6. SONUÇ VE ÖNERĠLER
6.2. Öneriler
Orta yaĢ grubu bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin beklentilerini ve tanımlayıcı özellikleri açısından yaĢlılık dönemi beklentilerindeki farklılaĢma durumunu incelemek için Sakarya ili Pamukova ilçesindeki bireyler üzerinde gerçekleĢtirilen araĢtırmadan ulaĢılan sonuçlar doğrultusunda geliĢtirilen önerilere yer verilmektedir.
AraĢtırmada orta yaĢ grubu bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin beklentilerini incelemek için Sakarya ili Pamukova ilçesindeki bireyler üzerinde gerçekleĢtirilen araĢtırmanın ulaĢılan sonuçlar doğrultusunda aĢağıdaki öneriler getirilmiĢtir:
Nüfusun yaĢlanması, Türkiye gibi geliĢmekte olan ülkelerde son derece hızlı gerçekleĢmektedir. Devletimizin yaĢlılığa iliĢkin yeterli politikalarının olmayıĢı sosyal hizmetin alt yapısının yaĢlı nüfusun ihtiyaçlarını ve beklentilerini karĢılamayıĢı hem
78
yetiĢkinlerin yaĢlandığındaki durumlarını hem de devletin iĢleyiĢini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu nedenle devletimizin yetiĢkinlerin beklentileri doğrultusunda gereken hizmetleri Ģimdiden gerçekleĢtirmeli buna iliĢkin planlamalar yapmalıdır.
Orta yaĢ grubundaki bireylerin büyük bir kısmının beklentilerinde duygusal yaĢama iliĢkin olduğu sonucundan yola çıkılarak, bireylerin aile iliĢkilerine ve dostluk iliĢkilerine ağırlık vermesinin yaĢlılık dönemlerinde bu beklentilerinin karĢılanmasını sağlayacağı düĢünülmektedir. Bunun için toplumda kaybolmaya yüz tutan dostluk, komĢuluk vb. iliĢkilerin geliĢtirilmesine yönelik uygulamalar yapılmalı, kamuoyunda bu konuya ağırlık verilmelidir.
Toplumumuzda yaĢlılar ve yaĢlılık dönemi ile ilgili süregelen yanlıĢ inanıĢlar ve yanılmalar ile baĢ edilebilmesi için, birey ve toplum olarak yaĢlıların geçmiĢ ve günümüzdeki katkılarını tanımaya ve takdir etmeye yönelik sorumluluk geliĢtirilmelidir. Bu nedenle, yaĢlılık dönemi ve bu dönemin sorunları ile bireylerin bu konudaki görüĢlerini inceleyen bu tür araĢtırmaların sayıca artırılması ve detaylı bir biçimde incelenmesi gerekir. Toplumun yaĢlıya verdiği değer ve yaĢlıya bakıĢ açısı oldukça önemlidir. Toplumda, yaĢlılara karĢı oluĢan ön yargılardan kurtulmak ve bu döneme yönelik olumlu bir bakıĢ açısı kazandırabilmek için yetiĢkin bireyler yaĢlı ve yaĢlılık dönemine iliĢkin tüm konularda örgün ve yaygın eğitimle bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Bu bilinçlendirme çalıĢmalarında yazılı ve sözlü medya oldukça etkili olabilir. Ayrıca eğitim konuları yetiĢkin bireylerin sağlıklı yaĢlanmasına katkı sağlayacak konuları içermeli ve uzman bireyler tarafından eğitim verilmelidir.
AraĢtırma kapsamındaki bireylerin genel anlamda beklentilerinin yüksek olması, rahat bir yaĢlılık geçirmek istemleriyle iliĢkilendirilebilir. Rahat bir yaĢlılık dönemi için genç ve orta yaĢ dönemlerinde maddi ve manevi anlamda yatırımların yapılması yönünde toplumdaki bireylerin yönlendirilmesi önerilebilir.
AraĢtırmada ortaya çıkan bireylerin yaĢlarının ilerlemesiyle birlikte beklentilerinin artması sonucundan yola çıkılarak, genç yaĢtaki bireylerin, yaĢlılığa yönelik yatırım yapmak için önemli bir fırsat olduğu, bu konuya iliĢkin toplumda bilinçlendirme çalıĢmaların yapılması gerektiği söylenebilir. Son yıllarda devletin bireysel emekliliğe yaptığı teĢvik konu ile ilgili olumlu bir geliĢme olarak değerlendirilebilir. Benzer konularda çalıĢmalar yapılmalıdır.
79
Türkiye' de yetiĢkin bireyler maddi, fiziksel yada manevi açıdan yaĢlılığa hazırlanmak için yaĢamında herhangi bir planlama yapmamaktadır. Bu bilinç oluĢmadığından yaĢlılık beklenmedik bir durummuĢ gibi karĢılanmakta ve yaĢlılığın vermiĢ olduğu zorluklara ayak uyduramamaktadırlar. YetiĢkinlerin yaĢlılıklarına dair plan yapmalarının ne derece önemli olduğunu seminerler ve çeĢitli eğitimler yardımıyla bilinçlendirmeler yapılmalıdır.
YetiĢkin bireylerin yaĢlılıktaki beklentileri sorgulandığında bakım hizmetlerinde huzurevleri konusunda kötü bir algı yatmaktadır. Genelde yaĢlılıkta baĢta eĢlerinin daha sonra ise ailelerinin bakmasını istemektedirler. Fakat çoğu aile yaĢlıların sosyal ihtiyaçlarını, eğlenmelerini, iyi zaman geçirmelerini sağlamamaktadır. Bakım hizmet evleri kurularak ya da huzur evi algısı ve ortamları değiĢtirilerek bu tür konuda çalıĢmalar yapılmalı yaĢlıların gereksinimleri düĢünülmelidir.
Eğitim durumunun, orta yaĢ grubu bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin sosyal yaĢama ve fiziksel çevre ve konuta iliĢkin beklentilerinde belirleyici olması, okur yazar olmayan bireylerin bu konuda daha fazla beklentisi olması sonucundan yola çıkarak, toplumda okur yazar olmayan bireylerin kalmaması yönünde yapılacak çalıĢmaların, bireylerin bu konudaki beklentilerinin azalmasına ya da karĢılanmasını sağlayacağı düĢünülmektedir.
Dul olan orta yaĢ grubu bireylerin ekonomik yaĢama iliĢkin beklentilerinin fazla olmasının, nedenlerinin araĢtırılması ve yaĢlı ve dul olan bireylere karĢı daha yapıcı ve ekonomik düzeylerini iyileĢtirici politikaların yapılması önerilmektedir.
AraĢtırmada gelir düzeyinin orta yaĢ grubu bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin beklentilerinde belirleyici bir faktör olduğu sonucu ortaya çıkmıĢtır. Toplumda gelir düzey arttıkça, yaĢlılık dönemine iliĢkin beklentiler artacaktır. Bunun için orta yaĢ grubu bireylerin daha fazla ekonomik yaĢamın içerisinde olmaları ve geleceğe iliĢkin bireysel emeklilik vb. yatırımlar yapmaya yönlendirilmeleri önerilmektedir.
Bir bireyin en temel ihtiyacı karĢılanmadan daha karmaĢık ihtiyaçlarının farkında olmayacağı düĢünüldüğünde, yetiĢkinlerin yaĢlılıktaki yaĢamlarında ilk düzenlemeler arasında durum tespiti yapıp buna iliĢkin maddi destek ve düzenlemelerin getirilmesi önerilmektedir.
80
Sağlık durumunun orta yaĢ grubu bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin beklentilerinde belirleyici bir faktör olduğu araĢtırma sonucunda ortaya çıkmıĢtır. Sağlık durumunun iyileĢtirilmesiyle birlikte, bireylerin yaĢlılık dönemi beklentilerinde azalmalar olacaktır. Bunun için ilgili toplumsal politikalar yapılarak, bireylerin daha fazla sağlıklı yaĢam biçimini benimsemeleri sağlanabilir.
YetiĢkinlerin yaĢlılıkta rahatsızlıklarının ortak özelliğinin yaĢam biçimlerinin değiĢtirilmesiyle denetlenebilir ve engellenebilir. Doğru beslenmek, spor yapmak gibi bilgilerin bireylere daha yetiĢkinlikte uygulanmaya baĢlanarak doğru alıĢkanlıklar kazandırılması bireyin yaĢlılıktaki çoğu hastalık yapıcı etkenden korunması sağlanabilir.
AraĢtırmanın benzerleri, farklı yerleĢim yerlerinde yaĢayan orta yaĢ bireyler üzerinde gerçekleĢtirilirse, orta yaĢ bireylerin yaĢlılık dönemlerine iliĢkin beklentilerine dair daha genel verilere ulaĢılabilir.
Evli yaĢlıların büyük çoğunluğu eĢleriyle birlikte yaĢamayı, özellikler erkekler eĢleri tarafından bakılmayı tercih etmektedir. Dolayısıyla yetiĢkinlerin yaĢlılığında yaĢlı bakım hizmetleri yapılan alanların ve buna ait modellerin tasarlanırken eĢlerinde dahil olabileceği düzenlemeler yapılması uygun olacaktır.
81
KAYNAKLAR
Aile ve Sosyal Politikaları Bakanlığı, (2013). Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı uygulama programı. Ankara: Engelli ve YaĢlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2011). Türkiye'de yaşlılık dönemlerine ilişkin beklentiler.Ankara: Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Armaner, N. (1973). Psikopatolojide dinî belirtiler. Ankara: DemirbaĢ.
Arpacı, F. (2005). Farklı boyutlarıyla yaşlılık. Ankara: Türkiye ĠĢçi Emekliler Derneği Eğitim ve Kültür.
Arpacı, F. (2012).Türkiye Emekli Profili. Ankara: Türkiye Emekliler Derneği Eğitim ve Kültür.
Arpacı F.& Ersoy, A. F.(2007). Türk toplumunda yaşlılık: yetişkin bireylerin yaşlılık dönemi görüşlerine ilişkin bir araştırma. 38. Uluslar Arası Asya ve Kuzey Afrika ÇalıĢmaları Kongresi, 10-15 Eylül Ankara.
Artar, M. (2003). Depremi yaĢayan ergenlerin gelecek beklentilerinin içeriği. Kriz Dergisi, 11(3), 21-27.
Atkinson, Rital L.,& diğerleri. (2010). Psikolojiye giriş. 5. Baskı, (Y. Alogan, Çev). Ankara: ArkadaĢ.
Aydın, B. (2010). Çocuk ve ergen psikolojisi.3. Baskı. Ankara: Nobel.
Aydın, Ġ.,& ĠĢleyen, S. (2004).Huzurevinde kalan yaĢlıların geleceğe yönelik beklentilerinin umutsuzluk düzeylerine etkisi. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 3,19-25.
Aydın, Z.D. (1999). YaĢlanan dünya ve geriatri eğitimi. Geriatri, 2(4), 179-187.
Bahar, A. (2005). Huzurevinde yaşayan yaşlıların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Baran, A. G. (2000). Yaşlılıkta sosyal uyum sorunu, antropoloji ve yaşlılık.Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu.
Barton, H. (1999). Effects of an intergenerational program on the attitudes of emotion ally disturbed you the to ward the elderly. Educational Gerontology, 25(7), 623-640.
82
Baysan, N.P. (2008). Yaşlıların yaşlılık algısı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
Bilir, N. (2005). “YaĢlanan Toplum”, Sağlıklı YaĢlanma, 10 Ekim 2014 tarihinde http://www.geriatri.org.tr/pdfler/saglikli_yaslanama2005/S_Y_2005_03.pdf
sayfasından eriĢilmiĢtir.
Bilir, N. (2006). Türkiye‟de ve Dünya‟da YaĢlılarda Demografik Özellikler. Geriatri ve Gerontoloji. Ed: Arıoğul, S. (I. Baskı), Ankara:MN. Medikal&Nobel Tıp Sarayı, 3- 10.
Canatan, A. (2009). Gençlerin yaĢlılarla ilgili düĢünceleri. EKEV Akademi Dergisi, 39 (27-28), 179-187.
Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranış. Ġstanbul: Remzi.
Çiftçi, A. (2008). Ailedeki yaşlı bireyler, V. aile şurası “aile destek hizmetleri” bildirileri. Ankara: T.C. BaĢbakanlık Aile ve Sosyal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. DanıĢ, M.Z. (2009). Türkiye‟de yaĢlı nüfusun yalnızlık ve yoksulluk durumları ve sosyal
hizmet uygulamaları açısından bazı çıkarımlar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), 67-83.
Demir, T. E. (2008). Göç ve sosyo-kültürel değişimi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demirbilek, S. (2005). Sosyal güvenlik sosyolojisi. Ġzmir: Legal.
DPT, (2007). Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No DPT:2741, 2007.
Durak, M. (2012). Yaşlılık döneminde psikososyal ve bilişsel gelişim. Hasan Bacanlı-ġerife IĢık Terzi (Ed.), YetiĢkinlik ve YaĢlılık GeliĢimi ve Psikolojisi, Ġstanbul: Açılım Kitap.
Er, D. (2009). Psikososyal açıdan yaĢlılık. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,4(11), 131-144. Gökçe Kutsal, Y. (2013), YaĢlanan Dünyanın YaĢlanan Ġnsanları, 10 Ekim 2014 tarihinde
http://www.geriatri.org.tr/SempozyumKitap2011/3.pdf sayfasından eriĢilmiĢtir. Gönüllü TaĢkesen, C. (2012). Türkiye'de yaşlılık ve evde yaşlı bakımı: Resmi karar ve
uygulamaların yerinde tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Görgün Baran, A., ve diğerleri. (2005). Yaşlı ve aile ilişkileri: Ankara örneği. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü.
83
Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1994). Yaşlı ve çevre, çevre sağlığı. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Güven, S., ve Cerit, G., (2003). Ailede kadınların yaĢlılık dönemine iliĢkin görüĢleri. II. Ulusal Yaşlılık Kongresi, s.285-298. 9-12 Nisan, Denizli.
Ġçli, G. (2008). YaĢlılar ve yetiĢkin çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1), 29-38. Ġlgar, L. ve Ġlgar, ġ. (2007). YaĢlılık dönemi ve yaĢlının geliĢim görevleri. Hasan Ali
Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, (7), 147-156.
Ġlhan, T. (2013). Orta yetişkinlik döneminde psikososyal ve bilişsel gelişim, yetişkinlik ve yaşlılık gelişimi ve psikolojisi. 2. Baskı, Hasan Bacanlı ve ġerife IĢık Terzi (Ed)., Ġstanbul: Açılım Kitap.
Kalaycıoğlu, S. ve diğerleri, (2003). YaĢlılar ve yaĢlı yakınları açısından yaĢam biçimi tercihleri. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları, (5).
Kayıklık, H. (2003). Orta yaş ve yaşlılıkta dinsel eğilimler. Ankara: Baki.
Kılavuz, M.A. (2002). YetiĢkinlik ve yaĢlılık döneminde eğitim ve din eğitiminin önemi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi,11(2), 59-72.
Knopman, D.S.,Boeve, B.F. ve Petersen, R.C. (2003). Essentials of the diagnoses of mild cognitive impairment. Dementia and Major Subtyes of Dementia, Mayo Clinie Proceeding, (78), 1290-1308.
Konak, A., Çiğdem, Y. (2005). YaĢlılık olgusu: Sivas huzurevi örneği. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1),23-63.
Köknel, Ö. (1981). Ailede ve toplumda ruh sağlığı.Ġstanbul: Hür. Yay.
Köylü, M. (1998). YetiĢkin eğitimin; tanımı, alanı ve tarihi geliĢimi. Din Eğitim Araştırmaları Dergisi, (5), 169-194.
Köylü, M. (2000). Yetişkin din eğitiminin teorik temelleri. Samsun: Etüt. Köylü, M. (2004). Yetişkinlik dönemi din eğitimi .Ġstanbul:DEM.
Krause, N. (2004). Religion, aging and health: exploring new frontiers in medical care. Southern Medical Journel, 97(12).
Kurt, Ġ. (2000). Yetişkin eğitimi. Ankara: Nobel.
Kurt, G. (2008). Türkiye’de yaşlılık olgusuna sosyolojik bir bakış (Sivas il örneği). Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas. Lamb SE. (2000). Exercise and life style. (In) Evans JG, Williams F, Beattie BL. Oxford
84
Levinson D. J. ,Darrow C. N ,Klein E. B. ,Levinson M. H , McKee B . (1978) . Bir insanın hayatının mevsim . NewYork, NY : Alfred A. Knopf .
MEGEP, (2011). YaĢlılık süreci. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı.
Onat, Ü. (2002). Sosyal politikalar açısından yaşlılık. Gökçe-Kutsal, Y. (Ed)., Geriatri 2002. Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Geriatrik bilimler AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Yayını.
Onur, B. (2006). Gelişim psikolojisi- yetişkinlik, yaşlılık, ölüm. 7. Basım. Ankara: Ġmge. Onur, B. (2008). Gelişim psikolojisi. (8. Baskı). Ankara: Ġmge.
Öz, F. (2001). YaĢamın son evresi: yaĢlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi,10(2), 17-28.
Özen Çınar Ġ.,& Kartal A., (2008). YaĢlılarda depresif belirtiler ve sosyo demografik özellikler ile iliĢkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, (7), 399-404.
Özkan, Y. ve Purutçuoğlu, E. (2010). YaĢlılıkta teknolojik yeniliklerin kabulünü etkileyen sosyalizasyon süreci. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi,6 (23). Plotnik, R. (2009). Psikolojiye giriş. (Çev:Tamer GeniĢ), Ġstanbul: Kaktüs.
Poole, M. E. ve Cooney, G. H. (1987). Orientations to the future: a comparison of adolescents in Australiaand Singapore. Journal of Youthand Adolescence, (17), 129–151.
Werner, E. E. ve Smith. R. S. (1992). Over coming the odds: high risk children from birth to adult hood.New York: Cornell University Press.
Salman, M. (2001). Gençlerin yaĢlı ve yaĢlılığa yönelik tutumları üzerine bir araĢtırma. I. Ulusal Yaşlılık Kongresi, s.300-310. 10-11 Ekim, Ankara.
Sharps, M.,Price-Sharps, J., and Hanson, J. (1998). Attitudes of young adults to ward older adults: evidence from the united states and Thailand. Educational Gerontology, 24(7), 655-660.
Sparks, C.R. (2011). Investigating general aging expectations, self-perceptions for aging and attributions for aging among physically active and lessactive adults.Expectations, Self-Perceptıons and Attributions For Age, Canada.
ġanlı, N., Güngör, A., Demirel, H. (2005). Yaşlıların geleceğe yönelik düşünceleri. III. Ulusal YaĢlılık Kongresi 113-126
ġimĢek, H. (2012). Güneydoğu Anadolu bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 90-109.
85
TaĢcı, F. (2010). YaĢlılara yönelik sosyal politikalar. Çalışma ve Toplum, (24),175-202. Tatar, M. (2002). Geriartri merkezlerinin örgütlenmesi. Geriatri, YG. Kutsal (Ed),
Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler AraĢtırma ve Uygulama Merkezi.
Tatar, M. (2005). Öğretmen beklentisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-19
Tezcan, M. (1993). Kültür ve kiĢilik (psikolojik antropoloji). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
Tolan, B. Y. (1990). Günümüz gençliğinin gelecekten beklentileri. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi,Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul. Tufan, Ġ. (2007). YaĢlılık, birinci ulusal yaĢlılık çalıĢtayı, “sonuç bildirgesi”. Akdeniz
Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Gerontoloji Bölümü, 10 Ekim 2014 tarihinde http://www.gerontolojibolumu.com/pdf/yaslilikcalistayi.pdf sayfasından eriĢilmiĢtir.
Turan, N. (1990). Yaşlılık, toplumun yaşlılara bakış açısı ve yaşlıların psiko-sosyal uyumu. Ankara: Sosyal Hizmetler Derneği.
TUĠK, Haber Bülteni, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16057
TÜĠK, Nüfus Ġstatistikleri, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2007-2013, 2014. Uluocak, ġ., ve diğerleri, (2013). Çanakkale Kent Merkezinde YaĢayan 65 YaĢ ve Üzeri
KiĢilerin Sosyo-Kültürel, Demografik, Ekonomik Özellikleri Ġle Sağlık Durumları ve YaĢam Kalitesi, Çanakkale YaĢlı Atlası, Çanakkale 10 Ekim 2014 tarihinde http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/YasliAtl asi_15.11.2013_onay.pdf sayfasından eriĢilmiĢtir.
Uysal, V. (2006). Türkiye‟de dindarlık ve kadın. Ġstanbul: DEM.
Ünlü, S. (2002). Aile Yapısı ve İlişkileri. EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi.
Yaparel, R. (1987). Yirmi-Kırk yaşları arası kişilerde dini hayat ile psiko-sosyal uyum arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Aile ekonomisi, EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi.
87
88
ORTA YAġ GRUBU BĠREYLERĠN YAġLILIK DÖNEMLERĠNE
ĠLĠġKĠN BEKLENTĠLERĠ
(ANKET FORMU)
Sayın Katılımcılar,
Bu çalıĢma; Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı, Aile Ekonomisi Bilim Dalı‟nda Doç. Dr. Fatma ARPACI danıĢmanlığında yapılmakta olan “ORTA YAġ GRUBU BĠREYLERĠN YAġLILIK DÖNEMLERĠNE ĠLĠġKĠN BEKLENTĠLERĠ” konulu yüksek lisans tezinin uygulama kısmı ile ilgilidir. Yapılan araĢtırma tamamıyla akademik nitelikli olup çalıĢmadan elde edilecek bilgiler bilimsel amaca yönelik olarak kullanılacak ve alınan cevaplar kesinlikle gizli tutulacaktır.
ÇalıĢmaya yapacağınız değerli katkılarınızdan dolayı Ģimdiden teĢekkür eder, saygılarımı sunarım.
Tolga ĠLETMĠġ Gazi Üniversitesi
Yüksek Lisans Öğrencisi
Lütfen aĢağıda yer alan kiĢisel bilgilerinizi belirtiniz.
1. Bireyi Tanıtıcı Bilgiler 1.1.Bireye ĠliĢkin Bilgiler
1. YaĢ grubu: 1. ( ) 45-49 2. ( ) 50-54 3. ( ) 55-59 2. Cinsiyet durumu: 1. ( ) Kadın 2. ( ) Erkek
3. Eğitim Durumu:
1. ( ) Okuryazar değil 4. ( ) Okuryazar 6. ( ) Ġlkokul 2. ( ) Orta dereceli okul 5. ( ) Ön Lisans 7. ( ) Lisans 3. ( ) Lisansüstü eğitim
4. Medeni Durumu:
1. ( ) Evli 4. ( ) Dul (eĢi ölmüĢ) 2. ( ) Bekâr 5. ( ) Ayrı yaĢıyor 3. ( ) BoĢanmıĢ
5. Evli iseniz evlilik süresi:………...yıl. 1.2. Evli Bireyin EĢine ĠliĢkin Bilgiler
1. EĢin yaĢı:………yaĢında. 2. EĢin öğrenim durumu:
1. ( ) Okuryazar değil 4. ( ) Okuryazar 6. ( ) Ġlkokul 2. ( ) Orta dereceli okul 5. ( ) Ön Lisans 7. ( ) Lisans 3. ( ) Lisansüstü eğitim
89 3. EĢin çalıĢma durumu:
1. ( ) ÇalıĢıyor 2. ( ) ÇalıĢmıyor 3. ( ) Emekli
1.3. Bireyin Çocuklarına ĠliĢkin Bilgiler 1. Çocuk sahibi olma durumu:
1. ( ) Çocuk sahibi 2. ( ) Çocuk sahibi değil 2. Varsa çocuk sayısı:………..çocuk.
1.4. Bireyin Ekonomik Durumuna ĠliĢkin Bilgiler 1. Gelir kaynakları (birden fazla seçenek iĢaretlenebilir):
1. ( ) Emekli maaĢı 4. ( ) Faiz geliri
2. ( ) MaaĢ (ücret) 5. ( ) Diğer (açıkla):……… 3. ( ) Kira geliri
2. Bireyin aylık ortalama gelir miktarı:……….TL.
3. Bireyin ailesinin aylık ortalama gelir miktarı:……….TL. 4. Size göre Aylık geliriniz:
1. ( ) Gelirim giderimi karĢılıyor 2. ( ) Gelirim giderimi karĢılamıyor 5. ÇalıĢma durumu:
1. ( ) ÇalıĢıyor 2. ( ) ÇalıĢmıyor 3. ( ) Emekli 6.Geleceğe/yaĢlılığa yönelik herhangi bir yatırım planınız var mı?
1. ( ) Var 2. ( ) Yok
7. Geleceğe/yaĢlılığa yönelik herhangi bir yatırım planınız varsa (açıkla):...
1.5. Bireyin Sağlık Durumuna ĠliĢkin Bilgiler 1. Sağlığını değerlendirme durumu:
4. ( ) Mükemmel 3. ( ) Ġyi 2. ( ) Kötü 1. ( ) Oldukça kötü 2. Fiziksel egzersiz ve spor yapma durumu:
1. ( ) Düzenli olarak yapıyorum 2. ( ) Bazen yapıyorum 3. ( ) Hiç yapmıyorum 3. Cevabınız “evet” ya da “bazen” ise yapılan egzersiz ve spor:
90 4. Sağlıklı yaĢlanabilmek için dikkat ettikleri:
Sağlıklı yaĢlanabilmek için dikkat ettikleri Her zaman (3) Bazen (2) Hiçbir zaman (1) 1. Düzenli beslenme
2. Kilo almamaya çalıĢma
3. Zihinsel egzersiz yapma(satranç, su doku, bulmaca) 4. Stresten uzak durma
5. Aile ile birlikte vakit geçirme 6. Düzenli sağlık kontrolü
7. Diğer (açıkla):………..
1.6. Bireyin YaĢam Durumuna ĠliĢkin Bilgiler 1. ġu an kiminle yaĢadığı:
1. ( ) EĢimle 4. ( ) EĢim ve çocuklarımla 6. ( ) Çocuklarımla 2. ( ) Yalnız 5. ( ) KardeĢ vb. akraba ile 7. ( ) Anne baba ile 3. ( ) Diğer (açıkla)………
2. Konut durumu:
1. ( ) Ev sahibi 2. ( ) Kiracı(Lojman dahil) 3. ( ) Aileye ait 3. Konut size ait değilse yaĢlanıncaya kadar konut sahibi olmak istiyor musunuz?
1. ( ) Evet 2. ( ) Hayır
4. YaĢlılığınızda yaĢayacağınız konutunuzu Ģu an bulunduğunuz çevrede mi isterseniz?
1. ( ) Evet 2.( ) Hayır
5. YaĢlandığınızda nerede yaĢamak istersiniz?
1. ( ) Kendi evimde 3. ( ) Huzurevinde
2. ( )Çocukların evinde 4. ( ) Diğer (açıkla):……….
6. YaĢlandığınızda size kimin bakmasını isterseniz?
91
2. ( ) Çocuklarım 5. ( ) Yakınlarım
3. ( ) EĢim 6. ( ) Diğer (açıkla):………
7. YaĢlandığınızda aĢağıda verilen durumlardan hangisinde huzurevinde yaĢamayı düĢünürdünüz? 1. ( ) Hareket güçlüğü olduğunda
2. ( ) Ġdrarını tutamadığında (inkontinans) 3. ( ) Gaitasını tutamadığında (inkontinans)
4. ( ) Sık sık düĢüp kolunu bacağını kırma durumu olduğunda 5. ( ) Sık sık hastalanıp hastaneye gitme gerektiğinde
6. ( ) Hafıza yetersizliği olduğunda (Zihinsel karıĢıklığı olduğunda) 7. ( ) Yalnız kaldığında
92
2. Bireylerin YaĢlılık Dönemlerine ĠliĢkin Beklentileri
YaĢlılık dönemize iliĢkin beklentileriniz ile ilgili aĢağıda verilen ifadelere katılım düzeyinizi belirtiniz
K es in li kl e k at ıl m ıyor um K at ıl m ıyo ru m Fikr im yok K at ıl ıy or um K es in li kl e Ka tı lı yor um
1. Ekonomik yaĢama iliĢkin beklentiler
1. YaĢlılığın bana ekonomik sorunlar yaĢatmayacağını düĢünüyorum 2. Ekonomik sıkıntı yaĢarsam çocuklarımın bana destek olacağını
düĢünüyorum
3. YaĢlılığımda da çalıĢmaya devam etmek istiyorum.
4. YaĢlılık döneminde sağlık masraflarımın artacağını bekliyorum 2. Sağlığa iliĢkin beklentiler
5. Sağlık sorunları yaĢasam da sosyal güvencem sayesinde tedavi olacağımı düĢünüyorum
6. YaĢlandığımda yardıma muhtaç durumda olacağımı düĢünüyorum 7. YaĢlandığımda umarım istediğim her Ģeyi yapabilirim
8. YaĢlandığımda daha çok ağrı sızı yaĢayacağımı bekliyorum 9. YaĢlandığımda daha çabuk yorulacağımı bekliyorum
10. YaĢlandığımda baĢkalarına daha bağımlı olacağımı bekliyorum 11. YaĢlandığımda kendi kendime bakabileceğimi bekliyorum 12. Ġnsan yaĢlandıkça vücudunda bir Ģeyler değiĢir
13. YaĢ ilerledikçe çökeceğimi bekliyorum
14. Sağlıklı bir yaĢlılık dönemim olacağını düĢünüyorum 3. Sosyal yaĢama iliĢkin beklentiler
15. YaĢlandığımda sosyal iliĢkilerimin aynen süreceğini düĢünüyorum 16. YaĢlandığımda sivil toplum kuruluĢlarının çalıĢmalarında yer
almak istiyorum
17. YaĢlandığımda da önceden olduğu gibi arkadaĢlarımla iliĢkilerimin süreceğini düĢünüyorum
18. YaĢlandığımda gençlere iyi örnek olacağımı düĢünüyorum 19. YaĢlandığımda torunlarımla zaman geçirmek istiyorum 20. YaĢlandığımda el sanatlarıyla ilgilenmek istiyorum
93
YaĢlılık dönemize iliĢkin beklentileriniz ile ilgili aĢağıda verilen ifadelere katılım düzeyinizi belirtiniz
K es in li kl e k at ıl m ıyor um K at ıl m ıyo ru m Fikr im yok Ka tı lı yor um K es in li kl e Ka tı lı yor um
21. YaĢlandığımda gençken gezip görme fırsatını bulamadığım yerlere gidebileceğimi düĢünüyorum
22. YaĢlandığımda gençken fırsat bulamadığım aktiviteleri gerçekleĢtirmek istiyorum
23. YaĢlandığımda fiziksel yetersizlikler nedeniyle zamanımın büyük bir kısmını evde geçirmek durumunda olacağımı düĢünüyorum 24. YaĢlandığımda çevremdeki insanlarla eskisine göre daha iyi
anlaĢacağımı düĢünüyorum 4. Duygusal beklentiler
25. YaĢlılığın dine olan yönelimimi artıracağını bekliyorum 26. YaĢlılıktan korkuyorum
27 YaĢlandığımda unutkan olacağımı bekliyorum
28. YaĢlandıkça tek baĢına kalacağımı/yalnızlaĢacağımı umuyorum 29. YaĢlılığın uyku sorunu getireceğini bekliyorum
30. YaĢlandığımda saygı göreceğimi düĢünüyorum. 31. YaĢlılığın korkularımı artıracağını bekliyorum
32. YaĢlandığımda anlaĢılamayacağımı (çevremdekilerin beni anlamayacağını) düĢünüyorum
5. YaĢamaya iliĢkin beklentiler
33. YaĢlılığın da hayatın güzel bir dönemi olduğunu düĢünüyorum 34. YaĢlılığın yaĢamın stresinden daha uzaklaĢtıracağını düĢünüyorum 35. YaĢlılığın ölüme hazırlık olduğunu düĢünüyorum
36. YaĢlılığımın huzurlu ve mutlu olacağını bekliyorum 37. YaĢlandıkça zevk alınan Ģeylerden eskisi kadar keyif
alınamayacağımı bekliyorum
38. YaĢlandıkça kendimi daha iyi tanıyacağımı düĢünüyorum