ùekil 3.1. AB’de GDO’larla ølgili Yasal Düzenlemeler
.D\QDN Liu, Y., 2012’den faydalanÕlarak yazar tarafÕndan oluúturulmuútur.
Yasal Düzenlemeler
2001/18/EC sayÕlÕ Direktif
GDO’larÕnçevreye kasÕtlÕ salÕmÕ)
98/81/EC SayÕlÕ Direktif
GDO’larÕnkapalÕ kullanÕmÕ)
2003/1830/EC sayÕlÕ Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzü÷ü
GDO’larÕnizlenebilirli÷i ve etiketlenmesi)
2003/1829/EC sayÕlÕ Avrupa Parlamentosu YHKonsey Tüzü÷ü
(GD gÕda ve yemler)
65/2004/EC sayÕlÕ Tüzük
GDO’laraait ayÕrÕcÕ kimlik)
2003/1946/EC sayÕlÕ Tüzük
GDO’larÕnsÕnÕrötesiKDUHNHWOHUL
641/2004/EC sayÕlÕ Tüzük
(2003/1829/EC sayÕlÕ Yönetmeli÷in uygulanmasÕ)
2004/204/EC sayÕlÕ Komisyon KararÕ
(Tescil øúlemleri)
2004/787/EC sayÕlÕ Komisyon Tavsiyesi
GDO’larÕntanÕmlanmasÕ ve numune alÕnmasÕnda teknik rehber)
882/2004/EC sayÕlÕ Tüzük
(GÕda ve Yem Kanunu için Resmi Kontroller)
2010/C200/01 sayÕlÕ Komisyon Tavsiyesi
%LUOLNWH0HYFXGL\HW
1981/2006/EC sayÕlÕ Tüzük
(2003/1829/EC sayÕlÕ Yönetmeli÷in 32'QFL maddesinin uygulanmasÕ)
2QD\Prosedürü
$%’nde GDO’lu bir ürünü esas itibarÕyla ticari maksat gözeterek pazara sürmek isteyenler, 2001/18/EC sayÕlÕ Direktif hükümlerine göre yazÕlÕ izin almak zorundadÕr. Bu kapsamda pazara sürülen GDO, “GDO’dan meydana gelen ürün” YH\D “GDO içeren ürün”úeklinde tanÕmlanmasÕ gerekmektedir. Bu izin prosedürü, deneysel amaçlÕ salÕm izninin aksine, tamamen ulusal nitelikte olmayÕp, bütün AB üye devletleriQL ilgilendirmektedir. Zira, bir GDO’nun pazara sürüm iznine sahip olmasÕ, izne konu olan ürünlerin, AB genelinde serbestçe dolaúabilece÷i anlamÕna gelmektedir. DolayÕsÕyla, izin bütün üye devletleri ilgilendirmektedir.
Söz konusu GDO’lu ürünün pazara sürülmesi hakkÕnda olumlu rapor çÕkmasÕ GXUXPXQGD bildirimi alÕp de÷erlendirme raporunu hazÕrlayan üye devlet, Avrupa Komisyonu vasÕtasÕyla di÷er üye devletleri durumdan haberdar etmektedir. Di÷er üye devletler ve Komisyon de÷erlendirme raporunu inceledikten sonra, gözlem veya itirazda bulunabilmektedir. Di÷er üye devletler veya Komisyon herhDQJL ELU LWLUD]GD bulunmazsa, ilk de÷erlendirmeyi yapan yetkili ulusal makam ürünün pazara sürülmesine izin vermektedir. øznin verilmesinin akabinde, söz konusu ürün, izinde belirtilen úartlar çerçevesinde AB’nin tamamÕnda pazara sürülebilmektedLU øzin azami “10 yÕl” süreli olarak verilmekte ve belirli úartlar yerine getirilmek kaydÕyla uzatÕlabilmektedir. øtirazda bulunuldu÷u takdirde üye devletler, Komisyon ve bildirimci arasÕnda bir uzlaúma süreci öngörmektedir. Bu aúamada, çözüme kavuúturulmamÕú problemlerin aúÕlmasÕna çalÕúÕlmaktadÕr. Uzlaúma sürecinin sonunda taraflar itirazlarÕnda Õsrar ederlerse karar Avrupa düzeyinde alÕnmaktadÕr. Komisyon öncelikle, EFSA’dan görüú istemektedir. Bu aúamada Komisyon, üye devletlerin temsilcilerinden oluúDQ Düzenleme Komitesi (Regulatory Committee)’ne bir Karar Tasla÷Õ sunarak görüú istemektedir. ùayet, Komite nitelikli ço÷unlukla olumlu görüú bildirirse.RPLV\RQEX kararÕ benimsemektedir. Görüúün olumsuz olmasÕ halinde, Karar Tasla÷Õ, nitelikli ço÷unluklD NDEXO YHveya reddedilmek üzere, Bakanlar Konseyi’ne sunulmaktadÕr.
%u sisteme göre, herhangi bir ABkararÕnÕn kabul edilmesi için Birlik nüfusunun yüzde 65’ini temsil
eden en az onbeú üye devletin uzlaúmasÕ gerekmektedir. Karar almayÕ engelleyecek azÕnlÕ÷Õn, Avrupa Konseyi’nin en az dört üyesinden oluúmasÕ veya nitelikli ço÷unlu÷a eriúilmesi gerekmektedir.
2QD\Prosedürü
$%’nde GDO’lu bir ürünü esas itibarÕyla ticari maksat gözeterek pazara sürmek isteyenler, 2001/18/EC sayÕlÕ Direktif hükümlerine göre yazÕlÕ izin almak zorundadÕr. Bu kapsamda pazara sürülen GDO, “GDO’dan meydana gelen ürün” YH\D “GDO içeren ürün”úeklinde tanÕmlanmasÕ gerekmektedir. Bu izin prosedürü, deneysel amaçlÕ salÕm izninin aksine, tamamen ulusal nitelikte olmayÕp, bütün AB üye devletleriQL ilgilendirmektedir. Zira, bir GDO’nun pazara sürüm iznine sahip olmasÕ, izne konu olan ürünlerin, AB genelinde serbestçe dolaúabilece÷i anlamÕna gelmektedir. DolayÕsÕyla, izin bütün üye devletleri ilgilendirmektedir.
Söz konusu GDO’lu ürünün pazara sürülmesi hakkÕnda olumlu rapor çÕkmasÕ GXUXPXQGD bildirimi alÕp de÷erlendirme raporunu hazÕrlayan üye devlet, Avrupa Komisyonu vasÕtasÕyla di÷er üye devletleri durumdan haberdar etmektedir. Di÷er üye devletler ve Komisyon de÷erlendirme raporunu inceledikten sonra, gözlem veya itirazda bulunabilmektedir. Di÷er üye devletler veya Komisyon herhDQJL ELU LWLUD]GD bulunmazsa, ilk de÷erlendirmeyi yapan yetkili ulusal makam ürünün pazara sürülmesine izin vermektedir. øznin verilmesinin akabinde, söz konusu ürün, izinde belirtilen úartlar çerçevesinde AB’nin tamamÕnda pazara sürülebilmektedLU øzin azami “10 yÕl” süreli olarak verilmekte ve belirli úartlar yerine getirilmek kaydÕyla uzatÕlabilmektedir. øtirazda bulunuldu÷u takdirde üye devletler, Komisyon ve bildirimci arasÕnda bir uzlaúma süreci öngörmektedir. Bu aúamada, çözüme kavuúturulmamÕú problemlerin aúÕlmasÕna çalÕúÕlmaktadÕr. Uzlaúma sürecinin sonunda taraflar itirazlarÕnda Õsrar ederlerse karar Avrupa düzeyinde alÕnmaktadÕr. Komisyon öncelikle, EFSA’dan görüú istemektedir. Bu aúamada Komisyon, üye devletlerin temsilcilerinden oluúDQ Düzenleme Komitesi (Regulatory Committee)’ne bir Karar Tasla÷Õ sunarak görüú istemektedir. ùayet, Komite nitelikli ço÷unlukla olumlu görüú bildirirse.RPLV\RQEX kararÕ benimsemektedir. Görüúün olumsuz olmasÕ halinde, Karar Tasla÷Õ, nitelikli ço÷unluklD NDEXO YHveya reddedilmek üzere, Bakanlar Konseyi’ne sunulmaktadÕr.
%u sisteme göre, herhangi bir ABkararÕnÕn kabul edilmesi için Birlik nüfusunun yüzde 65’ini temsil
eden en az onbeú üye devletin uzlaúmasÕ gerekmektedir. Karar almayÕ engelleyecek azÕnlÕ÷Õn, Avrupa Konseyi’nin en az dört üyesinden oluúmasÕ veya nitelikli ço÷unlu÷a eriúilmesi gerekmektedir.
.RQVH\“3 ay”içerisinde karar vermedi÷i takdirde, Komisyon KararÕ kabul etmektedir. Bildirim süreci esnasÕnda kamuoyu da bilgilendirilmekte ROXS kamuya açÕk verilere internet üzerinden eriúim sa÷lanabilmekteGLU %X ELOJLOHU do÷rultuVXQGD $%’de GD ürünlerinonay prosedürü úematik olarak ùekil 3.2’degösterilmiútir.