Ġçeriçumra Evlerinin Mimari Özellikleri TeĢkilinde Kullanılan Elemanlar: Ġçeriçumra evlerinde

yapı malzemesi olarak kerpiç, taĢ ve ahĢap kullanılır. Son zamanlarda ise; gerek teknolojik gerekse maddi geliĢmeler olumlu sonuçlar doğurmuĢtur. Bunun bir sonucu olarak

mimarîde prefabrik ve tuğla gibi daha modern yapı malzemelerinin kullanılması yaygınlaĢmıĢtır.

Yapı malzemelerinden taĢ ve kerpiç en eski zamanlardan günümüze kadar kullanılmıĢtır. Sağlamlığından dolayı taĢın temelde, kerpicin ise evin geriye kalan kısımlarında kullanıldığını görmekteyiz. AhĢap mimarîsi ise daha çok evlerin iĢleme kısımlarında göze çarpmaktadır; fakat Ġçeriçumra‟da ahĢap bina sayısı çok azdır. Kasabanın en eski ahĢap yapısı olarak eski EsatpaĢa Camisi‟ni gösterebiliriz. AhĢap sanatının güzel unsurlarını hala koruyan bu cami 2008 yılında koruma altın alınmıĢtır.

Yapı Elemanları: Kerpiç duvarlar, yığma tekniğinde iki ana kuzudan örülür. Bu duvarlar içten dıĢtan sıvanır. Evlerin çatı kısmında ise yuvarlak kesitli ağaçlar, ardıçlar, ĢekillendirilmiĢ kavaklar ve çam kiriĢler kullanılır. Bu elemanlar üzerine hasır ve hasrın üzerine karılmıĢ çamur halinde toprak serilir. Son yıllarda yapılan evlerin ve eski evlerin üzerine kiremitten çatılar yapılmaya baĢlanmıĢtır. Ahır, samanlık veya bazı evlerin çatılarında ise çinko kullanıldığı da olmaktadır (Karpuz, 2000: 47).

Teknolojinin geliĢmesi ile birlikte soğuk ve sıcağa duyarlı yapı elemanları kullanılmaya baĢlanmıĢtır.

Evi ve Bahçesini OluĢturan Elemanlar: Avlu, Hayat:

Avlu dıĢa kapalı, bütün mekânları içine alan bir ortamdır. Avlu etrafında; ev, mutfak, ahır, samanlık, tuvalet, kümes vs. bulunur. Esas yaĢama mekânı olan ev; bir mabeyin, iki-üç veya dört odadan meydana gelir. Mabeyin; oturulan, yemek piĢirilen, yemek yenilen ortak kullanım alanı özelliğini gösteren bir bölümdür. Daha çok, geniĢ ailelerde belirtilen amaçlarda kullanılır. Küçük ailelerde ise kalabalık misafirlerin gelmesi halinde kullanılır. Mabeyinlerin geniĢ düĢünülmesi sebebiyle bugün, düğün salonlarında yapılan bazı düğün uygulamalarına ev sahipliği yaptığı görülmüĢtür. Ġmkânların geniĢlemesi sebebiyle düğünler artık büyük salonlara taĢınmıĢ; bu yüzden mabeyinler evin sıradan bir kısmı olarak kalmıĢtır.

Odalar: Oturulan, yatılan, esas yaĢama mekânıdır. Odanın geleneksel unsurları sedirler, yüklükler ve dolaplardır.

Mutfak: Bazı evlerde mabeyin yemek piĢirmek için kullanılır. Bazılarında avlunun bir kenarında mutfak ayrı bir mekândır ve kayteyin (Kayıt evi) adıyla anılır. Ayrıca bu mutfaklara çok yakın bir kısım da ocak ve tandır gibi köy ekmeklerinin yapıldığı yerler bulunmaktadır.

Ahır: Ġnekler ve koyunlar için ayrı ahırlar bulunmaktadır. Koyunlar için kıĢlık, yazlık alanlar yanında kuzular için de alanlar mevcuttur. Ġçeriçumra‟nın eski dönemlerinde ise -Bu ahırların büyüklüğünden ileri geliyor olsa gerek.- düğünlerin vazgeçilmez mekânları olarak ahırları gösterebiliriz. Ahırlarda düğün yapılması bundan 30 yıl öncesinin bir âdeti olup; bugün özelliğini kaybetmiĢtir.

Cephe ve Süsleme: Eski Ġçeriçumra evleri kerpiç ve taĢtan yapılmıĢ monoton bir cephe görünümüne sahiptir. Çıkma ve saçakları basittir. Süslemeler nadir olarak çiçekliklerde ve sofa çıkmalarında görülür. Köy odalarında dolap ve yüklüklerde ahĢap oyma süslemeli öğeler göze çarpar (Karpuz, 2000: 48). Bugünün Ġçeriçumra evleri ise geçmiĢten çok farklıdır. Teknolojik geliĢmeler yakından takip edilmektedir. Son zamanlarda cephe süslemesinde mantolama tekniği ile ısı

sirkülâsyonu sağlayan sistemler kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Birçok evde bunun örnekleri görülmektedir.

Su Yapıları: Suyun Konya Ovası için önemli bir unsur olduğu tartıĢılmaz bir gerçektir. Ġçeriçumra insanı gibi geçimini tarımdan sağlayan bir toplum için ise değeri, kelimelerle ifade edilemez. Bu yüzdendir ki kasabanın hemen hemen her yerinde su ile alakalı bir yapı bulmanız mümkündür. Bu, su yapılarına bakacak olursak:

- Cıngırıklı Kuyular: Eskiden Ġçeriçumra‟nın içme suyu ihtiyacının tamamı cıngırıklı kuyulardan sağlanırdı. Bu kuyuları yerleĢim yeri içerisinde bulunan kuyular ve yerleĢim yeri dıĢında bulunan kuyular olarak iki baĢlık halinde ele alınabilir. YerleĢim yeri içerisinde bulunan dört kuyu vardır. Bunlar:

- Altınlı Kuyu

- Baybağanların Kuyusu - Kara DerviĢ‟in Kuyusu

Bunun yanında tarım arazilerinde bulunan ve hayvanların içme suyu ihtiyacını karĢılayan kuyular da bulunmaktadır. Bu kuyular: - Alimelerin Kuyusu - Araplar‟ın Kuyusu - Avdul‟un Kuyusu - Bayramlar‟ın Kuyusu - Bisatan Kuyusu - Bulada‟nın Kuyusu - Cesur‟un Kuyusu - Çakıl Kuyu - Çataltömekler Kuyusu - Çatamazların Kuyusu - Çeçenlerin Kuyusu - Çukurköy Kuyusu

- Dede Kuyusu - Dikkulak‟ın Kuyusu - Dağlı Memetlerin Kuyu - Ese‟nin Kuyusu

- Güdek Bayram‟ın Kuyusu - Güvallarin Kuyusu

- Hacı Ahmet‟in Kuyusu - Hacı Ġbrahimlerin Kuyusu - Hacı Karamemetlerin Kuyu - Havilli‟nin Kuyusu

- Hoca‟nın Kuyusu

- Kara Fadime‟nin Kuyusu - Kavaklı‟nın Kuyusu - Koca Memet‟in Kuyusu

- Kokar Kuyu - Köstengil Kuyusu - Miralayların Kuyusu - Sağsak Kuyusu - Söylemez‟in Kuyusu - Susuz Kuyusu - Su Yerleri Kuyusu - Topal Ahmet‟in Kuyusu - Topal Ali‟nin Kuyusu - Ümmet‟in Kuyusu

- YavĢanhöyüğü Kuyusu K.ġ. Ramazan Ünver

Bilinçsiz sulama nedeniyle günümüzde bu kuyular kullanılamaz hale gelmiĢtir. Bir kısmı kaybolup giderken bir kısmının sadece kalıntıları bulunmaktadır. Zaman içerisinde tarım arazilerini geniĢletmek isteyen kasaba sakinlerinin

kuyuların bulunduğu yerleri sürmeleri, onların sonunu hazırlamıĢtır.

- Hayrat ÇeĢmeleri: Ġçeriçumra kültüründe hayrat çeĢmelerinin önemli bir yeri vardır. Ġnsanlar, bu çeĢmeleri ya kendileri ya da ölmüĢ olan yakınları için inĢa ettirir, kullananlardan hayır duası bekler.

Özellikle son yıllarda bu tür hayratların çoğalması hayrat çeĢmelerinin önemini ve değerini arttırmıĢtır. Bugün Ġçeriçumra‟da 30‟un üzerinde hayrat çeĢmesi vardır.

Hanlar: Ġçeriçumra, hanlar bakımından oldukça zengin bir beldedir; fakat bugün bu hanlardan ayakta duran yoktur. Zamanla hanlar yıkılmıĢ ve iĢlevlerini kaybetmiĢtir. Belde sakinlerinden ulaĢtığımız bilgiler doğrultusunda bölgede 27 tane hanın varolduğu belirlenmiĢtir. Bunlar:

1) Karamanoğlu Vakfı Hanı