Üçüncü Alt Probleme Yönelik Sonuçlar

Öğrencilerin proje görevini Matematik dersinden alma nedenleri notlarını yükseltmek, Matematiğe ilgi duymak ve konu eksiğini tamamlayıp öğrencinin kendisini geliştirmesidir. Proje görevlerinin öğrencilerin ilgi duydukları ve istedikleri bir alanda/konuda inceleme, araştırma, yorumlama, çıkarım yapma, özgün ürünlere ulaşma gibi amaçlarının olduğu düşünüldüğünde (MEB,2018); araştırmada öğrencilerin çoğunun proje görevlerini not yükseltmek için seçmesi çok düşük oranda matematiğe ilgi duyulduğu için matematikten proje alınması proje görevlerinin amacı dışında bir sebeple tercih edildiğini göstermektedir.

Öğrencilere göre Matematik proje görevlerinin amaçları not yükseltmek, konuyu anlamak, iyi bir ödev ortaya koymak ve bilgi edinmektir. Ayrıca öğrencilere göre matematik proje görevlerinin öğrencinin kendisini geliştirmesi ve matematiği sevdirmek gibi kişisel gelişime yönelik amaçları da bulunmaktadır. Şahin (2017)’in çalışmasında proje görevlerinin not yükseltme aracı olarak kullanıldığını ortaya koyması; Esen ve Güneş (2012)’in çalışmalarında benzer şekilde proje görevlerinin öğrencilerin ilgi ve merakını arttırmak; yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerini geliştirilmesi amacına hizmet etmediği sadece not yükseltme aracı olarak görüldüğü sonuçları araştırma sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Öğrencilerin proje görevlerini Matematik dersinden alma ve proje görevlerinin amaçlarını ifade etme biçimlerine bakıldığında öğretmenlerin öğrencileri projelerin aslına uygun olarak not yükseltme kaygısından uzak bir şekilde uygulanması konusunda ve öğrencileri başarılı olmaları hususunda cesaretlendirmedikleri yorumu yapılabilir. Gedik vd. (2011)’nin çalışmalarında öğrencilerin büyük çoğunluğu tarafından ödevlerin o gün öğrenilen konuyu pekiştirmek ve tekrar etme amacında olması araştırmada ödevlerin konuyu anlamak ve bilgi edinmek amaçlarıyla benzerdir.

Öğrencilere göre proje görevlerini yaparken dikkat etmeleri gereken hususlar ödevin içeriğinin güçlü olması, konuya hakimiyet ve biçimsel yapı, ödevin anlaşılır olması ve öğretmene danışılmasıdır. Araştırmada Matematik proje görevlerinin değerlendirilme biçimleri nasıldır sorusuna ise ödevin biçimi, ödeve gösterilen özen cevabı verilmiş olup içeriğin detaylı incelenmesi; ödevin özgünlüğü ve zamanlamaya dikkat edilmesi takip etmektedir. Öğrenciler proje görevlerinin değerlendirme kriterleri arasında en çok proje görevinin içeriğinin güçlü olması ve bu içeriğe öğrencinin ne kadar hakim olduğuna bakılmasına vurgu yapmaktadır.

Öğrencilerin yarıya yakını Matematik proje görevlerini yürütürken sorunla karşılaşmamakta, diğerleri ise malzeme temini, materyal yapımı, kaynak bulamama ve ödevlerde anlaşılamayan kavramların olması hususlarında bazen sorunla karşılaşmaktadır. Öğrencilere göre Matematik proje görevlerinin Matematiğe karşı ilgi/sevgisinin artmasını sağlaması, ortalama/not yükseltmesi; konunun daha iyi anlaşılması, kalıcılığı sağlaması gibi etkileri vardır. Matematik proje görevlerinin öğrenciler üzerindeki etkilerine ilişkin görüşler öğretmenler tarafından da derse karşı ilginin artması biçiminde duyuşsal ve notunun yükselmesi, konu tekrarı ve kalıcı öğrenmeler sağlaması gibi akademik etkileri olduğu görülmektedir. Öğretmen ve öğrenciler arasında proje görevlerinin öğrencilere etkileri konusunda görüş birliği halindedir. Proje görevlerinin öğrencilere proje görevlerinin amaçlarıyla ifade edilen üst düzey düşünme becerilerini geliştirilmesi, sorumluluk bilinci kazandırması, araştırma yapma becerisi kazandırması gibi etkileri öğretmen ve öğrenciler tarafından ifade edilen etkiler arasında bulunmamaktadır.

Öğrenciler proje görevleri sürecinde talep etmeleri halinde öğretmenleriyle proje görevleriyle ilgili etkileşime geçmektedir. Öğretmen-öğrenci arasında proje görevi devam ederken belirli zamanlarda sürdürülen iyi planlanmış bir periyodik takip-görüşme bulunmamaktadır. Bu bağlamda proje görevleri devam ederken süreç değerlendirmesi ve buna bağlı bir rehberliğin yapılmadığı söylenebilir. Proje görevleri devam ederken öğretmenler ile öğrenciler sürekli bir etkileşim içinde olmanın (MEB, 2017) ve hangi dönemde ödevin hangi aşamasında olduklarının detaylı biçimde takip edip, belli aralıklarda öğrenciler ile görüşülerek rehberlik yapılmasının öğrencilerin gelişimlerinde önemli sonuçları (Şahin, 2017) olduğu çalışmalarla ortaya

konulmuştur. Öğrencilerin proje sürecinde düzenli takip ile desteklenmeyip, sadece ihtiyaç duyduğu anda ve ihtiyaç duyulan konuya yönelik yönlendirilmeleri problem çözme ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmede yetersiz kalmalarına neden olabilir. Öğrencilerle sürekli detaylı bir iletişimi destekleyen çalışmalar alanyazın taramalarında da görülmektedir. Proje görevi duyurulup belli bir zaman tanınarak süreçte farklı zamanlarda öğrenci ile iletişim kurulmadan, belirtilen tarihte toplanması ile (Fidan ve Türnüklü, 2008; Başbay, 2007) proje görevlerinden istenilen verim alınmayabilir daha çok projenin her aşamasında öğrencinin görevini yapıp yapmadığı öğretmen tarafından kontrol edilip düzenli geri bildirimler verildiğinde (Başaran, 2015); düzenli bir takip ve karşılıklı iletişim ile proje görevleri tamamlandığında amacına ulaşacağı vurgulanmaktadır.

Öğrencilerin yarıya yakını Matematik proje görevlerini yaparken yardım almamakta, yardım alan öğrenciler ise sırasıyla öğretmenlerine, ailelerine, kitaplara, internete başvurmaktadır. Öğrenciler en çok sırasıyla öğretmen ve arkadaşlarından yardım almanın yararlı olacağını düşünmektedir. Öğrencilerin en çok öğretmenlerinden yardım aldıklarını ve en çok da öğretmenlerinden yardım almanın faydalı olacağını ifade etmektedir. Bu durum öğrencilerin ders öğretmenin rehberliği ile daha yüksek notlar alabilecekleri konusunda bir bekleyiş içinde olduklarını gösterebilir. Ayrıca bu durum öğrencilerin problem çözme becerilerinde eksiklikler olabilecekleriği biçiminde de yorumlanabilir. Öğrencilerin başarı algıları sorgulanarak duruma açıklık getirilmesi gerekliliği yorumu yapılabilir. Proje sürecinde sıklıkla öğretmenine danışan öğrencilerin sorumluluk bilinci ve kendi öğrenmelerinden sorumlu olma yeteneğini kazanabilmeleri için yardım almalarının sınırları önem taşımaktadır. Çetin ve Şengezer (2003) öğrencilerle yaptıkları çalışmalarında ulaştıkları öğrencilerin en çok öğretmenlerinden yardım aldıkları sonucu araştırma ile benzerdir. Araştırmada öğrencilerin ailelerinden yardım alma durumlarını ikinci sırada değerlendirmektedir. Kaşıkçı vd., (2014) Fen ve Teknoloji öğretmenleriyle yaptıkları çalışmada proje görevleri yapımı sırasında ailelerin daha çok fikir alışverişi ve materyal yapımı aşamalarında, ödevin belli bir bölümünde öğrencilere destek olduğu sonucu süreçte öğretmenlerden alınan desteğin ön planda olması, ailelerin ikinci sırada kalmasını destekler niteliktedir.

Öğrencilerin yarıya yakını Matematik proje görevlerinin uygulanmasıyla ilgili değişiklik olmasını istememektedir. Öğrenciler ise daha çok öğrenci isteklerine hitap eden, çeşitlendirilmiş konulardan ödevler verilmesi ve istedikleri sayıda ödev alma konularında değişiklik olmasını istemektedir. Öğrencilerin bir bölümü ödevlerin yapabilecekleri zorlukta olduğunu biraz daha zorlayacak nitelikte olması gerektiğini ifade ederken; bir kısmı da konuların/ödevlerin zor olduğunu yapılabilecek kolaylıkta verilmesini önermektedir. Proje sürecinde grup çalışmalarına ağırlık verilmesi, projelerin görsellerle zenginleştirilmesi, öğretmen tarafından beğenilecek ödevler hazırlanması ve iyi araştırma yapılması öğrenciler tarafından getirilen diğer önerilerdir. Takım/grup çalışmaları ile öğrencilere hem bireysel hem de birlikte çalışma bilinci, sorumluluk ve paylaşma ruhunun verilmesi de sağlanabilir. Dede ve Yaman (2003) çalışmalarında projelerin öğrencilerin başkalarıyla materyal ve bilgi paylaşımı, iş birliğini sağlayarak çalışma alışkanlıkları kazanmalarında katkı sağladığı; Çetin ve Şengezer (2003)’ün öğrencilerle projeler üzerine yaptıkları çalışmalarında öğrenciler tarafından ifade edilen projelerin grup etkinliğini, iletişimi ve sosyaleşmeyi arttırdığı sonuçlarıyla uyum göstermektedir.