görevleri birbirinden farklı unsurlar içermektedir. Afet öncesinde AFAD başkanlığı tarafından yürütülen afet hazırlık çalışmalarının bilgi ve teknoloji alt yapılarını hazırlayarak afet ve acil durum yüksek kurulunun öneriler sunmaktadır. Afet sırasında ve sonrasında ise her türlü afet bilgilerini toplayarak, değerlendirmesini sağlar ve uygulamaların denetimini yapar. Ayrıca yapılacak tüm çalışmalarla ilgili olarak kurum ve kuruluşlar arasındaki işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktadır.

Afet ve acil durum koordinasyon kurulu; Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında milli savunma, iç işleri, dış işleri, maliye, milli eğitim, çevre ve şehircilik, ulaştırma, enerji, orman ve su işleri bakanlıklarının müsteşarlarının katılımı ile yılda 2 kez toplanmaktadır. Ayrıca afet ve acil durum niteliğine göre diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil ve toplum kuruluşlarının temsilcileri de katılabilmektedir. Kurula ayrıca devlet planlama teşkilatı müsteşarı, AFAD başkanı ve Türkiye Kızılay derneği başkanı da katılmaktadır. Kurul’un toplanma sayısı yılda 2 olmasına rağmen ihtiyaç halinde kurul başkanının talebi üzerine olağanüstü de toplanabilmektedir. Kurul’un sekretarya hizmetleri AFAD başkanlığı tarafından sağlanmaktadır.

5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın teşkilat ve görevleri hakkında kanun ve Başkanlık makamına bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı kurulmuştur. Aynı zamanda mevcut kanunla afet ve acil durum sistemi

82

içerisinde sürekli görev yapacak kurum ve komisyonlarda teşkil edilmiştir bu kurullardan doğal afet ve acil durum yüksek kurulu modern ve bütünleşik afet yönetim sisteminin ülkemizde kurulması için yasanın kendisine verdiği görev yetkileri kullanmaktadır119_.

Bütünleşik afet üretim sisteminin temel özelliği olan kriz yönetiminden risk yönetimine geçişi ile ilgili ülke genelinde stratejiler verilerek siyasi irade görüşmeleri bildirme yükümlülüğü bulunduğu kurul yılda en az iki defa toplanarak alt Kurullar tarafından hazırlanan rapor, program ve afet stratejilerini onaylamakla görevli olduğu anlaşılmaktadır, Kurul Başbakan veya görevlendirdiği Başkan Yardımcısının Başkanlığında, milli Savunma, içişleri, dışişleri, maliye, milli eğitim, çevre ve şehircilik, enerji ve işleri kaynakları ile orman ve su işleri bakanlıklarından oluşmaktadır kurulu sekreter hizmetleri AFAD Başkanlığı tarafından yapılmaktadır.

Afet ve acil durum yüksek kurulu, 5902 sayılı kanunla kendisine verilen görev ve yetkileri yerine getirirken temel özellik olarak afetlerde görevli tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlamak olarak görülmektedir diğer bir özelliği ise alt Kurullar tarafından hazırlanan plan, program ve raporları onaylamak Bakanlar kurulu ve siyasi iradeye edecek ve yönetimsel öneriler getirmek olarak ifade edilir. Kurul ilgili bakanlıkların yanında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini de toplantılara çağırabilmektedir.

Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu, 5902 sayılı kanunla kendisine verilen görev ve yetkileri yerine getirirken temel özellik olarak afetlerde görevli tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlamak olarak görülmektedir diğer bir özelliği ise alt kurullar tarafından hazırlanan plan, program ve raporları onaylamak bakanlar kurulu ve siyasi iradeye edecek ve yönetimsel öneriler getirmek olarak ifade edilir. Kurul ilgili bakanlıkların yanında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini de toplantılara çağırabilmektedir120_.

Deprem ve danışma kurulu, 1999 doğu Marmara depreminden sonra kurulan deprem konseyinin yerine kurulmuş olan bir kurum niteliğindedir. Kurumun temel özelliği afet ve acil durum yönetimi Başkanlığı'na deprem hazırlık tedbirleri, alınarak yapısal ve yapısal olmayan hasarların giderilmesi ve deprem sonrası yapılacak çalışmalar hakkında danışmanlık hizmetlerini vermek olarak nitelendirilebilir. Kurul hizmet faaliyetlerini yürütürken belirli faaliyetleri için

119_{http://www.afetacil.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 12.07.2013).} 120 _{Akdağ,a.g.e., ss. 36-37.}

83

çalışma komisyonları kurabilmektedir. Deprem danışma kurulu yılda en az dört kez toplanmaktadır ihtiyaç durumunda kurul başkanının çağrısı üzerine de olağanüstü toplanabilmektedir.

Ülkemize deprem hazırlıkları konusunda ve güncel deprem haberlerinin yazılı ve görsel medyada yayınlanması ile ilgili ağın ancak eleştiri konusu yapılan deprem konseyinin yerine kurulan deprem danışmanlık kurulu bu kanunla yeni bir fonksiyona kavuşmaktadır. Kurulun çalışma niteliğinin temel özelliği, kamuoyuna bilgi vermek yerine, ürettiği deprem hazırlık politikalarını ve ilkelerinin AFAD Başkanlığı ile paylaşmak ve kamusal yönlendirmeyi ön planda tutmak olarak gösterilebilir.