4.3. Öğrencilerin Aile İçinde Gördüğü Şiddet Faktörlerinin Sosyo-Demografik
4.3.7. Öğrencilerin Aile İçinde Gördüğü Şiddet Faktörlerinin Aile Tip
Tablo 16
Öğrencilerin Aile İçinde Gördüğü Şiddet Faktörlerinin Aile Tipi Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS MW P
Baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet
Çekirdek aile 276 1.245 0.501 3583.000 0.116 Geniş aile 31 1.335 0.451
Anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet
Çekirdek aile 276 1.310 0.581 4019.000 0.554 Geniş aile 31 1.349 0.612
Anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet
Çekirdek aile 276 1.096 0.426 4055.500 0.395 Geniş aile 31 1.103 0.247
Baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet
Çekirdek aile 276 1.208 0.517 4235.000 0.903 Geniş aile 31 1.194 0.445
Anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet
Çekirdek aile 276 1.768 1.253 3563.500 0.077 Geniş aile 31 1.403 1.028
Öğrencilerin “baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet puanı” ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin “anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin “anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” puanı ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin “baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanları ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin “anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” puanları ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Araştırma bulguları öğrencilerin aile içinde gördüğü şiddet faktörlerinin aile tipi değişkeni üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı şeklinde değerlendirilebilir.
4.4. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Demografik Özelliklere Göre Farklılaşması
4.4.1. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 17
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS MW P
Zorbalık Kız 169 4.450 0.932 8557.000 0.000 Erkek 138 5.493 2.801 Kavga Kız 169 7.213 3.430 8118.000 0.000 Erkek 138 9.551 5.190 Kurban Kız 169 6.799 3.523 10926.000 0.332 Erkek 138 7.449 4.138
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Erkek öğrencilerin zorbalık puanları = 5.493), kız öğrencilerin zorbalık puanlarından ( = 4.450) yüksek bulunmuştur.
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Erkek
öğrencilerin kavga puanları ( =9.551), kız öğrencilerin kavga puanlarından ( =7.213) yüksek bulunmuştur.
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
İlköğretim öğrencilerinin zorbalık ve kavga puanları ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Erkek öğrencilerin zorbalık ve kavga puanları, kız öğrencilerin zorbalık ve kavga puanlarından yüksek bulunmuştur. Bu bulgu ışığında, erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla zorbalık yaptığını ve kavga ettiğini söylemek mümkündür. Araştırmanın bulgularını destekler şekilde yurt içi ve yurt dışında yapılan araştırmalarda da benzer bulgular elde edilmiştir (Demirbağ Bolat, 2010; Genç, 2007; Olweus, 1993; Woods ve Wolke, 2003). Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla zorbalık yapmasının ve kavga etmesinin, çok erken yaşlardan itibaren oluşan cinsiyet rollerinden kaynaklandığı söylenebilir. İlk çocukluk yıllarından itibaren erkek çocuklarla kız çocukların oyunları incelendiğinde erkeklerin daha çok silah ve benzeri oyuncaklarla oynamaları da bu durumu destekler (Demirbağ Bolat, 2010). DiPietro (1981)’ya göre, erkek ve kızlar farklı nitelik ve modelde oyunlar oynamakta ve sosyal etkileşimleri de farklı olmaktadır. Erkekler genelde daha fazla fiziksel temas içeren, uyarıcı oyuncaklarla oynamayı tercih ederken, kızlar, genellikle sözel oyunlarda kullanabilecekleri oyuncaklarla oynamaktadırlar ve birbirleriyle etkileşimleri sözel olmakta, fiziksel temas içermemektedir.
Toplumlardaki, erkek çocukların güçlü olması, özgür davranması, girişken olması, tuttuğunu koparması gerektiğine inancı ve saldırganca davranışlarının daha kolay kabul edilmesi; buna karşın kız çocuklarına çoğunlukla nazik ve ağırbaşlı olmalarının öğretilmesi ve kabul görmesi ile ilgili tutum ve davranışlar da bulguların bu şekilde ortaya çıkmasında etkili olduğu söylenebilmektedir.
Araştırmaya katılan ilköğretim öğrencilerinin ise kurban olma durumları anlamlı bulunmamıştır.
4.4.2. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Sınıf Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 18
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Sınıf Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS KW P
Zorbalık 6.sınıf 106 4.623 1.588 7.694 0.021 7.sınıf 104 4.798 1.280 8.sınıf 97 5.371 2.956 Kavga 6.sınıf 106 7.264 3.740 16.528 0.000 7.sınıf 104 8.346 4.265 8.sınıf 97 9.268 5.139 Kurban 6.sınıf 106 6.585 3.746 7.810 0.020 7.sınıf 104 7.000 3.647 8.sınıf 97 7.742 4.019
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının sınıf değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek üzere uygulanan analiz sonuçlarına göre; 7. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanı, 6. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanından yüksek bulunmuştur (MW U=4713.000; p=0.031<0.05). 8. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanı, 6. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanından yüksek bulunmuştur (MW U=4214.000; p=0.009<0.05).
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının sınıf değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek üzere uygulanan analiz sonuçlarına göre; 7. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kavga puanı, 6. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kavga puanından yüksek bulunmuştur (MW U=4210.500; p=0.003<0.05). 8. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kavga puanı, 6. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kavga puanından yüksek bulunmuştur (MW U=3568.500; p=0.000<0.05).
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının sınıf değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek üzere uygulanan analiz sonuçlarına göre; 8. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kurban puanı, 6. sınıfta öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin kurban puanından yüksek bulunmuştur (MW U=4012.500; p=0.006<0.05).
Bulgulardan da görüldüğü gibi sınıf seviyesi arttıkça öğrencilerin zorbalık davranışları, kavgacı oluşu ve kurban olma durumları aile içinde şiddete maruz kalma durumunda olduğu gibi artış gösterdiği, özellikle okulda şiddet alt boyutlarının tamamının, öğrencinin öğrenim gördüğü sınıf düzeyi üzerinde etkili olduğu görülmektedir. 7. ve 8. sınıfa devam eden öğrencilerin, 6. sınıfa devam eden öğrencilere göre zorba, kavga ve kurban olma durumlarıyla daha fazla karşı karşıya geldikleri söylenebilmektedir.
4.4.3. Öğrencilerinin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Ailenin Niteliği Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 19
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Ailenin Niteliği Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS MW P
Zorbalık Birlikte yaşıyor 290 4.893 1.965 2461.000 0.990
Diğer 17 5.353 3.390
Kavga Birlikte yaşıyor 290 8.310 4.506 2266.500 0.570
Diğer 17 7.471 3.555
Kurban Birlikte yaşıyor 290 7.155 3.906 2425.000 0.909
Diğer 17 6.000 1.414
Öğrencilerin zorbalık puanları ortalamalarının ailenin niteliği değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan test sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kavga puanları ortalamalarının ailenin niteliği değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan test sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kurban puanları ortalamalarının ailenin niteliği değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan test sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Bulgular ailenin niteliği değişkeninin öğrencilerin zorba, kavga ve kurban olma durumları ile ilişkisinin olmadığını gösterdiği söylenebilir.
4.4.4. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Annenin Öğrenim Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 20
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Annenin Öğrenim Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS KW P
Zorbalık Okur yazar değil 24 5.042 2.312 3.491 0.322 İlkokul mezunu 192 4.813 1.935
Ortaokul mezunu 53 4.887 1.672 Lise mezunu ve üstü 38 5.421 2.882
Kavga Okur yazar değil 24 8.917 5.633 4.908 0.179 İlkokul mezunu 192 8.047 4.381
Ortaokul mezunu 53 7.962 3.125 Lise mezunu ve üstü 38 9.368 5.469
Kurban Okur yazar değil 24 7.125 4.111 2.898 0.408 İlkokul mezunu 192 6.948 3.846
Ortaokul mezunu 53 7.019 3.122 Lise mezunu ve üstü 38 7.895 4.392
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının annenin öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının annenin öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının annenin öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Bulgular annenin öğrenim durumu değişkeninin öğrencilerin zorba, kavga ve kurban olma durumları ile ilişkisinin bulunmadığı şeklinde değerlendirilebilir.
4.4.5. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Babanın Öğrenim Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 21
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Babanın Öğrenim Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS KW P
Zorbalık İlkokul mezunu 145 4.869 2.076 1.327 0.723 Ortaokul mezunu 81 4.975 1.761
Lise mezunu 61 5.115 2.627 Üniversite mezunu 20 4.450 0.826
Kavga İlkokul mezunu 145 8.228 4.458 0.128 0.988 Ortaokul mezunu 81 8.407 4.560
Lise mezunu 61 8.377 4.859 Üniversite mezunu 20 7.600 2.604
Kurban İlkokul mezunu 145 6.952 3.841 2.339 0.505 Ortaokul mezunu 81 7.321 3.797
Lise mezunu 61 7.049 3.832 Üniversite mezunu 20 7.300 3.948
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının babanın öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının babanın öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının babanın öğrenim durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Bulgular babanın öğrenim durumu değişkeninin öğrencilerin zorba, kavga ve kurban olma durumları ile ilişkisinin bulunmadığı şeklinde değerlendirilebilir.
4.4.6. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Aile Gelir Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 22
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Aile Gelir Durumu Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS KW P
Zorbalık Bilmiyorum 130 4.577 1.334 12.513 0.028 500 TL'ye kadar 16 4.688 1.078 501-1000 TL 50 4.780 1.607 1001-1500 TL 55 5.127 2.310 1501-2000 TL 25 6.200 4.233 2001 TL ve daha fazla 31 5.290 2.209 Kavga Bilmiyorum 130 7.715 3.648 10.998 0.051 500 TL'ye kadar 16 6.625 2.941 501-1000 TL 50 7.740 3.994 1001-1500 TL 55 8.582 4.450 1501-2000 TL 25 10.120 6.173 2001 TL ve daha fazla 31 10.194 6.237 Kurban Bilmiyorum 130 6,931 3,639 3.199 0.669 500 TL'ye kadar 16 6,063 2,768 501-1000 TL 50 7,280 4,000 1001-1500 TL 55 6,782 3,630 1501-2000 TL 25 8,080 4,462 2001 TL ve daha fazla 31 7,742 4,479
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının aile gelir durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek üzere yapılan analiz sonucuna göre; ailesinin gelir düzeyi 1001-1500 TL olan ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanı, ailesinin gelir düzeyini bilmeyen ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanından yüksek bulunmuştur (MW U=2808.500; p=0.006<0.05). Ailesinin gelir düzeyi 1501-2000 TL olan ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanı, ailesinin gelir düzeyini bilmeyen ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanından yüksek bulunmuştur (MW U=1248.000; p=0.026<0.05). Ailesinin gelir düzeyi 2001 TL ve daha fazla olan ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanı, ailesinin gelir düzeyini bilmeyen ilköğretim öğrencilerinin zorbalık puanından yüksek olduğu saptanmıştır (MW U=1537.000; p=0.014<0.05).
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının aile gelir durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının aile gelir durumu değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Araştırma bulguları, öğrencilerin zorba-kurban olma düzeylerinden yalnızca zorbalık alt boyutunun aile gelir durumu üzerinde etkisinin bulunduğunu gösterdiği söylenebilmektedir. Kavga ve kurban alt boyutları öğrencinin aile gelir durumu üzerinde etkili sonuçlar ortaya koymamıştır. Ailesinin gelir durumu 1001-1500 TL, 1501-2000 TL ve 2001 TL ve daha fazla olan öğrenciler ailesinin gelir durumunu bilmeyen öğrencilere (% 42.3) göre daha fazla zorbalık yaptıkları şeklinde değerlendirilebilmektedir.
4.4.7. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Aile Tipi Değişkenine Göre Farklılaşması
Tablo 23
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin Aile Tipi Değişkenine Göre Farklılaşması
Alt Boyutlar Grup N SS MW p
Zorbalık Çekirdek aile 276 4.949 2.145 4160.500 0.771
Geniş aile 31 4.645 1.082
Kavga Çekirdek aile 276 8.283 4.511 4057.000 0.631
Geniş aile 31 8.097 4.020
Kurban Çekirdek aile 276 7.134 3.874 4180.500 0.832
Geniş aile 31 6.710 3.319
Öğrencilerin zorbalık puanı ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kavga puanı ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin kurban puanı ortalamalarının aile tipi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan analiz sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).
Bulgular, aile tipi değişkeninin öğrencilerin okuldaki şiddet olaylarında zorbalık, kavga etme ve kurban olma durumları ile ilişkisinin bulunmadığını göstermektedir.
4.5. Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin ve Aile İçinde Gördüğü Şiddet Faktörlerinin Aralarındaki İlişkinin Korelasyon Analizi ile İncelenmesi
Tablo 24
Öğrencilerin Zorba-Kurban Olma Düzeylerinin ve Aile İçinde Gördüğü Şiddet Faktörlerinin Aralarındaki İlişkinin Korelasyon Analizi ile İncelenmesi
Alt Boyutlar Zorbalık Kavga Kurban
Baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet
r 0.291 0.375 0.322 p 0.000 0.000 0.000 N 307 307 307 Anne kaynaklı sözel ve psikolojik
şiddet
r 0.193 0.217 0.244 p 0.001 0.000 0.000 N 307 307 307 Anne ve baba kaynaklı ekonomik
şiddet
r 0.139 0.222 0.214 p 0.014 0.000 0.000 N 307 307 307 Baba kaynaklı sözel ve psikolojik
şiddet
r 0.124 0.131 0.198 p 0.029 0.022 0.000 N 307 307 307 Anne ve baba kaynaklı bireysel
hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet
r 0.176 0.258 0.251 p 0.002 0.000 0.000 N 307 307 307
“Baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” ile zorbalık arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 29.1 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.291; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” puanı arttıkça zorbalık puanı da artmaktadır.
“Anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile zorbalık arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 19.3 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0.193; p<0.05). Buna göre “anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça zorbalık puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” ile zorbalık arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 13.9 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.139; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” puanı arttıkça zorbalık puanı da artmaktadır.
“Baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile zorbalık arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 12.4 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.124; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça zorbalık puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” ile zorbalık arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 17.6 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.176; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” puanı arttıkça zorbalık puanı da artmaktadır.
“Baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” ile kavga arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 37.5 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.375; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” puanı arttıkça kavga puanı da artmaktadır.
“Anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile kavga arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 21.7 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.217; p<0.05). Buna göre “anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça kavga puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” ile kavga arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 22.2 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.222; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” puanı arttıkça kavga puanı da artmaktadır.
“Baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile kavga arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 13.1 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.131; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça kavga puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” ile kavga arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 25.8 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.258; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” puanı arttıkça kavga puanı da artmaktadır.
“Baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” ile kurban arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 32.2 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0.322; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet” puanı arttıkça kurban puanı da artmaktadır.
“Anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile kurban arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 24.4 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.244; p<0.05). Buna göre “anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça kurban puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” ile kurban arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 21.4 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.214; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet” puanı arttıkça kurban puanı da artmaktadır.
“Baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ile kurban arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 19.8 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.198; p<0.05). Buna göre “baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” puanı arttıkça kurban puanı da artmaktadır.
“Anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” ile kurban arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında % 25.1 pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.251; p<0.05). Buna göre “anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” puanı arttıkça kurban puanı da artmaktadır.
Öğrencilerin zorba-kurban olma düzeylerinin ve aile içinde gördüğü şiddet faktörlerinin aralarındaki ilişkinin incelendiği tablo 24’ de aile içi şiddet faktörlerinin tüm alt boyutlarının öğrencilerin zorba-kurban olma düzeyleri ile ilişkili olduğu sonucuna varılabilmektedir. Öğrencilerin aile içinde gördüğü “baba kaynaklı fiziksel ve sözel şiddet”, “anne kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet”, “anne ve baba kaynaklı ekonomik şiddet”, “baba kaynaklı sözel ve psikolojik şiddet” ve “anne ve baba kaynaklı bireysel hakları kısıtlayıcı psikolojik şiddet” öğrencilerin zorbalık, kavgacı davranışlar sergileme ve kurban olma durumunu artırdığı sonucuna varılabilmektedir.
Başka bir ifadeyle bulgular, aile içinde şiddet gören bireylerin, okulda da zorbalık ve kavga davranışlarını daha çok benimsedikleri ve bu durumunda cinsiyete göre farklılaştığını ortaya koyabilmektedir ve şiddet içeren davranışların cinsiyete göre anlamlı bir fark gösterdiği ve erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre şiddeti daha çok onayladıkları biçiminde bir değerlendirme yapılabilmektedir. İlgili literatür incelendiğinde yapılan araştırmalar bu bulguyla benzerlik göstermektedir. Avcı (2010)’ nın yaptığı araştırma sonuçlarına göre ailede şiddete uğradığını belirten öğrencilerin okulda şiddet davranışında bulunma oranı (% 38.60), ailede şiddete uğramadığını belirten öğrencilerin okulda şiddet davranışında bulunma oranından (% 13.50) daha fazladır. Koç’ un yaptığı araştırmada elde ettiği bulgular da araştırmamızı destekler niteliktedir. Ailede şiddete uğradığını belirten öğrencilerin şiddet davranışında bulunma