Öğrenci kulüp etkinlikleri ile ilgili yapılan araştırmalar

13.01.2005 tarihli resmi gazetede yayımlanan İlköğretim ve Ortaöğretim Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’nde, eğitsel kolların adı “öğrenci kulüpleri” olarak değiştirilmiştir. Bu tarihten önce yapılan çalışmalarda “öğrenci kulüpleri”, “eğitsel kollar” şeklinde

geçmektedir. Bu çalışmalardan biri, Arslantaş’ın (1989); eğitici kol çalışmalarının değerlendirmesini yapmak, çalışmalarda karşılaşılan sorunları belirlemek ve bu konuda verimi artırıcı öneriler getirmek amacıyla yaptığı çalışmadır. 12 yönetici ve 150 öğretmene uygulanan anketler ile verileri toplanan araştırma, betimsel niteliktedir. Araştırmacı

tarafından geliştirilen anketin, uygulama sonrasında elde edilen verileri; yüzde ve frekans teknikleri gibi istatistiksel yöntemlerle çözümlenerek, bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, eğitici kol çalışmalarının iç tüzük ve çalışma programlarının öğrenci merkezli hazırlanmadığı, bazı kollara gereken önemin verilmediği, çalışmaların yürütülmesi sırasında yer ve zaman sıkıntısının yaşandığı, yöneticilerin eğitsel kol çalışmalarıyla yeterince ilgilenmedikleri ve öğretmenlerin yeterli rehberliği yapmadığı belirlenmiştir. Ayrıca yönetici ve öğretmenlerin, eğitici kol çalışmaları konusunda hizmet öncesi ve hizmet içi eğitime ihtiyaç duydukları belirtilmiştir. Belirtilen sorunlara karşın, okullarda kurulan eğitici kolların tür ve sayıları bakımından yeterli olduğu ve dersler kadar önemli görüldüğü ortaya koyulmuştur. Araştırmacı tarafından, araştırma sonucunda

ulaşılan sorunların giderilmesine ilişkin öneriler sunulmuştur.

Eğitici kol çalışmaları konusunda yapılan diğer bir çalışma da, 1. kademede uygulanan eğitici kol çalışmalarının yeterlilik düzeyini ortaya koymak amacıyla yapılan Ekmekçi’nin (2006) yüksek lisans tez çalışmasıdır. Betimsel modelde yapılan bu

araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “İlköğretim Okullarında Uygulanan Eğitici Kol Çalışmalarının Yeterliliği Anketi” ile toplanmıştır. Veriler 100 öğretmenin

katılımıyla elde edilmiş ve gerekli istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin eğitici kola katılım, eğitici kol faaliyetleri ile ilgili bilgi, eğitici kola ayrılan süre, araç-gereç yeterliliği, öğretmenin rehberliği, ferdi faaliyetler ve paylaşım konularındaki görüşleri ile cinsiyet arasında anlamlı bir ilişki olmadığı

bulunmuştur. Sadece öğretmenlerin eğitici kollara öğrenci dağılımı yapılmadan önce eğitici kolların öğrencilere tanıtılması konusundaki görüşleri ile cinsiyet arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin eğitici kola katılım, eğitici kol faaliyetleri ile ilgili bilgi, eğitici kola ayrılan süre, araç-gereç yeterliliği, öğretmenin rehberliği, ferdi faaliyetler ve paylaşım konularındaki görüşleri ile mesleki kıdem arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur.

Karslı (2006) tarafından yapılan araştırma; sosyal kulüp çalışmalarının, öğrencilerin yöneticilik niteliklerinin gelişmesine katkısını ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmada, tarama modeli kullanılmış ve araştırmanın evrenini Ankara ili Beypazarı ilçe merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan yönetici, branş ve sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırma verileri iki bölümden oluşan bir anket kullanılarak, 140 katılımcıdan elde edilmiştir. Araştırmacı, yaptığı çalışma neticesinde ilköğretim okullarında sosyal kulüp çalışmaları yoluyla öğrencilerin yöneticilik niteliklerinin gelişmesi amacına, birinci ve ikinci kademede orta derecede ulaşıldığını belirtmiştir. Bu sonucun yeterli olmadığını vurgulayarak mevcut durumu daha da iyileştirmeye yönelik uygulayıcılara öneriler sunmuştur.

Koçinalı (2008) öğrencilerin eğitsel kulüpler hakkındaki görüş ve düşüncelerinin ortaya çıkarılmasını amaçladığı araştırmasında, kendi geliştirdiği anket ile Kocaeli Gebze İlçesindeki Endüstri Meslek Liselerinde öğrenim gören öğrencilerin eğitsel kulüplere bakışını belirlemiştir. Araştırmacı tarama modeli ile yaptığı çalışmasında, 343 öğrenciden

veri toplamıştır. Araştırma sonucunda eğitsel kulüpler konusunda olumlu görüş bildiren öğrencilerin, olumsuz görüş bildiren öğrencilerden oran olarak fazla olduğu görülmüştür. Buna karşın eğitsel kulüplerin gereksiz ve faydasız olduğunu düşünen öğrencilerin de sayısının az olmadığı belirtilmiştir. Araştırma kapsamında, daha başarılı öğrencilerin yer aldığı bilişim, biomedikal, radyo tv, vb. gibi bölümlerdekilerin, yaşça diğerlerine göre daha büyük olan ve eğitsel kulüplerde daha önce faaliyet göstermiş öğrencilerin eğitsel

kulüplere bakışının diğer öğrencilere göre daha olumlu olduğu görülmüştür. Eğitsel kulüpler hakkındaki düşünceleri yönünden cinsiyet değişkenine göre herhangi bir farklılık dikkat çekmemiştir. Araştırmacı, eğitsel kulüpler hakkındaki düşüncelerin hangi

faktörlerden etkilenebileceğini inceleyen araştırmaların yapılabileceğini önermektedir. Sosyal kulüp etkinlikleri ile ilgili yapılan bir diğer çalışma Eroğlu (2008)’nun sosyal kulüp çalışmalarının yürütülmesi sırasında karşılaşılan sorunları belirlemek ve okul yöneticilerinin, danışman öğretmenlerin ve kulüp yönetici olan öğrencilerin karşılaşılan sorunlara ilişkin çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yaptığı araştırmadır. Betimsel tarama modeli ile yürütülen bu araştırmanın verileri yöneticilerin, danışman öğretmenlerin ve öğrencilerin, araştırmacı tarafından hazırlanan ankete cevap vermeleriyle elde

edilmiştir. Toplamda 21 okul yöneticisi, 87 kulüp rehber öğretmeni ve 46 kulüp yöneticisi örnekleme alınmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal kulüplerin genellikle öğrenci

ihtiyaçlarına ve çevre koşullarına göre belirlenmediği; okul yöneticilerinin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve ailelerin kulüpler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı ve kulüp

çalışmalarını yeteri kadar önemsemedikleri; sosyal kulüp etkinliklerinin büyük ölçüde uygulanmadığı görülmüştür. Ayrıca araştırmacı tarafından, okullardaki olanakların kulüp çalışmalarının yürütülmesi için yeteli olmadığı ve kulüplerin topluma katkıda bulunacak çalışmalarının göz ardı edildiği belirtilmiştir. Araştırmacı, belirlenen bu sorunlar yönelik çözüm önerilerini sunmuştur.

Yiğit (2008), kulüp danışmanı öğretmenlerin ve kulüp üyesi öğrencilerin öğrenci kulüplerinin temel ilkelerini uygulama durumlarını belirlemeyi amaçlayan araştırmasını tarama modeli kullanarak gerçekleştirmiştir. Araştırma, Kütahya ili merkezindeki 15 lisede görev yapan kulüp danışmanı öğretmenler ve aynı okullardaki kulüp danışmanı öğrenciler ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri, ‘’Öğrenci Kulüpleri Değerlendirme Öğretmen Anketi’’ ve ‘’Öğrenci Kulüpleri Değerlendirme Öğrenci Anketi’’ adı altında iki ayrı anketin, 115 öğretmene ve 430 öğrenciye uygulanmasıyla elde edilmiştir. Kulüp danışmanı öğretmenlerin öğrenci kulüplerinin planlılık ve süreklilik ilkelerini her zaman; katılımcılık, gönüllülük ve üretkenlik ilkelerini bazen uyguladıkları; işbirliği ilkesini ise hiçbir zaman uygulamadıkları görülmüştür. Kulüp üyesi öğrenciler süreklilik ilkesini her zaman,

planlılık, katılımcılık, gönüllülük ve üretkenlik ilkelerini bazen uygulamaktadırlar; işbirliği ilkesini ise hiçbir zaman uygulamamaktadırlar. Öğretmenlerin kulüp ilkelerini uygulama durumlarında cinsiyetlerine, görev yaptıkları okul türüne, kıdemlerine, branşlarına ve danışmanı oldukları kulüp türüne göre herhangi bir fark bulunmamıştır. Öğrencilerin kulüp ilkelerini uygulama durumları cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine ve kulüp türlerine göre farklılaşmamaktadır. Ancak, öğrencilerin okul türlerine ve alanlarına göre kulüp ilkelerini uygulama durumlarında Meslek Liselerinin ve Mesleki Alan lehinde bir fark bulunmuştur. Araştırmacı, ileride yapılacak olan araştırmalara yönelik olarak; bu konuyla ilgili yapılacak araştırmalarda öğrenci kulüplerinin, kulüpler bazında daha detaylı olarak

incelenebileceğini belirtmiştir.

Kılıçarslan (2009) öğretmenlerin eğitici kulüp çalışmalarına ilişkin tutumlarını ölçen likert tipi bir ölçek geliştirmek amacıyla yaptığı araştırmasını İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan ilköğretim okulları genel liseler ve meslek lisesi kapsamındaki liselerde gerçekleştirmiştir. İki aşamalı olarak gerçekleştirilen araştırmanın, birinci aşaması ölçek geliştirme çalışması niteliğindedir. İkinci aşama ise, ilişkisel tarama modeline uygun olarak

Eğitici Kulüp Çalışmalarına İlişkin Öğretmen Tutumları ile farklı demografik değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla gerçekleşmiştir. Araştırma verileri, “Eğitsel Kulüp Çalışmalarına İlişkin Öğretmen Tutumları Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir.

Emineoğlu’nun (2011) araştırması, boş zamanların değerlendirilmesinde ilköğretim okullarındaki öğrenci kulüplerinin yerini incelemeyi amaçlamaktadır. Tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın verileri literatür taraması, okullardan alınan resmi yazılar ve araştırmacı tarafından geliştirilen anket aracılığıyla elde edilmiştir. 1058

öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmanın bulguları; ilköğretim okullarının fiziksel olanaklarının öğrenci kulüplerinin ihtiyaçlarını iyi düzeyde karşılayabildiğini, yönetici ve öğretmenlerin öğrenci kulübü etkinliklerinin amacına uygun olarak gerçekleşmesine iyi düzeyde özen gösterdiğini, ailelerin ve çevrenin öğrenci kulübü etkinlikleri hakkında olumlu görüşlere iyi düzeyde sahip olduğunu, öğrenci kulübü etkinliklerinin boş zamanların değerlendirilmesinde olumlu yönde önemli bir rol

oynadığını ve boş zamanların değerlendirilmesini sağlama yeterliliğine iyi düzeyde sahip olduğunu göstermiştir.

Karakoyun (2011) tarafından yapılan araştırmada, İstanbul İli Bağcılar ilçesindeki resmi okullarda görev yapan öğretmenlerin kulüp faaliyetlerine ilişkin tutumları ile empatik eğilimleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeliyle yapılan bu çalışmada veriler, 290 öğretmenin katılımıyla “Eğitsel Kulüp Çalışmalarına İlişkin Öğretmen Tutumları Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin kulüp faaliyetlerine ilişkin tutumları yaş değişkeni, öğretmen istekliliği alt boyutu; mesleki kıdem değişkeni, sosyal katkı ve öğretmen istekliliği alt boyutları; okuldaki kıdem değişkeni, öğretmen istekliliği ile toplam puanlarında; eğitici kulüp çalıştırma süresi değişkeni, öğretmen istekliliği alt boyutu;

çalıştırdığı eğitici kulüp sayısı değişkeni, işlevselliğin kaybı ve öğrenci katılımı alt boyutları; medeni durum değişkeni, öğretmen istekliliği alt boyutu; okulun imkânları ve öğrenci katılımı alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Empatik eğilim cinsiyet değişkeninde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kulüp faaliyetlerine ilişkin tutumları ile empatik eğilimleri arasındaki ilişki de incelenmiş sonuç olarak; kulüp faaliyetlerine ilişkin tutumları ile empatik eğilimleri arasında her hangi bir ilişki saptanmamıştır.

Yalçın (2014) araştırmasında, meslek liselerindeki öğrenci kulüplerinin

sosyalleşmeye etkisini katılımcılık, gönüllülük, işbirliği, süreklilik ilkelerini temel alarak ölçmeyi amaçlamıştır. Tarama modeli ile yapılan araştırmada, 672 öğrenciden anket yoluyla toplanan veriler kullanılmıştır. Meslek liselerindeki öğrenci kulüplerinin sosyalleşmeye etkisini ölçmeye yönelik ifadelere, öğrencilerin verdiği cevapların “Nadiren” şeklinde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, öğrenciler; cinsiyet, sınıf, okul türü, okulunuzda istenen sosyal kulüplerin açılma durumu, okulun kulüp çalışmalarının düzenli devam edip etmediği, okuldaki kulüplere nasıl üye olunduğu ve sosyal kulüp

çalışmalarının amacına uygun yürütülme durum değişkenlerine göre ankette yer alan ifadelere verdikleri cevapların anlamlı düzeyde farklılaştığı ortaya çıkarılmıştır.

2.2.1.2. Öğretim programlarında yer alan ortak temel beceriler ile ilgili yapılan