Ġkinci Alt Probleme ĠliĢkin TartıĢma ve Sonuç

AraĢtırmanın ikinci alt probleminde Fen ve Teknoloji öğretiminde kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Elde edilen bulgulara ve yorumlara dayalı olarak araĢtırmanın ikinci alt problemine iliĢkin aĢağıdaki sonuçlara ulaĢmak mümkündür.

Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yöntemiyle derslerin iĢlendiği deney grubundaki öğrencilerle sadece Fen ve Teknoloji öğretim programında yer alan etkinliklerle ve uygulamalarla derslerin iĢlendiği kontrol grubundaki öğrencilerin deneysel uygulama öncesinde fen öğrenmeye yönelik motivasyonları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. Bu sonuç, deneysel uygulama öncesinde grupların fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının yaklaĢık olarak birbirine denk olduğunu göstermektedir. Buna göre kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonları üzerindeki etkisinin belirlenebilmesi için fen öğrenmeye yönelik motivasyonları birbirinden farklı olmayan iki grubun araĢtırmada yer aldığı söylenebilir.

Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yöntemiyle derslerin iĢlendiği deney grubundaki öğrencilerle sadece Fen ve Teknoloji öğretim programında yer alan etkinliklerle ve uygulamalarla derslerin iĢlendiği kontrol grubundaki öğrencilerin deneysel uygulama sonrasında fen öğrenmeye yönelik motivasyonları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılığın olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Bu sonuç, deney grubunda yer alan öğrencilerin deneysel uygulama sonrasında fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının, kontrol grubunda yer alan öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğunu göstermektedir. Buna bağlı olarak, Fen ve Teknoloji öğretiminde kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının geliĢtirilmesinde etkili olduğu söylenebilir. Lee, Shen ve Tsai (2010)‟ye göre birçok bilim insanı öğrenmenin gerçekleĢmesinin anahtar belirleyicisi olarak ilgi kavramını kabul etmektedir. Buna bağlı olarak öğrenmeye olan ilgi ve motivasyonları yüksek olan öğrencilerin konuya iliĢkin ilgili kavramları ve ilkeleri anlamlı ve kalıcı öğrenebildikleri düĢünülmektedir. Bu nedenle öğrenme ortamlarında, öğrencilerin öğrenmeye olan ilgi ve motivasyonlarını artırarak öğrenmenin gerçekleĢmesine yardımcı olan öğretim yöntemlerinin ve tekniklerinin kullanılması büyük önem taĢımaktadır. GerçekleĢtirilen bu araĢtırma sonucunda da görüldüğü üzere probleme dayalı öğrenme yöntemi söz konusu öğretim yöntemlerinden biridir. Probleme dayalı öğrenme ortamları, öğrencilerin öğrenmeleri için kendilerini cesaretlendirdikleri ve motive ettikleri öğrenci merkezli ortamlardır (Leung ve Wang, 2008). Goodman (2010)‟e göre de probleme dayalı öğrenme ortamlarında öğrencilerin problem yoluyla çalıĢmaları, problemi çözmeleri ve ilgili kavramları öğrenmeleri için öğrenmeye motive olmaları gerekmektedir. Probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrenciler arasında motivasyonun ve memnuniyetin artmasına ve öğrencilerin iletiĢim kurma gibi becerilerinin geliĢmesine yol açtığı söylenebilir (Rowan,

McCourt ve Beake, 2008; Belland, Glazewski ve Ertmer, 2009). Chen (2008) ve Chikotas (2009) da çalıĢmalarında probleme dayalı öğrenme yöntemiyle öğrenim gören öğrencilerin öğrenmeye yönelik olumlu tutum ve motivasyon geliĢtirdikleri sonucuna ulaĢmıĢlardır. Probleme dayalı öğrenme ortamlarında öğrencilerin motivasyonlarının artmasının nedeni olarak problem çözme isteği duymaları gösterilebilir. Ġnsanın doğasında, engelleri aĢma ve problemleri çözme isteği vardır ve bu içsel motivasyon öğrencilerin öğrenme isteklerinin ve öğrenme süreci boyunca ilgilerinin artmasına yardımcı olmaktadır (Hung, 2009). Bu nedenle, probleme dayalı öğrenmede, problemlerin amacı öğrencileri öğrenmeye motive etmektir (Savoie ve Hughes, 1994). Ayrıca probleme dayalı öğrenme süreci, öğrencilerin öğrenme amaçlarını belirlemeleri ve izlemeleri için sorumluluklarını artırdığından, öğrencilerin sorumluluk duygularını ve motivasyonlarını güçlendirmektedir (Chakravarthi ve Vijayan, 2010).

AraĢtırmada probleme dayalı öğrenme yöntemi kavram karikatürleri ile desteklenerek öğrenme ortamında kullanılmıĢtır. Bu nedenle kavram karikatürlerinin de öğrencilerin öğrenmeye yönelik motivasyonlarının artmasında etkili olduğu düĢünülmektedir. AraĢtırmada görsel araçlardan olan kavram karikatürleri problem çözme aĢamasında öğrencilerin ilgilerinin ve dikkatlerinin çekilmesinde etkili bir görsel araç olarak kullanılmıĢtır. Özellikle kavram karikatürleri öğrencilere problemleri çözme sürecinde alternatif görüĢler sunarak problemi çözmelerini kolaylaĢtırdığı ve çizgi karakterler içermesi nedeniyle öğrencilere ilgi çekici geldiği için öğrencilerin öğrenmeye yönelik motivasyonlarının artırılmasına yardımcı olmaktadır. AraĢtırmalar ve öğretmenlerin deneyimleri de probleme dayalı öğrenme, kavram karikatürleri gibi aktif öğretimsel tekniklerin öğrenme sürecinden uzaklaĢan öğrencileri öğrenmeye motive edebildiğini ve böylece onların öğrenmelerini artırdığını göstermektedir (Delisle, 1997). Karikatürlerden, öğrencilerin düĢünme becerilerini geliĢtirme, bilimsel kavramları öğrenmelerini sağlama ve motivasyonlarını artırma gibi farklı amaçlarla yararlanılabilmektedir (ġengül ve Üner, 2010). Kavram karikatürleri de öğrencilerin öğrenmesi için değiĢik seviyelerde fırsatlar sunmakta ve öğrencilerin motivasyonlarını artırmaktadır (Keogh, Naylor ve Wilson, 1998; Naylor ve Keogh, 1999; Dalacosta ve diğerleri, 2009). Sonuç olarak deneysel uygulama sürecinde, günlük hayatlarında karĢılaĢtıkları problemlerin öğrenme sürecinde öğrencilere sunulmasıyla problem çözme isteği duymalarının bir sonucu olarak probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarını geliĢtirdiği düĢünülmektedir. Kavram karikatürlerinin ise bu süreçte hem öğrencilere problem çözme sürecinde alternatif görüĢler sunması hem de görsel özellikler taĢıması nedeniyle öğrencilerin

derse olan dikkatlerini artırarak fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının geliĢtirilmesinde etkili olduğu söylenebilir.

Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin ön test-son test fen öğrenmeye yönelik motivasyonları arasında anlamlı bir farklılık olduğu, sadece fen ve teknoloji öğretim programında yer alan etkinliklerle ve uygulamalarla öğretimin gerçekleĢtirildiği kontrol grubunda yer alan öğrencilerin ise ön test-son test fen öğrenmeye yönelik motivasyonları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiĢtir. Bu sonuç kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Fen ve teknoloji öğretim programında yer alan etkinliklerin ve uygulamaların ise öğrencilerin motivasyonlarını olumlu ya da olumsuz yönde etkilemediği belirlenmiĢtir. Literatürde yer alan çalıĢmalar incelendiğinde probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin eleĢtirel düĢünme (Sönmez ve Lee, 2003; Sungur ve Tekkaya, 2006), problem çözme (Herron ve Major, 2004; Drake ve Long, 2009), bilimsel süreç (Gürses, Açıkyıldız, Doğar ve Sözbilir, 2007), iĢbirlikli öğrenme (ġenocak, TaĢkesenligil ve Sözbilir, 2007) gibi becerilerini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Benzer Ģekilde kavram karikatürlerinin de öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerilerinin geliĢtirilmesinde (Balım, Ġnel ve Evrekli, 2008) ve kavram yanılgılarının giderilmesinde (Kabapınar, 2005; Saka ve diğerleri, 2006) olumlu yönde etkileri olduğu araĢtırmalarda belirtilmektedir. Söz konusu yöntem ve tekniğin öğrenme sürecinde kullanılmasının öğrenciler üzerinde farklı açılardan yararları olduğu ilgili araĢtırmaların sonuçlarına dayalı olarak görülmektedir. GerçekleĢtirilen bu araĢtırmada da kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarını olumlu yönde geliĢtirdiği sonucuna ulaĢılmıĢtır. Literatürde probleme dayalı öğrenme yönteminin (Hsieh ve Knight, 2008; Chikotas, 2009; Grzeskowiak ve diğerleri, 2009; Lin ve diğerleri, 2010; Raupach ve diğerleri, 2010; Read, 2010) ve kavram karikatürlerinin (Keogh, Naylor ve Wilson, 1998; Long ve Marson, 2003; Dalacosta ve diğerleri, 2009) öğrencilerin motivasyonu üzerinde olumlu yönde etkileri olduğunu belirten çalıĢmalarla da karĢılaĢılmaktadır. Lou ve diğerleri (2010)‟ne göre öğrenme ortamında öğrencilerin öğrenmeye yönelik motivasyonlarının geliĢtirilmesi büyük önem taĢımaktadır. Öğrenciler öğrenmeye yönelik motivasyonları arttığında konuya iliĢkin ilgili kavramları ve ilkeleri öğrenmede daha istekli olacaklarından öğrenme düzeyleri de buna bağlı olarak geliĢme gösterebilir. Sonuç olarak probleme dayalı öğrenme yönteminin kavram karikatürleri ile birlikte kullanılmasının öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının artırılmasında etkili olduğu söylenebilir.