3.HAFTA KONULARI VE KAPSADIĞI SINAVLAR
1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH)
2. ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH)
3. ALT İŞVERENLİK YÖNETMELİĞİ (İGU-DSP-İYH)
4. ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH)
5. İŞYERLERİNDE İŞİN DURDURULMASINA DAİR YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH) 6. İŞ KANUNUNA İLİŞKİN ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNETMELİĞİ (İGU-DSP-İYH)
7. HAFTALIK İŞ GÜNLERİNE BÖLÜNEMEYEN ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNET. (İGU-DSP-İYH) 8. İŞ KANUNUNA İLİŞKİN FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ (İGU-DSP-İYH)
9. İŞYERLERİNDE İŞVEREN VEYA İŞVEREN VEKİLİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH)
10. GEÇİCİ VEYA BELİRLİ SÜRELİ İŞLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH)
11. İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ VE GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 4857 (İGU-DSP-İYH)
12. TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA YER ALAN İŞLERDE ÇALIŞTIRILACAKLARIN MESLEKİ EĞİT. DAİR YÖNETMELİK (İGU-DSP-İYH) /(İLGİLİ YÖNETMELİĞE BAKINIZ TABLO VERİLMEDİ)
TABLO 55 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 1 Bu Destekten Hangi
İşyerleri Faydalanır
Destekten Türkiye genelinde ondan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işverenleri faydalanır.
Çalışan Sayısının Ondan Az Olup Olmadığının Tespitinde Şu Şartlar Aranır
a) Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli işyerinin bulunması halinde, Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısı esas alınır.
b) İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar toplam çalışan sayısına dâhil edilir.
c) İşyerinde çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dâhil edilir.
ç) Her bir ayda Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülür.
d) Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da sigortalı sayısına dâhil edilir.
e) Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.
TABLO 56 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN
DESTEKLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 2
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmet Bedellerinin Tespiti
Ondan az çalışanı bulunan işverenlere sağlanacak bedeller işyerinin tehlike sınıfı ve Kuruma bildirilen sigortalı sayısı ile sigortalıların çalıştıkları gün sayısı esas alınarak her bir işyeri için ayrı ayrı tespit edilir.
Hizmet bedelleri sigortalı başına günlük miktarı 16 yaşından büyük sigortalılar için belirlenen prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının sırasıyla Tehlikelide %1,4’ü ve Çok tehlikeli %1,6’sıdır.
Ödemeler ve Yasaklar
*Hizmet bedelleri üçer aylık dönemler halinde hesaplanır.
*Kuruma yasal süresi içerisinde ödenmemiş prim ve prime ilişkin borcun bulunması halinde, destek tutarları bu borca mahsup edilir.
*Sigortalıları Kuruma bildirmedikleri tespit edilen işverenler ve birden fazla işyeri bulunan işverenlere ait işyerlerinde kayıt dışı çalışanı bulunduğunun tespiti halinde destekten üç yıl süreyle faydalanamaz ve yapılan ödemeler Kurumca yasal faizi ile birlikte geri alınır.
TABLO 58 ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 2
Çocuk İşçi Nerede Çalışır?
*En hafif işlerdir.
1. Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri,
2. Kümes hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri, 3. Esnaf ve sanatkarların yanında satış işleri,
4. Büro hizmetlerine yardımcı işler,
5. Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç),
6. Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler,
7. Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri,
8. Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme hariç),
9. Spor tesislerinde yardımcı işler, 10. Çiçek satışı, düzenlenmesi işleri.
Genç İşçi Nerede Çalışır?
(16 Yaşını
Doldurmamış Genç İşçi)
*Biraz daha ağır işlerdir.
1. Meyve ve sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imalatı işleri,
2. Meyve ve sebze kurutmacılığı ve işlenmesi işleri, 3. Helva, bulama, ağda, pekmez imalatı işleri,
TABLO 57
ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 1
Çocuk İşçi
14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidirGenç İşçi
15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişidir.İzinler
Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.
4. Kasaplarda yardımcı işler, 5. Çay işlemesi işleri,
6. Çeşitli kuru yemişlerin hazırlanması işleri, 7. Küçükbaş hayvan besiciliğinde yardımcı işler, 8. Süpürge ve fırça imalatı işleri,
9. Elle yapılan ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve diğer maddelerden süs eşyası, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve emsali eşya imalatı işleri,
10. Toptan ve perakende satış mağaza ve dükkanlarında satış, etiketleme ve paketleme işleri,
11. Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler, 12. İlaçlama ve gübreleme hariç çiçek yetiştirme işleri,
13. İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler,
14. Diğer giyim eşyası, baston ve şemsiye imalatı işleri,
15. Yiyecek maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işleri, 16. Yorgancılık, çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın diğer hazır eşya imalatı işleri,
17. Sandık, kutu, fıçı ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve benzeri eşya imalatı işleri,
18. Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler hariç),
19. El ilanı dağıtımı işleri,
20. Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler, ısıl işlem, renklendirme ve kimyasal işler hariç),
21. Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin işler (karbon sülfür gibi parlayıcı veya tahriş edici çözücülerle yapılan prine veya benzeri yağlı maddelerin ekstrasyon yoluyla yağ üretimi işlerinde ekstrasyon kademeleri hariç),
22. Pamuk, keten, yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve kolalama tezgâhlarından ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni iklim ve aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işleri,
23. Balıkhane işleri,
24. Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler,
25. Araçsız olarak 10 kg’dan fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama, istifleme ve benzeri işler,
26. Su bazlı tutkal, jelatin ve kola imali işleri,
27. Sandal, kayık ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işleri (boya ve vernik işleri hariç).
16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçi Nerede Çalışır?
*En ağır sanayiye dönük imalat işleri bu kategoriye girer
1. Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.
2. Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.
3. Parafinden eşya imali işleri.
4. Kuş ve hayvan tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.
5. Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (PVC’nin imali ve PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç)
6. Mensucattan hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri).
7. Kağıt ve odun hamuru üretimi işleri.
8. Selüloz üretimi işleri.
9. Kağıt ve kağıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.
10. Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.
11. Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri.
Çocuk ve Genç İşçileri Çalıştıramayacak İşverenler
Çocuk ve genç işçileri;
a) Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyen,
b) Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan, işveren veya işveren vekilleri çalıştıramazlar.
İş Sözleşmesi ve Belge Yükümlülüğü
İşveren;
a) Çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, karşılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi verir.
b) Okula devam eden çocuk ve genç işçiden çalıştırmaya başlamadan önce, öğrenci olduğuna dair belge ister. Bu belgeyi özlük dosyasında muhafaza eder.
c) Çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi yapmak zorundadır.
TABLO 59 ALT İŞVERENLİK YÖNETMELİĞİ
Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Kurulma Şartları Nelerdir?
Asıl işverenin işyerinde mal veya hizmet üretimi işlerinde çalışan kendi işçileri de bulunmalıdır.
Alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin
bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.
Alt işveren, üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini sadece o işyerinde aldığı işte çalıştırmalıdır.
Alt işverene verilen iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin bir iş olmalı, asıl işe bağımlı ve asıl iş sürdüğü müddetçe devam eden bir iş olmalıdır.
Alt işveren, daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kimse olmamalıdır. Ancak daha önce o işyerinde çalıştırılan işçinin bilahare tüzel kişi şirketin ya da adi ortaklığın hissedarı olması, alt işveren ilişkisi kurmasına engel teşkil etmez.TABLO 60 ALT İŞVERENLİK YÖNETMELİĞİ 2
Bildirimler
*Bildirim yapmamış olan işyerlerinin unvan ve adreslerini ilgili bölge müdürlüğüne bir yazı ile en geç 15 gün içinde bildirirler.
*Asıl işveren- alt işveren ilişkisinin iş müfettişlerince incelenmesi sonucunda muvazaanın tespitine ilişkin gerekçeli müfettiş raporu ve tutulur. Rapora otuz iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaalı işlemin tespitini onamış ise tescil işlemi iptal edilir ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır.
İşletmenin ve İşin Gereği İle Teknolojik Sebeplerle Uzmanlık Gerektiren İş
1)İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren iş, mal veya hizmet üretiminin zorunlu unsurlarından olan, işin niteliği gereği işletmenin kendi uzmanlığı dışında ayrı bir uzmanlık gerektiren iştir.
2)İşverenin kendi işçileri ve yönetim organizasyonu ile mal veya hizmet üretimi yapması esastır.
3)Ancak asıl iş;
a)İşletmenin ve işin gereği,
b)Teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde bölünerek alt işverene verilebilir.
4) Asıl işin bir bölümünde iş alan alt işveren, üstlendiği işi bölerek bir başka işverene veremez.
TABLO 62 ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİNİN USUL ve ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 2
İŞE BAŞLAMA EĞİTİMİ
İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenir. Bu eğitimlerde geçen süreler temel eğitim sürelerinden sayılmaz.
İLAVE EĞİTİM
İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.
BİLGİ YENİLEME EĞİTİMİ
Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
TABLO 61 ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİNİN USUL ve ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 1
İşe başlama eğitimi: Çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı işe, varsa kullanacağı iş ekipmanı’na ve işyerine özgü iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini içeren konularda uygulamalı olarak verilen eğitimdir.
Temel eğitim: Asgari Ek-1’de belirtilen konuları(çalışanları İSG eğitimlerinin usul ve esasları hk.
Yönetmelik) içeren ve düzenli aralıklarla tekrarlanan eğitimidir.(çalışanlara verilen temel İSG eğitimi olarakta bilinir)
Uzaktan eğitim: İletişim teknolojileri aracılığıyla elektronik ortamda gerçekleştirilen eğitim faaliyetleridir.
Uzaktan eğitim yönetim sistemi: Uzaktan eğitim sisteminin yönetimini, belgelendirme ve raporlandırma işlemlerini, iletişimini, kurs içeriğinin yayınlanmasını ve uzaktan ölçme değerlendirme işlevlerini sağlayan bilgisayar yazılımını, ifade eder.
ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLAR
İşyerinde on beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış genç çalışanlar, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eğitimler verilir.
DESTEK
ELEMANLARINA VERİLEN EĞİTİM
Destek elemanlarına ve çalışan temsilcilerine, görevlendirilecekleri konularla ilgili de eğitim verilir
TABLO 63 ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİNİN USUL ve
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 3
İSG Eğitimleri, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
Hastane, İnşaat, maden vb
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
Kuaför, Lojistik, Güvenlik vb
Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa
Ofis işleri, mağazacılık vb
Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.İşveren, düzenli aralıklar süresince eğitim faaliyetlerini gösteren yıllık, iki yıllık veya üç yıllık eğitim programlarının hazırlanmasını sağlar ve onaylar
TABLO 64 ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİNİN USUL ve
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 4
Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde; aşağıdaki sürelerde her çalışan için düzenlenir.
Ofis işleri, mağazacılık vb
Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat
Kuaför, Lojistik, Güvenlik vb
Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat
Hastane, İnşaat, maden vb
Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat
Eğitimlerin belgelendirilmesi
1) Düzenlenen işe başlama eğitimi, temel eğitim, bilgi yenileme eğitimi, ilave eğitim ve benzeri tüm eğitimler belgelendirilerek çalışanın özlük dosyasında saklanır. Temel eğitimlere ilişkin belgeler Ek-2’de yer alan örneğine uygun olarak düzenlenir. Çalışanın işten ayrılırken talep etmesi halinde ikinci bir nüsha düzenlenerek çalışana teslim edilir. Belgenin mümkün olan en kısa sürede verilmesinden ve belgede yer alan bilgilerin doğruluğundan işveren
sorumludur. İkinci nüshada işverenin imzası yeterli olup, eğitici veya eğiticilerin imzası aranmaz.
2) Eğitimlerin işyeri dışındaki bir kurum veya kuruluş tarafından verilmesi durumunda bu kurum veya kuruluşun unvanı da düzenlenen belgede yer alır.
3) Hazırlanan eğitim katılım tutanağında eğitimin düzenlendiği yer ve tarih, katılımcıların adı, soyadı ve imzası, eğiticinin adı, soyadı ve imzası ile eğitimin konusu ve süresi yer alır.
TABLO 65 İŞYERLERİNDE İŞİN
DURDURULMASINA DAİR YÖNETMELİK
Kapatma kararının valilik ve il
müdürlüğüne iletilmesi
1 GÜN İÇİNDEDurdurma işleminin kolluk kuvvetlerince yapılması
24 SAAT İÇİNDE
Mühür sökümü için Heyetin
durdurma işlemini tekrar inceleyip
karar vermesi
2 GÜN İÇİNDEİşverenin mahkemeye durdurma için itirazı
6 İŞ GÜNÜNDE
Mahkemenin değişmez kararını
vermesi
6 İŞ GÜNÜNDEİşveren eksiklikleri gidermiş ise
müfettişlerin karar vermesi
7 GÜN İÇİNDETABLO 66 İŞ KANUNUNA İLİŞKİN ÇALIŞMA SÜRELERİ
YÖNETMELİĞİ 1
Çalışma Süresi
Ara dinlenmeleri, iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işinniteliği göz önünde tutularak, yirmi dört saat içinde kesintisiz on iki saat dinlenme süresi dikkate alınarak düzenlenir
Haftalık Normal Çalışma Süresi
Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.
TABLO 67 İŞ KANUNUNA İLİŞKİN ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNETMELİĞİ 2
Denkleştirme Esasına Göre Çalışma
Denkleştirme iki aylık süre içinde tamamlanacak, bu süre toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilecektir. Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
Telafi Çalışması
Telafi çalışması, kaynağını oluşturan zorunlu nedenin ortadan kalkması ve işyerinin normal çalışma dönemine başlamasını takip eden 4 ay içerisinde yaptırılır. Telafi çalışması, günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde 3 saatten fazla olamaz. Telafi çalışması, tatil günlerinde yaptırılamaz.
TABLO 68 HAFTALIK İŞ GÜNLERİNE BÖLÜNEMEYEN
ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNETMELİĞİ 1 Çalışma Dönemi
Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerin yürütüleceği çalışma dönemi, işin niteliğine göre, en çok altı ayı geçmemek üzere, işveren tarafından belirlenir.
Çalışma Süresi
Her iş günü 7,5 saatlik iş süresi kabul olunmak suretiyle hesaplanır. Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde bir çalışma dönemi içindeki haftalık iş süresi 45 saatten az ya da çok olarak belirlenebilir. Ancak kararlaştırılan çalışma dönemindeki çalışma süresinin bir iş haftasına düşen ortalaması 45 saati geçemez.
TABLO 69 HAFTALIK İŞ GÜNLERİNE BÖLÜNEMEYEN ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNETMELİĞİ 2
Günlük Çalışma Süresi
Günlük iş süresi 11 saati, gece çalışma süresi 7,5 saati,
profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların günlük çalışma süreside 9 saati geçemez. Ancak bu süre herhangi bir hafta içinde iki kez on saate çıkarılabilir.
Günlük Dinlenme
İşçiler, 24 saatlik süre içinde kesintisiz en az on bir saat dinlendirilmeden çalıştırılamaz.
Hafta Tatili
Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde çalışan işçilere
haftanın bir gününde kesintisiz 24 saatten az olmamak üzere hafta tatili verilmesi zorunludur.
Fazla Çalışma
Bir yıl içinde yapılacak fazla çalışmaların toplamı 270 saati aşamaz.
TABLO 70 İŞ KANUNUNA İLİŞKİN FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ 1 Fazla çalışma
*İş Kanununda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45saati aşan çalışmalardır.
*Bu durumda her fazla saat için ücret %50, izinler ise 1
saat 30 dakika arttırılarak hesaplanır
Fazla sürelerle çalışma
*Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda bu çalışma süresiniaşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmaları ifade eder.
*Bu durumda her fazla saat için ücret %25, izinler ise 1
saat 15 dakika arttırılarak olarak hesaplanır.
TABLO 71 İŞ KANUNUNA İLİŞKİN FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ 2
Fazla Çalışmaya Örnek Problemler
1.ÖRNEK: Saati 30 TL ye çalışan birisi haftada 49 saat
çalışırsa haftada ne kadar fazla ücret hak eder?
Çözüm: (49-45=4saat fazla çalışmış, (4x30)+(4x15)= 180 TL hak eder)
2.ÖRNEK: : Bir haftada 49 saat çalışan birisi fazla çalıştığı
süreler için ne kadar fazla izin hak eder?
Çözüm: (49-45= 4 saat fazla çalışmış, 4x1,30 saat= 6 saat
izin hak eder.
NOT: 1 saat 30 dk 1,3 saat değildir….90 dakikadır
TABLO 72 İŞ KANUNUNA İLİŞKİN FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ 3
Fazla Sürelerle Çalışmaya Örnek Problemler
1.ÖRNEK: Haftalık 35 saatlik sözleşmesi olan birisi saatlik 30 TL almaktadır 40 saat çalışırsa bu süre için ne kadar ücret hak eder?
Çözüm: (40-35=5 saat fazla sürelerle çalışmıştır, (5x30)+(5x7,5)= 187,5 TL hak eder)
2.ÖRNEK: : Haftalık 35 saatlik sözleşmesi olan birisi 40 saat çalışırsa çalıştığı fazla süreler için ne kadar fazla izin
hak eder?
Çözüm: (40-35=5 saat fazla sürelerle çalışmıştır, 5x1,15 saat= 6 saat 15 dk izin hak eder)
NOT: 1 saat 15 dk 1,15 saat değildir….75 dakikadır
TABLO 73 İŞYERİNDE İŞVEREN VEYA İŞVEREN VEKİLİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK İSG
HİZ.İLİŞK.YÖNET.
Kapsam
Bu Yönetmelik, elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile işveren veya işveren vekillerini kapsar.Hizmet
Alt işverenlerin çalışanlarını kapsamaz Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.
Süre
İşveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı vegüvenliği hizmetlerini yerine getirmek için çalışan başına aylık en az 10 dakika ayırmak zorundadır.
Belge
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili EğitimiTamamlama Belgesi” ile yalnızca tek bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri üstlenilebilir.
Sağlık
Bu Yönetmelik kapsamında eğitim alan işveren veya işveren vekillerinin üstleneceği iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri; işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz. Belirtilen hizmetler, işyeri hekimlerinden kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.*Site veya apartmanlarda; Konut Kapıcıları Yönetmeliği kapsamında site veya apartman yöneticisi, işveren vekili olarak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
*Bu Yönetmeliğin EK-3’ünde yer alan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesi” ile yalnızca tek bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri üstlenilebilir.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri
1) Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, bu Yönetmelikte yer alan eğitimleri tamamlayarak sınavda başarılı olan işverenler veya işveren vekillerince verilebilir.
Sağlık gözetimi
1) Bu Yönetmelik kapsamında eğitim alan işveren veya işveren vekillerinin üstleneceği iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri; işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz.
2) Birinci fıkrada belirtilen hizmetler, işyeri hekimlerinden alınabileceği gibi Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir
Eğitimin tamamlanması, sınav, belgelendirme ve ücretler
1) Bakanlıkla protokol yapan ve bu çerçevede eğitim veren kurum ve kuruluşlar; EK-2’deki örneğine uygun “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Sınavına Katılım Hakkı Belgesi” düzenler.
2) Sınavlar; her ilde sınav merkezi, büro ve akademik danışmanlık hizmetleri bulunan üniversitelerce Bakanlıkla protokol yapmak suretiyle düzenlenir.
3) Sınava girebilmek için birinci fıkrada belirtilen “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Sınavına Katılım Hakkı Belgesi” aranır.
4) Sınavda, 100 puan üzerinden 50 ve üzeri puan alan adaylar başarılı sayılır. Bu adaylar için EK-3’teki örneğine uygun olarak “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesi” düzenlenir.
TABLO 74 GEÇİCİ VEYA BELİRLİ SÜRELİ İŞLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK Çalışanların Bilgilendirilmesi
a)İşe başlamadan önce yapacakları işin ne olduğu ve bu işte karşılaşacakları riskler hakkında gerekli bilgilerin verilmesini sağlar.
b)Özellikle yapılacak işin gerektirdiği mesleki bilgi, yetenek, tecrübe ve gerekli sağlık gözetiminin neler olduğu konusunda bilgi verilmesini sağlar. Ayrıca iş nedeniyle ortaya çıkabilecek ilave özel riskler açıkça belirtilir.
Geçici İş İlişkisinde Sorumluluk
1)Çalışanlarını geçici olarak devreden işveren ile birlikte geçici iş ilişkisi kurulan işveren, yapılan iş süresince işin yapılması ile ilgili koşullardan sorumludur.
2)Birinci fıkranın uygulanması bakımından, işin yapılmasına ilişkin sorumluluk, iş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni konuları ile sınırlıdır.
TABLO 75 İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ ve GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 1
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, Yapılan Sözleşme Türleri Nelerdir?
•Süreksiz İş: Nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş denir.
•Sürekli İş: 30 günden fazla süren işlere sürekli iş denir.
•Belirli Süreli İş: Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir.
•Belirsiz Süreli İş: İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz süreli sayılır.
TABLO 77 İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ ve GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 3
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, Geçici İş İlişkisi Hangi Hallerde Kurulur ve Yenilenir?
Geçici iş ilişkisi hangi hallerde kurulur;
1-Askerlik hizmetinin devamı süresince kurulur.
2-Ev hizmetlerinde süre sınırı olmadan kurulur.
3-Mevsimlik tarım işlerinde süre sınırı olmadan kurulur.
4-Mevsimlik işler dışında dönemsellik arz eden işlerin artmasıyla 4 ay süreyle kurulur.
5-İşletmenin günlük olmayan ve aralıklarla yapılan işlerde (4 ay süreyle kurulur. 8 ayı geçmemek üzere en fazla 2 defa yenilenir)
6-İSG için acil olan işler ve üretimi etkileyen zorlayıcı nedenlerin
oluşmasıyla (4 ay süreyle kurulur. 8 ayı geçmemek üzere en fazla 2 defa yenilenir)
7-Mal ve hizmet üretiminin geçici iş ilişkisi kurmayı gerektirecek boyutta artarsa (4 ay süreyle kurulur. 8 ayı geçmemek üzere en fazla 2 defa yenilenir)
TABLO 76 İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ ve GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 2
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, Yapılan Sözleşme Türleri Nelerdir?
•Deneme Süreli İş Sözleşmesi: Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok 2 ay olabilir.
Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle 4 aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi: en çok 2 ay olup toplu sözleşmelerle 4 ay’a kadar uzatılabilir.
•Takım Sözleşmesi İle Oluşturulan İş Sözleşmeleri: Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denir.
•Çağrı Üzerine Çalışma İş Sözleşmesi: Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Çağrı üzerine çalıştırmalar 4 gün önceden işçiye bildirilir ve günde en az 4 saat çalıştırılabilir.
4857 ye göre, taraflarca belirtilmediği taktirde çağrı üzerine çalışmalar haftalık 20 saat olarak belirlenmiş sayılır.
TABLO 78 İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ ve GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ 4
Geçici İş İlişkisi İle İlgili Kritik Bilgiler
*İşyeri devrinde devralan ve devreden birlikte sorumlu olup bu sorumluluk devreden için 2 yıl ile sınırlıdır.
*Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması sırasında geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz.
*Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan işyerlerinde bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında geçici iş ilişkisi kurulamaz.
*Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Bu süre üç ayı geçemez.
*Geçici iş ilişkisi sona eren işveren 6 ay geçmeden tekrar geçici işçi çalıştıramaz.
*Geçici işçiler mevcut işyerindeki toplam işçi sayısının 1/4’ ünden fazlası olamaz ancak 10 ve daha az işçi çalıştırılıyor ise 5 kişiye kadar geçici işçi çalıştırılabilir.
