GEREÇ VE YÖNTEM
Yok 1 adet 2 veya daha fazla
Meşgul olduğunda
Kullanmıyorum 75 18,2 Televizyon 146
%35,4
n: sayı, n: sayı, *Ki-kare İstatistiksel Analiz
107
Ebeveynin çocuğunu uyuturken (p=0,427), yemek yedirirken (p=0,761) tablet kullanması ve çocuğunun teknolojik aletleri kullanmasına süre (p=0,720; Z=-0,358) veya içerik (p=0,537; Z=-0,617) olarak kısıtlama getirme durumları arasında ebeveynin gün içinde tablet kullanma süresi açısından anlamlı fark saptanmadı. Ebeveynin meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için (p=0,002) ve çocuğuna ödül/ceza olarak (p=0,033) teknolojik aletleri kullanma durumları arasında ebeveynin gün içinde tablet kullanım süresi ile anlamlı ilişki saptandı. Çocuğuna ödül ceza olarak ve meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için tabletten faydalanan ebeveynlerin daha fazla tablet kullandığı görüldü (Tablo 79).
Tablo 79: Ebeveynin meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için ve çocuğuna ödül/ceza olarak teknolojik aletleri kullanma durumlarının ebeveynin gün içinde tablet kullanım süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin tablet kullanma süresi
n ortalama ss
Meşgul olduğunda
Kullanmıyorum 155 0,210 0,6929
p=0,002 Kruskal
Wallis*=16,558 Televizyon 291 0,125 0,4342
Tablet 158 0,304 0,6152
Bilgisayar 15 0,267 0,5936 Akıllı telefon 323 0,232 0,6332
Ödül/ceza olarak
Hiçbir zaman 353 0,178 0,5710
p=0,033 Kruskal Wallis*=10,487
Nadiren 339 0,186 0,4919
Bazen 223 0,244 0,6522
Sıklıkla 24 0,438 0,8762
Her zaman 3 1,667 2,0817
n: sayı, ss: standart sapma
*Kruskal Wallis U Testi
Ebeveynin, çocuğunun tablete bağımlı olduğunu düşünmesi ile evdeki tablet sayısı arasında anlamlı bir ilişki saptandı (p<0,001; Pearson χ²=67,073). Tablet sayısı arttıkça,
108
ebeveynin çocuğunun teknolojik aletlere bağımlı olduğunu düşünme durumunun da arttığı görüldü (Tablo 80).
Tablo 80: Ebeveynin, çocuğunun tablete bağımlı olduğunu düşünmesi ile evdeki tablet sayısının karşılaştırılması
Tablet sayısı
Yok 1 adet 2 veya daha fazla
Çocuğunun tablete bağımlı olduğunu düşünme
Evet 2
%0,5
63
%14
17
%21,5
Pearson χ²*=67,073
p<0,001
Hayır 410
%99,5
388
%86
62
%78,5
n: sayı, n: sayı, *Ki-kare İstatistiksel Analiz
Ebeveynin, çocuğunun tablete bağımlı olduğunu düşünüp düşünmemesi arasında ebeveynin gün içinde tablet kullanım süresi açısından anlamlı fark saptanmadı (p=0,069; Z=-1,819).
Çocuğun toplam ekran zamanı ile evdeki bilgisayar sayısı arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p=0,356; Pearson χ²=8,841). Çocukların toplam ekran zamanları arasında ebeveynin işi için kullanımları dışında bilgisayar kullanma süresi açısından anlamlı fark saptanmadı (p=0,071).
Çocuğun bilgisayar ile vakit geçirmeye başlama yaşı ile evdeki bilgisayar sayısı arasında anlamlı ilişki saptandı (p<0,001; Pearson χ²=58,140). Evinde bilgisayar bulunmayan veya 1 adet bulunan çocuklar çoğunlukla 25-36 aylıkken bilgisayar ile vakit geçirmeye başlarken, 2 adet bilgisayar bulunanların çoğunlukla 37-48 aylıkken bilgisayar ile vakit geçirmeye başladığı saptandı (Tablo 81).
Çocukların bilgisayar ile vakit geçirmeye başlama yaşları arasında ebeveynin işi için kullanımları dışında bilgisayar kullanma süresi açısından anlamlı fark saptandı (p<0,001).
Bilgisayar ile vakit geçirmeyen çocukların ebeveynlerinin herhangi bir yaşta bilgisayarla vakit geçirmeye başlayan çocukların ebeveynlerinden daha kısa süre bilgisayar kullandığı saptandı.
0-12 aylık ve 13-24 aylıkken bilgisayarla vakit geçirmeye başlayan çocukların ebeveynlerinin 24 aydan sonra bilgisayarla vakit geçirmeye başlayan çocukların ebeveynlerinden daha uzun süre bilgisayar kullandığı saptandı (Tablo 82).
109
Tablo 81: Çocukların bilgisayar kullanmaya başlama yaşları ile evdeki bilgisayar sayısının karşılaştırılması
Evdeki bilgisayar sayısı Yok 1 adet >2 adet
Bilgisayarla vakit
geçirmeye başlama yaşı
Kullanmaz 246
%73,9
n: sayı, *Ki-kare İstatistiksel Analiz
Tablo 82: Çocukların bilgisayar kullanmaya başlama yaşlarının ebeveynin bilgisayar kullanma süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin bilgisayar kullanma süresi
n ortalama ss
n: sayı, ss: standart sapma
*Kruskal Wallis U Testi
Ebeveynin çocuğuna ödül/ceza olarak teknolojik aletleri kullanması (p=0,797; Pearson χ²=3,091) ve çocuğunun teknolojik aletleri kullanımına süre (p=0,135; Pearson χ²=4,004) veya içerik (p=0,881; Pearson χ²=0,252) açısından kısıtlama getirmesi ile evdeki bilgisayar sayısı arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Ebeveynin meşgul olduğu zamanlarda çocuğunun vakit geçirmesi için teknolojik aletleri kullanması ile evdeki bilgisayar sayısı arasında anlamlı ilişki
110
saptandı (p=0,017; Pearson χ²=18,595). Evinde 2 veya daha fazla bilgisayar bulunan ebeveynlerin 1 adet bilgisayar bulunanlara göre daha fazla meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için bilgisayardan faydalandığı görüldü (Tablo 83).
Tablo 83: Ebeveynin meşgul olduğu zamanlarda çocuğunun vakit geçirmesi için teknolojik aletleri kullanması ile evdeki bilgisayar sayısının karşılaştırılması
Bilgisayar sayısı
Kullanmıyorum 65
%19,5 Televizyon 104
%31,2
n: sayı, n: sayı, *Ki-kare İstatistiksel Analiz
Ebeveynin, çocuğuna yemek yedirirken (p=0,318), onu uyuturken (p=0,114), çocuğuna ödül/ceza olarak (p=0,199) teknolojik aletleri kullanması ve çocuğunun teknolojik aletleri kullanmasına süre (p=0,956; Z=-0,056) veya içerik (p=0,250; Z=-1,151) olarak kısıtlama getirme durumları arasında ebeveynin gün içinde işi için kullanımı dışında bilgisayar kullanma süresi açısından anlamlı fark saptanmadı.
Ebeveynin, çocuğunun bilgisayara bağımlı olduğunu düşünmesi ile ebeveynin gün içinde işi için kullanımları dışında bilgisayar kullanma süresi açısından anlamlı fark saptanmadı (p=0,075; Z=-1,780).
Çocukların toplam ekran zamanları arasında ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi açısından anlamlı fark saptandı (p<0,001). Toplam ekran zamanı 60 dakikadan fazla olan çocukların ebeveynlerinin akıllı telefon kullanma süresinin, ekran zamanı 30-60 dakika olan çocuklardan daha fazla olduğu saptandı (Tablo 84).
111
Tablo 84: Çocukların toplam ekran zamanının ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi n ortalama ss
Ekran zamanı
Hiç kullanmaz 18 2,389 3,7004
p<0,001 Kruskal
Wallis*=21,327 30 dk'dan az 125 1,756 1,8068
30-60 dk 402 1,730 1,5432 60-120 dk 300 2,133 1,8394 120 dk'dan
fazla 97 2,448 2,3391
n: sayı, ss: standart sapma
*Kruskal Wallis U Testi
Çocukların akıllı telefonla vakit geçirmeye başlama yaşları arasında ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanma süresi açısından anlamlı fark saptandı (p=0,021). Akıllı telefonla hiç vakit geçirmeyen çocukların ebeveynlerinin 25-36 aylıkken akıllı telefonla vakit geçirmeye başlayan çocukların ebeveynlerine göre daha az akıllı telefon kullandığı görüldü (Tablo 85).
Tablo 85: Çocukların akıllı telefonla vakit geçirmeye başlama yaşlarının ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi n ortalama ss
Akıllı telefonla vakit geçirmeye başlama yaşı
Kullanmaz 155 1,684 1,8144
p=0,021 Kruskal
Wallis*=14,961 0-12 aylık 13 1,654 1,0682
13-24 aylık 102 1,907 1,7614 25-36 aylık 226 2,292 2,1031 37-48 aylık 214 1,921 1,6159 49-60 aylık 153 1,748 1,6654 60 aydan sonra 79 2,051 2,0826
n: sayı, ss: standart sapma
*Kruskal Wallis U Testi
Ebeveynin çocuğuna yemek yedirirken (p=0,052) teknolojik aletleri kullanma durumu ve çocuğunun teknolojik aletleri kullanmasına süre (p=0,415; Z=-0,815) veya içerik (p=0,095;
112
Z=-1,670) olarak kısıtlama getirme durumları arasında ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanma süresi açısından anlamlı ilişki saptanmadı.
Ebeveynin çocuğunu uyuturken (p=0,002), meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için (p=0,001) ve çocuğuna ödül/ceza olarak (p=0,012) teknolojik aletleri kullanma durumlarının ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanma süresi açısından anlamlı ilişki saptandı. Çocuğunu uyuturken ve meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için çoğunlukla akıllı telefondan faydalanan ve çocuğuna sıklıkla ödül veya ceza olarak teknolojik aletleri kullanan ebeveynlerin kendilerinin de akıllı telefonu daha uzun süre kullandığı görüldü (Tablo 86).
Tablo 86: Ebeveynin çocuğunu uyuturken, meşgul olduğunda çocuğunun vakit geçirmesi için ve çocuğuna ödül/ceza olarak, teknolojik aletleri kullanma durumlarının ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanma süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi n ortalama ss
Uyuturken
Kullanmıyorum 862 1,92 1,81
p=0,002 Kruskal Wallis*=17,342
Televizyon 25 1,22 1,15
Tablet 16 3,46 2,77
Bilgisayar 2 1,50 2,12
Akıllı telefon 37 2,35 1,92
Meşgul olduğunda
Kullanmıyorum 155 1,77 2,13
p=0,001 Kruskal
Wallis*=18,378 Televizyon 291 1,81 1,72
Tablet 158 1,84 1,39
Bilgisayar 15 1,86 1,90
Akıllı telefon 323 2,20 1,95
Ödül/ceza olarak
Hiçbir zaman 353 1,88 1,89
p=0,012 Kruskal
Wallis*=12,898
Nadiren 339 1,87 1,75
Bazen 223 2,02 1,79
Sıklıkla 24 3,18 2,41
Her zaman 3 1,83 0,28
n: sayı, ss: standart sapma
*Kruskal Wallis U Testi
113
Evdeki akıllı telefon sayısı ile ebeveynin çocuğunun akıllı telefona bağımlı olduğunu düşünmesi arasında anlamlı ilişki saptandı (p=0,002; Pearson χ²=15,170). Evinde 3 veya daha fazla telefon bulunan ebeveynlerin çocuklarının akıllı telefona daha fazla bağımlı olduğunu düşündüğü görüldü (Tablo 87).
Tablo 87: Evdeki akıllı telefon sayısı ile ebeveynin çocuğunun akıllı telefona bağımlı olduğunu düşünme durumunun karşılaştırılması
Akıllı telefon sayısı
Yok 1 adet 2 adet >3 adet
n: sayı, n: sayı, *Ki-kare İstatistiksel Analiz
Ebeveynin çocuğunun akıllı telefona bağımlı olduğunu düşünme durumları arasında ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanım süresi açısından anlamlı fark saptandı (p=0,038;
Z=-2,079). Çocuğunun akıllı telefona bağımlı olduğunu düşünen ebeveynlerin daha fazla akıllı telefon kullandığı görüldü (Tablo 88).
Tablo 88: Ebeveynin çocuğunun akıllı telefona bağımlı olduğunu düşünme durumlarının ebeveynin gün içinde akıllı telefon kullanım süresi açısından karşılaştırılması
Ebeveynin akıllı telefon kullanma süresi
n: sayı, ss: standart sapma
*Mann Whitney U Testi.
Ebeveynlerin çocuklarının teknolojik aletleri kullanımına süre veya içerik açısından kısıtlama getirmesiyle çocukların toplam ekran zamanı arasında anlamlı ilişki saptandı. Süre (p<0,001; Pearson χ2=37,103) veya içerik (p=0,047; Pearson χ2=9,622) açısından kısıtlama