Kartografy a
Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz
SİLİNDİR PROJEKSİYONLAR
• Kareli Projeksiyon
• Dikdörtgenli Projeksiyon
• Merkezi Silindir Projeksiyon
• Gall Projeksiyon
• Lambert Silindir Projeksiyon
• Merkator Projeksiyon
• Eckert Projeksiyon
• Molweide Projeksiyon
• Sinüsoidal Projeksiyon
• Dilimli Projeksiyonlar
0 2000 km
MERKEZİ SİLİNDİR PROJEKSİYON
1/100.000.000 ölçeğinde, paralelleri ve meridyenleri 30º bir geçen Merkezi silindir projeksiyonun kanevasının çizimi ve Türkiye’nin yerinin gösterimi.
60
30
0
30
60
90
K
A
E B
C
D G
M Ekvatordan teğet.
Merkezde ışık kaynağı var.
Mantık 40 cm
B’
A’
C’
D’ E E
B’
3,68 cm 11,03 cm
Türkiye
0 30 60
90 120
180 150 60 30 90 120 150 180
0
30
60 30 60
36 42 26 45
2 R 3,14 R 6,37cm
2 R 2*3,14*6,37 40cm
40 3,33cm 12
h30
h60
h30
R R
Karşı tan Komşu
h 30
tan R
h30 tan *R h30 tan 30*6,37 0,5773*6,37 3,68
h60tan 60*6,37 1,732*6,37 11,03
h30 tan 36*6,37 0,7265*6,37 4,63 h60 tan 60*6,37 0,9004*6,37 5,74
40 *26 2,89cm
360
40 * 45 5cm
360
Projeksiyonun Özellikleri
• Dünyanın yarıdan fazlasını gösterir.
• Paraleller ekvatora paralel doğrular şeklindedir.
• Paralellerin araları ekvatordan kutuplara gidildikçe açılır. 50 dereceden sonra bu açılma gözle görülür hale gelir.
• Meridyenleri ekvatora dik doğrular şeklindedir.
• Meridyen araları birbirine eşittir.
• Kutuplar sonsuza atılmıştır.
• En iyi ekvator yakın çevresi gösterilir. Ekvatordan uzaklaştıkça bozulma oranları artar.
• Kutuplardaki bozulma sonsuzdur.
• Yarım küre haritalarının çiziminde kullanılır.
Kullanım Alanı
0 2000 km
GALL PROJEKSİYON
1/100.000.000 ölçeğinde, paralelleri ve meridyenleri 30º bir geçen Gall projeksiyonun kanevasının çizimi ve Türkiye’nin yerinin gösterimi.
60
30
0
30
60
90
K
A
E B
C
D G
M 45
Ekvatorda ışık kaynağı var.
Mantık 28,28 cm
B’
A’
C’
D’
E B’
2,91 cm 6,28 cm
Türkiye
K’
G’
10,87 cm
0
30
60
90 30 60 0 30 60 90
90 120
180 150 60 30 90 120 150 180
3642 26 45
2 cos 45* R 3,14 R 6,37cm
2 cos 45*R 2*3,14*0,7071*6,37 28, 28
28, 28
2,36cm 12
h30
h60
h30
R r 45
R
2
Karşı tan Komşu
30 45
tan h
R r
h30 tan * R cos 45* R
30
h tan30*10,87 0, 2679*10,87 2,91
2
60
h tan60*10,87 0,5773*10,87 6, 28
2
36
h tan36*10,87 0,3249*10,87 3,53
2
42
h tan42*10,87 0, 4143*10,87 4,17
2
28, 28*26 2,04cm
360
28, 28
*45 3,54cm
360
h90
r45
r45 2
r45 cos 45* R R cos 45*R 6,37 (0,7071*6,37 6,37 4,5 10,87
90
h tan90*10,87 1*10,87 10,87
2
Gall orthographic Gall-Peters Peters
• Atlas haritalarında kullanılır.
Kullanım Alanı
Projeksiyonun Özellikleri
• Dünyanın tamamını gösterir.
• Paraleller ekvatora paralel doğrular şeklindedir.
• Paralellerin araları ekvatordan kutuplara gidildikçe açılır.
• Meridyenleri ekvatora dik doğrular şeklindedir.
• Meridyen araları birbirine eşittir.
• Kutuplar sonsuza atılmıştır.
• En iyi 45 yakın çevresi gösterilir.
• Kutuplardaki bozulma sonsuzdur.
• Bozulmalar ekvatora doğru küçülme, kutuplara doğru büyüme şeklindedir
0 2000 km
LAMBERT SİLİNDİR PROJEKSİYON
1/100.000.000 ölçeğinde, paralelleri ve meridyenleri 30º bir geçen Lambert Silindir projeksiyonun kanevasının çizimi ve Türkiye’nin yerinin gösterimi.
60
30
0
30
60
90
K
A
E B
C
D G
M
Ekvatorda teğet ve alan korumak.
Mantık
40 cm
B
M
3,185 5,52 6,37
0
30 60 90 30 6090
4236 26 45
0 30 60
90 150 120
180 60 30 90 120 150 180
Türkiye
2 R 3,14 R 6,37cm
2 R 2*3,14*6,37 40cm
40 3,33cm 12
2 R *h
h30
h60
h90
h30
R
R
Karşı sin Hipotenüs
sin h R h sin * R
h30sin 30* R 0,5*6,37 3,185
h60sin 60* R 0,8660*6,37 5,52 h90sin 90*R 1*6,37 6,37
h36 sin 36*R 0,5878*6,37 3,74 h42 sin 42* R 0, 6691*6,37 4, 26
40 * 26 2,89cm
360
40 * 45 5cm
360
Lambert Equal-Area Cylindric Cylindric Equal-Area
• Alan koruyan haritaların yapımında kullanılır.
Kullanım Alanı Projeksiyonun Özellikleri
• Dünyanın tamamını gösterir.
• Alan korur.
• Paralelleri ekvatora paralel doğrular şeklindedir.
• Paralel araları ekvatordan kutuplara gidildikçe açılır.
• Meridyenleri ekvatora dik doğrular şeklindedir.
• Meridyen araları birbirine eşittir.
• En iyi ekvator ve yakın çevresi görülür.
• Ekvatordan uzaklaştıkça bozulma oranları artar.
0 2000 km
MERKATOR PROJEKSİYON
1/100.000.000 ölçeğinde, paralelleri ve meridyenleri 30º bir Merkator projeksiyonun kanevasının çizimi ve Türkiye’nin yerinin gösterimi.
Ekvatorda teğet ve açı korumak.
Mantık
40 cm
60 30
0
30
60 90
K A
E B
C D G
M
a b
3,5 cm 8,39 cm
Türkiye
0 30 60
90 120
180 150 60 30 90 120 150 180
0
30
60 30 60
3642 26 45
2 R 3,14 R 6,37cm
2 R 2*3,14*6,37 40cm
30
h R ln tan 45 30 2
60
h R ln tan 45 60 2
h30 3,5
h608,39
h364,3 h425,15
40 3,33cm 12
40 * 26 2,89cm
360
40 *45 5cm
360
Mercator, Wright
Kullanım Alanı
Projeksiyonun Özellikleri
• Dünyanın yarıdan fazlasını gösterir.
• Açı korur.
• Paraleller ekvatora paralel doğrular şeklindedir.
• Paralellerin araları ekvatordan kutuplara gidildikçe açılır. 75 dereceden sonra bu açılma gözle görülür hale gelir.
• Meridyenleri ekvatora dik doğrular şeklindedir.
• Meridyen araları birbirine eşittir.
• Kutuplar sonsuza atılmıştır.
• En iyi ekvator yakın çevresi gösterilir. Ekvatordan uzaklaştıkça bozulma oranları artar.
• Kutuplardaki bozulma sonsuzdur.
• Deniz haritalarında ve uçuş haritalarında kullanılır.
• Loksodrom özelliklidir.
• Açı korumayı amaçlayan haritaların çizimi.
Loksodrom
küre yüzeyi üzerindeki iki noktayı birleştiren, meridyen dairelerini eşit açıyla kesen eğri. Sabit pusula açısı.
a
a a
A
B
a
a a
a