İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

(1)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

ÖĞR. GÖR. DR. CİHAN SERHAT KART

(2)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NEDİR

• İş sağlığı ve güvenliği sadece işçi veya işvereni değil, bütün toplumu ilgilendiren bir konudur.

• Sadece iş kazası ve meslek hastalıklarının ne olduğuyla ilgilenmez aynı zamanda onlara karşı önleyici tedbirler alır.

• Hukuk, tıp, mühendislik gibi bilimlerin kesişim alanında yer alır.

• Bir sosyal politika meselesidir.

(3)

TEMEL KAVRAMLAR

• İŞ KAZASI:

• “Önceden Planlanmamış, Bilinmeyen ve Kontrol Altına Alınmamış olan, etrafa Zarar Verecek Niteliklerde Olaylar” olarak tanımlanır(ILO)

• “Önceden Planlanmamış, Çoğu Kişisel Yaralanmalara, Makinelerin, Araç Gereçlerin Zarara uğramasına, Üretimin Bir Süre Durmasına Yol Açan Olay” olarak tanımlanır(WHO)

(4)

5510 SAYILI YASADA

• Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada,

• İşveren Tarafından Yürütülmekte Olan İş Dolayısı İle,

• Sigortalının İşveren Tarafından Görev İle Başka Bir Yere Gönderilmesi Yüzünden, Asıl İşini Yapmaksızın Geçen Zamanlarda,

• Emzikli Sigortalı Kadının Çocuğuna Süt Vermesi İçin Ayrılan Zamanlarda

• Sigortalının,işverence Sağlanan Bir Taşıt ile İşin Yapıldığı Yere Toplu Olarak Götürülüp Getirilmesi Sırasında

(5)

İŞ KAZASININ TEMEL NEDENLERİ(4M)

• İş kazası bir dizi unsurun sonucu ortaya çıkar:

• Bunlardan ilki insandır(MAN)

• İkincisi makinedir(MACHINE)

• Üçüncüsü çevredir(MEDIA)

• Dördüncüsü yönetimdir(MANAGEMENT)

(6)

İNSAN UNSURU

• İnsan fizyolojik, psikolojik, sosyal özellikleri ile kompleks bir canlıdır.

• İşçi psikolojik, fizyolojik ya da sosyolojik özelliklerinden ötürü bir kaza ya da meslek hastalığına yakalanabilir.

• Örneğin depresyonda olduğu için dalgın olabilir, kaza yapar.

• Kalbiyle ilgili bir rahatsızlığı olduğu için iş başında kriz geçirip kazaya maruz kalabilir.

• Toplumsal olarak tedbir anlayışınının olmadığı bir sosyal

yapıdan geliyordur, kişisel koruyucularını kullanmaz ve kaza yapabilir.

(7)

MAKİNA UNSURU

• Makinalar etkin güvenlik önlemleri alınmamış proseslerin bir parçası olabilir.

• Eskimiş, yıpranmış olabilir.

(8)

ÇEVRE UNSURU

• İşçiler uygun olmayan, hijyen ve güvenlik

tedbirlerinin alınmadığı bir çevrede çalışabilir ve bu da kaza ve hastalıklara davetiye çıkarır.

(9)

YÖNETİM UNSURU

• Yönetimin iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli duyarlılığı iktisadi ya da sosyal

nedenlerle sağlayamaması kazaya yol açar.

(10)

İŞÇİ SAĞLIĞININ ESASLARI

• Uluslararası çalışma örgütü (ILO) ile Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) işçi sağlığı ve iş güvenliği ortak komisyonunda işçi sağlığının esasları şöyle belirlenmiştir:

• 1. Bütün iş kollarında işçinin fiziksel, ruhsal ve sosyo-ekonomik bakımdan sağlığını en üst düzeye çıkarmak ve bunun devamını sağlamak.

• 2. Çalışma şartları ve kullanılan zararlı maddeler nedeni ile işçi sağlığının bozulmasını engellemek.

• 3. Her işçiyi kendi fiziksel ve ruhsal yapısına uygun işte çalıştırmak.

• 4. Özet olarak işin, işçiye ve işçinin işe uyumunu sağlamaktır. Belirlenen amaçlara ulaşmak, dolayısıyla, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek İş Sağlığı ve Güvenliliği Yönetiminin sorumluluğundadır. İş Sağlığı ve Güvenliliği yönetimine 3 temel görev düşmektedir. Bunlar: 1. Tehlikeleri tanımlamak.

• 2. Her tehlike için riskin boyutunu tahmin etmek ve saptamak.

• 3. Riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek ve riski kontrol altına almaktır(Özkılıç, 2005).