Ardıç Kitap Kırtasiye Kaset ve Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti.
Melikgazi Mah. Aşık Veysel Blv. No: 11/B Melikgazi / KAYSERİ Tel: 0 (352) 233 37 37 • www.ardickitabevi.com
ardicyayincilik@outlook.com.tr
Bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 18.04.2019 tarihli ve 8 sayılı (ekli listenin 142’nci sırasında) kurul kararı ile 2019-2020 Öğretim Yılından itibaren 5 (beş) yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilmiştir.
İLKOKUL
DERS KİTABI
Çiğdem ALEMDAR
HAYAT BİLGİSİ
DİL UZMANI
Sıddıka Belgin KURUKÜTÜK
GÖRSEL TASARIM Serkan AVCI
ISBN: 978-605-6946-60-8 Yayıncı Sertifika No.: 42937
Baskı, Cilt:
Özgün Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş.
Gazi Mahallesi Özgün Caddesi No: 4 Temelli - Sincan / ANKARA
Tel: 0 (312) 645 19 10 (Pbx) • Belgeç: 0 (312) 645 19 19 Matbaa Sertifika No.: 44327
Ankara, 2019
Her hakkı saklıdır ve Ardıç Kitap Kırtasiye Kaset ve Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti. ne aittir.
Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz.
Mehmet Âkif Ersoy
ANDIMIZ
Türküm, doğruyum, çalışkanım.
İlkem küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak; yurdumu, milletimi
Ülküm yükselmek, ileri gitmektir.
Ey Büyük Atatürk!
Açtığın yolda, gösterdiğin hedefe durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ne mutlu Türküm diyene!
sevmektir.
özümden çok
6
İÇİNDEKİLER
TANITIM ŞEMASI ...10
1. ÜNİTE: OKULUMUZDA HAYAT ...11
TANIŞIYORUZ ...12
BENZER VE FARKLI YÖNLERİMİZ ... 14
GÜVENLİK KURALLARINA UYUYORUZ ... 17
SINIFIMIZIN YERİ ... 19
SINIFIMIZIN EŞYALARI ...21
BAYRAK TÖRENİ ...23
OKULUMUZUN BÖLÜMLERİ ...25
TUVALETLERİ TEMİZ KULLANIYORUZ ... 27
OKULUMUZUN ÇALIŞANLARI ...30
YARDIM ALIYORUZ ...33
SINIF KURALLARINI BELİRLİYORUZ ...35
OKUL KURALLARINA UYUYORUZ... 37
NAZİK OLUYORUZ ... 39
ETKİNLİKLERE KATILIYORUZ...42
OYUN OYNUYORUZ ...44
OKULU SEVİYORUZ ... 46
ARAÇ VE GEREÇLERİMİZİ SEÇİYORUZ ...48
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ...50
7
2. ÜNİTE: EVİMİZDE HAYAT ...53
AİLE ÜYELERİ ...54
AİLE HAYATININ ÖNEMİ ...57
EVİMİN YERİ ... 59
AİLE İÇİ NEZAKET ... 62
KAYNAKLARI DOĞRU KULLANMA ...65
PLANLI YAŞAM ...68
İSTEK VE İHTİYAÇLAR ...72
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ... 75
3. ÜNİTE: SAĞLIKLI HAYAT ...77
KİŞİSEL BAKIM ...78
SAĞLIĞIMIZ İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER ... 84
SAĞLIKLI BESLENME ...87
ÖĞÜNLERE UYGUN BESLENME ... 92
YİYECEK HAZIRLIYORUZ ... 95
GÖRGÜ KURALLARINA UYGUN YEMEK YİYORUZ ...97
KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARINI DOĞRU KULLANIYORUZ ...101
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ... 104
8
4. ÜNİTE: GÜVENLİ HAYAT ... 109
GÜVENLİK KURALLARI ...110
TRAFİKTE İNSANLAR ... 115
TRAFİK KURALLARI ... 118
GÜVENLİ İLETİŞİM ...123
ACİL TELEFON NUMARALARI ...127
TEKNOLOJİK ARAÇLARIN KULLANIMI ...132
GÜVENLİ ALANLAR ... 135
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ...139
5. ÜNİTE: ÜLKEMİZDE HAYAT ...141
YAŞADIĞIMIZ YERİN ÖZELLİKLERİ ...142
ÇEVREMİZDEKİ TARİHÎ VE TURİSTİK YERLER ...144
ÜLKEMİZİN ÖZELLİKLERİ ...146
FARKLI KÜLTÜRLER BİR ARADA ...148
ATATÜRK’ÜN HAYATI ...151
MİLLÎ GÜN VE BAYRAMLAR ...154
DİNÎ GÜN VE BAYRAMLAR ...159
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ...162
9
6. ÜNİTE: DOĞADA HAYAT ...165
ÇEVREMİZDEKİ HAYVANLAR ...166
ÇEVREMİZDEKİ BİTKİLER ...172
BİTKİLERİ VE HAYVANLARI KORUMA ...176
DOĞA VE ÇEVRE TEMİZLİĞİ ...179
GERİ DÖNÜŞÜM ...182
GÖKYÜZÜ GÖZLEMLERİ ... 185
MEVSİMLERİN ÖZELLİKLERİ ... 188
MEVSİMLERE GÖRE DEĞİŞİM ...195
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ ...200
SÖZLÜK ... 203
CEVAP ANAHTARI ... 206
KAYNAKÇA ...207
GÖRSEL KAYNAKÇA ...207
TÜRKİYE HARİTASI ... 208
10
Konuya hazırlık çalışmalarının yapıl- dığı bölüm.
Konu işlenişlerinin yapıldığı, örnek- lerin ve alıştırmaların verildiği bölüm.
Konuyla ilgili bilgilerin pekiştirildiği, etkinliklerin yapıldığı bölüm.
Ünite konularının değerlendirildiği bölüm.
TANITIM ŞEMASI
11
1. ÜNİTE
OKULUMUZDA
HAYAT
12
TANIŞIYORUZ
Merhaba. Ben Ali. Siz de kendinizi, öğretmenini- ze ve arkadaşlarınıza tanıtınız.
Merhaba.
Ben Elif Çelik.
Merhaba.
Ben Ufuk Kaya.
Merhaba çocuklar. Ben sizin öğretmeninizim. Adım Zuhal Bora. Şimdi siz de kendinizi tanıtır mısınız?
Merhaba arkadaşlar. Ben Ada. Bugün oku- lun ilk günü. Ben çok heyecanlıyım. Siz neler hissediyorsunuz? Söyleyiniz.
13
Merhaba. Ben Sıla. Aşağıdaki alana, okuldaki ilk gününüzde arkadaşlarınız ve öğretmeninizle tanışmanızı yansıtan bir resim yapınız.
14
Sınıftaki arkadaşlarınızı gözlemleyiniz. Arka- daşlarınızla olan benzer ve farklı yönlerinizi söy- leyiniz.
BENZER VE FARKLI YÖNLERİMİZ
Bizim sınıfımızda yirmi beş öğrenci vardır. Bo- yumuz, kilomuz, saç ve göz rengimiz gibi benzer özelliklerimiz vardır. Bunun yanı sıra her birimizin farklı özellikleri de vardır. Farklılıklara saygı duymalı ve farklılıkları olduğu gibi kabul etmeliyiz.
Merhaba. Ben Efe. 1/C sınıfın- dayım. Okulumu, arkadaşlarımı ve öğretmenimi çok seviyorum. Teker- lekli sandalye kullanıyorum.
Selamün aleyküm. Ben Valaa.
Türkiye’ye bu yıl, ailemle birlikte Su- riye’den geldim. Türkçeyi yeni yeni öğreniyorum. Sizinle birlikte olmak- tan çok mutluyum.
15
İşitme cihazı gibi araçlar kullanan arkadaşlarımı- za karşı dikkatli davranmalıyız. Farklı özellikleri olan arkadaşlarımıza isim ve lakap takmamalıyız.
Ben Ahmet. 1/C sınıfının en uzun boylu öğrencisiyim. Üst raf- lardaki kitapları alırken arkadaşları- ma yardım etmek beni mutlu edi- yor. Basketbol oynamayı ve resim yapmayı severim.
Ben Bahar. 1/C sınıfının en he- yecanlı öğrencisiyim. Yerimde dura- mam. Kısa boylu, kıvırcık saçlı, kah- verengi gözlüyüm.
16
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Görsellerin hangisinde farklılıklara saygı vurgulanmıştır?
Doğru davranışı gösteren resmi işaretleyiniz..
17
Okula geliş ve gidişlerde, tanımadığımız kişilerle ko- nuşmamalıyız. Onların verdikleri şeyleri almamalıyız.
Tanıdıklarımızla karşılaşınca nazikçe selamlaşmalıyız.
Okula geliş ve gidişlerde uymanız gereken kural- ları şimdi de siz söyleyiniz.
GÜVENLİK KURALLARINA UYUYORUZ
Okul taşıtına sırayla binme- liyiz. Aynı şekilde, taşıttan sıray- la inmeliyiz. Okul taşıtının içinde emniyet kemerlerimizi bağlamalı- yız. Yüksek sesle konuşmamalıyız.
Yolun karşı tarafına geçerken yaya geçitlerini kullanmalıyız.
Yürürken kaldırımı kullanmalı- yız. Kaldırımın sağ tarafından yürümeliyiz.
Arkadaşlar, görselleri inceleyelim.
Okula geliş ve gidişlerimizde uymamız gereken kuralları öğrenelim.
Okula geliş ve gidişlerinizde dikkat ettiğiniz ku- rallar var mı? Söyleyiniz.
18
Aşağıdaki resmi inceleyiniz.
Görseldeki çocuğun hangi güvenlik kuralına uyduğunu söyleyiniz. Resmi boyayınız.
19
SINIFIMIZIN YERİ
Arkadaşlar, ben 1/C sınıfında okuyorum. Sınıfımın solunda 1/D sınıfı, sağında öğretmenler odası bu- lunur. Sınıfımın karşısında ise kütüphane vardır. Alt katta spor salonu, üst katlarda 2, 3 ve 4. sınıflar yer alır.
Okulun ilk günü, sınıfınızın yerini nasıl öğren- diniz? Neleri aklınızda tuttunuz? Söyleyiniz.
Siz de sınıfınızın okuldaki yerini tarif ediniz.
20
Aşağıdaki resmi inceleyiniz.
1/B sınıfının yerini tarif ediniz. Resmi boya- yınız.
21
SINIFIMIZIN EŞYALARI
Aşağıda, sınıfta bulunan ders araç ve gereçleri ile şeref köşesi tanıtılmıştır. İnceleyiniz.
Siz de sınıfınızda bulunan ders araç ve gereç- lerinin neler olduğunu söyleyiniz.
Sınıfımızda bulunan sıra ve masalar, panolar, yazı tahtası, tahta kalemi, tahta silgisi, kitaplık ders araç gereçlerindendir.
Sınıfımızda ders araç gereçlerinin yanı sıra bir de şeref köşesi bulunur. Şeref köşesinde Türk bayrağı, Atatürk’ün fotoğ- rafı, İstiklâl Marşı ve Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi bulunur.
Okul çantanızda hangi eşyaların olduğunu söyleyiniz.
Pano
Kitaplık Yazı tahtası
Öğrenci sırası
Tahta silgisi
22
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.
Ders araç ve gereci olan görselleri boyayınız.
23
BAYRAK TÖRENİ
Arkadaşlar, bayrağımız ve İstiklâl Marşı’mız bizim için çok önemlidir. Türk bayrağı ve İstiklâl Marşı, ül- kemizin bağımsızlığını temsil eder.
Bayrak törenlerinde uymamız gereken kurallar vardır. Bay- rak töreninde, iki elimiz yanda olacak şekilde ve hareket etme- den durmalıyız. İstiklâl Marşı’mızı öğretmenimize uyarak hep bir ağızdan, coşkuyla söylemeliyiz.
Bayrak töreninde nasıl davranmamız gerektiğini söyleyiniz.
Bayrak töreni ile ilgili gözlemlerinizi söyleyiniz.
24
Aşağıdaki Türk bayrağını boyayınız. Bayrağın yanına İstiklâl Marşını okurken duran bir çocuk çiziniz.
25
OKULUMUZUN BÖLÜMLERİ
Müdür odası Müdür yardımcısı
odası Öğretmenler odası
Kantin Spor salonu
Temizlik görevlisi odası Kütüphane Tuvalet
Rehberlik servisi Okulunuzda, sınıfınız dışında hangi bölümleri biliyorsunuz? Söyleyiniz.
Öğretmenimiz bize okulun sınıflar dışında da bö- lümleri olduğunu anlattı. Bize okulumuzu gezdirerek okulun diğer bölümlerini tanıttı.
Arkadaşlar, siz de öğretmeninizle okulunuzu ge- ziniz. Okulunuzun bölümlerini söyleyiniz.
26
Ahmet, teneffüste su almak istiyor. Okulun hangi bölümüne gitmelidir? Ok ile gösteriniz.
27
TUVALETLERİ TEMİZ KULLANIYORUZ Okul tuvaletlerini kullanırken nelere dikkat ediyorsunuz?
Arkadaşlar, tuvaletler, okulumuzun bölümlerin- den biridir. Tuvaletleri kullanırken dikkat etmemiz gereken kurallar vardır.
28
Bu kurallar şunlardır:
Tuvalet ihtiyacımızı teneffüslerde gidermeye özen gös- termeliyiz.
Ders esnasında mutlaka tuvalete gitmemiz gerekirse parmak kaldırıp öğretmenimizden izin istemeliyiz.
Kapalı tuvalet kapılarını çalmalı, dolu tuvaletlerin bo- şalmasını beklemeliyiz. Sıra varsa sıraya girmeliyiz.
Tuvalete girmeden önce ve tuvaletten çıktıktan sonra ellerimizi sabunla yıkamalıyız.
Tuvalete girince sifonu çekmeli, kapıyı kapatmalı, işimiz bittikten sonra da sifonu tekrar çekmeliyiz.
Kullandığımız tuvalet kâğıtlarını ve havlu kâğıtları, çöp kutusuna atmalıyız.
Tuvalet ihtiyacımızı giderirken tuvaletlerde oyalanma- malı; su, tuvalet kâğıdı, sabun gibi kaynakları israf etmemeliyiz.
Kıyafetlerimizi düzelterek tuvaletten çıkmalıyız.
Sağlığınızı da dikkate alarak tuvalet kullanma ku- rallarının önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
29
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Tuvaletin doğ- ru kullanımını yansıtan görsellerin altındaki ku- tucukları işaretleyiniz.
30
OKULUMUZUN ÇALIŞANLARI
Okulumuzun çalışanları kendilerini tanıttı. İnce- leyiniz.
Sınıf öğretmeniniz dışında, okulunuz çalışan- larından kimleri tanıyorsunuz? Söyleyiniz.
Merhaba çocuklar. Ben 2/C sı- nıfının öğretmeniyim. Okulumuzda benim gibi birçok öğretmen vardır.
Ben, okulumuzun müdür yar- dımcısıyım. Yönetim işlerinde, okul müdürüne yardım ederim.
Ben, okul müdürü Aysel De- mir. Görevim, okulumuzu yönet- mektir.
31
Arkadaşlar, şimdi de siz okulunuzda çalışanlarla ilgili bilgi veriniz.
Selam, ben 1/F sınıfının öğret- meniyim. Sene boyunca öğrencile- rimle okuma yazma, sayı sayma, şarkı söyleme, resim yapma gibi çeşitli çalışmalar yapacağız.
Ben, okulumuzun kantin çalışanı- yım. Alışverişlerinizi yaparken sizle- re yardımcı olurum.
Ben, okulumuzun rehber öğ- retmeniyim. Okulda sizinle uyum çalışmaları gibi etkinlikleri birlik- te yürüteceğiz.
Ben, okulumuzun temizlik gö- revlisiyim. Okulun temizlik ve bazı bakım işleriyle ilgilenirim.
32
Görselleri inceleyiniz.
Okul çalışanları ile bu çalışanların görevlerini ya- parken kullandıkları malzemelere birer örnek çiziniz.
Öğretmen
Kantin çalışanı
Temizlik görevlisi
33
YARDIM ALIYORUZ
• Elif, suyu yere dökülünce temizlik görevlisinden yardım istedi.
• Fatih, okulda hastalandı. Öğretmenimiz annesine haber verdi. Annesi geldi. Birlikte müdür yardımcısından izin alıp dok- tora gittiler.
• Ahmet, yaptığı resmi asmak için öğretmenimizden yardım istedi.
Arkadaşlar, bazen okulda yardım almamız gere- ken durumlar olur. Aşağıda bu durumlara örnekler verilmiştir. İnceleyiniz.
Teneffüste okul bahçesinde düşen arkadaşınız için öncelikle kimden yardım istersiniz? Söyleyiniz.
34
Aşağıdaki görseli inceleyiniz. Görseldeki olayı anlatınız.
• Aslı, teneffüste sınıfın kapısının kolu bozulunca nöbetçi öğretmene haber verdi.
Siz okulda hangi durum ve olaylarda, kimlerden yardım alırsınız? Söyleyiniz.
35
SINIF KURALLARINI BELİRLİYORUZ
Çocuklar, sınıfta düzenli ve sorunsuz bir ortamın oluşması için bazı kurallara uymamız gerekir. Bu kuralları birlikte belirleyelim.
Önerileriniz nelerdir? Parmak kaldıranlara sırayla söz vereceğim.
Ece: Öğretmenim, okula temiz gelmeliyiz. Okulda çöplerimi- zi çöp kutusuna atmalıyız.
Ahmet: Bence, birbirimizin eşyalarına da özen göstermeliyiz.
Elif: Birbirimize nazik davranmayı unutmamalıyız. Birbirimize zarar vermemeliyiz.
Can: Sınıf eşyalarını özenli kullanmalıyız.
Efe: En önemlisi, söz alarak konuşmalıyız. Arkadaşlarımızın sözünü kesmemeliyiz.
Sınıf ortamının temiz ve düzenli olması için sizce neler yapılmalıdır? Söyleyiniz.
36
Görselleri inceleyiniz.
Sınıf kurallarını gösteren görselleri boyayınız.
Arkadaşlar, siz de öğretmeninizle birlikte sınıf kurallarını belirleyiniz. Belirlediğiniz kuralları bir kartona yazarak sınıf panosuna asınız. Belirlediğiniz sınıf kurallarına uyunuz.
Nur: Ders sırasında ayağa kalkmamalıyız. Dersi yerimizden dinlemeliyiz.
Çınar: Derslere zamanında gelmeliyiz.
37
OKUL KURALLARINA UYUYORUZ
• Okul eşyalarımızı özenli kullanmalıyız.
• Okulumuzu temiz tutmalıyız. Bahçeye, sınıfa ve koridor- lara çöp atmamalı; çöplerimizi çöp kutusuna atmalıyız. Okul tuvaletlerini temiz tutmalıyız.
• Yemekhaneleri temiz kullanmalıyız. Kantinden alışveriş ya- parken sıraya girmeliyiz.
• Merdivenlerde koşmamalıyız. İniş ve çıkışlarımızda merdi- venlerin sağını kullanmalıyız.
Teneffüslerde merdivenlerden inip çıkarken ne- lere dikkat ediyorsunuz? Söyleyiniz.
Öğretmenimiz, bize bugün okul kurallarını öğretti.
Okul kuralları şunlardır:
38
• Kablo ve prizlere dokunmak tehlikelidir. Onlara dokunma- malıyız.
• Koridorlarda koşmamalıyız. Pencerelerden sarkmamalıyız.
Arkadaşlar, okulda uymamız gereken kuralların neler oldu- ğunu bir kere de siz söyleyiniz.
✔
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.
Doğru davranışları yansıtan görsellerin alt- larındaki kutucukları örnekteki gibi işaretleyiniz.
39
NAZİK OLUYORUZ
Yaren: Arkadaşlar, yakan top oynayalım mı?
Mert: Evet, ama sadece erkekler oynasın.
Yaren: Kusura bakma Mert ama bu düşüncen doğru değil.
Mert: Özür dilerim. Haklısın arkadaşım.
Eray: Ayşe, senin topunla oynayabilir miyiz?
Ayşe: Elbette. Memnuniyetle.
Yağız: Teşekkür ederiz Ayşe.
Ayşe: Rica ederim.
Kaleminizin ucu kırıldı ve kalemtıraşınızın yanı- nızda olmadığını fark ettiniz. Arkadaşınızdan ka- lemtıraş istemelisiniz. Bunu yaparken arkadaşınıza ne söylemelisiniz? Belirtiniz.
Gün içinde okulda öğretmenimizle, okul çalışanla- rıyla ve arkadaşlarımızla iletişim kurmalıyız. Aşağıda görsel ve açıklamalar verilmiştir. İnceleyiniz.
40
Okula geldiğimizde “merhaba, günaydın, iyi günler”, okul- dan ayrılırken “hoşça kal, Allah’a ısmarladık, iyi akşamlar, güle güle” gibi nezaket sözcüklerini kullanmalıyız. Hoşumuza gitme- yen bir durum ile karşılaştığımızda tepkimizi “hayır, olmaz, ku- sura bakma” gibi ifadelerle nazikçe belirtmeliyiz. Öğretmenler odası, müdür odası, hizmetli odası ve diğer sınıflara gitmemiz gerekirse önce kapıyı çalmalıyız. İçeri girmek için izin istemeliyiz.
Arkadaşlar; okulda arkadaşlarımızla, öğretmen- lerimizle ve okuldaki diğer çalışanlarla konuşurken nazik olmalıyız. Konuşmalarımızda “lütfen, rica ede- rim, teşekkür ederim, özür dilerim, affedersin, sağ ol, elbette“ gibi sözcükleri kullanmalıyız.
Nezaket sözcükleri nelerdir? Söyleyiniz.
41
Aşağıdaki kalplerin içinde nezaket ifadeleri verilmiştir. Bunlarla ilgili birer cümle kurunuz.
Lütfen
Sağ ol
Günaydın Allah’ a ısmarladık
Elbette ederimRica
Kusura bakma
Teşekkür
ederim Özür
dilerim Affedersin
42
ETKİNLİKLERE KATILIYORUZ
Çocuklar, yıl içinde okulumuzda ve sınıfımızda birçok et- kinlik yapacağız. Hangi etkinliklerde yer almak istersiniz?
Öğretmenim, ben sınıf başkanlı- ğı için aday olmak istiyorum.
Ben, Yirmi Dokuz Ekim Cumhuriyet Bayra- mı’nda şiir okumak istiyorum.
Öğretmenim, ben pano düzenleme işini severek ya- pabilirim.
Dersleriniz dışında, hangi sınıf içi etkinliklere ka- tılıyorsunuz? Söyleyiniz.
Öğretmenimiz bize okullarda yapılan etkinliklerin bilgi ve becerilerimizi arttırarak kendimize olan gü- venimizi geliştireceğini anlattı. Okulumuzda yıl içinde
43
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.
İçinde yer almak istediğiniz etkinliği gösteren görseli işaretleyiniz. İşaretlediğiniz görseli boyayınız.
halk oyunları, resim, müzik, spor gibi birçok etkinlik yapılacağını söyledi. Bu etkinliklerin yeteneklerimizin gelişmesine yardımcı olacağını belirtti. Etkinliklerin eğlenerek öğrenmenin yollarından biri olduğunu hatırlattı. Hepimizin ilgi ve yeteneklerimize uygun bir etkinlik alanı seçmemiz gerektiğini söyledi.
Peki, siz okulunuzda ve sınıfınızda hangi etkinliklerde görev alıyorsunuz? Söyleyiniz.
44
OYUN OYNUYORUZ
Oyun oynamak; iş birliği, dayanışma, yardımlaşma gibi bece- rilerimizin gelişmesini sağlar. Eğlenerek güzel vakit geçirmemize olanak sunar. Oyunlar sayesinde, güçlü ve geliştirilebilir yönle- rimizi görür, kendimizi oyunlar sayesinde daha iyi tanıyabiliriz.
Oyun oynarken birbirimize karşı nazik olmalı, haksızlık yapma- malıyız.
Teneffüslerde en çok hangi oyunları oynuyor- sunuz? Söyleyiniz.
Arkadaşlar, dersler dışında okulda yapmaktan en çok keyif aldığımız faaliyetlerden biri de oyun oyna- maktır. Teneffüslerde arkadaşlarımızla, “Beden eğitimi ve oyun” dersinde ise öğretmenimizle oyunlar oynarız.
Oyun oynamanın sizin için önemi nedir? Söyle- yiniz.
45
Aşağıda bazı oyunlarla ilgili görseller verilmiş- tir. Bu görsellerin hangi oyunlara ait olduğunu söyleyiniz. Arkadaşlarınızla ortak bir karara va- rarak bu oyunlardan birini teneffüste oynayınız.
46
OKULU SEVİYORUZ
Okula başladığınız günden beri yaşadıklarınızı kısaca anlatınız.
Arkadaşlar, bu yıl hep birlikte birinci sınıfa baş- ladık. Okulun ilk günü çok heyecanlıydık. Bazı arka- daşlarımız ailesinden ayrılırken zorlandı. Hatta ağla- yanlar bile oldu. Şimdi ise hepimiz okulda olmaktan çok mutluyuz. Okulda yeni arkadaşlar edindik. Yeni oyunlar öğrendik. En önemlisi de sesleri, sayıları öğrenmeye başladık.
Öğretmenimiz her gün bize yeni bilgiler öğretiyor.
Okulda olmak size neler hissettiriyor? Söyleyiniz.
47
Aşağıda verilen alana, içinde öğretmeninizin, arkadaşlarınızın ve kendinizin olduğu bir resim çiziniz.
48
ARAÇ VE GEREÇLERİMİZİ SEÇİYORUZ
Makas, kalem, yapıştırıcı gibi araç ve gereçleri taşırken ar- kadaşlarımıza ve kendimize zarar vermemeye özen göstermeli- yiz. Kalemlerimizi boş yere açmamalıyız. Defter ve kitaplarımızı
Görsel sanatlar dersi için size gerekli olan ders araç ve gereçleri nelerdir? Söyleyiniz.
Arkadaşlar, derslerimizi işlerken çeşitli araç ve gereçler kullanırız. Aşağıda, ders araç ve gereçleri tanıtılmıştır. İnceleyiniz.
Okul çantası
Kalemler
Abaküs
Sulu boya
Defter
Makas
49
karalamamalı, sayfalarını koparmamalıyız. Okul çantamızı, ders programımıza uygun olarak hazırlamalı ve çantamızın içine gereksiz eşyalar koymamalıyız.
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Derslerde kullanılan araç ve gereçleri belirleyerek örnek- teki gibi işaretleyiniz.
50
1. Aşağıdakilerden hangisi tanışırken kullandığımız doğru ifa- delerdendir? İşaretleyiniz.
En sevdiğim renk pembedir.
Merhaba, ben Selçuk.
Haydi oyun oynayalım!
2. Aşağıdakilerden hangisi sınıfta bulunan eşyalardan değildir?
İşaretleyiniz.
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ
Merhaba arkadaşlar, ben Okan. Ünite de- ğerlendirmelerini birlikte yapacağız.
Verilen çalışmaları yapınız.
51
3. Aşağıdakilerden hangisi şeref köşesinde bulunur? Boya- yınız.
4. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi sınıf içi kurallara uygun davranış göstermiştir? İşaretleyiniz.
5. Aşağıdaki görsellerden hangisinde doğru bir davranış gösterilmiştir? İşaretleyiniz.
6. Okul kurallarından iki tanesini söyleyiniz.
52
7. Aşağıdaki görsellerden hangisinde ders araç ve gereçle- rinden biri verilmiştir? İşaretleyiniz.
8. Okul bölümlerinin hangisinde spor etkinlikleri yapıldığını söyleyiniz.
9. Okuldan ayrılırken kimden izin almamız gerektiğini söy- leyiniz.
10. Bayrak töreni sırasında nasıl davranmamız gerektiğini söyleyiniz.
11. İstek ve ihtiyaçlarımızı ifade ederken kullanılması gereken nezaket sözcüklerini söyleyiniz.
12. Okul size neler kazandırdı? Söyleyiniz.
53
2. ÜNİTE
EVİMİZDE
HAYAT
54
Annem Zehra. Kumral ve güler yüzlü bir kadındır. An- nem doktordur. Spor yap- maktan hoşlanır.
Ablam Zeynep. On beş ya- şındadır. Lisede okuyor. Müzik dinlemek, onun en büyük zev- kidir.
Babam Ömer. Kumral ve neşeli bir adamdır. Fi- zik öğretmeni olan babam, kitap okumaktan hoşlanır.
Kız kardeşim Aslı. Bir ya- şında ve çok sevimli. Benim- le oynamaktan çok hoşlanır.
AİLE ÜYELERİ
“Aile” sözcüğünden ne anlıyorsunuz? Düşün- celerinizi söyleyiniz.
Arkadaşlar, ben bugün size ailemi tanıtacağım.
55
Babaannem Sultan. Örgü örmekten ve yemek yapmak- tan hoşlanır. Babaannem, ba- bamın annesidir.
Anneannem Ayşe. Emekli öğretmendir. Kitap okumak- tan çok hoşlanır. Annean- nem, annemin annesidir.
Büyükbabam Ali. İşçi emek- lisidir. Bize tahtadan oyuncak- lar yapar. Büyükbabam, ba- bamın babasıdır.
Ahmet dedem de emekli öğretmendir. Gazete oku- maktan hoşlanır. Dedem, annemin babasıdır.
Anne, baba ve çocuklardan oluşan topluluğa aile denir. Anneanneler, babaanneler, dedeler, halalar, dayılar, amcalar, teyzeler ve kuzenlerin bir araya gelmesiyle geniş aile oluşur.
Siz de kendi aile üyelerinizi tanıtınız.
56
Aile Albümüm
Aşağıdaki albüme aile üyelerinizin fotoğraf- larını yapıştırınız.
57
Aile bireyleri birbirlerini sever ve birbirlerinin haklarına saygı duyarlar. Ayrıca birbirlerini sık sık ziyaret ederler. Ai- lede, zor durumda olana yardım edilir, şefkat gösterilir. Aile bireyleri birbirlerine bağlıdır. Bu nedenle ailelerde hatalar affedilir, küslük sürdürülmez. Uzakta olanlar unutulmaz, sık sık aranır. Ailedeki işler, aile bireyleri arasında iş bölümüyle yapılır. Herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirir. Aile üyeleri birbirleriyle dayanışma içinde olur.
AİLE HAYATININ ÖNEMİ
Ailenizle birlikte neler yapmaktan hoşlanırsı- nız? Söyleyiniz.
Arkadaşlar, aile, toplum yaşamının temelidir. Aile- nin mutlu, huzurlu ve bir arada olabilmesi için gere- ken değerler vardır.
Görseli inceleyiniz. Gördüklerinizi anlatınız.
Ailenizdeki iş bölümlerine örnekler veriniz.
58
ŞEFKAT
SAYGI
SEVGİ
Görselleri inceleyiniz. Görsellerin bir ailede olması gereken hangi değeri anlattığını ok ile gösteriniz.
59
Evinizin yerini tarif etmeniz istendiğinde, neler söyleyebilirsiniz?
EVİMİN YERİ
Çocuklar, bugünkü dersimizde evimizin yerini tarif etmeyi öğreneceğiz. Öncelikle ben, evimin yerini tarif edeyim. Benim evim, oku- lun karşı sokağındadır. Sağında çocuk parkı, solunda aile sağlığı merkezi vardır. Evimin olduğu apartmanın arka tarafında ise pazar yeri bulunur. Şimdi sıra sizde.
Öğretmenim, bizim evimiz okulumu- zun arka sokağındadır. Evimizin sağın- da büyük bir market; solunda ise üç apartman var. Evimizin karşısında, bir hayvan barınağı bulunuyor.
60
TANITIM KARTI
Adı : ...
Soyadı : ...
Adresi : ...
...
...
Telefon Numaraları
Anne : ...
Baba : ...
Ali
Sönmez
0305 441 28 63 0304 233 25 28
Cumhuriyet Mahallesi, İnce Sokak, Zümrüt Apartmanı, Kat 2, Daire: 4
Yenimahalle / Ankara
Arkadaşlar, evimizin yerini tarif ederken evimi- zin karşısında, önünde, arkasında, sağında ve so- lunda neler olduğunu söyleriz. Evimizin yerini, ev adresimizi söyleyerek de tam olarak belirtebiliriz. Ev adresimize ve büyüklerimize ait telefon numaralarına acil du- rumlarda ihtiyaç duyarız.
Aşağıdaki tanıtım kartını inceleyiniz.
Tanıtım kartındaki bilgilerimizi, tanımadığımız kişi- lerle paylaşmamalıyız. Bilgilerimizi sadece öğretme- nimiz ve okul çalışanları ile paylaşabiliriz. Evinizin yerini tarif ediniz.
61
Çiçek üzerindeki kelimeleri kullanarak cümleler kurunuz.
solunda
sağında
arkasında
karşısında önünde
tarif adres
yanında
62
AİLE İÇİ NEZAKET
Anneciğim, lütfen bana süt verir misin?
Elbette tatlım.
Sabah uyandığınızda, aile üyelerinizle birbiri- nize ne söylersiniz? Belirtiniz.
Arkadaşlar görselleri inceleyiniz.
Nereyi anlama- dın? Bir bakalım.
Ablacığım, rica etsem öde- vime yardım eder misin?
63
Tunacığım, yardım etmemi ister misin?
Çok iyi olur ablacığım, teşekkür ederim.
Arkadaşlar, aile bireylerimize istek ve ihtiyaçları- mızı bildirirken “lütfen, rica ederim, sakıncası yoksa teşekkür ederim” gibi nezaket ifadelerini kullanmalı- yız. Evde, aile üyelerimizin odalarına girmeden önce kapılarını çalmalı, içeri girmek için izin istemeliyiz. Siz de bildi- ğiniz nezaket sözlerini söyleyiniz.
Baba, sakıncası yoksa oyuncak da alabilir miyiz?
Öncelikle alışveriş liste- sindeki ihtiyaçlarımızı alalım.
Sonra bakarız canım.
64
Lütfen. Özür dilerim.
Rica ederim.
Teşekkür ederim.
Yatağınızı toplamadınız.
Bu durumda annenize ve
babanıza ne demelisiniz?
✔
Kahvaltı sofrasının top- lanmasına yardım ettiniz.
Size teşekkür eden anne ve babanıza, bu durumda ne demelisiniz?
Oyuncağınız kırıldı. Aile üyelerinin birinden yardım isteyeceksiniz. Bu durumda ne demelisiniz?
Ders çalışırken size yar- dım eden aile bireylerine, bu yardımı sonucunda ne demelisiniz?
Aşağıdaki durumlarda hangi nezaket ifade- sini kullanmanız gerektiğini örnekteki gibi işa- retleyiniz.
Durumlar
Nezaket ifadeleri
65
KAYNAKLARI DOĞRU KULLANMA
Işıkları gereksiz yere yak- mamalıyız. İşimiz bittikten sonra ışıkları kapatmalıyız.
Dişlerimizi fırçalarken suyu boşa akıtmamalı- yız. Diş macununu, bir mercimek tanesi büyük- lüğünde kullanmalıyız.
Dişinizi fırçalarken ne kadar diş macunu kul- lanıyorsunuz? Söyleyiniz.
Arkadaşlar; ihtiyaçlarımızı karşılamak için elektrik, su gibi kaynakları kullanırız. Kaynaklar dünyamızda sınırsız değildir. Bizler kullandığımız kaynaklar için para öderiz. Bu nedenle, kaynakları özenli kullan- malı, israf etmemeliyiz.
Görselleri inceleyiniz.
66
Elektrikli araçların hepsini aynı anda çalıştırmamalıyız. Kul- lanmadığımız aracı kapatmalıyız.
Ellerimizi yıkarken sıvı sabunu bir fındık tanesi büyüklüğünde kullanmalıyız.
Kaynakları kullanırken siz nelere dikkat ediyorsu- nuz?
67
Görselleri inceleyiniz.
Kaynakların kullanımıyla ilgili doğru ve yan- lış davranışları belirleyiniz. Yanlış davranışların doğrularını söyleyiniz.
68
PLANLI YAŞAM
Sabah 7.30’da kalkıyo- rum. Elimi yüzümü yıkayıp saçlarımı tarıyorum.
Ders başlamadan ön- ce okulumda oluyorum.
Saat 9.00’da derse baş- lıyoruz.
Ailemle kahvaltı edi- yoruz. Dişlerimi fırçalayıp okul kıyafetlerimi giyiyo- rum.
Okul arkadaşlarımla öğle yemeğini yiyorum. Öğleden sonra saat 2.30’da okuldan ayrılıyorum.
Uyandığınız andan, gece yatana kadar yap- tıklarınızı kısaca anlatınız.
Gününü verimli olacak şekilde planlayan İsmail ar- kadaşımız, bize bir gününü nasıl geçirdiğini anlatıyor.
Görselleri inceleyiniz.
69
Eve gelip dinleniyorum.
Sonra, arkadaşlarımla bah- çede biraz oyun oynuyo- rum.
Ailemle gün içinde ya- şadıklarımızı paylaşıyoruz.
Yarım saat televizyon iz- liyorum. Bir sonraki okul gününe hazırlık yapıyorum.
Oyundan sonra, okulda öğrendiklerimi tekrar ediyo- rum. Ailemle akşam yeme- ğimizi yiyoruz.
Pijamalarımı giyip diş- lerimi fırçalıyorum. Akşam saat 9.30’da yatağıma ya- tıyorum.
Siz de bir gününüzü nasıl geçirdiğinizi anlatınız.
70
GÜNLÜK PLANIM
Saat Yaptıklarım
7.30 - 8.30 Sabah kalkış, kişisel bakım, kahvaltı 8.30 - 9.00 Okula gidiş
9.00 - 12.00 Ders saati 12.00 - 1.00 Öğle yemeği
1.00 - 3.00 Ders saati
3.00 - 4.00 Eve varış, dinlenme
4.00 - 5.00 Oyun
5.00 - 6.00 Günlük derslerin tekrarı 6.00 - 7.00 Akşam yemeği
7.00 - 8.30 Aile ile vakit geçirme 8.30 - 9.00 Bir sonraki güne hazırlık
9.00 - 9.30 Pijamaları giyme, kişisel bakım, yatağa yatış
Günümüzü verimli kullanmak için planlı ve prog- ramlı olmak çok önemlidir. Böylelikle derslerimize, ailemize, eğlenmeye, beslenmeye ve dinlenmeye ye- terince vakit ayırabiliriz. Ben, bunun için anne ve babamla birlikte bir günlük plan hazırladım. İnceleyiniz.
71
Siz de aşağıdaki tabloya, bir gününüzün pla- nını, okul saatlerini dikkate alarak yazınız. Planı- nızı yaparken büyüklerinizden yardım alınız.
GÜNLÜK PLANIM
Saat Yaptıklarım
72
Yaşamak için beslenmeye ve besinlere ihtiyaç duyarız.
Eğitim öğretime devam etmek için kalem, defter, kitap gibi malzemelere ihtiyaç duyarız.
İSTEK VE İHTİYAÇLAR
Dışarıdaki tehlikelerden ko- runmak için barınmaya ihti- yaç duyarız.
Sağlıklı bir şekilde yaşamı- mızı sürdürmek için giyinme- ye ihtiyaç duyarız.
Büyükleriniz alışveriş listesi yaparken nelere dikkat ediyor? Gözlemlerinizi söyleyiniz.
Arkadaşlar, hepimiz, yaşamımızı sürdürmek için birçok şeye ihtiyaç duyarız.
73
Temiz bir çevre, yaşamımızı devam ettirebilmek için duy- duğumuz ihtiyaçlardandır.
İsteklerimizin karşılanması zorunlu değildir. İsteklerimiz karşı- lanmadığında da hayatımızı devam ettirebiliriz.
İhtiyaç ve istekler birbiriyle bağlantılıdır. Örneğin kış ayında çizme bir ihtiyaçtır ama rengini beğendiğimiz ikinci bir çizme istektir. Yemek yemek bir ihtiyaçtır. Yemekte ne yiyeceğimizi be- lirlemek ise istektir.
İhtiyaçlarımızın karşılanması zorunludur. İhtiyaçlarımız karşı- lanmadığında zor durumda kalırız. Hayatımızı devam ettiremeyiz.
İhtiyaçlarımızın yanı sıra isteklerimiz de vardır. Oyuncaklar, odamızı süsleyen bir çiçek, renkli boya kalemleri isteklere örnektir.
Sağlığımızı korumak ve has- talıklardan kurtulmak için sağ- lık ihtiyaçlarımız vardır.
74
İstek ve ihtiyaç arasındaki farkı söyleyiniz.
Görselleri inceleyiniz. İhtiyaçları kalp şeklinin, istekleri ise yıldız şeklinin içine, ok yardımıyla yerleştiriniz.
75
1. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? İşaretleyiniz.
Anneanne Annemizin kız kardeşi Babaanne Babamızın annesi
Dede Babamızın erkek kardeşi
2. Aşağıdaki çocuklardan hangisi kaynakları doğru kullan- maktadır? İşaretleyiniz.
3. Evinizin yerini sözlü olarak tarif ediniz.
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ Verilen çalışmaları yapınız.
76
4. Aile üyelerimize istek ve ihtiyaçlarımızı ifade ederken hangi nezaket ifadelerini kullanmalıyız? Söyleyiniz.
5. Günümüzü planlamanın faydaları nelerdir? Söyleyiniz.
6. Adres ve telefon bilgilerimizi kimlerle paylaşmamalıyız?
Söyleyiniz.
7. Aileyi bir arada tutan değerlere örnekler söyleyiniz.
3. ÜNİTE
SAĞLIKLI HAYAT
77
78
Öğretmenim, ben her sabah kalkar kalkmaz elimi yüzümü yıkarım.
Çocuklar, bugün size sağlıklı bir yaşam için kişi- sel bakımımızın önemini anlatacağım. Kişisel bakımı- mızı doğru olarak nasıl yapacağımızı öğreneceğiz.
Önce, sizler kişisel bakımınız için neler yaptığınızı söyleyin bakalım.
KİŞİSEL BAKIM
Sabahları, okula gitmeden önce kişisel bakımı- nız için neler yapıyorsunuz? Söyleyiniz.
79
Her yemekten önce ve sonra, ellerimi yıkarım.
Kıyafetlerimi özenli kullanı- rım, temiz tutmaya çalışırım.
Okul ayakkabılarımla top oyna- mam.
Ben, saçlarımı her sabah tarar ve tokala- rımı takarım.
80
Öğretmenim, yemek yer- ken peçete kullanmayı da sa- yabiliriz değil mi?
Öğretmenim, kişisel ba- kımım için uzayınca tırnak- larımı hemen keserim.
Öğretmenim eski- den pek hoşlanmazdım ama artık sık sık banyo yapıyorum.
81
Arkadaşlar, kişisel bakımımızı düzenli yapmalıyız.
Kişisel bakımımızı yaparken elektrik, su, sabun gibi kaynakları tutumlu kullanmalıyız.
Siz de kişisel bakımınız için neler yaptığınızı söyleyiniz.
Öğretmenim, dişlerimi günde iki kere fırçalarım. Ma- cunu fırçaya bir mercimek tanesi büyüklüğünde koyarım.
Fırçalamayı arka dişlerimden ön dişlerime doğru, yuvarlak hareketlerle yaparım.
82
Görselleri inceleyiniz. Kişisel bakımla ilgili olan nesneleri boyayınız.
83
Görseli inceleyiniz.
Yemekten önce, yemek sırasında ve yemek- ten sonra nelere ihtiyacımız olduğunu belirle- yip örnekteki gibi işaretleyiniz.
ü
84
SAĞLIĞIMIZ İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Aile sağlığı merkezlerine hangi durumlarda gidiyorsunuz? Söyleyiniz.
Çocuklar, sağlığımızı korumak için kişisel bakımımızın yanı sıra neler yapmamız gerekir?
Öğretmenim, sağlığımızı koruma- mız için meyve ve sebzeleri yemeden önce yıkamalıyız. Bir de aşı olmamız gerekir. Doğumumuzdan itibaren belli aralıklarla aşı oluruz. Aşı, bizim mik- roplara karşı direncimizi artırır.
85
Diş sağlığımız için belli aralıklarla diş hekimine gidip kontrollerimizi yaptırmalıyız. Böylelikle dişlerimiz çürümeden önlem almış oluruz.
Hastalandığımızda doktora gitmeliyiz.
Doktorun söylediklerini aynen yapmalı, verdiği ilaçları düzenli kullanmalıyız.
Arkadaşlar, hareketli bir yaşam ve spor yapmak da sağ- lığımız için çok önemlidir. Güzel havalarda dışarıda oyun oynamayı tercih etmeliyiz. Futbol, basketbol, voleybol, yüzme gibi hoşlandığımız sporlardan birini yapmalıyız. Dışarıya çı- karken hava durumuna göre giyinmeliyiz. Sıcaksa ince, açık renk; soğuksa kalın ve koyu renk giysiler giymeliyiz. Hava yağmurluysa yanımıza şemsiye almalıyız.
Arkadaşlar, sağlığımızı korumak için hangi önlem- leri almamız gerektiğini söyleyiniz.
86
Görselleri inceleyiniz.
Görsellerin sağlığı korumaya yönelik hangi durumları gösterdiğini söyleyiniz.
87
SAĞLIKLI BESLENME
Sağlıklı olduğunu düşündüğünüz besinlerin neler olduğunu söyleyiniz.
Arkadaşlar, sağlıklı yaşam için doğru beslenmek son derece önemlidir. Bu konuyla ilgili grup arka- daşlarımla bir çalışma yaptık. İnceleyiniz.
Arkadaşlar, sağlığımız için yararlı yiyecek ve içeceklerin neler olduğunu büyüklerimizden yardım alarak araştırdık. Bunun için mahallemizdeki aile sağlığı merkezine gittik. Oradaki doktor, bize bilgi verdi.
88
Doktor, suyun temel içeceğimiz olduğunu söyledi. Süt, yo- ğurt, peynir, ayran, tereyağı gibi besinlerin büyümemiz ve kemik gelişimimiz için önemli olduğunu öğrendik. Bu besinler süt ve süt ürünleri olarak adlandırılıyormuş.
Et, tavuk, balık ve yumurta sağlıklı beslenmek için gerekli be- sinlerdendir. Bu besinler, hayvansal kaynaklıdır. Görüştüğümüz
89
Elma, armut, şeftali, erik; ıspanak, kabak, domates, biber gibi meyve ve sebzeler sağlıklı beslenmede önemlidir. Meyve ve sebzeler, bizi hastalıklara karşı korur, direncimizi artırır.
Sağlığımız için bol bol meyve ve sebze tüketmeliyiz. Sebze ve meyveler, bitkisel kaynaklı besinlerdir.
doktor, özellikle büyüme çağındaki çocukların bu besinleri mut- laka tüketmesi gerektiğini söyledi.
90
Sağlığımız için yararlı yiyecek ve içeceklere ör- nekler veriniz.
Ekmek, makarna, bulgur, pirinç, ceviz, badem, fındık gibi ürün- ler, yararlı yiyeceklerdendir. Ancak ekmek ve makarna gibi be- sinlerin fazla tüketilmesinin şişmanlığa yol açtığı unutulmamalıdır.
Arkadaşlar, asitli içecekler, cips, çikolata, bisküvi gibi besin- lerin tüketilmesi sağlığımıza zarar verir. Bu besinler şişmanlığa yol açar ve bazı hastalıklara sebep olur.
Ayrıca paketsiz ve açıkta satılan gıdalar da sağlıklı değildir.
91
Görselleri inceleyiniz.
Sağlığınız için yararlı yiyecek ve içecekleri belirleyerek boyayınız.
92
ÖĞÜNLERE UYGUN BESLENME
Kahvaltıda tükettiğiniz besinlere örnekler ve- riniz.
Araştırma yapan arkadaşlarımız tekrar söz aldılar.
Çocuklar, sağlığımıza yararlı olan besinlerle ilgili yaptığınız çalışma çok güzeldi. Teşekkürler ederim. Şimdi de bu besinleri öğünlerde nasıl tüketme- miz gerektiğini öğrenelim. Bu konuda söz almak isteyen var mı?
93
Kahvaltıda; peynir, zeytin, yumurta, bal veya pekmez, tereyağı, ekmek tüket- meliyiz.
Süt veya taze sıkılmış meyve suyunu da kahvaltıda içecek olarak tüketebiliriz.
Öğle ve akşam yemeklerinde; çorba, salata, sebze yemeği, yoğurt, et, pilav, makarna, ekmek tüketilir. Bu öğünlerde ayran, hoşaf gibi içecekler tercih edilme- lidir. Öğünlerimizde meyve de bulundur- malıyız.
Ana öğünlerin dışında, ara öğün olarak okulda beslenme saatimiz vardır.
Beslenme çantamızda sandviç, ev yapı- mı kek, poğaça, börek türlerinden sadece biri bulunmalıdır. İçecek olarak süt ya da ayran tercih edilmelidir. Ayrıca bir avuç kuruyemiş ve bir meyve, beslenme çanta- mızda bulunması gerekenlerdendir.
Arkadaşlar, öğünlerimizde hem hayvansal hem bitkisel kaynaklı yiyeceklere yeterince yer vermeliyiz.
Siz de kahvaltıda tüketilen besinlere örnekler veriniz.
94
KAHVALTI ÖĞLE
YEMEĞİ AKŞAM
YEMEĞİ
Verilen yiyecekleri ok yardımı ile masalara taşıyarak kendinize birer öğün oluşturunuz.
95
Selma, buzdolabından aldığı sütü, yıkanmış armudu beslen- me çantasına koydu. Annesinin onun için hazırladığı sandviçi, bir avuç kuru yemişi, çatalı, kâğıt peçeteyi ve ıslak mendili de çantasına koyarak beslenme çantasını hazırladı.
YİYECEK HAZIRLIYORUZ
Kendinize hazırladığınız yiyeceklere örnekler veriniz.
Arkadaşlar, büyüklerimizin bilgisi dahilinde kendi- mize yiyecekler hazırlayabiliriz. Kendimiz için yemek hazırlarken ortamın temiz ve düzenli olması gerekir.
Resmi inceleyiniz.
Arkadaşlar, kendimize yiyecek hazırlarken temiz- lik kurallarına dikkat ettiğimiz gibi güvenliğimize de dikkat etmeliyiz. Kesici alet kullanmamalıyız. Ocak ve fırından uzak durmalıyız. Yiyecek hazırlamaya baş- lamadan önce ve yemekten önce mutlaka ellerimizi yıkamalıyız.
96
Siz de bir büyüğünüzden yardım alarak kendinize sandviç hazırlayabilirsiniz.
• Öncelikle marulları yıkayınız.
• Dilimlenmiş peynirlerden üç dilim alınız.
• Ekmeğin arasını açınız.
• Ekmeğin içine önce marulu daha sonra dilimlenmiş pey- nirleri koyunuz.
• Afiyet olsun.
Yiyeceklerinizi hazırlarken siz nelere dikkat ediyorsunuz?
Söyleyiniz.
Görseli inceleyiniz.
Görseldeki çocuğun ne yaptığını yazınız.
...
...
97
GÖRGÜ KURALLARINA UYGUN YEMEK YİYORUZ
Yemeğimizi oturarak yemeliyiz. Yemeğe başlamadan önce yemek duası etmeliyiz. Yemek yerken konuşmamalıyız. Yemeği- mizi çiğnerken ağzımızı kapalı tutmalıyız.
Yemek yerken nelere dikkat ediyorsunuz?
Söyleyiniz.
Arkadaşlar, yemek yerken dikkat etmemiz gere- ken kurallar olduğunu biliyor muydunuz? Bu ku- rallara, görgü kuralları denir.
Görgü kurallarını öğrenmek için görselleri inceleyiniz.
98
Yemeğimizi yerken dikkatli olmalıyız. Üstümüze ve masaya dökmemeye özen göstermeliyiz.
Yemeğimizden birine ikramda bulunurken elimizi yemeğe değdirmemeliyiz. İkramımızı, yemeğin bulunduğu tabakla yap- malıyız.
99
Yemek yerken peçete kullanmalıyız. Tabağımıza yiyeceği- mizden fazla yemek almamalıyız. Tabağımıza aldığımız yemeği bitirmeliyiz. Ekmek israfından kaçınmalıyız.
Yemek yerken nelere dikkat ediyorsunuz? Yazınız.
...
...
...
...
...
100
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Yemek yerken uyulması gereken görgü ku- rallarını öğrendiniz. Bu görgü kurallarını aşa- ğıya yazınız.
101
KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARINI DOĞRU KULLANIYORUZ
Gün içinde okul, ders tekrarı, oyun ve evdeki sorumluluk- larımızın dışında kalan zamanlarımızda televizyon izleyebiliriz.
Televizyon izlerken ailemizin belirlediği süreyi aşmamalı, on- ların uygun gördüğü programları izlemeliyiz. Göz sağlığımızı korumak için televizyonu uzaktan seyretmeliyiz.
Televizyon izleme sürenizi kim belirliyor? Söy- leyiniz.
Arkadaşlar, evimizde televizyon, bilgisayar, te- lefon, radyo, gazete gibi araçlar bulunur. Bunlar kitle iletişim araçlarıdır.
Kitle iletişim araçlarını kullanırken dikkat etmemiz gereken kurallar vardır.
Görseli inceleyiniz.
102
Bilgisayar; Genel Ağ aracılığıyla haberleşme, araştırma, eğ- lence gibi amaçlarla kullanılan bir kitle iletişim aracıdır. Bilgisa- yarı mutlaka büyüklerimizin onayladığı süre kadar kullanmalıyız.
Genel Ağ’da büyüklerimizin izin verdiği sitelerden yararlanma- lıyız. Bilgisayar kullanırken sandalyeye tam yerleşmeli ve dik oturmalıyız. Bilgisayar ile aramızda uygun mesafe bırakmaya dikkat etmeliyiz.
Telefonu, iletişim amaçlı kullanmalıyız. Konuşmalarımızı uzun tutmamalıyız. Telefonu da büyüklerimizin gözetiminde kullanmalıyız.
Notebook (notbuk), tablet gibi araçları da büyüklerimizin gözetiminde kullanmalıyız.
Gazete ve dergiler de kitle iletişim araçlarındandır. Yaşımıza uygun gazete ve dergileri ailemizin gözetiminde alabiliriz. Kitle iletişim araçlarını kullanırken büyüklerimizin önerdiği süreyi aş- mamalıyız. Bu tür araçlarla fazla zaman geçirmemeliyiz.
Kitle iletişim araçlarını kullanırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söyleyiniz.
103
Görselleri inceleyiniz.
Doğru davranışın gösterildiği görselin altın- daki kutucuğu işaretleyiniz.
104
1. Görsellerdeki çocuklardan hangisi kişisel bakım yapmaktadır?
İşaretleyiniz.
2. Aşağıdakilerden hangisini kişisel bakımımızı yaparken kul- lanmayız? İşaretleyiniz.
KENDİMİZİ DEĞERLENDİRİYORUZ
Verilen çalışmaları yapınız.
105
3. Aşağıdakilerden hangisi kişisel bakıma örnek olarak gös- terilemez? İşaretleyiniz.
Ellerimizi yıkamak Dişlerimizi fırçalamak Yemek yemek
4. Aşağıdakilerden hangisi sağlığımız için yararlı olan besin- lerden değildir? İşaretleyiniz.
5. Aşağıdakilerden hangisi yemek yerken uyulması gereken görgü kurallarına örnek olarak gösterilebilir? İşaretleyiniz.
106
6. Aşağıdakilerden hangisinde kahvaltı öğünü ile besinler doğru eşleştirilmiştir? İşaretleyiniz.
Kahvaltı
Kahvaltı
Kahvaltı
7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? İşaretleyiniz.
Meyve ve sebzeleri mevsimine uygun olarak tüketmeliyiz.
Beslenmemizde meyvelere daha fazla yer vermeliyiz.
Meyve ve sebzelerin tümünü her mevsim tüketmeliyiz.
107
8. Aşağıdakilerden hangisi, kitle iletişim araçlarının doğru kullanımına örnek gösterilebilir? İşaretleyiniz.
9. Aşağıdakilerden hangisi sağlığımızı korumak için almamız gereken tedbirlerden biri değildir? İşaretleyiniz.
10. Ortak kullanım alanlarında uyulması gereken davranış- lara üç örnek yazınız.
...
...
...
...
...
...
108
11. Sağlıklı yaşam için neler yapmalıyız? Yazınız.
...
...
...
...
...
...
12. Doğru ifadelerin yer aldığı yıldızları boyayınız.
Yemeğimizi ayakta
yeriz.
sağlığımızSpor önemlidir.için
sağlığımızSpor önemsizdir.için Yemeğimizi oturarak yemeliyiz.
4. ÜNİTE
GÜVENLİ HAYAT
109
110
Pencere ve balkonlar, düşme tehlikesi olan yerlerdir. Bu nedenle pencere ve balkonları kullanırken dikkatli olmalıyız.
Pencere ve balkonlardan aşağıya sarkmamalıyız. Sınıf içindeki öğretmen dolabı, saat, çerçeve gibi camlı, kırılabilir eşyalara dikkatli yaklaşmalıyız.
Güvenliğimiz için mer- divenlerden inerken ve çı- karken merdivenin sağ ta- rafını kullanmalıyız. İniş ve çıkışlarımızda koşmamalıyız.
GÜVENLİK KURALLARI
Okul kurallarını düşününüz. Bunlardan han- gileri güvenliğinizle ilgili söyleyiniz.
Arkadaşlar, günlük yaşamımızda kazalardan ko- runmak için uymamız gereken kurallar vardır. Bu kurallara, güvenlik kuralları denir.
Görselleri inceleyiniz.
111
Islak zeminler kaygan olduğu için buralarda dikkatli yürüme- liyiz.
Asansörler yanlış kullanıldığında tehlikeli olabilir. Bu nedenle asansöre binerken güvenlik kurallarına uymalıyız. Asansöre, yanımızda bir yetişkinle binmeliyiz. Sadece gideceğimiz katın düğmesine basmalıyız. Asansör tam durmadan hareket etme- meliyiz. Ayrıca gereksiz yere asansörleri meşgul etmemeliyiz.
112
Kibrit, çakmak, ocak, açıkta duran kablolar ve elektrik prizleri kazalara neden olabilir. Bunlardan kaynaklanan kazalar ölüm- cül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle bunlarla oynamamalıyız.
Açık bırakılan musluklar su baskınlarına yol açabilir. Bu ne- denle muslukları açık bırakmamalıyız.
113
Temizlik malzemelerinin kullanım alanları farklıdır. Sabun, şampuan, diş macunu gibi malzemeleri kişisel bakımımızda kul- lanırız. Banyo, mutfak, yer, ocak, çamaşır ve bulaşık temizliği için kullanılan temizlik malzemeleri de vardır. Temizlikte kulla- nılan malzemeler sağlığımız için çok tehlikeli olabileceğinden bu malzemelere dokunmamalıyız.
Isınmada, ocaklarda ve sıcak su sağla- mada yaygın olarak gaz kullanılır. Kulla- nım sırasında oluşan gaz kaçakları hayati tehlike oluşturur. Böyle bir durumu far- kettiğimizde büyüklerimize haber vermeli ve hızlı bir şekilde bulunduğumuz yeri terk etmeliyiz.
Günlük yaşamda uymamız gereken güvenlik ku- rallarına örnekler veriniz.
BULAŞIK DETERJANI
ŞAMPUAN
SABUN BULAŞIK DETERJANI
ÇAMAŞIR SUYU
TUZ RUHU
114
Görselleri inceleyiniz.
Güvenlik kurallarına uygun davranışları be- lirleyerek altlarındaki kutucukları işaretleyiniz.
115
TRAFİKTE İNSANLAR
Okula geliş ve okuldan gidiş yolunuzda gör- düklerinizle ilgili gözlemlerinizi söyleyiniz.
Arkadaşlar; insan, hayvan ve araçların kara yol- ları üzerindeki hâl ve hareketlerine trafik denir. Bir araçla ya da yaya olarak sokağa çıktığımız zaman bizler de trafiğin bir parçası oluruz. Kurallara uyul- madığı taktirde trafikte birçok kaza meydana gelir. Çevremizi gözlemlediğimizde insanlara trafikte doğru veya yanlış birçok davranışını görebiliriz.
116
İnsanların yaya geçidinden yeşil ışık yandığında geçtiğini gözlemleyebiliriz.
Emniyet kemeri takarak doğru davranmış insanlar görebiliriz.
Bazı arabaların kırmızı ışıkta geçerek yanlış yaptı- ğını gözlemleyebiliriz.
Bazen yaşı uygun olma- dığı hâlde ön koltukla otu- ran çocuklar görebiliriz.
Siz de trafikte gözlemlediğiniz doğru ve yanlış davranışlara örnekler veriniz.
117
Resimleri inceleyiniz. Doğru olan davranış- ları “ü“ ile yanlış olan davranışları ‘‘X” ile işaretleyiniz.
118
TRAFİK KURALLARI
Yaya geçidi levhası, yayaların yo- lun karşısına güven içinde geçmesi için kullanılan trafik levhasıdır. Yaya- lar, bu levhaların olduğu yerlerden yolu da kontrol ederek güvenli geçiş yapabilirler.
Trafikte kırmızı ışık, yayalar ve araçlar için “Dur!” anlamına gelir.
Görseldeki işareti gören yayalar, kır- mızı ışık yandığı sürece yaya kaldırı- mında durmalıdır.
Trafikte yeşil ışık, yayalar ve araç- lar için “Geç!” anlamına gelir. Gör- seldeki işareti gören yayalar, yeşil ışık yandığı sürece yolun karşısına geçebilir.
Karşıdan karşıya geçerken nelere dikkat edi- yorsunuz? Söyleyiniz.
Arkadaşlar, ülkemizde en çok can ve mal kaybı- na yol açan kazalar, trafikte meydana gelir. Trafik kazalarını önlemek için trafik kurallarına uyulması gerekir. Görselleri inceleyiniz, açıklamaları okuyunuz.
119
Dikkat levhası, yolda tehlikeli bir durum olduğunu belirtir. Bu işareti gören sürücü ve yayalar, dikkatli bir şekilde hareket etmelidir.
Okul geçidi levhasını gören sürü- cüler, hızlarını azaltır ve durur. Öğ- renciler, güvenli bir şekilde karşıya geçebilir.
Bu işaret levhası, bisiklet girişinin yasak olduğunu bildirir. Bu levhayı gören bisiklet kullanıcıları, levhanın olduğu cadde ve sokaklara girme- melidir.
Okula geliş ve gidişlerinizde siz, hangi trafik işa- ret levhalarını görüyorsunuz? Söyleyiniz.
120
Trafik işaretlerinin olmadı- ğı yerlerde, güvenli bir şekilde karşıya geçmek için üst ve alt geçitler kullanılmalıdır.
Yaya kaldırımından yürümeli- yiz. Yaya kaldırımı olmayan yer- lerde ise yolun solundan yürü- meliyiz.
Geceleri veya sisli ortamlar- da arabalar bizi fark etmeyebi- lir. Bunun için açık renk, parlak kıyafetler giymeli; elimize bir fe- ner almalıyız.
Arkadaşlar, trafik işaretlerinin olmadığı yollar da vardır. Bu yollarda ne yapacağımızı öğrenmek için görselleri inceleyiniz, açıklamaları okuyunuz.
121
Bazı durumlarda trafiği, tra- fik polisleri düzenler. Bu durum- da, trafik polislerinin yönlendir- melerine uyarak karşıdan karşıya geçilebilir.
Duran araçların önünden ve arkasından geçmek tehlikelidir.
Araçlar bizi fark etmeden ha- reket edebilir veya yoldan geçen araçlar da bizi görmeyebilir.
Siz de uymamız gereken trafik kurallarına ör- nekler yazınız.
...
...
...
...
...
122
...
...
...
...
...
...
Görselleri inceleyiniz.
Görsellerde yer alan trafik işaretlerinin ne anlama geldiğini tespit ediniz. Görsellerin alt- larına yazınız.
123
GÜVENLİ İLETİŞİM
Çocuklar, günlük yaşantımızda birçok kişiyle kar- şılaşırız. Bunlardan bazıları tanıdıklarımız, bazıları ise yabancılardır. Tanıdıklarımızla ve yabancılarla aynı şekilde iletişim kurmayız. Tanıdıklarımızla nasıl ileti- şim kurarız? Söylemek isteyen var mı?
Öğretmenim, sabah uyanınca aile üyelerine “Günaydın.” derim.
Dışarıda karşılaştığım komşula- rımızla da selamlaşırım. Eğer bir iş yapıyorlarsa “Kolay gelsin.” de- rim. Nazik ve güler yüzlü olmaya
çalışırım.
Okula geliş yolunda kimlerle karşılaşıyor- sunuz? Karşılaştığınız herkesle iletişim kuruyor musunuz? Neden? Söyleyiniz.
124
Peki, tanımadığımız insanlara karşı nasıl davranmalıyız?
Öğretmenim, tanımadıklarımızla te- lefon numaramız, adresimiz gibi özel bilgilerimizi paylaşmamalıyız. Çağırdık- ları zaman onlarla gitmemeliyiz. Ver- dikleri hiçbir şeyi kabul etmemeliyiz. Israr ederlerse yüksek sesle yardım istemeliyiz.
125
Çocuklar, telefon ve Genel Ağ aracılığı ile de iletişim kurarız. Peki, bu tür iletişimde nelere dikkat etmeliyiz?
Telefonda ve Genel Ağ’da; kimlik bilgileri, adres ve aile yaşantımızla ilgili bilgileri paylaşmamalıyız.
Arkadaşlar, haksızlığa uğradığımızı düşündüğü- müzde, istemediğimiz bir şeyi yapmaya zorlandı- ğımızda, kesin bir şekilde karşı çıkmalı ve durumu, güvendiğimiz yetişkinlere söylemeliyiz.
126
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Çevrenizdeki kişilerle iletişim kurarken nelere dikkat etmeniz gerektiğini aşağıdaki alana liste- leyiniz.
