Özel Üniversitelere Bağlı ġeriat Fakülteleri

Fakülte 1993 yılında ġeriat Fakültesi ve Hukuk adı altında açılmıĢ, 1997 yılında ise ġeriat Fakültesi olarak eğitim- öğretim faaliyetlerine devam etmiĢtir. Fakültenin lisans düzeyinde sadece Fıkıh ve Usûlü bölümü bulunmaktadır. Yüksek lisans düzeyinde ise 2010 yılında Mukayeseli Fıkıh programı açılmıĢtır ve bu program eğitim-öğretim faaliyetlerine devam etmektedir. Fakültede 30 kız, 224 erkek olmak üzere toplam 254 kayıtlı öğrenci bulunmaktadır. Fakültenin öğrenci sayısı üniversitenin genel öğrenci sayısının %6‟sını oluĢturmaktadır. Fakültenin öğretim üyesi sayısı ise 8 dir.

Genel olarak fakültenin hedefleri Ģu Ģekilde ifade edilmiĢtir: “Bir eğitim kurumu olarak fakülteyi Ģeri ilimler alanında diğer kurumlarla rekabet edecek seviyeye getirmek; Öğrenciye ġeri ilimlerin verilmesi için gerekli olanakları sağlamak; Öğretim

141 Bkz. Tablo: 8.

56

elemanlarının akademik beceri yeterliklerini geliĢtirmek; Akademik ilmi çalıĢmaların yapılması için gerekli ortamı hazırlamak; TeĢvik edici bir eğitim-öğretim ortamı hazırlamak; Farklı alanlarda toplumun geliĢiminde faal rol oynamak; Yeni akademik programlar açarak kalite standartlarını yükseltmek.”

Tablo 10. CeraĢ Üniversitesi ġeriat Fakültesi Fıkıh ve Usûlü Bölümünün Ders Dağılımları

Dersin Türü Kredi

Üniversitenin ortak dersleri 27 Fakültenin ortak dersleri 21

Bölümün dersleri 84

Toplam 132

Bölümün toplam kredisi 132‟dir. Genel olarak fakültenin ders programındaki dersler üç bölüme ayrılmıĢtır. Bölümlere ayrılan dersler ayrıca zorunlu ve seçmeli olarak gruplandırılmıĢtır. Buna göre yukarıdaki tabloda verilen toplam 27 kredilik üniversite ortak derslerinin 12 kredisi zorunlu dokuzu ise seçmelidir. Fakültenin ortak dersleri olarak verilen 21 kredilik derslerin tamamı zorunludur. Tabloda verilen 82 kredilik bölüm derslerinin 72 kredisi zorunlu 12 kredisi ise seçmelidir.

Bölümün ders programı içerisinde verilen 72 kredilik (24) zorunlu dersler Ģunlardır: Tefsir1, Hadis1, Akide1, Kur’an ve Hadislerde Nahiv Uygulamaları, Hadis Tahriç Yöntemleri, Ahkâm Ayetlerinin ve Hadislerinin Tefsiri, İbadetler Fıkhı1(zekât ve hac), Usûlü’l-fıkıh2, İslam fıkhında Akitler, Ahvâlü’ş-Şahsiyye2, Usûlü’l-fıkıh3, Cezalar Fıkhı1, Cezalar Fıkhı2, Uluslararası İlişkiler ve Cihat Fıkhı, Mukayeseli Fıkıh, İslam’da İspat Yolları, Fıkhî kaideler, Güncel Mali Uygulamalar, Sarf1, Hukuk Bilimine Giriş.

2.6.2.2. Zerka Üniversitesi ġeriat Fakültesi

Fakülte 1994 yılında kurulmuĢ ve aynı yıl eğitim-öğretim faaliyetlerine baĢlamıĢtır. Fakültenin lisans düzeyinde Usûlü‟d-Din, Fıkıh ve Usûlü, Ġmamlık Vaizlik ve ĠrĢat bölümü bulunmaktadır. Fakültede yüksek lisans ve doktora programları bulunmamaktadır.

57

Fakültede 346 kız, 155 erkek olmak üzere toplam 501 kayıtlı öğrenci bulunmaktadır. Fakültenin öğrenci sayısı üniversitenin genel öğrenci sayısının %7‟sini oluĢturmaktadır. Fakültenin öğretim üyesi sayısı ise 9‟ dur.

Fakültenin Hedefleri: Evkaf Bakanlığı bünyesinde camilerde görev yapacak vaiz, vaize ve imamlar yetiĢtirmek; ġeri mahkemeler için kadılık dairesi bünyesinde görev yapacak donanımlı kâtipler yetiĢtirmek; Terbiye ve Talim Bakanlığı bünyesinde devlet ve özel okullarda görev yapacak Ġslam Eğitimi öğretmenleri yetiĢtirmek;

Müftülük dairesi bünyesinde görev yapacak donanımlı müftü ve müftü yardımcıları yetiĢtirmek”.¹⁴² ġeklinde belirtilmiĢtir.

Zerka Üniversitesi ġeriat Fakültesinin hedeflerine bakıldığında hedeflerin ülkenin ihtiyaç duyduğu istihdam alanlarına yönelik olarak belirlendiği görülür. Bu amaçla ġeriat fakülteleri mezunlarının istihdam edildiği dört genel kurum olan Evkaf Bakanlığı, Terbiye ve Talim Bakanlığı, Müftülük Dairesi ve ġeri Mahkemeler gibi kurumlara alanında donanımlı uzmanlar yetiĢtirerek bu kurumların eleman ihtiyacının karĢılanması hedeflenmiĢ ve hedeflerin istihdam merkezli belirlendiği görülmüĢtür.

Fakültenin lisans düzeyindeki mevcut üç bölümünün hedefleri ayrıca detaylı bir Ģekilde belirtilmiĢtir.

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi Ürdün‟deki tüm Ģeriat fakültelerinde lisans düzeyinde branĢlaĢmaya gidildiği görülmektedir. Öğrenciler fakültenin zorunlu ve seçmeli ortak derslerini aldıktan sonra tercih ettikleri bölümün derslerini almaktadırlar.

Öğrenciler mezun oldukları bölüme göre istihdam alanı seçmek zorunda değiller.

Örneğin imamlık ve vaizlik bölümünden mezun olan bir öğrencinin imam ya da vaiz olma zorunluluğu yoktur öğrenci isterse öğretmen de olabilir. Bu durum diğer tüm bölümler için de söz konusudur.

Fakültenin Bölümleri

Usûlü’d-Din: Bölüm 1994 yılında eğitim-öğretim faaliyetlerine baĢlamıĢtır.

Genel bir yapı olarak bölümün dersleri üç bölüme ayrılmıĢtır.

142 Câmiatu Zerka, Ehdâfu Külliyetü’ş-Şeria, http://zu.edu.jo/ar/Collage/Sharia/index.aspx?id=23, (11.12.2017).

58

Tablo 11. Zerka Üniversitesi ġeriat Fakültesi Usûlü’d-Din Bölümünün Ders Dağılımları

Bölümün toplam kredisi 129 dur. Yukarıdaki tabloda verilen üniversitenin ortak derslerinin 15 kredisi zorunlu, 12 kredisi ise seçmelidir. Bölüm programında belirtilen 21 kredilik fakülte ortak derslerinin tamamı zorunludur. Tabloda ifade edilen dersleri ise yine fakülte bünyesinde verilmektedir. Bölümün 12 kredilik (dört ders) dersleri:

İngilizce İslami Terimler, Nahiv 1, İslam Eğitimi Öğretim Yöntemleri, Medeni Kanun dersleridir. Tabloda belirtilen Bölümün 69 kredilik (23 ders) zorunlu dersleri Ģunlardır:

Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve İslam Araştırmaları Kaynakları, Muamelat Fıkhı1, Hac, zekât ve oruç Fıkhı, Ahvâlü’ş-Şahsiye Fıkhı1, Yemin ve Adak Fıkhı, Kitap ve Sünnet Fıkhı, Ahvâlü’ş-Şahsiye Fıkhı2, Hitabet ve Davet Fıkhı, İslam’da İspat Yöntemleri, İcmâli Tefsir, Hadis Tahrici, Siyer ve Raşit Halifeler, Tahlilî Tefsir, Tahlilî Hadis, Akide2, Kur’an Kıssaları, Konulu Tefsir, Akide3, Karşılaştırmalı Dinler, Mezhepler, Ahlak ve Tezkiye, Îcazu’l-Kur’an, Hadis Metinlerinin Tenkidi.

Yukarıda verilen bölümün 23 zorunlu dersi içerisindeki dokuz ders Fıkıh ve Usûlü bölümüne, diğerleri ise bölüme aittir.

Fıkıh ve Usûlü: Bölüm 1994 yılında eğitim-öğretim faaliyetlerine baĢlamıĢtır.

Bölümün ders dağılımları Usûlü‟d-Din de olduğu gibi üç genel kısma ayrılmıĢtır.¹⁴³ Ders programı içerisinde bulunan bölümün 69 kredilik (23 ders) zorunlu dersleri Ģunlardır: Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve İslam Araştırmaları Kaynakları, Muamelat Fıkhı1,İslam’da Uluslararası İlişkiler ve cihat Fıkhı, Hac, zekât ve oruç Fıkhı, Usûlü’l-Fıkıh 2, Cezalar Fıkhı, İslam’da Yönetim Sistemi, Ahvâlü’ş-Şahsiye Fıkhı1, Muamelat Fıkhı 2, Yemin ve Adak Fıkhı, İslam Ekonomi Sistemi, Usûlü’l-Fıkıh 3,

143 Bkz. Tablo: 10.

59

Şahsiye Fıkhı 2, Fıkhın Güncel meseleleri, Mukayeseli Fıkıh, İslam Şeriatında Fıkhî Kaideler, Usûlü’l-Fıkıh4, Hitabet ve Davet Fıkhı, İslam’da İspat Yolları, Siyer ve Raşit Halifeler, Ahlak ve Tezkiye.

Yukarıda verilen Fıkıh ve Usûlü bölümünün 69 kredilik (23 ders) zorunlu dersleri içerisindeki 6 ders Usûlü‟d-Din bölümüne, diğerleri ise bölüme aittir. Bölümün seçmeli havuzundaki 12 kredilik dersler ise Ģunladır: İcmâli Tefsir, Hadis Tahrici, Nahiv1, Medeni Kanun. Nahiv dersi Edebiyat Fakültesine Medeni Kanun dersi ise Hukuk Fakültesine aittir.

İmamlık Vaizlik ve Rehberlik: Bölüm 2017 yılında eğitim-öğretim faaliyetlerine baĢlamıĢtır. Diğer bölümlerde olduğu gibi burada da dersler üç kısma ayrılmıĢtır ancak zorunlu ve seçmeli ders kredileri birer saat farklılık göstermektedir.

Tablo 12. Zerka Üniversitesi ġeriat Fakültesi Ġmamlık, Vaizlik ve Rehberlik Bölümünün Ders Dağılımları

Dersin Türü Kredi

Üniversitenin ortak dersleri 27

Fakültenin ortak dersleri 21

Bölümün dersleri 72

Destek dersleri 9

Toplam 129

Yukarıdaki tabloda bölümün toplam 129 kredilik dersleri verilmiĢtir. Diğer bölümlerde olduğu gibi burada da dersler zorunlu ve seçmeli Ģeklinde iki kısma ayrılmıĢtır. Buna göre 27 kredilik üniversitenin ortak derslerinin 15 kredisi zorunlu, 12 kredisi ise seçmelidir. Tabloda belirtilen 21 kredilik fakülte orak derslerinin tamamı zorunludur. Bölüme ait toplam 81 kredilik derslerin 72 kredisi zorunlu, 9 kredisi ise seçmeli Ģeklinde belirlenmiĢtir.

Bölümün 72 kredilik zorunlu dersleri Ģunlardır: Muamelat Fıkhı1, Hac, zekât ve oruç Fıkhı, Ahvâlü’ş-Şahsiye Fıkhı1, Yemin ve Adak Fıkhı, Kitap ve Sünnet Fıkhı, Hitabet ve Davet Fıkhı, İcmâli Tefsir, Hadis Tahrici, Siyer ve Raşit Halifeler, Tahlilî Tefsir, Tahlilî Hadis, Kur’an Kıssaları, Karşılaştırmalı Dinler, Ahlak ve Tezkiye,

60

Hitabet Becerileri, Uygulamalı Hutbe, Cami İdaresi, Kur’an İcâzeti, Uygulamalı İmamlık ve Vaizlik, İslam Dünyasının Bugünü ve Filistin Meselesi, Kur’an Beyanı. ¹⁴⁴

Yukarıda verilen bölüme ait 72 kredilik (24 ders) zorunlu derslerin 21 kredisi (7 ders) Fıkıh ve Usûlü bölümüne, 24 kredisi (8 ders) Usûlü‟d-Din bölümüne geri kalan dersler ise bölümün kendisine aittir. Bölümün seçmeli havuzundaki 9 kredilik dersler Ģunlardır: İslami İlimlerde Araştırma Yöntemleri, İslam Sosyolojisi Araştırmaları, Nahiv1.

Yukarıda Zerka Üniversitesi ġeriat Fakültesi Ġmamlık ve Vaizlik bölümünün 72 kredilik zorunlu verilmiĢtir. Programdaki dersler ağırlıklı olarak Fıkıh ve Usûlü bölümünün dersleridir. Programda imamlık, vaizlik ve hitabet becerilerini geliĢtirmeye yönelik uygulama derslerinin yetersiz olduğu görülmektedir.

Fakültenin program amaçlarına ve genel olarak dört istihdam alanının mesleki yeterliklerine bakıldığında programdaki derslerin uyumlu olduğu söylenebilir. Ancak programda öğretmenlik meslek formasyon dersleri, Din Psikolojisi. Din Eğitimi, Din Felsefesi, Din Sosyolojisi gibi din bilimleri alanına ait derslerin yetersiz olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra bölümün teorik derslerinin mesleki yeterlilik açısından makul düzeyde olduğu görülmekte ancak, uygulama derslerinin yeterli düzeyde olmadığı söylenebilir.