Bilim ve Teknik
6
H A B E R L E R ‹
R a ş i t G ü r d i l e k
Komşumuz Kızıl Gezegen’den bir Dünya yaratmak için bilim adam-ları Dünyamızda istemediğimiz he-men her şeyi Mars’a gönderme ko-nusunu ciddi olarak düşünüyorlar. Bunların başında da kendi gezegeni-mizde küresel ısınmanın temel ne-denlerinden biri olan sera gazlarıyla, mikroplar ve hamam böcekleri geli-yor. NASA’nın California’daki Ames Araştırma Merkezi’nde Ekim ayında düzenlenen "Dünyalaştırma" toplan-tısını düzenleyen Chris McKay, "Dünya’yı öldüren sera gazları, Mars için ilaç olabilir" diyor. Bizden 250 milyon, Güneş’ten de 400 mil-yon kilometre uzaklıktaki komşumuzun derdi so-ğuk. Bir zamanlar üze-rinde bulunan sıvı su okyanusları, hatta olası ilkel canlıların, gezegen soğuma-dan önce Mars’ın küçük kütlesinin atmosferi yeterin-ce tutamaması ve atmosferdeki kar-bonun yitip git-mesi nedeniyle toprak altına, ya da gezegenin kutupla-rına çekildiği düşü-nülüyor. Günümüzde Mars yüzeyinin ortala-ma sıcaklığı, -50°C olarak ölçülmüş bulunuyor.
Önümüzdeki on yıl süresin-ce Mars’a beş önemli sefer hazırlı-ğı içinde olan NASA, gezegenin
yö-rüngesine yerleştireceği algılayıcılar ve yüzeyine indireceği iki robot araç-la kayıp suyu ve oaraç-lası mikrop fosille-rini arayacak. Ancak suyun ve yaşa-mın izleri bulunsa bile Mars’ı yeni-den yaşanabilir bir hale getirmenin anahtarı, gezegeni ısıtmak. Bunun da yolu, insanların kendi dünyalarına yaptıkları gibi Mars’ta da sera gazı üretmeleri. Bu gazlar, tıpkı bir serada olduğu gibi çeşitli dalga boylarındaki Güneş ışınlarını geçiriyor, ancak gez e
-genin yüzeyinden yansıyan kızılöte-si ışınların geri dönmekızılöte-sini engelleye-rek atmosferin ısınmasına yol açıyor-lar. Bizim atmosferimizi tahrip eden bu gazlar, uzaklığı nedeniyle Gü-neş’ten yeterli enerji alamayan Mars’ı ısıtmaya bire bir. Bu gazların bizim için en zararlılarından biri, kı-saca CFC diye adlandırılan kloroflo-rokarbon bileşimleri. Bunlar, Dünya-mızı Güneş’in zararlı morötesi ışını-mından koruyan ozon tabakasını yok ediyor. Bu nedenle Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Margarita Marinova ve ekip arkadaşları, at-mosferi ısıtan, ama ozon taba-kasını da tahrip etmeyen sera gazları aramışlar. Ekibe göre en uygun olanları CF4ve C2F6.
Marinova, nükleer enerjiyle çalışan 20 fabrikanın yüz yıl içinde bu gazlar-dan Mars yüzeyi-ni 5°C ısıtacak kadar üreteceğini söylüyor. Yüzey-deki bu kadarlık ısınmanın bile Mars’ın kutup baş-lıklarını eriteceği, serbest kalan su ve karbondioksitin de gezegendeki küresel ısınma sürecini hızlandı-racağı düşünülüyor. Hatta Marinova, daha güçlü sera gaz-larının süreci 10 yıla kadar düşüre-bileceği görüşünü de savunuyor.
