Akrep, gökyüzündeki belirgin tak›my›ld›zlar-dan biri. Ne var ki, bizim bulundu¤umuz enlemde y›l›n küçük bir bölümünü gökyüzünde geçirir. Bu-nunla birlikte, ufuktan pek fazla yükselmez. Duru-ma olumlu yönden bakacak olursak, bu tak›my›l-d›z gökyüzüne en çok bakt›¤›m›z, havalar›n en çok aç›k oldu¤u yaz aylar›nda gökyüzünde yer al›r. A¤ustos’ta Akrep’i görebilmek için do¤ruca güney ufku üzerine bakman›z yeterli. Akrep, ad›-n› ald›¤› varl›¤a en çok benzeyen tak›my›ld›zlar-dan biri. Bu sayede, gökyüzünde tan›nmas› da ko-lay. Akrep’in k›skaçlar›n› tak›my›ld›z›n bat›s›nda, k›vr›k kuyru¤unuysa do¤usunda görebilirsiniz.
Akrep’teki en belirgin y›ld›z, gökyüzünün par-lak ve turuncu rengiyle dikkati çeken Antares’tir. Antares ad›, Yunan Mitolojisindeki savafl tanr›s› Ares’ten (Romal›lar’›n Mars’›) türemifl. Bunun ne-deniyse, y›ld›zla Mars aras›ndaki benzerlik. Ger-çekte biri y›ld›z, öteki gezegen oldu¤u için özellik olarak birbirlerine hiç benzemeseler de, görünüfl-te benziyorlar. Her ikisi de turuncu renkgörünüfl-te ve gö-rünür parlakl›klar› benzer. ‹flte bu nedenle “Ares’in benzeri” anlam›na gelen Antares ad› ve-rilmifl. Bu y›ld›za Latince’de Cor Scorpii, yani “Ak-rebin Kalbi” de deniyor.
Antares, tutulum çemberine (yerden bak›l-d›¤›nda, gezegenlerin gökyüzünde gezin-dikleri kuflak) çok yak›n konumda bu-lundu¤undan hemen her y›l Mars’la yak›n görünür konuma gelirler. Bu durumda, bazen hangisinin Mars hangisinin Antares oldu¤unu anlamak zor olabilir. Özellikle de Akrep’in öteki y›ld›zlar› hava koflullar› nedeniyle iyi seçilemiyorsa.
Antares’in turuncu görü-nümünün ard›nda, onun dev bir y›ld›z oluflu yat›yor. Bir k›rm›z› dev olan Antares, gökadam›zdaki en parlak ve en büyük y›ld›zlardan biri. Onu kendi y›ld›z›m›zla k›yas-larsak, Antares Günefl’e göre yaklafl›k 10.000 kez parlak. An-cak bu, görünür parlakl›klar ara-s›ndaki oran. Antares, k›rm›z› dev oldu¤u için, ›fl›n›m›n›n büyük bölümü-nü k›z›lötesi dalgaboyunda yapar. Bunu da göz önünde bulundurursak, bu y›ld›z Gü-nefl’ten yaklafl›k 60.000 kez parlakt›r. Gökbilim-ciler, Antares’in çap›n›, Günefl ile Dünya aras›nda-ki uzakl›¤›n yaklafl›k 4 kat› olarak hesapl›yorlar. Yani, bu y›ld›z› Günefl’in yerine koyabilseydik, Jü-piter’e kadar tüm gezegenler içinde kal›rd›. Art›k
ömrünün son demlerini geçiren bu y›ld›z, yak›n bir gelecekte süpernova olarak patlayacak.
Akrep, Samanyolu’nun merkez bölgesinde ol-du¤undan çok say›da derin gökyüzü cismi de içe-rir. Bunlar aras›nda çok say›da aç›k y›ld›z kümesi ve birkaç küresel küme yer al›r. Bunlar aras›nda, amatör gözlemcilerin en çok gözledikleri kuflku-suz M4. gökyüzünün en parlak küresel kümelerin-den biri olan bu küme, çok iyi gözlem koflullar›n-da ç›plak gözle bile seçilebilir. Ancak, bir
dürbü-nünüz varsa gözlem koflullar› mükemmel olmasa da bu kümeyi kolayca görebilirsiniz. Küme, Anta-res’e çok yak›n konumda yer ald›¤› için gökyüzün-de bulunmas› da kolay. Dürbünle Antares’e ba-karken, onun hemen güneybat›s›nda yer alan kü-meyi seçebilirsiniz. Yak›nl›klar› nedeniyle her iki-si de görüfl alan›na girer.
Gök Olaylar›
Jüpiter, akflam saatlerinde alacakaranl›ktan sonra ç›plak gözle gözlenebilen tek gezegen. Gü-nefl batt›¤›nda güneybat› ufku üzerinde bulunu-yor ve art›k erkenden, geceyar›s› olmadan gökyü-zünü terk ediyor.
Mars, Ekim ay›n›n sonlar›na kadar akflam gök-yüzünde olacak. Ne var ki, art›k çok alçald›¤› için alacakaranl›k bitmeden bat›yor. Gezegeni görebil-mek için, ay›n bafllar›nda Günefl batt›ktan yakla-fl›k 45 dakika sonra bat› ufku üzerine bakmak ge-rekiyor.
Venüs, yükselimi biraz azalmakla birlikte, sa-bah gökyüzünde. Merkür, giderek yükseliyor ve Venüs’e giderek yak›nlafl›yor. ‹ki gezegen, ay›n ortalar›nda yak›n görünür konumda olacaklar. Merkür, ay›n sonlar›na do¤ru h›zla alçalacak ve
gözden kaybolacak.
Satürn, art›k sabah gökyüzünde. Geze-gen, bu ay içinde önce Merkür, ard›n-dan da Venüs’le çok yak›n görünür konuma geliyor. Gökyüzünde gi-derek yükselen Satürn, 27 A¤ustos sabah› da Venüs’le buluflacak. Gezegenler, sa-bah alacakaranl›¤› içinde gözlenebilecekler. Venüs, çok parlak oldu¤u için ra-hatl›kla seçilebilir. Ancak, Satürn ve Merkür’ü gör-mek için bir dürbünün yar-d›m› gerekebilir. Ay, 2 A¤ustos’ta ilkdördün, 9 A¤ustos’ta dolunay, 16 A¤ustos’ta sondördün, 23 A¤ustos’ta yeniay, 31 A¤us-tos’ta yeniden ilkdördün halle-rinde olacak.
Perseid göktafl› ya¤muru, 12/13 A¤ustos gecesi en yüksek etkinli¤ine ulaflacak. Ne var ki, Ay nedeniyle sönük göktafllar› gözlenemeyecek. Yine de y›l›n en etkin göktafl› ya¤muru olan Perseidleri kaç›rma-y›n. Göktafl› ya¤muru, en etkin oldu¤u tarihlerin birkaç gün öncesinde ve sonras›nda da etkinli¤i azalmakla birlikte gözlenebilir.
1 A¤ustos saat 23:00, 15 A¤ustos saat 22:00, 31 A¤ustos saat 21:00’de gökyüzünün genel görünümü.
