3.2. Seçim Kanununda Değişiklik ve Partilerin Seçim Kampanyaları
3.5.2. Ali Ünlüsoy’un (İmamoğlu) Biyografisi
1916’da Yozgat’ta dünyaya gelen Ali Ünlüsoy’un babası Abdullah Bey, annesi ise Meryem Hanım’dır.595 1 Ekim 1931’de Sorgun ilçesine bağlı Emirler Köyünde öğretmen vekili olarak göreve başlamıştır. 1 Mayıs 1932’de bu görevinden ayrılmıştır. 13 Aralık 1932’de Yozgat ili Ağcın ve Karakaya köylerinde seyyar millet mektebi öğretmeni olarak vazifeye başlamıştır. 28 Ağustos 1933’te Boğazlıyan Kazası Sağlep Köyü muallim vekili olarak görev almış ve buradan ayrılmıştır. 15 Kasım 1933’te Akdağmadeni Çiçekli Köyüne vekil öğretmen olarak atanmıştır. 1 Haziran 1934’te bu görevi sona ermiştir. 1937’te Yozgat Lisesini bitirdikten sonra Orman Fakültesine girmiş ve 1941 yılında mezun olmuştur. Yozgat’ta Orman Mühendisi adayı olarak göreve başlamıştır. 30 Haziran 1941’de Çankırı’ya atanmıştır.596
592 TBMM TD, D. 10, C. 13, B. 84, s. 16-26. 593 TBMM TD, D. 10, C. 19, B. 67, s.111. 594 TBMM TD, D. 10, C. 19, B. 68, s. 149.
595TBMM Albüm 1950-1980, s. 676, “Ünlüsoy” olan soyadı Yozgat Asliye Hukuk Mahkemesinin
almış olduğu 14.06.1968 tarihli ve 1968/289/268 sayılı kararı ile “İmamoğlu” olarak değiştirilmiştir.
TBMM Albüm 1950-1980, s. 680. 596 Öztürk, 1954-1957, s. 938.
141
Askerliğini yapmak üzere 3 Kasım 1941’te Yedek Subay Okuluna girmiştir. Buradan Yedek Topçu Asteğmen olarak mezun olduktan sonra Yedek Teğmenliğe yükseltilip terhis edilmiştir. 30 Mayıs 1944’te Niksar S.3 Orman mühendis adayı olarak yeni görevine atanmıştır. 24 Ağustos 1944’te asaleten olarak atanmıştır. 10 Temmuz 1945’te Orman Mühendisi olarak başladığı görevinden sonra Çoruh’a atanarak mevkisi 1. Orman Mühendisi olarak değiştirilmiştir. İşletme Müdürü olan Ali Ünlüsoy, İzmir’e İşletme Müdür Yardımcısı unvanı ile tayin edilmiştir. Bu görevi sürdürürken Amasya Orman Mühendisi unvanı ile Amasya’ya nakledilmiştir.597 Amasya Orman Başmüdürlüğü Personel Müdürü görevinde bulunan Ali Ünlüsoy, 1954 seçimlerinde Yozgat’tan DP adayı olarak seçimlere girmiştir. Seçimlerden sonra Yozgat Milletvekili olarak meclise girmiştir. Parlamento hayatı bu dönemle sınırlı kalan Ali Ünlüsoy, evli ve üç çocuk babasıdır. Emekliye ayrılan Ali Ünlüsoy, 29 Mart 2001’te vefat etmiştir.598
3.5.2.1. Ali Ünlüsoy’un 10. Dönem Yasama Faaliyetleri (1954-1957)
14 Mayıs 1954 günü meclis faaliyetlerine başlayan Ali Ünlüsoy, 24 Mayıs 1954 Pazartesi günkü oturumda Münakalat Encümeni azalığına seçilmiştir.599 Son yasama döneminde ise mecliste yapılan encümen üyeliği seçiminde Ziraat Encümeni azalığına seçilmiştir.600 Ali Ünlüsoy’un TBMM Tutanak Dergisi incelemeleri sonucunda 14 konuşmasına rastlanılmıştır.
3.5.2.1.1. Ali Ünlüsoy’un TBMM Genel Kurul Konuşmaları
24 Şubat 1955 Perşembe günü Nafia Vekaleti Bütçe müzakeresinin az olduğuna dair verilen takrir üzerine söz almıştır. Konuşmasında maksadının kifayet aleyhinde bir söz söylemek olmadığını söylemiştir. Meclis Başkanının sadece kifayet aleyhinde konuşabileceğini aksi takdirde sıraya girmesini söylemesi üzerine büyük hizmetler
597 Öztürk, 1954-1957, s. 938-939. 598 TBMM Albüm 1950-1980, s. 676.
599 TBMM TD, D. 10, C. 1, B. 3, s. 43, Ali Ünlüsoy bu üyeliğe ikinci ve üçüncü yasama döneminde
de seçilmiştir. TBMM TD, D.10, C. 2, B. 2, s. 36
600 TBMM TD, D. 10, C. 8, B. 2, s. 44, Ali Ünlüsoy bu encümenliğe dördüncü yasama döneminde de
142
beklenen Nafıa Vekaletinin Bütçesi üzerine fazla konuşmaların yapılmadığını dile getirmiştir.601
30 Ocak 1956 Pazartesi günü 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 133. maddesi ile yürürlükten kaldırılan askeri malûllerin terfilerine dair olan 551 sayılı Kanunu’na göre araziye müstahak olup da henüz bu haklarını arazi olarak alamayanların istihkaklarının nakden ödenmesi hakkındaki kanun münasebeti dolayısıyla söz almıştır. Kanunun ikinci maddesinde yer alan “haklarını arazi olarak almadan vefat etmiş olanların bu hakları da kanuni varislerine nakden verilir” maddesi üzerine söz alan Ünlüsoy, Bütçe Encümeninden “bu adamların hakları otuz
seneden beri sürüp gelmiş olup bu hakları ne zamana kadar devam edecektir?”sorusuna cevap istemiştir. Bütçe Encümeni ise mevzuata göre beş sene
içinde istenileceği cevabını vermiştir.602
16 Temmuz 1956 Pazartesi günü Devlet Orman İşletme ve Fabrikalarının Tomruk ve Kereste Piyasa Satışları Hakkındaki Kanun münasebeti üzerine söz almıştır. Kanun lehinde konuşan Ali Ünlüsoy, memlekete çok ferahlık yaratacak olan bu kanunun kabul edilmesini rica etmiştir.603
16 Temmuz 1956 Pazartesi günü Orman Kanunu hakkında söz almıştır. Ali Ünlüsoy konuşmasında ağacın görünmeyen üç vazifesinden bahsetmiştir. Birinci vazifesinin taştan toprak yaptığını ve ağacı toprak yapan fonksiyon olarak gördüğünü bundan dolayı da ağacı olmayan milletlerin bu fonksiyondan mahrum olduğunu söylemiştir. İkinci vazifesinin suyu tanzim ettiğini dile getirmiştir. Üçüncü vazifesinin ise havayı temizlemek olduğunu ifade etmiştir.604
29 Ağustos 1956 Çarşamba günü Kaçakçılığın Meni ve Takibine Dair 1918 sayılı Kanunun bazı maddelerinin tadiline ve bu Kanuna bazı maddeler eklenmesine dair Kanun hakkında söz almıştır. Ali Ünlüsoy, Jandarmaya verilen bazı yetkilerle istediği adamı arama yetkisine sahip olmasını ve istediği gibi muamele yapmasının halk arasında büyük geçimsizlik meydana getireceğini ifade etmiştir. Hükümetin
601 TBMM TD, D. 10, C. 5, B. 48, s. 679. 602 TBMM TD, D. 10, C. 9, B. 30, s. 319-320. 603 TBMM TD, D. 10, C. 13, B. 90, s. 336-337. 604 TBMM TD, D. 10, C. 13, B. 93, s. 482-486.
143
aldığı tedbirleri takdir ettiğini ama Jandarmaya bu kadar salahiyet verilmesinin yanlış olacağını vurgulamıştır.605
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 8. maddesinin h fıkrasının değiştirilmesi hakkındaki Kanun hakkında 1 Eylül 1956 Cumartesi günü söz almıştır. Ali Ünlüsoy,“bu kanun ile memurlara verilecek olan ikramiyenin beş maaş
ikramiyenin üstünde olup olmadığını” Bütçe Encümeni Mazbata Muharriri Mazhar
Şener’e sormuştur. Mazhar Şener ise beş maaşın üstünde olmadığı cevabını vermiştir.606
26 Aralık 1956 Çarşamba günü Köy Enstitüleri ile İlk Öğretmen Okullarının birleştirilmesi hakkındaki 6234 sayılı Kanuna ek Kanun lâyihası hakkında söz almıştır. Ali Ünlüsoy, çıkarılacak olan bu kanunla beyaz üzerine siyah yazıldığını ve bunun yanı sıra çocukların toplanıp mektep yapımında çalıştırıldıklarını dile getirmiştir. Köy Enstitülerinde ise teftişlerin yetersiz olduğunu vurgulamıştır. Tevfik İleri’nin vermiş olduğu teklifin yerinde olduğunu bu yüzden de teklifin kabul edilmesini istemiştir. 607
21 Ocak 1957 Pazartesi günü Islahı Hayvanat Kanunu’nun 31. maddesinin tadiline ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesine dair kanun münasebeti üzerine söz almıştır. Kanun maddesinde geçen “getirmeyenler” kelimesinin cezayı müstelzim olmamasını, yalnız “iğdiş yaptırmaması” şeklinde para cezası kaydının konmasını istemiştir.608
Bir kısım ithalata tahsis olunan dövizler dolayısıyla alınacak hazine hissesi hakkındaki Kanun hakkında 27 Şubat 1957 Çarşamba günü söz almıştır. Maliye Vekili Hasan Polatkan’dan “mâl 100 kuruşa alındı, mâlı alan tüccara 40 kuruşta
hazine hissesi verildiğinden tüccarın asıl kârının 100 kuruş üzerinden mi yoksa 140 kuruş üzerinden mi hesaplanacağını” sormuştur. Maliye Vekili ise 140 lira
üzerinden hesaplanacağını söylemiştir.609
605 TBMM TD, D. 10, C. 13, B. 102, s. 900-901. 606 TBMM TD, D. 10, C. 13, B. 104, s. 1022. 607 TBMM TD, D. 10, C. 15, B. 21, s. 299. 608 TBMM TD, D. 10, C. 16, B. 28, s. 155-156. 609 TBMM TD, D. 10, C. 17, B. 48, s. 1166.
144
27 Şubat 1957 Çarşamba günü Ziraat Vekaleti, Devlet Üretme Çiftlikleri ve Orman Umum Müdürlüğü 1957 yılı Bütçeleri üzerine söz almıştır. Kabul edilen Orman Kanununa göre her sene 50 milyon bütçe konulması kararlaştırılmasına rağmen bu sene 5 milyon olarak kabul edilmesinin kendisini üzdüğünü ve ayrılan bu paranın da orman kesimini engellemek için el sanatlarına harcanacağını ifade etmiştir. İktisat ve Ticaret Vekaletlerinin müşterek mesai yapmasından dolayı tebrik etmiştir.610
Aydın, Balıkesir, Bilecik, Edirne, Eskişehir, Kırklareli, Konya ve Denizli vilayetlerinde 1955-1956 yılında tabii afetlerden zarar görenlere yapılacak yardım hakkındaki 6746 sayılı Kanuna ek Kanun teklifi hakkında 17 Haziran 1957 Pazartesi günü söz almıştır. Ali Ünlüsoy, kanun teklifinin yerinde olduğunu fakat mahalli olmamasını söylemiştir. Teklifin sekiz vilayeti içine aldığı ancak Türkiye’de 66 vilayetin mevcut olduğunu ve bunların içinden de bu afetlere maruz kalanlar olduğunu dile getirerek bu kanunun mahalli olmaktan çıkarılarak memleketin umumuna teşkil edilmek üzere düzenlenmesi için encümene iadesini istemiştir. Ali Ünlüsoy daha sonra vermiş olduğu takrir ile kanunun reddini istemiş fakat bu takririni geri çekmiştir.611
İskân Kanunu lâyihası hakkında 17 Haziran 1957 Pazartesi günü söz almıştır. Türkiye’ye dışarıdan gelen vatandaşlarımızın iskânı ve muhtelif işlerde göçebe halinde çalışan vatandaşların aynı muameleye tutulmasından dolayı hükümete teşekkür etmiş ve konuşmasını bu kanunun bu ekseriyet muvacehesinde görüşülmesini arz ve teklif ederek bitirmiştir.612
19 Haziran 1957 Çarşamba günü yeniden 77 kaza kurulması ve İzmir vilayetine bağlı Kuşadası Kazasının Aydın Vilayetine bağlanması hakkındaki kanun üzerine söz almıştır. Meclis kürsüsünde idareyi vatandaşın ayağına götürmek prensip ve idealini ameli sahada olan, imar hareketi gibi tahakkuk ettiren Yüksek Meclise ve onun mümessili olan DP’ye teşekkür etmiştir. Vatandaşlara yeni kurulacak olan kazalarda başarılar temenni ederek sözlerini bitirmiştir.613
610 TBMM TD, D. 10, C. 17, B. 48, s. 1059. 611 TBMM TD, D. 10, C. 20, B. 82, s. 290-291-294. 612 TBMM TD, D. 10, C. 20, B. 82, s. 308.
145
11 Eylül 1957 Çarşamba günü 3202 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanunu’na ek Kanun üzerine söz almıştır. Kanunda eksiklik olduğunu söyleyerek, çıkarılan Kanunun çok az sayıda borca karşılık geldiğinden bunun tamamına denk gelmesi için kanunda geçen “tecile” kelimesinden sonra “ve tehire tabi” kelimesinin eklenmesi için bir teklifte bulunmuştur. Ali Ünlüsoy, kanun teklifinde yer alan
“taksitlerden herhangi birinin zamanında ödenmemesi halinde bu kanunla verilmiş olan haklar düşerek Banka veya Tarım Kredi Kooperatifi alacakları tamamen muacceliyet iktisap eder” açıklamasına tepki göstermiş ve bu konuda Yüksek Heyete
bir takrir vermiştir. Ünlüsoy, takririnde “202 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasına ait ek Kanun tasarısının 4. maddesinin beşinci satırından sonra gelen ikinci fıkranın tamamen kaldırılmasını” istemiştir. Yapılan oylama sonucunda takrir kabul edilmiştir.614