İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...V GENEL PLAN...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XXV
GIRIŞ
DEVLET VE KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ
I. BİRLİKTE YAŞAMA ZORUNLULUĞU, OTORİTE İHTİYACI VE DEVLET...1
1. Toplum Halinde Yaşama Zorunluluğu...1
2. Otorite İhtiyacı ve Devlet...2
3. Devletin Ortaya Çıkışını Açıklayan Teoriler...3
II. TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI VE DEVLET...7
1. Anayasa ve Tüzel Kişilik Kavramı...7
2. Tüzel Kişilik Kavramının Kabulünü Doğuran İhtiyaçlar...8
3. Tarihsel Süreç İçinde Devlet Tüzel Kişiliği...11
4. Kişi Kavramı...25
III. KAMU TÜZEL KİŞİLERİ...27
1. Anayasada Düzenlenen Kamu Tüzel Kişileri...28
a. Devlet Tüzel Kişiliği...28
b. Anayasada Düzenlenen Diğer Kamu Tüzel Kişileri...29
2. Kanunla Düzenlenen Kamu Tüzel Kişileri...30
3. İdarî Kararla Kurulan Kamu Tüzel Kişileri...33
4. Kanunla Nitelendirilmeyen Kurumlar...34
5. Niteliği Tartışmalı Kurumlar...36
6. Tamamlayıcı Açıklamalar...42
7. Kamu Tüzel Kişiliği Niteliğine Bağlanan Sonuçlar...47
BIRINCI BÖLÜM İDARE HUKUKUNUN GENEL KAVRAMLARI VE İLKELERİ I. İDARE HUKUKUNUN GENEL KAVRAMLARI...49
A. İDARE KAVRAMI...49
1. Kelime ve Kavram Olarak İdare...49
2. Kamu İdaresi - Özel İdare Ayrımı...50
İçindekiler
3. İdarenin Diğer Devlet Organlarından Ayrımı...52
a. Organik Anlamda İdare...52
b. İşlevsel Anlamda İdare...54
aa. İdarî İşlev Dışında Olan Faaliyetler...54
bb. İşlevsel Anlamda İdare İçinde Yer Alan Kuruluşlar...56
B. İDARE HUKUKUNUN TANIMI, DOĞUŞU VE ÖZELLİKLERİ...59
1. İdare Hukukunun Tanımı ve İdare Hukuku Sistemleri...59
a. İdare Hukukunun Tanımı...59
b. İdare Hukuku Sistemleri...60
2. İdare Hukukunun Doğuşu ve Gelişimi...61
a. Fransa’da İdare Hukukunun Doğuşu...61
b. Türkiye’de İdare Hukukunun Gelişimi...65
3. İdare Hukukunun Özellikleri...69
C. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI...72
1. Asıl Kaynaklar...72
a. Yazılı Kaynaklar...72
b. Yazılı Olmayan Kaynaklar...74
2. Yardımcı Kaynaklar...74
D. İDARE HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI...75
1. Kamu Gücü Kıstası...75
2. Kamu Hizmeti Kıstası...77
3. İdarî İşlev Kıstası...78
II. İDARE HUKUKUNU ETKİLEYEN ANAYASAL İLKELER...79
A. HUKUK DEVLETİ İLKESİ...79
1. Hukuk Devleti İlkesinin Anlamı ve Özellikleri...79
2. Hukuk Devleti-İdare Hukuku İlişkisi...83
B. SOSYAL DEVLET İLKESİ...84
1. Sosyal Devlet İlkesinin Anlamı ve Özellikleri...84
2. Sosyal Devlet-İdare Hukuku İlişkisi...86
C. EŞİTLİK İLKESİ...86
1. Eşitlik İlkesinin Anlamı ve Özellikleri...86
2. Eşitlik İlkesi-İdare Hukuku İlişkisi...88
D. İDARENİN KANUNÎLİĞİ İLKESİ...89
E. MERKEZDEN YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİM İLKESİ...91
1. Merkezden Yönetim...91
a. Merkezden Yönetimin Özellikleri...92
b. Merkezden Yönetimin Yararları ve Sakıncaları...92
c. Yetki Genişliği İlkesi...94
2. Yerinden Yönetim...95
a. Yerinden Yönetimin Özellikleri...95
b. Yerinden Yönetimin Yararları ve Sakıncaları...96
F. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ...97 XII
İçindekiler
1. Hiyerarşi...98
a. Hiyerarşinin Özellikleri...99
b. Hiyerarşi Yetkisinin Kapsamı...100
2. İdarî Vesayet...101
a. İdarî Vesayet Denetiminin Anlamı ve Amacı...101
b. İdarî Vesayetin Özellikleri...104
c. İdarî Vesayet Yetkisinin Kapsamı...105
İKINCI BÖLÜM TÜRK İDARE TEŞKİLÂTININ GENEL GÖRÜNÜMÜ I. MERKEZDEN YÖNETİM...108
A. MERKEZ (BAŞKENT) TEŞKİLÂTI...108
1. Cumhurbaşkanı...108
a. Cumhurbaşkanın Yürütmeye İlişkin Görev ve Yetkileri...109
b. Cumhurbaşkanının Sorumsuzluğu...113
c. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Teşkilâtı...114
d. Devlet Denetleme Kurulu...115
2. Bakanlar Kurulu ve Başbakan...116
a. Bakanlar Kurulu...117
aa. Bakanlar Kurulunun Oluşumu...117
bb. Bakanlar Kurulunun Çalışma Usûlü...118
cc. Bakanlar Kurulunun İdarî Görevleri...120
dd. Bakanlar Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu...121
b. Başbakanlık ve Başbakan...123
aa. Başbakanlığın Görevleri...123
bb. Başbakanın İdarî Görevleri...124
cc. Başbakanlık Teşkilâtı...126
3. Bakanlıklar ve Bakanlar...128
a. Bakanlık ve Bakan Kavramları...128
b. Bakanların İdarî Görevleri...129
c. Bakanlık Teşkilâtı...130
4. Merkeze Yardımcı Kuruluşlar...132
a. Danıştay...133
b. Sayıştay...134
c. Millî Güvenlik Kurulu...137
d. Ekonomik ve Sosyal Konsey...138
B. MERKEZİN TAŞRA TEŞKİLÂTI...139
1. İl İdaresi...141
a. Vali ...141
b. İl Müdürlükleri (İl İdare Şube Başkanlıkları)...144
c. İl İdare Kurulu...145
2. İlçe İdaresi...146 XIII
İçindekiler
a. Kaymakam...146
b. İlçe Müdürleri (İlçe İdare Şube Başkanları)...148
c. İlçe İdare Kurulu...149
3. Bölge İdareleri...150
II. YERİNDEN YÖNETİM...150
A. YER BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİM İDARELERİ...150
1. İL ÖZEL İDARESİ...151
a. İl Özel İdaresinin Görev ve Yetkileri...154
aa. İl Özel İdaresinin Görevleri...155
bb. İl Özel İdaresinin Yetkileri...155
b. İl Özel İdaresinin Organları...157
aa. İl Genel Meclisi...157
(1) İl Genel Meclisinin Oluşumu...157
(2) İlk Toplantı ve Başkanlık Divanı...159
(3) Meclis Toplantıları...159
(4) Meclis Kararlarının Kesinleşmesi...160
(5) Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları...162
bb. İl Encümeni...163
(1) İl Encümeninin Oluşumu...163
(2) Encümen Toplantısı...163
cc. Yürütme Organı: Vali...164
c. Diğer Hususlar...165
aa. Görevden Uzaklaştırma...165
bb. Komisyonlar...166
cc. İl özel İdaresi Teşkilâtı...166
2. BELEDİYE İDARESİ...167
a. Kuruluş, Görevler ve Yetkiler...167
aa. Belediyelerin Kurulacağı Yerler...167
bb. Belediyenin Görevleri...169
cc. Belediyenin Yetkileri...171
b. Belediyenin Organları...172
aa. Belediye Meclisi...172
(1) Belediye Meclisinin Oluşumu...172
(2) Toplantı ve Çalışma Usûlü...173
(3) Meclis Kararlarının Kesinleşmesi ve Yürürlüğü...174
(4) Meclisin Feshi...176
(5) Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları...177
bb. Belediye Encümeni...178
(1) Belediye Encümenin Oluşumu...178
(2) Belediye Encümen Toplantısı...178
cc. Belediye Başkanı...179
(1) Belediye Başkanının Seçimi...179
(2) Belediye Başkanının Görevleri...180 XIV
İçindekiler
(3) Belediye Başkanlığının Sona Ermesi...181
c. Diğer Hususlar...182
aa. Görevden Uzaklaştırma...182
bb. Komisyonlar...182
cc. Stratejik Plân ve Performans Plânı...183
dd. Belediye Teşkilâtı...183
3. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ...184
a. Büyükşehir Belediyesinin Kuruluşu...185
b. Büyükşehir Belediyesinin Görevleri...185
c. Büyükşehir Belediyesinin Organları...191
aa. Büyükşehir Belediye Meclisi...191
bb. Büyükşehir Belediye Encümeni...194
cc. Büyükşehir Belediye Başkanı...194
d. Diğer Hususlar...195
aa. İhtisas Komisyonları...195
bb. Büyükşehir Belediye Teşkilâtı...196
4. KÖY İDARESİ...196
a. Tanım, Kurulması ve Kaldırılması...196
b. Köy İdaresinin Görev ve Yetkileri...198
c. Köy İdaresinin Organları...199
aa. Köy Derneği...199
bb. Köy İhtiyar Meclisi...199
cc. Muhtar...200
d. Görevden Alınma...201
e. Köy Personeli...202
f. Köy Bütçesi...202
5. MAHALLE İDARESİ ve MAHALLÎ İDARE BİRLİKLERİ...203
a. Mahalle İdaresi...203
b. Mahallî İdare Birlikleri...203
B. KAMU KURUMLARI: HİZMET BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİM İDARELERİ...205
1. Kamu Kurumlarının Ortak Özellikleri...206
2. Kamu Kurumlarının Çeşitleri...209
a. Faaliyet Alanları Bakımından Tasnif...209
b. Yönetim Şekilleri Bakımından Tasnif...210
c. Faaliyet Konuları Bakımından Tasnif...210
aa. İdarî Kamu Kurumları...211
bb. İktisadî Kamu Kurumları...211
cc. Sosyal Kamu Kurumları...212
dd. Bilimsel-Teknik-Kültürel Kamu Kurumları...212
C. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDE MESLEK KURULUŞLARI...213
1. Meslek Kuruluşu Tanımı ve Oluşumu...213
a. Odaların Oluşumu...215 XV
İçindekiler
b. Baroların Oluşumu...216
2. Meslek Kuruluşlarının Ortak Özellikleri...217
3. Meslek Kuruluşlarının Görevleri...218
D. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR...219
1. Tanımı ve Ortaya Çıkış Sebepleri...219
2. Ortak Özellikleri...221
3. İdarî Teşkilât İçindeki Yeri...225
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İDARENİN GÖREVLERİ (KAMU HİZMETİ-KOLLUK) I. KAMU HİZMETİ...229
A. KAMU HİZMETİ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ...229
1. Kamu Hizmeti Kavramı...229
2. Kamu Hizmetine Hâkim Olan İlkeler...233
a. Devamlılık...234
b. Değişebilirlik ve Uyarlanma...235
c. Yararlanmada Eşitlik ve Tarafsızlık...236
d. Kamu Hizmetlerinin Bedavalığı...238
B. KAMU HİZMETİNİN YÜRÜTÜLÜŞ BİÇİMLERİ...239
1. Kamu Hizmetinin İdare Tarafından Yürütülmesi: Emanet Usûlü...240
2. Kamu Hizmetinin Özel Hukuk Kişilerince Yürütülmesi Usûlleri...240
a. Müşterek Emanet Usûlü...241
b. İltizam Usûlü...242
c. Ruhsat (İzin) Usûlü...243
d. İmtiyaz Usûlü...245
aa. İçeriği ve Özellikleri...245
bb. İmtiyazda Genel Kurallar...246
cc. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri...247
dd. İmtiyaz Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Malların Paylaşımı...248
3. Kamu Hizmetinin Sunumunda Vakıf Modeli...249
a. Vakfın Anlamı ve Tarihi Gelişimi...249
b. Osmanlı Döneminde Vakıfların Sunduğu Kamu Hizmetleri...254
II. KOLLUK FAALİYETİ...257
A. GÜVENLİK VE KOLLUK KAVRAMLARI...257
1. Güvenlik Kavramı...257
a. Devletin Güvenliğinin Sağlanması...258
b. Kişilerin Güvenliğinin Sağlanması...262
2. Kolluk Kavramı...262
B. KAMU DÜZENİ KAVRAMI VE UNSURLARI...262
1. Kamu Düzeni Kavramı...262
2. Kamu Düzeninin Unsurları...264
C. KOLLUK TEŞKİLÂTI...268 XVI
İçindekiler
1. İdarî Kolluk-Adlî Kolluk Ayırımı...268
2. Genel İdarî Kolluk- Özel İdari Kolluk Ayrımı ve Özel Güvenlik...273
a. Genel İdarî Kolluk...273
b. Özel İdarî Kolluk...278
c. Özel Güvenlik...278
3. Görev Alanı, Görevliler, İşlemler ve Usûller...283
a. Görev Alanı...283
b. Kolluk Görevlileri...283
c. Kolluk İşlemleri...284
d. Kolluk Usûlleri...285
4. Kolluk Yetkilerinin Sınırları...288
5. Kolluk Yetkilerinin Yarışması...290
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İDARENİN YETKİLERİ (İDARÎ İŞLEMLER-EYLEMLER VE SÖZLEŞMELER) I. İDARÎ İŞLEMLER...291
A. İDARÎ İŞLEM KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ...291
1. İdarî İşlem Kavramı...291
2. İdari İşlemin Özellikleri...295
3. İcrai İşlem-İcraî Olmayan İşlem...298
4. İdarî İşlem- Diğer İşlemler Ayrımı...304
B. İDARÎ İŞLEMİN TÜRLERİ...307
1. Maddî Bakımdan İdarî İşlemler...307
a. Düzenleyici İşlemler...307
aa. Kanun Hükmünde Kararname...309
bb. Tüzük...313
cc. Yönetmelik...316
dd. Diğer Düzenleyici İşlemler...320
b. Birel (Bireysel) İşlemler...321
2. İrade Açıklayanların Sayısı Bakımından İdarî İşlemler...329
a. Basit (Tek) İradeli İşlemler...330
b. Kurul (Kolektif) İşlemler...330
c. Birleşme (Karma) İşlemler...330
d. Zincir (Aşamalı) İşlemler...331
3. Açıklanan İradenin Şekline Göre İdarî İşlemler...331
a. Sarih İdarî İşlemler...331
b. Zımnî İşlemler...332
4. Hukukî Etkisine Göre İdarî İşlemler...333
a. İnşai-İzhari İşlemler...333
b. Yararlandırıcı-Yükümlendirici İşlemler...333
c. Sürekli-Geçici Etkili İşlemler...334
d. İsteğe Bağlı Olan-Olmayan İşlemler...334 XVII
İçindekiler
C. İDARÎ İŞLEMLERİN UNSURLARI...335
1. İdarî İşlemin Yetki Unsuru...335
a. Yetki Unsurunun Özellikleri...335
b. Yetkilerin Kullanımında İstisnalar...338
c. Yetki Çeşitleri...348
aa. Kişi Bakımından Yetki...348
bb. Konu Bakımından Yetki...350
cc. Yer Bakımından Yetki...351
dd. Zaman Bakımından Yetki...352
2. İdarî İşlemin Biçim Unsuru...354
a. İdarî İşlemin Şekli...354
b. İdarî İşlemin Usûlü...359
3. İdarî İşlemin Sebep Unsuru...366
a. Sebep Unsurunda Hukuka Aykırılıklar...369
b. Sebeplerin Çokluğu ve Sebep İkâmesi...372
4. İdarî İşlemin Konu Unsuru...375
a. İmkânsız Bir Konuda İşlem Yapılması...375
b. Hukuka Aykırı İşlem Tesis Edilmesi...376
c. Sebep- Konu İlişkisinde Sakatlık...380
5. İdarî İşlemin Maksat Unsuru...382
a. Kamu Yararına Yabancı Amaçla Hareket Edilmesi...383
b. Kanunun Özel Maksadının Dışına Çıkılarak İşlem Yapılması...386
c. Usûl Saptırması ve Maksatların Çokluğu...387
D. İDARÎ İŞLEMLERDE SAKATLIĞIN SONUÇLARI...389
1. İdarî İşlemin Yokluğu...389
a. Yokluk Müeyyidesine Yaklaşımlar...389
b. Yokluk Müeyyidesine Tabi Olabilecek Sakatlıklar...393
c. Yokluğun Tespiti...395
2. İdarî İşlemin İptal Edilebilirliği...396
E. İDARÎ İŞLEMLERLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR...397
1. Bağlı Yetki ve Takdir Yetkisi...397
2. İdarî İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi...412
3. İdarî İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınması...414
a. İdarî İşlemlerin Kaldırılması...414
b. İdarî İşlemin Geri Alınması...416
II. İDARÎ EYLEMLER...427
A. İDARÎ EYLEM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ...427
1. İdarî Eylem Kavramı...427
2. İdarî İşlem-Eylem (fiil) Ayrımı...428
3. İdarî Eylem-İdarî Olmayan Eylem Ayrımı...430
a. İdarenin İdarî Eylemleri...430
b. İdarenin İdarî Olmayan Eylemleri...436 XVIII
İçindekiler
B. İDARÎ EYLEMİN UNSURLARI...439
1. Bir İdarenin Varlığı...439
2. Eylemin İdareye Bağlanabilmesi...440
3. Eylemin İdarî İşleve İlişkin Olması...442
C. İDARÎ EYLEMİN SONUÇLARI...444
1. İdarî İşleme Dayalı Eylemlerin Hukukî Sonucu...444
2. Saf İdarî Eylemlerin Hukukî Sonucu...445
3. İdarenin Haksız Fiilinin Hukukî Sonucu...446
III. İDARÎ SÖZLEŞMELER...446
A. İDARÎ SÖZLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ...446
1. İdarî Sözleşme Kavramı ve Kıstasları...446
2. Türk Hukukunda Sözleşme Türleri...451
B. SÖZLEŞMELERİN AKDEDİLMESİ: İHALE...453
1. Genel Bilgiler...453
2. Kamu İhalelerine Hâkim Olan İlkeler...458
3. İhale Usûlleri...462
a. Devlet İhale Kanununda İhale Usûlleri...462
b. Kamu İhale Kanununda İhale Usûlleri...464
4. İhalenin Aşamaları...466
5. İhale Sürecinin İdarî Denetimi...471
a. Kamu İhale Kurumu...471
b. Başvuru Esasları...472
c. İdareye Şikâyet Başvurusu...473
d. Kamu İhale Kurumuna İtirazen Şikâyet Başvurusu...474
C. SÖZLEŞMELERDE TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI...476
1. İdarenin Yetkileri ve Yükümlülükleri...476
a. İdarenin Yetkileri...477
b. İdarenin Yükümlülükleri...479
2. Sözleşmecinin Hakları ve Borçları...479
a. Sözleşmecinin Hakları...479
b. Sözleşmecinin Borçları...480
D. YENİ OLAYLARIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ...482
1. Fedüprens (Fait du Prince) Teorisi...482
2. Öngörülemezlik Teorisi...483
3. Mücbir Sebep...485
E. İDARÎ SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ...487
1. Genel Olarak Sözleşmelerin Sona Ermesi...487
2. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunundaki Düzenlemeler...487
F. İDARÎ SÖZLEŞMELERDE YARGISAL DENETİM...489
1. İdarî Sözleşmeler Tam Yargı Davasına Konu Olur...490
2. Sözleşmeden Ayrılabilir İşlemlerde Yargısal Denetim...492 XIX
İçindekiler
BEŞINCI BÖLÜM İDARENİN GÖREVLİLERİ
I. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI VE MEMURLUK MESLEĞİ...497
A. KAMU GÖREVLİSİ VE MEMUR KAVRAMLARI...497
1. Genel Olarak Kamu Görevlisi Kavramı...497
2. İdare Hukukuna Göre Kamu Görevlisi Kavramı...500
3. Devlet Memurları Kanunundaki Düzenlemeler...503
B. MEMURLUK MESLEĞİ VE İLKELERİ...505
1. Memurluk Mesleği...505
2. Memurluk Mesleğinin İlkeleri...506
a. Sınıflandırma İlkesi...506
b. Kariyer İlkesi...509
c. Liyakat İlkesi...510
3. Memurluğa Girişteki İlkeler...511
a. Serbestlik İlkesi...511
b. Eşitlik İlkesi...511
c. Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Bir Niteliğin Aranmaması İlkesi...512
4. Memur Olabilmenin Genel Şartları...512
a. Vatandaşlık Şartı...513
b. Yaş Şartı...513
c. Öğrenim Şartı...513
d. Kamu Haklarından Mahrum Olmamak Şartı...513
e. Askerlik Şartı...514
f. Sağlık Şartı...514
g. Bazı Suçlardan Mahkûm Olmamak Şartı...514
C. ATAMA AŞAMALARI, İLERLEME VE ÇALIŞMA SAATLERİ...515
1. Atama Aşamaları...515
a. Kadroların Duyurulması...515
b. Sınav Aşaması...515
c. Atama ve Adaylık Aşaması...517
d. Aslî Memurluğa Atanma...518
e. Göreve Başlama...518
2. İstisnaî Memurluk...520
3. Memurların İlerlemesi...521
4. Çalışma Saatleri...523
5. Hizmet İçinde Yetiştirilme...524
II. YÜKÜMLÜLÜKLER, YASAKLAR VE HAKLAR...525
A. MEMURLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ: ÖDEVLER...525
1. Devlete ve Anayasaya Sadakat...525
2. Tarafsızlık...526 XX
İçindekiler
3. Emirlere İtaat...526
4. İş Başında Bizzat Bulunma...527
5. Mal Bildiriminde Bulunma...527
6. Kılık-Kıyafet Yükümlülüğüne Uyma...529
7. İşbirliği İçinde Çalışma...529
8. Resmi Belge, Araç ve Gereçleri Geri Verme...530
B. MEMURLAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN YASAKLAR...530
1. İkinci Bir Görev Alma Yasağı...530
2. Ticari Faaliyette Bulunma Yasağı...531
3. Grev ve Toplu Çekilme Yasağı...531
4. Hediye ve Borç Alma, Menfaat Sağlama Yasağı...531
5. Siyasî Faaliyette Bulunma Yasağı...533
6. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı...533
7. Dernek Kurma ve Üye Olma Yasağı...533
8. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı...534
C. MEMURLAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN HAKLAR...534
1. Güvenlik Hakkı (Memurluk Teminatı)...534
2. Hizmet Hakkı...534
3. Şikâyet ve Dava Hakkı...534
4. Sendika Hakkı...535
5. İzin Hakkı...535
6. Aylık (Maaş) Hakkı...537
7. Yolluk Hakkı...537
8. Emeklilik Hakkı...537
9. İstifa Hakkı...537
10. Sosyal Haklar...537
III. DİSİPLİN, CEZA VE HUKUKÎ SORUMLULUKLAR...539
A. MEMURUN DİSİPLİN SORUMLULUĞU...539
1. Disiplin ve Disiplin Hukuku...539
2. Cezalar ve Disiplin Yaptırımları...540
3. Disiplin Hukukunun Temel İlkeleri...545
a. Kanunîlik İlkesi...545
b. Bir Fiil İçin Bir Yaptırım İlkesi...548
c. Geçmişe Yürümeme İlkesi...549
d. Ölçülülük İlkesi...550
e. Gizlilik İlkesi...551
f. Gerekçe İlkesi...551
g. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi...551
h. Alt Ceza Uygulaması...552
ı. Başvuru Yollarının Gösterilmesi...553
i. Sendika Temsilcisinin Disiplin Kurulunda Bulunması...554
4. Disiplin Cezalarının Çeşitleri...554 XXI
İçindekiler
a. Uyarma Cezası...554
b. Kınama Cezası...555
c. Aylıktan Kesme Cezası...555
d. Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası...556
e. Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası...557
5. Disiplin Soruşturması Usûlü...557
a. Disiplin Soruşturmasının Açılması...557
b. Disiplin Kararı ve Yetkili Makamlar...564
c. Disiplin Cezasında Zaman Aşımı...565
d. Tebliğ ve Uygulama...567
e. Disiplin Konusunda Diğer Hususlar...569
6. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları...572
a. İtiraz ...572
b. Yargısal Başvuru...573
7. Disiplin Cezalarının Ortadan Kalkması...573
a. Geri Alınma...574
b. Silinme...575
c. Mahkeme Tarafından İptal Edilme...576
d. Af kanunu İle Kaldırılma...576
8. Görevden Uzaklaştırma...576
B. MEMURUN CEZA SORUMLULUĞU...578
1. Memurların Korunması İhtiyacı ve İzin Sistemi...579
2. İzin Sisteminin Kapsamı...582
3. Suçun Öğrenilmesi ve Ön İnceleme...585
4. Soruşturma İzni ve Yetkili Merciler...589
5. İtiraz ve İtiraz Mercileri...591
C. MEMURLARIN HUKUKÎ SORUMLULUĞU...593
1. Memurun İdareye Karşı Sorumluluğu...594
2. Memurun Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu...598
IV. MEMURLUĞUN SONA ERMESİ VE EMEKLİLİK...613
A. MEMURLUĞU SONA ERDİREN HALLER...613
1. İstifa (Çekilme)...613
2. Mustafi (Çekilmiş) Sayılma...613
3. Memurluktan Çıkarılma (İhraç)...614
4. Koşullarda Eksiklik...614
5. Bağdaşmazlık...615
6. Ölüm...615
7. Emeklilik...615
B. MEMURLARDA EMEKLİLİK...615
1. Emeklilik Sebepleri...615
2. Emeklilik Hakları...616 XXII
İçindekiler
ALTINCI BÖLÜM İDARENİN SORUMLULUĞU
I. İDARENİN SORUMLULUĞU VE TARİHİ GELİŞİMİ...617
A. SORUMLULUK VE İDARENİN SORUMLULUĞU KAVRAMLARI...617
1. Genel Olarak Sorumluluk Kavramı...617
2. İdarenin Hukukî Sorumluluğu Kavramı...618
B. İDARÎ SORUMLULUĞUN GELİŞİMİ VE HUKUKÎ TEMELİ...620
1. İdarî Sorumluluğun Doğuşu...620
a. Fransız Hukukunda...621
b. Türk Hukukunda...622
2. İdarî Sorumluluğun Hukukî Temeli...624
3. İdarî Sorumluluğun Bağımsızlığı...626
II. İDARE HUKUKUNDA SORUMLULUK TÜRLERİ...627
A. KUSUR SORUMLULUĞU...627
1. İdare Hukukunda Kusur Kavramı...627
2. Hukuka Aykırılık-Kusur İlişkisi...631
3. Kusurun İspatı ve Kusur Karineleri...633
4. Kusurun Derecelendirilmesi...634
5. Hizmet Kusuru-Kişisel Kusur Ayırımı...637
6. Kişisel Kusurun Varlığında Davanın Açılması...640
B. KUSURSUZ SORUMLULUK...645
1. Kusursuz Sorumluluğun Özellikleri...645
2. Kusursuz Sorumluluk İlkeleri...647
a. Risk İlkesi Gereğince Sorumluluk...649
aa. Risk Sorumluluğunun Özellikleri...649
bb. Risk Sorumluluğuna Yol Açan Durumlar...650
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi Gereğince Sorumluluk...661
aa. Özellikleri...663
bb. Sorumluluğu Doğuran Haller...664
C. ÖZELLİK ARZEDEN BAZI SORUMLULUK HALLERİ...669
1. Yasama Faaliyetinden Dolayı Sorumluluk...669
2. Uluslararası Sözleşmelerden Dolayı Sorumluluk...672
3. Yargısal Faaliyetlerden Doğan Sorumluluk...673
III. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI...676
A. İDARÎ DAVRANIŞ...677
1. İdarî Davranışın Varlığı...677
2. Davranışın İdareye İsnadiyeti...677
B. ZARAR...679
1. Zararın Varlığı...679
2. Zararın Şartları...680 XXIII
İçindekiler
C. İLLİYET BAĞI...685
IV. İDARENİN SORUMLULUĞUNU ETKİLEYEN HALLER...685
A. MÜCBİR SEBEP...686
1. Mücbir Sebebin Şartları...687
2. Mücbir Sebebin Sonuçları...693
B. BEKLENİLMEYEN HÂL...694
1. Beklenilmeyen Hâlin Şartları...695
2. Beklenilmeyen Hâlin Sonuçları...696
C. ZARAR GÖRENİN DAVRANIŞI...696
1. Zarar Görenin Davranışının Şartları...697
2. Zarar Görenin Davranışının Sonuçları...701
D. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN DAVRANIŞI...702
1. Üçüncü Kişinin Davranışının Şartları...703
2. Üçüncü Kişinin Davranışının Sonuçları...705
V. ZARARIN TAZMİNİ...706
A. SORUMLU İDARENİN TESPİTİ...706
1. Devlet Tüzel Kişiliği...706
2. Kamu Görevlisinin Birden Fazla Görev Üstlenmesi...706
3. Faaliyetin Birden Fazla İdare Tarafından Yürütülmesi...707
4. İdarî Vesayet ve Arızî Görevliler...707
B. ZARARIN TAZMİNİNE İLİŞKİN İLKELER...707
1. Nakden Tazmin İlkesi...708
2. Sorumluluk Nispetince Tazmin İlkesi...708
3. Taleple Bağlılık İlkesi...709
4. Tam Tazmin İlkesi...711
5. Denkleştirme İlkesi...711
6. Tazminat Talep Edebilecekler...712
C. ZARARIN MİKTARININ TESPİTİNDE İLKELER...713
1. Zararın Hesaplanma Tarihi...714
2. Tazminatın Türü...716
3. Tazminatta Faiz...717
YEDINCI BÖLÜM İDARENİN MALLARI, KAMULAŞTIRMA VE BÜTÇE I. İDARENİN MALLARI...719
A. TEMEL KAVRAMLAR...719
1. İdarenin Mal İhtiyacı...719
2. İdarenin Mal İhtiyacının Karşılanması...720
a. Olağan Usûller...720
b. Olağanüstü Usûller: İstimval...722
3. Kamu Malı-Kamusal Mal Kavramları...724
4. Kamusal Mal-Kamunun Özel Malı Ayrımı...725 XXIV
İçindekiler
5. Tahsis Kavramı...728
a. Tahsis İşlemi...728
b. Tahsis İşleminin Kaldırılması...730
6. Mülkiyet-Kamu Mülkiyeti Kavramları...731
B. KAMUSAL MALLARIN TASNİFİ...734
1. Oluşumları Açısından Kamusal Mallar...734
a. Doğal Kamusal Mallar...735
b. Sun’i (Yapay) Kamusal Mallar...735
2. Tahsis Cihetine Göre Kamusal Mallar...735
a. Hizmet Malları...735
b. Orta Malları...736
c. Sahipsiz Mallar...737
C. KAMUSAL MALLARIN ÖZELLİKLERİ...737
1. Kamusal malların Devir ve Ferağ Edilmezliği...737
2. Kamusal Malların Zaman Aşımı İle İktisap Edilmezliği...738
3. Kamusal Malların Özel Hukuk İşlemlerine Konu Olamaması...739
4. Kamusal Malların Kamulaştırılamazlığı...742
5. Kamusal Mallar Vergi Gibi Yükümlülüklerden Muaftır...743
6. Kamusal Mallar Özel Bir Korumaya Tabidir...743
D. KAMUSAL MALLARDAN YARARLANMA...744
1. Kamusal Mallardan Yararlanmanın Genel İlkeleri...744
2. Malların Türüne Göre Yararlanma Biçimleri...744
3. Özel ve Özel-İstisnaî Yararlanma...747
II. KAMULAŞTIRMA...749
A. KAMULAŞTIRMA VE İLKELERİ...749
1. Mevzuattaki Düzenlemeler...750
2. Kamulaştırmanın Temel İlkeleri...752
B. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI...758
1. Kamulaştırmada İdarî Aşamalar...758
2. Kamulaştırma İşleminde Adlî Aşama...760
C. KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME VE MALİKİN GERİ ALMA HAKKI...763
1. Kamulaştırmadan Vazgeçme...763
2. Mâlikin Geri Alma Hakkı...764
D. ACELE KAMULAŞTIRMA...764
III. KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BÜTÇESİ...765
A. TANIM, TEMEL İLKELER VE KAVRAMLAR...765
1. Bütçenin Tanımı...765
2. Bütçenin Temel İlkeleri...765
3. Temel Kavramlar...766
B. BÜTÇE TÜRLERİ...768
1. Merkezi Yönetim Bütçesi...768
2. Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesi...770 XXV
İçindekiler
3. Mahalli İdare Bütçesi...770
4. Özerk Bütçe...770
SEKIZINCI BÖLÜM YENİ İDARÎ USÛLLER I. YÖNETİMDE DEMOKRASİ VE İDARÎ USÛL...771
A. YÖNETİMDE DEMOKRASİNİN UNSURLARI...771
B. İDARÎ USÛLDE TEMEL İLKELER...774
II. BİLGİ EDİNME USÛLÜ...777
A. BİLGİ EDİNME USÛLÜNÜN KAPSAMI...777
1. Talep Edilebilecek Bilgi ve Belgeler...777
2. Başvuru Hakkı Olanlar...779
3. İdarelerin Bilgi Verme Yükümlülüğü...780
4. Bilgi Talep Edilebilecek İdareler...782
5. İdarelerin Bilgi Edinme Usûlüne İlişkin Yükümlülükleri...782
B. BİLGİ EDİNME HAKKININ SINIRLARI...783
C. BİLGİ EDİNMEDE BAŞVURU USÛLÜ...788
1. Başvuru Dilekçesi...788
2. Başvuruların Kabulü ve Değerlendirilmesi...790
3. Başvuruların Cevaplandırılması...791
4. Bilgi veya Belgelere Erişim Usûlü ve Süresi...792
D. İTİRAZ VE İTİRAZIN İNCELENMESİ...792
1. İtiraz Usûlü...792
2. İtirazı Değerlendirecek Merci...794
III. KAMU DENETÇİLİĞİNE BAŞVURU USÛLÜ...795
A. KURULUŞ VE GÖREVLER...797
1. Kamu Denetçiliği Kurumunun Kuruluşu...797
2. Kurumun Görevleri...799
3. Kurumun Görev Alanına Giren İdareler...801
B. BAŞVURU VE İNCELEME USÛLÜ...801
1. Şikâyet Hakkı Olanlar...801
2. Başvuru Usûlü...802
3. İnceleme ve Araştırma...804
4. İnceleme ve Araştırmaya Etki Eden Haller...806
5. İnceleme ve Araştırma Sonucunda Verilecek Kararlar...806
a. Karar Türleri...806
b. Karara İlişkin Diğer Hususlar...807
YARARLANILAN KAYNAKLAR...809
KAVRAM DİZİNİ...827 XXVI
