BULGULAR VE YORUMLAR
D: RAMSAR E: AARHUS
4.6 ÇEVRE EĞĠTĠMĠ YAPMAYA HAZIRBULUNUġLUK KONULU ALT PROBLEME AĠT BULGULAR VE
YORUMLAR
Katılımcıların çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarını ölçmek için, soru formunda yer alan 31, 36 ve 37. ifadeler yöneltilmiĢtir. Elde edilen verilerin betimsel ve iliĢkisel analizi sonucunda ulaĢılan bulgular ve bu bulguların yorumları takip eden alt baĢlıklarda verilmiĢtir.
Katılımcılardan anket formunda verilen çevre eğitimi yapmaya hazırbulunma durumları ile ilgili ifadelere iliĢkin görüĢlerini “kesinlikle katılmıyorum”, “katılmıyorum”, “katılıyorum” ve “kesinlikle katılıyorum” seçeneklerinden uygun olanı iĢaretleyerek belirtmeleri istenmiĢtir. Elde edilen bulgular analiz yapılırken yine aynı sıralamada 1, 2, 3, 4 Ģeklinde puanlandırılmıĢtır.
4.6.1 Alt Probleme Ait Betimsel Bulguların Değerlendirilmesi
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk düzeylerine iliĢkin aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri, öğrenim gördükleri bölümlere göre değerlendirilmiĢ ve sonuçlar tablo 4.33‟de sunulmuĢtur.
115 Tablo 4.33: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Düzeylerine ĠliĢkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Maddeler Sınıf Sosyal
Bilgiler
Fen
Bilgisi Müzik Resim Türkçe Toplam Aldığım lisans eğitimi,
öğretmen olduğumda “çevre eğitimi yapabilmeme” yetecektir. 2.59 2.61 2.56 2.53 2.59 2.39 2.55 n 209 218 138 60 39 153 817 SS .73 .85 .77 .87 .91 .75 .80
Eğitimim sırasında çevre
hakkında çok Ģey
öğreniyorum. 2.70 2.84 2.66 2.49 2.86 2.66 2.72 n 210 218 137 59 37 154 815 SS .77 .86 .81 .90 .86 .81 .82 Geleceğin öğretmeni olarak, çevresel
sorumluluğa sahip olmanın
önemli olduğunu
düĢünüyorum.
3.67 3.59 3.51 3.48 3.42 3.54 3.57
n 212 218 139 58 38 153 818
SS .64 .76 .79 .78 .76 .70 .73
Tablo 4.33‟deki analiz sonuçlarına göre;
Öğretmen adaylarının aldıkları lisans eğitiminin öğretmen oldukları zaman çevre eğitimi yapabilmelerine yeterli olup olamayacağını öğrenmeye yönelik sorulan ifadeye verilen cevapların ortalaması ( =2.55) sosyal bilgiler
öğretmeni adaylarında en yüksek (=2.61), Türkçe öğretmeni adaylarında
ise en düĢüktür (=2.39). Bu bulgu sosyal bilgiler öğretmenliği programının
çevre eğitimi yapmaya yönelik en iyi eğitim veren program olduğu Ģeklinde yorumlanabilir.
Öğretmen adaylarının eğitimleri sırasında çevre hakkında edindikleri bilgilere iliĢkin görüĢlerinin ortalaması ( =2.72) en yüksek olan program resim
öğretmenliği (=2.86), en düĢük olan ise müzik öğretmenliğidir (=2.49). Öğretmen adaylarının çevresel sorumluluğa sahip olmanın önemine iliĢkin
görüĢlerinin ortalaması (=3.57) en yüksek olan program sınıf öğretmenliği
(=3.67), en düĢük olan ise resim öğretmenliğidir (=3.42).
Tablo 4.33‟deki öğretmen adaylarının görüĢlerinin ortalamasına göre; öğretmen adayları çoğunlukla geleceğin öğretmeni olarak, çevresel sorumluluğa sahip olmanın önemli olduğunu düĢünmektedirler (=3.57).
116 4.6.2 Alt Probleme Ait Bulguların ÇeĢitli DeğiĢkenlerle ĠliĢkisi
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarında, öğrenim gördükleri bölüm değiĢkenine göre anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için uygulanan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçları Tablo 4.34‟te sunulmuĢtur.
Tablo 4.34: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Durumlarının, Bölümlerine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Sonuçları
Tablo 4.34‟deki varyans analizi sonuçlarına göre öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları, öğrenim gördükleri bölüm değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık göstermiĢtir (F=2.265, p< .05). Anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla LSD çoklu karĢılaĢtırma testi yapılmıĢtır.
Çoklu karĢılaĢtırma testi sonuçlarına göre,
Sınıf öğretmeni adaylarının görüĢlerinin ortalaması ( =2.99) ile
müzik öğretmeni adaylarının ( =2.82) ve türkçe öğretmeni
adaylarının görüĢlerinin ortalaması (=2.87) arasında sınıf öğretmen
adaylarının lehine; Sıra Bölüm N S F p Fark LSD 1 Sınıf Öğr. 214 2.99 .50 2.265 .046 1-4 1-6 2-4 2-6 2 Sosyal Bilgiler Öğr. 222 3.02 .60 3 Fen Bilgisi Öğr. 141 2.91 .59 4 Müzik Öğr. 60 2.82 .58 5 Resim Öğr. 40 2.91 .72 6 Türkçe Öğr. 158 2.87 .53 Toplam 835 2.95 .57
117
Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüĢlerinin ortalaması (=3.02)
ile müzik öğretmeni adaylarının ( =2.82) ve türkçe öğretmeni
adaylarının görüĢlerinin ortalaması (=2.87) arasında sosyal bilgiler
öğretmen adaylarının lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur.
Bu bulgu sınıf öğretmeni ve sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarının daha olumlu olduğu Ģeklinde yorumlanabilir.
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarında, cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için uygulanan t testi sonuçları Tablo 4.35‟de sunulmuĢtur.
Tablo 4.35: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Durumlarının, Cinsiyet DeğiĢkenine Göre t Testi Sonuçları
Cinsiyet N S t p
Bay 272 2.92 .63
-1.187 .236
Bayan 520 2.97 .53
Tablo 4.35‟deki t testi sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı fark göstermemektedir (t=-1.187, p>.05). Bulunan bu sonuca göre öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları cinsiyete göre değiĢmemektedir.
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarında, sosyo-ekonomik düzey değiĢkenine göre anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için uygulanan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçları Tablo 4.36‟da sunulmuĢtur.
118 Tablo 4.36: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Durumlarının, Sosyo-Ekonomik Düzey DeğiĢkenine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Sonuçları
Tablo 4.36‟daki varyans analizi sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları, sosyo-ekonomik düzey değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir (F=.332, p>.05). Bulunan bu sonuca göre öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları, sosyo-ekonomik düzeylerine göre değiĢmemektedir.
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarında, büyüdükleri yerin çevre kirliliği düzeyi değiĢkenine göre anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için uygulanan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçları Tablo 4.37‟de sunulmuĢtur.
Tablo 4.37: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Durumlarının, Büyüdükleri Yerin Çevre Kirliliği Düzeyi DeğiĢkenine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Sonuçları
Sosyo-ekonomik Düzey N S F p
Orta tabaka üstü 194 2.95 .53
.332 .718
Orta tabaka 326 2.97 .60
Orta tabaka altı 191 2.93 .55
Toplam 711 2.95 .57
Kirlilik Düzeyi N S F p
Kirlilik yok. 185 2.96 .61
.070 .976
Biraz kirlilik var. 368 2.95 .57
Orta düzeyde kirlilik var. 140 2.94 .50
Yüksek düzeyde kirlilik var. 72 2.94 .60
119 Tablo 4.37‟deki varyans analizi sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları, büyüdükleri yerin çevre kirliliği durumu değiĢkenine göre anlamlı bir fark göstermemiĢtir (F=.070, p>.05). Bulunan bu sonuca göre öğretmen adaylarının büyüdükleri yerin çevre kirliliği durumu, çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarını etkilememektedir.
Öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarında, çevresel yayınları takip sıklığı değiĢkenine göre anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için uygulanan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonuçları Tablo 4.38‟de sunulmuĢtur.
Tablo 4.38: Katılımcıların Çevre Eğitimi Yapmaya HazırbulunuĢluk Durumlarının, Çevresel Yayınları Takip Sıklığı DeğiĢkenine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Sonuçları
Tablo 4.38‟deki varyans analizi sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumları, çevresel yayınları takip sıklığı değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık göstermiĢtir (F=4.299, p< .05). Anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Scheffe çoklu karĢılaĢtırma testi yapılmıĢtır.
Çoklu karĢılaĢtırma testi sonuçlarına göre,
Sıra Yayın Takip Sıklığı N S F p Fark Scheffe
1 Hiç 187 2.82 .58 4.299 .002 1-5 2 Yıllık 101 2.96 .51 3 6 Aylık 46 3.05 .48 4 Aylık 226 2.96 .55 5 Haftalık 206 3.04 .58 Toplam 766 2.95 .56
120
Çevresel yayınları hiç takip etmeyen öğretmen adayların görüĢlerinin ortalaması (=2.82) ile çevresel yayınları haftalık takip eden öğretmen
adaylarının görüĢlerinin ortalaması (=3.04) arasında çevresel yayınları hiç
takip etmeyen öğretmen adaylarının aleyhine anlamlı farklılık bulunmuĢtur. Bu bulgu çevresel yayınları hiç takip etmeyen öğretmen adaylarının çevre eğitimi yapmaya hazırbulunuĢluk durumlarının daha olumsuz olduğunu Ģeklinde yorumlanabilir.