Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans , gezkuyukaya13@gmail.com
ÖZET
“Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi” 1914 yılında kız öğrencilerin, güzel sanatlar alanında eğitim almalarına yönelik açılan bir okuldur. “Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi‟nde Desen Eğitimi” konulu araĢtırmada, Türk resminde ilk kez sanat okulunda bulunan kadın ressamların desen eğitiminde bulundukları konum ve almıĢ oldukları eğitimleri Türk resim sanatına aktarmalarının araĢtırılması amaçlanmıĢtır. Bu çalıĢmada, Türk Resim Sanatında kadın ressamların desen üzerinde rolleri ve yurt dıĢında almıĢ oldukları desen eğitimini Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi aracılığıyla öğrenim görmekte olan öğrencilere aktarımları hakkında bilgiler verilmiĢtir. AraĢtırmada, kadın ressamlarımızın yurt dıĢındaki atölyelerde aldıkları eğitimlerin, Türk sanat eğitimine aktarımları, sanat eğitiminde desen eğitimine katkıları incelenmiĢtir. Desenin geliĢiminde kadın ressamların Türk resim sanatında ki konumları da önem teĢkil eden konular arasında yer almaktadır. Bilindiği üzere Sanayi- i Nefise Mektebi‟nde sadece erkek ressamlar eğitim vermektedir. Ġnas Sanayi-i Nefise ile birlikte kadın ressamların Türk resim sanatı eğitiminde ön planda bulunmalarına katkı sağlamıĢtır. Osmanlı toplumunda kadın sorunu dinsel baskıların ağırlığı ve erkek fanatizminin oluĢundan dolayı resim sanatının kadınlar tarafından geliĢiminin olmayıĢı ve bu süreçte kadınların sesi olan Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi ressamları sayesinde kadınların sanatsal yetenekleri göz önünde bulundurulmuĢ ve süsleme vs. gibi el iĢçiliği alanında geliĢmeleri sağlanmıĢtır. Kız okulları erkek okulları kadar geniĢ bir eğitime sahip olmadığından dolayı kızlara verilen sanat eğitimi daha sınırlı olmuĢtur. Bu sınırı aĢma konusunda yurt dıĢı eğitimlerinden destekler alınmıĢtır. Sanat eğitiminin alınması ile birlikte kız öğrencilerinin sanata olan ilgisi artıĢ göstermiĢtir. Bu ilgi kız öğrencilerin çabası ile mümkün olmuĢtur. Ve bu çabalar olumlu sonuçlar ile noktalanmıĢtır.1 Kasım 1914 tarihinde büyük çabaları sonucu kızlar adına kurulan ilk güzel sanatlar okulu „Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi‟ açılmıĢtır. Açıldığı ilk yıllarda 35 öğrenci ile baĢlayan süreç ilerleyen zamanlarda artıĢ göstermeye baĢlamıĢtır. Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi resim ve heykel derslerini vermiĢtir. Ayrıca okulda anatomi, sanat tarihi, sanat estetiği, perspektif, dersleri özenle verilmeye baĢlanmıĢtır. Sanat okulunda ki kadın ressamlar ;Mihri MüĢfik, Celile Hikmet, Hale Asaf ve Belkıs Mustafa desenleri hakkında bilgiler verilmiĢtir. Mihri MüĢfik sanat okulunun geliĢmesi adına en çok katkı sağlayan ressam olarak bilinmektedir. Sanat eğitiminin sadece erkek öğrencilerin almasının değil kadın öğrencilerin de alması gerekliliğini hakikatli bir dil ile savunmuĢtur. Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi‟nde ayrıca müdürlükte bulunmuĢ ve bu sayede katkılarını daha da olumlu bir halde arttırma gayretinde bulunmuĢtur. Bu gayret neticesinde kadın ressamların da yurt dıĢı eğitimleri almalarını sağlamıĢ ve Türk resim sanatında kadın ressamların da baĢarılı olacaklarını kanıtlamayı baĢarmıĢtır. Bu araĢtırmada, kadın ressamların Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi‟nde almıĢ oldukları desen eğitimleri ve bu eğitimlerin Türk Resim Sanatına nasıl yansıdığı incelenmiĢtir.
Anahtar Kelimeler: Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi, Desen, Türk Resim Sanatı
INAS SANAYĠ-Ġ NEFĠSE SCHOOL PATTERN TRAINING ABSTRACT
“Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi” is a school opened in 1914 for girls to receive education in the field of fine arts. In the research entitled en Drawing Education in Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi ”, it was aimed to investigate the position of women painters in Turkish art for the first time in art education and their transfer to the Turkish painting art. In this study, the roles of women painters in Turkish Painting and their transfer to the students who are studying through the Ġnas Sanayi-i Nefise School are given. In this research, the transfer of the trainings taken by the women painters to the Turkish art education and their contribution to the pattern education in the art education were examined. The position of women painters in Turkish painting is one of the important issues in the development of drawing. As it is known, only male painters provide education in Sanayi-i Nefise School. Together with Ġnas Sanayi-i Nefise, she contributed to the advancement of female painters in Turkish painting education. Women's problem in the Ottoman society due to the weight of religious pressure and male fanaticism due to the lack of development of the art of painting by women and women's voices in this process Inas Sanayi-i Nefise Mektebi painters and women's artistic talents were taken into consideration and ornament. in the field of hand labor. Since girls 'schools do not have as broad an education as boys' schools, the arts education given to girls is more limited. Support has been received from overseas trainings on crossing this limit. With the education of art, female students' interest in art has increased. This interest was made possible by
174
the efforts of female students. And these efforts were punctuated with positive results. In November 1914, the first fine arts school kurulan Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi kurulan was established on behalf of the girls. The process, which started with 35 students in its first years, started to increase in the future. Ġnas Sanayi-i Nefise Mektebi taught painting and sculpture. In addition, anatomy, art history, art aesthetics, perspective and lessons have been given with care. Women painters in the art school, Mihri MüĢfik, Galile Hikmet, Hale Asaf and Belkıs Mustafa were given information about the patterns. Mihri MüĢfik is known as the artist who contributed the most to the development of the art school. He defended the necessity of art education not only for male students but also for female students. Inas Sanayi-i Nefise School also served as the directorate and thus made efforts to increase its contributions even more positively. As a result of this effort, she ensured that female painters received training abroad and proved that women painters would be successful in Turkish painting. In this study, the pattern trainings that women painters have taken in Ġnas Sanayi-i Nefise School and how these trainings are reflected in Turkish Painting Art have been examined.