uyup nefse belÀya başı ãalma uyup nefse ãaúın olma divÀne ne yüz ile varasıñ ol divÀne bu nefsdür ki seni eyler avÀre bu nefsdür ki ider yüziñi úare bu nefsdür ki ãalar seni fikÀre sebebdür cÀnıñı sokmaya nÀre
15
bilürsiñ saña düşmÀn nefs-i emmÀr óaõer mekrinden anıñ eyle her bÀr var iken fuãatıñ di bir cevÀbı ola bÀri saña anıñ ãevÀbı emír àÀziyÀn-ı ãÀóib-úırÀnıñ erenler şÀhı caèfer pehlüvÀnıñ ki şeró it síretini diñlesünler o server rÿóına raómet disünler muóammed muãùafa’ya hem ãalÀvÀt virüp şeró eyleñ bir bir àazÀvÀt dimiş kim rÀviyÀn bu bÀùùÀl adı çıúup erlige islÀm oldı şÀdı varup kÀfirleriñ şehrin virÀne idüp òoş şöhreti çıútı irÀn’e úamu islÀm aña idüp muóabbet
49b
5
sefil èabsü’s-selÀm àÀyet bi-çÀre olup dirdi gerekdür başa çÀre göñülden dir bir erlik itmeyem mi varup baùùÀl gibi iş ùutmayam mı bu eslÀm seyyide yüz cümle ùutdı òalífe hem anı ser-leşker itdi
be-àÀyet òor olup ben yurtda úaldım erenler arasında maózÿn oldum idüp bu fikri atlandı yüridi o vaút tarsus’da islÀm hem var idi
10
var idi ol şehriñ ulu begi diliri çoú óüseyn idi hem adı sürüp èabdü’s-selÀm maôlÿm bi-çÀre gelür bir gün o tarsÿs adlu şehre gelür úarşu aña şehriñ emíri ber-À-berdür yanınca hep dilíri sarÀya úondurup èabdü’s-selÀm’ı iderler mír ile òayli kelÀmı muóammeddür babası adı míriñ varıdı leşkeri on biñ o şíriñ
15
bekir’le yaóyÀ hem naãr adlu bir er gelür meclise bu üç ulu server ùurup èabdü’s-selam derdini söyler elinden seyyidiñ şekvÀlar eyler elimden manãÿbım dir aldı baùùÀl úati ôulm eyledi ol baña her óÀl olup server adı dünyÀyı ùutdı beni nÀs arasında mahzÿn itdi didi naãr ibni óabbÀb göster erlik ki andan soñra maùlÿb eyle serlik varup úayãer úızın çalup getürgil serÀbil’iñ yaòud işin bitürgil laèín islÀmbol içre muèteberdür úamu ruhbÀnlara hem daòi server
yaòud èisÀ güninden úalma úandíl ki vardur ol söyünmez mÀh ile yıl yanar deyriñ içinde ãubóı şÀmı laèínler raàbet eyler òÀã u èÀmı 50a
5
yÀ bir put var ki zerden yapılıdur içi hep misk-i èanberle ùoludur görüp bu işleri ol puùı çalàıl òalífeye hediyye anı úılàıl seni serleşker ider ol zamÀn ol saña beyèat iderler ãaàı hem ãol sefíl èabdü’s-selam tíz uru ùurdı ãoyundı rÿmiyÀn ùonlara girdi heman bu işleri çalmaàa gitdi varup ol şehr-i islÀmbol’a yitdi
10
giderken uàrulıàa derdi-mendi ùutup küffÀr urur boynuna bindi ilettiler anı úayãer úatına laèín iskence eyler óażretine ne ise geldügin bí-çÀre söyler anı úayãer ãoyuben èüryÀn eyler buyurdı anda bir òÀm gön getürdi gönün arasına bunı yaturdı daòi hem gerdürür zencíri melèÿn gön ile aãdurur miskini azàun
15
bir ucın deyre baàlar burca birin fakír èabdü’s-selam yaúar cigerin anı beklerdi úırú ruhbÀn dün ü gün güneş urup úurur àÀyetde òam gön sefíl èabdü’s-selam’ı pek sıúardı güneş hem miskiniñ cÀnın yaúardı iderdi gice gündüz Àh u zÀrı kimesne eylemezdi iètibÀrı meger bir naèlband anda var imiş daòi islÀm olup ol gizlerimiş
mehak hindí adına dirler idi be-àÀyet sünní islÀm bir er idi ne iş kim şehr-i islÀmbolda olsa laèín úayãer ne tedbír anda úılsa ki islÀma òaber ol er virürdi òayır şer her ne olsa bildürürdi malatya deyuben èazmi eyler gelüp èabdü’s-selÀm óÀlini söyler 50b
5
idüp feryÀdı fiàÀnı ol mír èömer dönüp yÀrenlere şeró anı eyler erenler şÀhı yaran òaã u èÀmı úamusı aàlaşur èabdüs’selÀmı didi seyyid keder itmeñ bu işi òudÀm yardım úılursa asÀn işi idiñ siz himmeti bu ben gedÀya tevekkül eyleyüp bÀri òudÀya olursa ger meded perverdi-gÀrdan varup úurtarayım ben anı dÀrdan
10
heman àÀzi ùurup evine vardı soyundı rÿmiyÀn ùonlara girdi meóak hindiyi aldı ber-À-ber revÀn oldı hemÀn yola iki er ki şammÀs deyrine anlar irişdi gelüp şammÀs heman úarşu görişdi didi èabdü’s-selÀm óÀlini aña dir eyle himmeti ey ata baña olursa ger meded perverdi-gÀrdan varup úurtarayım ben anı dÀrdan didi şammÀs úati müşkil umurdur òallaã itmek anı àÀyetde ôordur òuda yardımcı ola saña her an úamu güç işleriñ óaú kılsun asÀn yatup şammÀsla hem ol gice àÀzi olur irte kılur anlar namÀzı
15
didi buña úılursam ger èilÀcı ùoyuram ben ùamÀm biñ úarnı acı ki biñ çıplaàı daòi ùonadam ben neõír olsun bu işleri idem ben eger kim bu murÀdım ùañrı vire ùanıú olàıl ya şammÀs bu neõíre idem bu işleri allah yolına meded eylerse bu miskín úuluna yaúın islÀmbol’a vardı dil-Àver meóak hindi yanıñca hem ber-À-ber maàara içre atını da pinhÀn
eve ãaldı meóÀki şah-ı merdÀn 51a
5
evine ãaà ãelÀmet gitdi hindi piyÀde girdi islÀmbol’a kendi
baúar kim bir muèaôôam şah-ı bend var anıñ orta yerinde ulu deyr var
tamÀm dört yüz keşiş içinde úalmış gelüp aòar diyÀrdan andan olmış çoàı aú ãaúalı var iòtiyÀrlar èilimde bí-naôír hep cümle anlar èibÀdet itmek içün anda úalmış oúıyup her biri bir èummÀn olmış
10
emír-i pehlüvÀn şÀh-ı dil-Àver èadu-yı kÀfirin islÀma hemyÀr çıúardı ùonlarını itdi pinhÀn geyindi egnine ol ùonı ruhbÀn kilise úapısına sürdi gitdi keşişler úarşu geldi hiõmet itdi adı meftÿlmuà bir er varidi úamu ruhbÀnlara ol serveridi keşişler seyyidi ana getürdi gelişiñ niredendür didi ãordı didi beyt-i muúaddesden gelişim adım şÀmil oúumak cümle işim
15
anıñ ol şehirde bir úardaşı oàlı var imiş taóãil eylermiş o ilmi ãorar meftÿl anı şÀh-ı cihÀndan òaber virgil baña sen imdi andan didi seyyid seniñ ol söyledügiñ simÀ-i şeklini vaãf eyledügiñ benim ki èilm-i taóãíl anda úıldum ziyÀret çün seni bu deyre geldüm işitdi sözleriñ meftul emíriñ úucup öpdi iki çeşmin dilíriñ
çeküp baàrına söyler pehlüvÀna yüzine göz yaşı olur revÀna laèín şamil ãanup ãÀóib-úırÀnı olur maèmÿr anıñ úalb-i virÀnı ùuyan ruhbÀn úamu diyre gelürler dideñ rÿşen yÀ meftÿl ola dirler 51b
5
èilim baóåi o gün anda úılurlar úamusı seyyide ilzÀm olurlar keşişler hep varup úayãer úatına ögerler pehlüvÀnı pis õÀtına iderler kim èazíz ruhbÀnı gelmiş içi ùaşrası hem èilmile tolmış cevÀb virür ne yirden aña ãorsañ mesíó kendü ãanursıñ anı görsen ilimde aña açsaú úangı bÀbı hiç irkilmez virür ol er cevÀbı dirilüp cümle ruhbÀn baòåi úılduú úamumuz ol cüvÀna ilzÀm olduk didi úayãer ayaãofiya yarın direm bÀşıma miriñ cümle vÀrıñ ziyÀret eylesiñ ol dín ulusın èisÀ dostı mesíóiñ sevgülüsin naãíóat sözleriñ anda idek gÿş bu àamgín göñlimüz hem eyleye òoş
10 ãabaó úayãer ü şammÀs daòi şemèÿn ve miùran daòi eblÀd adlu melèÿn
15
ve milÀd kürsisin hem daòi anlar úurarlar kim çıúa üstine server ziyÀret çün bular óÀôır olurlar bu dín düşmÀnları deyre gelürler görüp anlar yüzin ol pehlüvÀnıñ teni titrer úamu òarb-i ímÀnıñ ùaàıldı çoàınıñ èaklı períşÀn olup àÀyetde úorúdı ehl-i küfrÀn yıúılmaklıú úayãer rÿyı ùutdı àulÀmlar irişüp ùutdı ùurıtdı elin bÀùùÀl’ıñ ol öpmege gitdi elin seyyid çeküp yeñín uzatdı dir ey şÀh dünyÀ èışúı sende çoú var seven dünyÀyı aòiretde bulur nÀr elim degmesün aàzıña yeñim öp işiñ èiãyÀndurur zírÀ seniñ hep yeñin úayãer yüzine sürdi gitdi gelüp begler daòi hep öyle itdi 52a
5
iderler kürsiye bÀùùÀl’ı daèvet buyur çıú bize dirler úıl naãíóat çıúup èisÀ dinince àÀzi söyler oúur incíl dönüben tefsír eyler görüp úayãer’le begler aàladılar mesíó kendüsidür bu şeyò didiler úamusı aàlayup cÀndan geçerler inince àÀzi’ye altun ãaçarlar gelüp hoş úayãer’e işbu naãíóat be-àÀyet seyyid’e eyler muóabbet úamu begler muóabbet eylediler saña çoú aferín yÀ şeyò didiler ùurup úayãer yaúın seyyid’e geldi şikÀyet kendüyi kendüye úıldı
10
didi yÀ şeyò úulız biz nÀrı nÿra yine furãatı ol biz úula vire iki yıldur bu oàlan oldı peydÀh helÀk itdi niçe begler nice şÀh niçe ruhbÀnlarıñ başın úopardı niçe adamlarım dínine girdi
15
díniñ ulusısın ey òoca biõõÀt ùariúín söyle bunıñ eyle himmet òor itdi nÀrı nÿrı eyle óürmet ki yoúdur èasker imdi èÀri àayret èisÀ ümmetleri yüz aña ùutdı bu oàlan bizi kelpden alçaú itdi merÀmım bí-èaded leşker direyim varup islÀmları cümle úırayım ol oàlanıñ derisin üzdürem ben ãamÀn baãup cihÀnı gezdürem ben òalífesin ùutup şehrin yıúam ben ura úıra varup şÀm’a çıúam ben medíne mekke ehlin hep úırayım daòi kaèbe’lerin oda yaúayım deyüp böyle varur ol pehlüvÀne öpüp destin olur andan revÀne duèÀlar itdi àÀzi aña dilden velÀkin eyledi laènet göñülden 52b
5
olup aòşÀm dünin yarısı oldı işid ruhbÀnlara seyyid ne úıldı çıkup èabdü’s-selÀm úatına gitdi naôar bi-çÀreniñ óÀline itdi anı küffÀr havÀda gönle aãmış úurıyup gön anı àÀyetde ãıúmış úarañu bir yirde vardı çü ùurdı úatı mişkil deyüp efkÀra vardı òudÀdan istedi ol istièÀnet bir adam çıúa geldi ani sÀèat
10
öpüp destin yüzini òÀke urdu ne ararsıñ didi bÀùùÀl aña ãordı didi ey şír meóÀki hindiyem ben bu dün bir vÀúıèa gördüm diyem ben muóammed muãtafÀ rü`yama girdi seniñ óÀlin òaber ol baña virdi didi bÀùùÀl falÀn yirde ùurur ol işine yardım eyle tíz ùutup yol uyandum uşda geldim bunda ùoàrı úavuşdum saña ãÀdıú ol mÀh-rÿ
15
buyur òiõmet varise ben ùutayım yolıñda cÀnımı òÀke úatayım úulıñam ben seniñdür emr ü fermÀn oàul úız baş cÀn uàrıña úurbÀn didi seyyid bugün erlik zamÀnı òalaã idek bu dÀrdan pehlüvÀnı görek biz tedbírin bu müşkil işe bu er incinmeyüp aşaàa düşe meóÀk itdi buyur var ise òiõmet bu din yolında ölmek baña nièmet didi bir iki mertek imdi bulàıl daòi bir sim tırÀşı hem getürgil getürdi hindi ol sÀèatde anı be-àÀyet ùutdı ôulmet hem cihÀnı erenler şÀhı girü deyre geldi úamu ruhbÀnları uyúuda buldı kesüp ruhbÀnlarıñ òançerle başın gelüp mertege baàlar sim tıraşın 53a varup babasını ol buldı başsız
òaber geldi kim taòtda yoúdur ol úız ne işdür bu deyü itdi fiàÀnı
dirildi başına pír ü cüvÀnı ol oàlan atlanup öñce gelürdi erenler şÀhını arzÿ úılurdı
5
irişdi müslimÀnlar serverine úomañ deyüb üñ itdi leşkerine alup orta yire bÀùùÀl’ı anlar aña oúlar atarlar bi imÀnlar
10
urup bir naèra ol şÀh-ı dilÀver gelür ol mihr-i bÀnÿs’a ber-À-ber süñü úıldı óavÀle pehlüvÀne ùutup atdı süñüsin ol yabane úılıcla anı çaldı şÀh-ı merdÀn úılıca ùutdı melèun úarşu úalúan kesüp úalúanını indi başına başından yardı herdem ta döşine iki pÀre olup düşdi atından görüp şeyùÀn çerisi úaçdı andan
15
úovup anları vÀfir àÀzi úırdı dönüp èabdü’s-selÀm úatına vardı duèÀlar eyledi èabdü’s-selÀm çoú didi ãÀóip-úıransın aúranıñ yoú alup anlar küffÀr mÀlını ùutarlar tíz malaùya yolını gidüp bir gün irişdiler şehire cemèi úarşu çıúdı iki şíre görüşüp şÀdı òurrem oldı islÀm duèÀ seyyide úıldı cümle òÀã u èÀm bu baùùÀl erligin èabdü’s-selÀm’ı ki şeró itdi olan hep mÀcerÀyı úabÿl islÀmı eyler nÿra bÀnu
dir allah bir resÿl muóammed mÀh-rÿ nikÀó itdi anı èabdü’s-selÀm’a úavuşdı ol nigÀrı yüzi mÀha ùuyar islÀmı kÀfirler tamÀmı o baùùÀl işlerini òaã u èÀmı 53b bu úıããa daòi irdi intihÀya
5
oúıyup diñleyüp yazana àaffÀr èinÀyet eyleyüp göstermesün nÀr