• Sonuç bulunamadı

P e t k i m 30.000 k i ş i l i k i ş ç i k e n t i k o n u t s i t e s i A l i a ğ a

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "P e t k i m 30.000 k i ş i l i k i ş ç i k e n t i k o n u t s i t e s i A l i a ğ a "

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

P e t k i m 30.000 k i ş i l i k i ş ç i k e n t i k o n u t s i t e s i A l i a ğ a

Projelendirme: 1975 - 1978 Genel Koordinasyon: SEYAŞ Proje Yönetmenleri:

Dr. Yalçın Tezcan (mimari), Çetinay Albay (statik) Şehircilik ve mimari:

SEYAŞ Mimarlık Bölümü Betül Sipahioğlu, Sevil Tuncel Şehircilik Danışmanı:

Doç. Dr. Orhan Göçer Statik: SEYAŞ Mühendislik Bölümü:

Haldun Çataloğlu ve Şahin Günal- tay)

Prefabrikasyon Danışmanı Dr. T. Koncz (İsviçre) Altyapı: SEYAŞ Müh. Bölümü (Çevre Müh. Danışmanı: Prof. Dr.

Nevzat Kor

Ulaşım Danışmanı: Doç. Dr. Nadir Yayla

Elektrik: GENSAN Özer Aymen Arazi etüdleri: ORANSAL Planlanan alan: 200 ha.

Toplam yapı alanı: 165. 000 m

2

Yapılan hizmetler:

30.000 nüfuslu şehrin 1/5000 ve 1/2000 nazım ve mevzii imar planları, 15 000 nüfuslu yarı bölümünün 1/1000 imar planları; 10 000 nüfuslu yerleşme gurubunun ise arazi etüdleri ve topoğra- fik haritaları 1/1000 imar tatbikat plan- ları, 1/500 kesin yerleşme ve aplikasyon planları, komple altyapı projeleri, merkez 'donatımlarının programları, mahal listele- ri ve ön keşifleri, küçük merkezlerin ge- nel planlaması, ilk etapta inşa edilecek iki mahalleyi oluşturan üç tip konutun (toplam 143 000 m

2

) ve küçük merkezle- ri oluşturan iki sosyal bina (toplam 3600 m

2

), iki ilkokul (toplam 4500 m

2

), iki ana okulu (toplam 2500 m

2

), iki çarşı (toplam 2000 m

2

) ve gerekli spor, oyun, otopark v.b alanlar ile 512 yataklı bekâr misafir- hanesinin (9650 m

2

) komple projeleri, keşif ve ihale dosyaları, konut ihalesi

1 — Mahallenin maketi

2 — Konutların tip plânları

3 — Bir bölümdeki konut plânları

(2)

Bekâr lojmanları kompleksi için prefabrikasyon şartnameleri; ihale

sırasında, prefabrike sistemlerin değer- lendirilmesi ve PETKİM'e danışmanlık.

Y e r l e ş m e : 30.000 kişilik bu yeni şehir, PETKİM'in Aliağa civarında kurmakta olduğu Petro-kimya komplek- sinde çalışacak işçiler için planlanmıştır.

Şehir, kompleksin hemen güneyinde ve Izmir-Bergama karayolu üzerinde bulun- maktadır.

Planlanan arazi, genellikle Doğu ve Güney Doğuya yönelik ve rahat meyilli- dir, yerleşmenin denizden en yüksek nok- tası 88 m. ve en alçak noktası ise 14 m.

yüksekliktedir.

Arazi ve bina mülkiyetinin tamamı PETKİM'e ait olarak yapılan bu kent, Tür- kiye'de endüstrinin neden olduğu plansız şehirsel gelişmenin engellenmesinde ve toplu konut girişimi ile Türkiye'deki ko- nut sorununun çözümlenmesinde öncü du- rumundadır.

ilk etapta inşa edilecek 1536 konu- tun yer aldığı mahalleler gurubu PET- KİM KONUT SİTESİ I diye anılmaktadır.

P l a n l a m a i l k e l e r i : Şehrin planlanmasında, modern şe- hircilik ilkelerine ağırlık verilmiştir:

E ş i t l i k i l k e s i : Bu site- de yaşayacak herkese; eşdeğer koşulla- rı ve konumlan olan, fiziksel planlama yönünden eşdeğer verilere sahip konut alanları tahsis etmek, ana ilke olarak kabul edilmiştir.

D o n a t ı m l a r d a v e m e r - k e z l e r d e h i y e r a r ş i k d ü z e n : İlkokul yerleşme birimi olarak seçilen küçük merkezler, günlük haya- tın temel ihtiyaçlarını karşılayacak şekil- de donatılmışlar ve her 5000 kişilik ma- halle için birer adet olmak üzere yerleş- tirilmişlerdir. Bu donatımlara erişme ala- nı uzaklığı, genel olarak 400 m. içinde çözümlenmiştir.

Orta okul yerleşme birimi olarak se- çilen talî merkezler ise, haftalık ihtiyaç- ların karşılanacağı şekilde donatılmışlar ve her 15.000 kişilik mahalle gurubu için birer adet olmak üzere planlanmıştır.

Lise yerleşme ünitesi olan büyük merkez ise, büyük ihtiyaçları karşılayan donatımları ihtiva etmek üzere, 30.000 kişilik şehrin merkezine yerleştirilmiştir.

Y a y a - t a ş ı t i l i ş k i l e r i : Planlamada, hiyerarşik bir ulaşım düzeni ile birbirinden ayrı, birbirini mümkün ol- duğu kadar kesmeyen yaya/taşıt yolları ağı anlayışı getirilmiştir. Ancak, bu ke- sişmeleri kesinlikle önleyecek daha ileri sistemlere (yaya-taşıt ağlarının farklı dü- zeylerde çözümlenmesi gibi), yatırım ta- sarrufu amacıyla gidilmemiştir.

S t a t i k ş e h i r i l k e s i : Burada yaşayacak nüfus, donatım büyük- lükleri ve ihtiyaçlar bugünden bellidir. Bu durum ilerde de değişmeyecektir. Bu ba- kımdan, planlamada, merkezler, konut alanları, ulaşım ağı, dinlenme, oyun alan- ları, bu nüfus büyüklüğüne ve imar İs- kan Bakanlığı normlarına göre sınırlandı- rılmıştır ve böylece şehir statiktir.

Y e r l e ş m e d ü z e n i : 30.000 kişilik kent, ilk olarak beş ma- halleden (A, B ve C mahalleleri, beşer bin kişilik, D ve E mahalleleri ise yedi- binbeşer yüz kişilik) oluşuyordu. Sonra- dan, A mahallesi SEYAŞ'ın kapsamından çıkarılmış ve burası başka müelliflerce PETKİM idari ve teknik memurları için planlanmıştır.

Her mahalledeki küçük merkezler ve konutlar ortadaki spor ve oyun alan- larına açılarak, hem konutlardan merkez- lere yayan gitme olanağı yaratılmış, hem de spor ve oyun alanlarında çocukların, hertürlü dış etkenden uzak oynaması sağlanmıştır. Mahalle gurupları çevresin- de oluşturulan ringlerle de, Petro-kimya kompleksi ile yerleşme üniteleri arasın- da, Devlet Karayoluna çıkmayı gerektir- meyecek rahat trafik bağlantıları gerçek- leştirilmiştir.

İnsanın doğa ile ilişkilerinin kopma- ması amaç edinildiğinden, yerleşmede yoğunluklar ve kullanma endisleri olduk- ça düşük tutulmuştur.

Örneğin, brüt yoğunluk B mahalle- sinde 220 kişi/ha. C mahallesinde ise 289 kişi/ha, konut 'bölgelerinde TAKS:

0.16; KAKS 0.60'dır.

P r o j e v e k o n s t r ü k s j i y o n Konutlar: Konut binaları üç plan ti- pinde dizayn edilmişler, ancak kat adet- leri belirli bir amaçla iki ile beş arasın-

da değiştirilmiştir. Çok çocuklu aileler, çok sayıdaki iki ve üç katlı, az sayıdaki dört katlı "B" tipi bloklara ve yine az sayıdaki beş katlı C tiplerine; az çocuk- lu aileler ise, az sayıdaki iki ve üç katlı, çok sayıdaki dört ve beş katlı " A " tipi bloklara yerleştirilmişlerdir. Az çocuklu aileler için planlanan iki yatak odalı A tipi konutlar. Brüt 86.5 m

2

; çok çocuklu aileler için planlanan üç yatak odalı B tipleri Brüt 102,3 m

2

ve C tipleri ise brüt 98 m

2

alanındadırlar.

Konut blokları, merdivenlerden ser- best olarak dizayn edilmişler ve'müsta- kil merdiven blokları ile çeşitli kompo- zisyonlarda birbirlerine bağlanarak ilgi çe- kici zincirler elde edilmiştir, işte C blok- ları, zincir blokların yön değiştirme ele- manı olarak planlanmıştır.

Blokların kat adetlerinin farklı olu- şu, zincirlerin üçüncü boyuttaki varyas- yonlarını sağlamıştır. Böylece, prefabri- kasyona imkân tanımak amacıyla plan tipi adetlerinin asgaride tutulmasından doğabilecek biteviyelik önlenmiş ve ko- nut gurupları arasında ilgi çekici değişik mekânlar rahatlıkla elde edilmiştir. İda- renin koyduğu asansör kullanmama ku- ralı, kat adedini beş ile sınırlamıştır.

Merdiven üniteleri, önce İklimin ge- reği olarak yazın çok ihtiyaç olabilecek rüzgârların geçişine imkân vermek üzere, açık merdiven şeklinde düşünülmüşse de, idarenin talimatı ile kapalı hale getiril- miştir. Bu nedenle, merdiven üniteleri basitlikten uzaklaşmış daha kompleks ve daha pahalı elemanlar haline gelmiştir.

Projeleri, geleneksel yerinde dökme betonarme sistemlere göre yapılmış olan konut ve merdiven ünitelerinin, kat ade-

dine bağlı olarak elde edilen maliyet analizleri enteresan sonuçlar vermiştir.

Bunları ilerde ayrıca yayınlamayı düşün-

mekteyiz.

(3)

M e r k e z d o n a t ı m l a r ı : Yapılan hizmetler bölümünde kısaca değinilen bu binaları da, geleneksel me- todlara göre yapılan inşaatları tamamlan- dıktan sonra tanıtmayı daha yararlı gör- mekteyiz.

A l t y a p ı T e s i s a t : Şehrin, merkezi sis- temde ısıtılması öngörülmüş, ana ener- ji kaynağı olarak petro-kimya komplek- sinden alınacak çürük buharın kullanıl- ması esas alınmıştır. Bu nedenle küçük merkezlerdeki sosyal binalarda, buharı sı- cak suya çevirecek eşanjörler düşünül- müştür. Ayrıca, kompleksin daha geç dev- reye gireceği gözönüne alınarak ilk etap- ta inşa edilecek mahallelere ait sosyal binalara kazan daireleri de eklenmiştir.

Termik akışkanın dağıtım ıda galeriler ve kanallar içinde olmak üzere komple ola- rak planlanmış ve projelendirilmiştir.

Elektrik: 1536 konut ile iki küçük merkezi ihtiva eden Konut Sitesi l'in enerji ihtiyacı, RETKİM'in kurduğu 31.5.

6.3. ıkV'luk ana merkezden 6.3. kV yer- altı kablo ringi ile sağlanmaktadır. Ener- ji Bakanlığının 630 kVA'Iık trafo tipini öngörmesi, trafo besleme sahalarının be- lirlenmesinde önemli etkenlerden biri ol- muştur. Konut sitesine sekiz adet 630 kVA'Iık trafo yerleştirilmiştir.

K a n a l i z a s y o n v e d r e n a j

.Şehrin bugünkü ve ilerdeki ihtiyaçla- rına göre etaplamayı gözönüne alan sis- temler getirilmiş, kanalizasyonun şehir tamamlandığında denize deşarjı öngörül- mü şve deşarjın ön etüdleri tamamlan- mıştır. Gerek kanalizasyon, gerekse dre- naj şebekesi için, tesisat ve elektrik ga- leri ve kanallarını kesmeyecek, yol İnşa- atının müstakil olarak yapılmasını engel- lemeyecek ileri sistemler geliştirilmiştir.

Tüm altyapıyı birlikte etüd eden süper- pozisyon projeleri de büyük bir titizlikle hazırlanmıştır.

K o n u t l a r : Geleneksel sistem- lere göre projelendirilen ancak Türkiye'- de belki de ilk olarak prefabrikasyon şart- nameleri de hazırlanarak, endüstrileşmiş inşaat sistem tekliflerine de açık şekilde ilk etapta ihaleye çıkarılan 1530 konut, SEYAŞ yetkililerinin ve Dr. Koncz'un da katıldığı değerlendirmeler sonunda, aynı zamanda en ucuz teklif olan 449 Milyon TL. bedelle bir prefabrikasyon firmasına 1977ye ihale edilmiştir.

Tam bitmiş 61 adet konut 'bloku ile 43 adet merdiven ünitesi ve yarı bitmiş 248 adet konut bloku ile 169 adet mer- diven ünitesinin inşaatı devam etmekte- dir. (İşveren bir kısım konutların tam bi- tirilmemeslni öngörmüştür.)

Ancak, SEYAŞ'a mesleki kontrollük verilmediğinden, değerlendirme raporun- da özellikle belirtilen, prefabrikasyon sis- temindeki eksikliklerin ve zayıf noktala- rın giderilip giderilemediği ve yapılan tavsiyelerin yerine getirilip getirilmediği izlenememektedir.

Fakat, prefabrikasyon sisteminde 'kolaylık, basitlik ve dolayısıyle ucuzluk

sağlamak pahasına, projelerdeki önemli mimari elemanların yok edilmesi ve ida- renin de çeşitli nedenlerle bu duruma karşı çıkamaması sonucunda, yapılan, mi- mari anlayışımızdan çok uzaklaşmış bi- çimde ortaya çıkmakta olduğu üzüntüyle, izlenmektedir.

Türkiye'de bu çapta ilk girişim olan prefabrikasyon denemesinin, endüstrileş- miş yapım sistemlerinin ülkemizdeki ge- lişmesini engelleyecek kötü bir örnek ol- maması; balkımızda prefabrike binalar hakkında yanlış İmajlar yerleştirmemesi, muhakkak ki en büyük dileğimizdir.

İ ş v r e n l e i l i ş k i l e r

Planlama ve projelendirme çeşitli

etaplar halinde üç yıldan fazla sürmüş-

tür. Bu süre içinde karşılıklı iyi niyetten

odaklanan çok iyi bir koordinasyon ku-

rulmuş ve hizmetler bu sayede aksatıl-

maksızın yerine getirilmiştir. PETKİM tek-

nik yetkililerinin anlayışları ve"davranış-

larının örnek nitelikte olduğunu burada

belirtmekten kendimizi alamıyoruz.

Referanslar

Benzer Belgeler

Latin Amerika'nın yeşil hedefleri göz önüne alındığında, dünyada büyük ölçekli yenilenebilir enerji finansmanından yararlanmak için daha iyi konumlanmış çok

Roma tiyatroları Yunan tiyatroları gibi sahne (scene), yarım daire şeklinde basamaklı oturma yerleri (cavea) ve yarım daire meydan (orkestra) Roma tiyatrolarında bu üç bölüm

Meslek, kişilerin belli bir eğitimle edindikleri ve hayatlarını kazanmak için sürdürdükleri düzenli ve kurallı faaliyetler bütünü olarak.. tanımlanabilir. Meslek

1968 yılında Oruç ailesi tarafından bitkisel yağ üretimi sektörüne 6 ton/gün kapasite ile adım atan Oruçoğlu Yağ, bugün 1000 ton/gün yağlı tohum işleme, 300

Öğrencilerimiz yaşadıkları aile ve akraba çevresinden yapacakları araştırma sonucunda öğrenecekleri Şarkışla ilçesine özgü yemeklerle ilgili çalışmaları okul

6. Derneğin, gerek kamu kuruluşları, gerekse ulusal ve uluslararası kuruluşlara yaptığı işbirliği ve anlaşmalarda, Yönetim Kurulu kararları

Temiz su haznemin dolu olup olmadığını kontrol edin ve daha sonra yeniden başlatmak için CLEAN (TEMİZLE) düğmesine basın. Scooba’nın temiz su haznesi

Yine oyun, çocukların sosyal uyum, zeka ve becerisini geliştiren, belirli bir yer ve zaman içerisinde, kendine özgü kurallarla yapılan, sadece1. eğlenme yolu ile