S. Berksun
Prof. Dr. Semih BERKSUN
• Çevre dokular ve pulpada hasar Çevre dokular ve pulpada hasar oluşturmaksızın, dişin anatomik oluşturmaksızın, dişin anatomik
formuna sadık kalınarak, çeşitli formuna sadık kalınarak, çeşitli
aletler yardımı ile restorasyona aletler yardımı ile restorasyona
hazır hale getirilmesine
hazır hale getirilmesine “dişin “dişin preparasyonu” (diş kesimi)
preparasyonu” (diş kesimi) adı adı verilir.
verilir.
S. Berksun
Herhangi bir nedenle hasar görmüş veya kaybedilmiş doğal dişlerin kalıcı bir
şekilde onarılması veya yerine konulması kron ve köprü protezleri ile mümkün
olmaktadır.
kron-köprü protezlerinin başarısını
belirleyen faktörlerin başında restore edilecek olan dişte yapılacak
preparasyon, yani diş kesimi gelir.
Jr. Herbert T. Shillingburg : Fundamentals of Tooth Preparations for Cast Metal and Porcelain
Restorations Quintessence Pub Co; 1 edition 1987
DİŞ KESİMİNİN DİŞ KESİMİNİN
BİYOMEKANİK BİYOMEKANİK
PRENSİPLERİ
PRENSİPLERİ Diş yapısının korunması
Tutuculuk ve direnç
Restorasyonun yapısal sağlamlığı
Marjinal bütünlük
Periodonsiyumun
Diş yapısının korunması
Tutuculuk ve direnç
Restorasyonun yapısal sağlamlığı
Marjinal bütünlük
Periodonsiyumun
S. Berksun
DİŞ KESİMİNİN DİŞ KESİMİNİN
BİYOMEKANİK BİYOMEKANİK
PRENSİPLERİ PRENSİPLERİ
Bazı durumlarda yukarda sayılan bu prensiplerden bir veya birkaçı daha belirleyici olarak ön plana çıkabilir.
Her vakanın kendine özgü şartları değerlendirilerek bu prensiplerin çakıştığı ortak gereksinimleri bir araya getirmek hekimin
sorumluluğundadır.
Bazı durumlarda yukarda sayılan bu prensiplerden bir veya birkaçı daha belirleyici olarak ön plana çıkabilir.
Her vakanın kendine özgü şartları değerlendirilerek bu prensiplerin çakıştığı ortak gereksinimleri bir araya getirmek hekimin
sorumluluğundadır.
Diş dokusunun korunması
Bir dişin tümüyle veya kısmen bir restorasyonla kaplanabilmesi için belirli kalınlıkta bir diş dokusunun
kesim yoluyla dişten uzaklaştırılması gerekir. Ancak bu yapılırken mine ve dentin katmanlarında aşırı bir
derinliğe ulaşılırsa bazı hasarlar ortaya çıkabilir.
S. Berksun
Kesim sırasında diş, eğer aşırı
kısaltılır veya aşırı konikleştirilirse yapılacak olan kronun tutuculuğu ve direnci riske girecektir.
Ayrıca kesim nedeniyle pulpaya gereğinden fazla yaklaşıldığı için ısısal duyarlılık, pulpa iltihabı ve pulpanın perforasyonu, nekrozuna yol açılabilecektir.
Diş dokusunun
korunması
Diş dokusunun
korunması
S. Berksun
Pratik olarak tutuculuk ve direnç birbiri ile çok yakın ilişkili olan iki kavramdır.
Tutuculuk restorasyonun giriş yolu doğrultusunda yerinden
uzaklaşmasına karşı koyma yeteneğidir.
Direnç ise, preparasyonun apikal, oblik ve yatay yönde etkiyen
kuvvetlere karşı restorasyonun yerinden oynamasına engel olma yeteneğidir.
Diş kesimi sırasında Diş kesimi sırasında
tutuculuğu etkileyen ve tutuculuğu etkileyen ve
hekimin kontrolü altında hekimin kontrolü altında
olan dört faktör vardır:
olan dört faktör vardır:
Aksiyel eğim derecesi,
Siman tabakasının total yüzey alanı,
Makaslama etkisi altında kalan siman alanı
Dişin yüzey pürüzlülüğü.
S. Berksun
Eğim ve Tutuculuk
Karşıt duvarların birbirine daha yakın bir paralalellikte olduğu durumlarda tutuculuğun da daha büyük olacağını bekleyebiliriz. Bu olay deneysel
olarak da ortaya konulmuştur.
S. Berksun
Prepare Prepare
edilen dişin edilen dişin
aksiyel eğim aksiyel eğim derecesi her derecesi her
yüzeyde
yüzeyde 3⁰3⁰ er derece er derece
olmak üzere olmak üzere
toplam
toplam 6⁰6⁰ derece
derece
S. Berksun
Bu eğim oluşturulurken dişlerin morfolojik özellikleri de dikkate alınmalıdır.
Eğim ve Tutuculuk
Maksimum tutuculuk ancak minimum eğimle sağlanabilir. Bununla beraber dişlerin ağızdaki konumları ve iki
veya daha fazla ayak dişi içeren
restorasyonlarda, ortak bir giriş yolu temin etmek amacıyla preparasyon eğimi 6° lik sınırı bir miktar aşabilir.
S. Berksun
Bir dişin siman film
tabakası ile sarılan yüzey alanı ne kadar genişse
üzerine uygulanacak restorasyonun
tutuculuğu da o kadar fazla olacaktır.
Bir dişin siman film
tabakası ile sarılan yüzey alanı ne kadar genişse
üzerine uygulanacak restorasyonun
tutuculuğu da o kadar
fazla olacaktır.
Geniş ve
uzun bir diş, dar ve kısa bir dişe göre daha iyi bir tutuculuk sağlar.
S. Berksun
Preparasyonun uzunluğu, dişin genişliği ve aksiyel duvarların eğimi, direnci doğrudan etkileyen
faktörlerdir. Uzun, geniş ve paralel duvarlara sahip bir preparasyonun direnci daha fazla olacaktır.
Giriş Yolu Giriş Yolu
Herhangi bir diş kesimine başlamadan önce diğer prensipler gözönünde bulundurularak dişin morfolojisine de uyan, restorasyonun giriş yoluna karar verilmelidir.
Bu bir köprü protezi için kullanılacak destek dişlerde çok daha önemlidir çünkü çok
sayıdaki giriş yolu mutlaka birbiriyle paralel
S. Berksun
Restorasyonun yapısal sağlamlığı
Döküm restorasyon esnemeye izin vermeyecek sağlam bir
yapıya sahip olmalı. Bunu sağlamak için preparasyon sırasında yeterli diş dokusu
kaldırılarak restoratif materyal için yeterli bir kalınlık elde
edilmelidir.
Restorasyonun sağlamlığı Restorasyonun sağlamlığı
ile ilgili olarak üç ile ilgili olarak üç
preparasyon özelliği vardır:
preparasyon özelliği vardır:
1. Okluzal kesim 2. Aksiyel kesim
3. Kuvvetlendirici
destek hazırlıklar.
1. Okluzal kesim 2. Aksiyel kesim
3. Kuvvetlendirici
destek hazırlıklar.
S. Berksun
Marjinal Bütünlük
Başarılı restorasyon Başarılı restorasyon
marjinleri için üç temel marjinleri için üç temel
gereksinim mevcuttur:
gereksinim mevcuttur:
1. 1.
Kron marjinleri, açıkta Kron marjinleri, açıktakalabilecek siman genişliğini kalabilecek siman genişliğini
minimalize edecek şekilde, minimalize edecek şekilde,
preparasyonun bitiş çizgisine preparasyonun bitiş çizgisine
mümkün olduğunca en iyi mümkün olduğunca en iyi
uyumla oturmalıdır.
uyumla oturmalıdır.
Marjinal Bütünlük
Başarılı restorasyon Başarılı restorasyon
marjinleri için üç temel marjinleri için üç temel
gereksinim mevcuttur:
gereksinim mevcuttur:
1. 1.
Kron marjinleri, açıkta Kron marjinleri, açıktakalabilecek siman genişliğini kalabilecek siman genişliğini
minimalize edecek şekilde, minimalize edecek şekilde,
preparasyonun bitiş çizgisine preparasyonun bitiş çizgisine
mümkün olduğunca en iyi mümkün olduğunca en iyi
uyumla oturmalıdır.
uyumla oturmalıdır.
Genellikle kullanılan gingival bitiş çizgileri:
Bıçak sırtı (knife edge)
Basamak (shoulder)
Bizotajlı basamak (beveled shoulder)
Oluk (chamfer) tarzındaki formlardır
Bıçak sırtı (knife edge)
Basamak (shoulder)
Bizotajlı basamak (beveled shoulder)
Oluk (chamfer) tarzındaki formlardır
S. Berksun
1.1. Dişeti üstüDişeti üstünnde (supragingival)de (supragingival)
2.2. Dişeti Dişeti tepesinde tepesinde (gi(ginngivanın givanın tepesinde)
tepesinde)
3.3. Dişeti altıDişeti altınnda (subgida (subginngivagival)l)
Kron marjinleri için üç tip Kron marjinleri için üç tip
marjinal lokalizasyon marjinal lokalizasyon
mevcuttur.
mevcuttur.
Kaynaklar
Jr. Herbert T. Shillingburg : Fundamentals of Tooth Preparations for Cast Metal and Porcelain
Restorations Quintessence Pub Co; 1 edition 1987
