Kartografya Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz

(1)

• Yer’in Boyutları ile İlgili Ölçümler

 Eratosten (Eratosthenes) Ölçümü

 Poseidon (Poseidonios) Ölçümü

 Marzavi - Sanad bin Ali ve Usturlabi - Buhtari Ölçümü

 Biruni Ölçümü

 Fernel Ölçüsü

Kartografya

Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz

(2)

İlk Ölçümler

Aristo’nun hesabına göre Dünya’nın çevresi 400.000 stadiyondur.

63.000 km

M.Ö. 300 deki hesaba göre Dünya’nın çevresi 300.000 stadiyondur.

47.250 km

(Elibüyük, 2000; Gürsoy, 1961)

40,075.017 km (ekvatoral) 40,007.86 km (meridional) Ortalama yarıçapı

6,371.0 km

Ekvatoral yarıçap 6,378.1 km

Kutupsal yarıçap 6,356.8 km

Kabul Edilen Değerler

(3)

Eratosten (Eratosthenes) Ölçümü

İskenderiye Syene Mantık

S İ K

G

E M.Ö. 3. yy

21 Haziran

Coğrafi Koordinat, Ondalık (Decimal)

2 360

l  R

 ^

2 R  360

23 27 '

^o

 



l

l 7 12 ' ^o

 

7, 2

^o

 

5000st n l  adiyo

* 2 R l *360

   2 l *360

 R

  ² ^{ } ^R ^250.000 ^stadyon ¹ ^std ^ ^177,6 ^m 44.400.

2  R  000 m

(4)

Poseidon (Poseidonios) Ölçümü

İskenderiye Rodos

İ R K

G

E M.Ö. 2. yy

Coğrafi Koordinat, Ondalık (Decimal)

Mantık

Knopus Yıldızı

2 360

l  R

 ^



l 7 30' ^o

 

7,5

^o

 

5000st n l  adiyo

* 2 R l *360

   2 l *360

 R

  ² ^{ } ^R ^240.000 ^stadyon ¹ ^std ^ ^177,6 ^m 42.624.

2  R  000 m 2 R 

360 l



(5)

Marzavi - Sanad bin Ali ve Usturlabi - Buhtari Ölçümü

Marzavi ile Sanad bin Ali

Usturlabi ile Buhtari

Mantık, Nedenler.

Kutup Yıldızı

B A C K

G

E A

C B

B

A

C B

A

C 8. ve 9. yy

1 '

^o

likYayUz .

360 1 ^o  57 ArapMili 1 ArapMili  1973 m

112461 *360 40.485.960

Çevre  m  m

1 ^o  56, 25 ArapMili

112 61 1 ^o  4 m

1109 ,3 1 ^o  81 m

110981 *360 39.953.250

Çevre  m  m

  1



  1 1 

 

  1

(6)

Biruni Ölçümü

İndus Ovası

11. yy.

Astronomik Ufuk

A A

A’

A B

K

G

E A’

h R

R

B

A’ M

h R

R M



cos R

  R h

 cos komşu

hipotenüs

 

cos ( ) cos * cos *

R R h

R h



 

 

( cos ) (1cos )

R h 

  3333

R  ArapMili 3333*1973 6576

R m

km



2 23,146576 41297

R km

 



(7)

Fernel Ölçüsü

P A

K

G

E

1525 Amiens

Paris Mantık



l

2 l *360

 R

 





     2 R 

360 2 360

l  R

 ^

2  R *   l *360

1 ' 110, 6 39.820

o likYay km

DÇ km



Kartografya Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz

• Yer’in Boyutları ile İlgili Ölçümler

 Eratosten (Eratosthenes) Ölçümü

 Poseidon (Poseidonios) Ölçümü

 Marzavi - Sanad bin Ali ve Usturlabi - Buhtari Ölçümü

 Biruni Ölçümü

 Fernel Ölçüsü

Kartografya

Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz

İlk Ölçümler

Aristo’nun hesabına göre Dünya’nın çevresi 400.000 stadiyondur.

63.000 km

M.Ö. 300 deki hesaba göre Dünya’nın çevresi 300.000 stadiyondur.

47.250 km

(Elibüyük, 2000; Gürsoy, 1961)

40,075.017 km (ekvatoral) 40,007.86 km (meridional) Ortalama yarıçapı

6,371.0 km

Ekvatoral yarıçap 6,378.1 km

Kutupsal yarıçap 6,356.8 km

Kabul Edilen Değerler

Eratosten (Eratosthenes) Ölçümü

İskenderiye Syene Mantık

S İ K

G

E M.Ö. 3. yy

21 Haziran

Coğrafi Koordinat, Ondalık (Decimal)

2 360

l  R

 

2 R  360

23 27 '

 





l

l 7 12 ' o

 

7, 2

 

5000st n l  adiyo

* 2 R l *360

   2 l *360

 R

  2   R 250.000 stadyon 1 std  177,6 m 44.400.

2  R  000 m

Poseidon (Poseidonios) Ölçümü

İskenderiye Rodos

İ R K

G

E M.Ö. 2. yy

Coğrafi Koordinat, Ondalık (Decimal)

Mantık

Knopus Yıldızı

2 360

l  R

 



l 7 30' o

 

7,5

 

5000st n l  adiyo

* 2 R l *360

   2 l *360

 R

  2   R 240.000 stadyon 1 std  177,6 m 42.624.

2  R  000 m 2 R 

360 l



Marzavi - Sanad bin Ali ve Usturlabi - Buhtari Ölçümü

Marzavi ile Sanad bin Ali

Usturlabi ile Buhtari

Mantık, Nedenler.

Kutup Yıldızı

B A C K

G

E A

C B

B

 ^

l 7 12 ' ^o

  ² ^{ } ^R ^250.000 ^stadyon ¹ ^std ^ ^177,6 ^m 44.400.

 ^

l 7 30' ^o

  ² ^{ } ^R ^240.000 ^stadyon ¹ ^std ^ ^177,6 ^m 42.624.

1 ^o  57 ArapMili 1 ArapMili  1973 m

1 ^o  56, 25 ArapMili

112 61 1 ^o  4 m

1109 ,3 1 ^o  81 m

( cos ) (1cos )

2 23,146576 41297