12 TARİHİ VE KÜLTÜREL MİRASI KORUMA PROJE VE UYGULAMALARINI ÖZENDİRME YARIŞMASI

TARİHİ VE KÜLTÜREL MİRASI KORUMA PROJE VE UYGULAMALARINI ÖZENDİRME

YARIŞMASI 12

Bu kitap, Tarihi Kentler Birli€i üyesi Gaziantep Şahinbey Belediyesi’nin

destekleriyle yayımlanmıştır.

TARİHİ VE KÜLTÜREL MİRASI KORUMA PROJE VE UYGULAMALARINI ÖZENDİRME

YARIŞMASI 12

2

Tarihi Kentler Birliği

Şerifler Yalısı Mektep Sokak No: 7 Emirgan / İstanbul www.tarihikentlerbirligi.org

Yayıma hazırlayan

Yayımlayan

Metin Yazımı ve Belgeleme

Tasarım ve Yapım

Grafik Baskı

Basım Tarihi

ÇEKÜL Vakfı www.cekulvakfi.org.tr Tarihi Kentler Birliği www.tarihikentlerbirligi.org

Handan Dedehayır

Ndr Tasarım ve Reklamcılık Tic A.Ş.

0212 284 99 22

Merve Selvi, Cemile Pecquet Stil Matbaacılık

Tel: 0212 281 92 81 Kasım 2013

3

2012

06 08 1012

14 2430

34 3842 46 50 5458 62 66 70 7478

82 86 90 94 10298 106 110 114118 122 126 128130 132 134 136138 140 142 144146 148 150

Bu yarışma ile aşılan her eşik, yeni hedeflerin önünü açıyor

Dr. Asım Güzelbey / Tarihi Kentler Birliği Başkanı / Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Farklı bir eğitim, gelişim ve üretim alanına dönüşen bir yarışma

Prof. Dr. Metin Sözen / Tarihi Kentler Birliği Danışma Kurulu Başkanı / ÇEKÜL Vakfı Başkanı Danışma Kurulu / Jüri

Tarihi Kentler Birliği, yarışma ve yeni gündem Prof. Dr. Zekai Görgülü / TKB Danışma Kurulu Üyesi

Şahinbey Belediyesi / Restorasyon, Sokak Sağlıklaştırma, Kentsel Tasarım ve Çevre Düzenleme Çalışmaları Samsun Büyükşehir Belediyesi / Samsun Kent Müzesi

Alanya Belediyesi / Alanya Kalesi Giriş Kapısı ve Güney Surları, Kültür Evi ve Herbaryum, Gemili Mescit Restorasyonları

Bayındır Belediyesi / Belediye Hizmet Binası Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi, Hacı Sinan Külliyesi Restorasyon Projesi Birgi Belediyesi / Şeyh Muhiddin Hamamı ve Dervişağa Darülhadisi Restorasyonlar

Bursa Büyükşehir Belediyesi / Tarihi Bursa Surları Restorasyonu 1. Etap Uygulaması Gaziantep Büyükşehir Belediyesi / Derekenarı Sağlıklaştırma ve Çevre Düzenleme Projesi

Konak Belediyesi / Alsancak Sokak Sağlıklaştırma ve İl Dernekler Müdürlüğü Hizmet Binaları Restorasyon Projeleri Odunpazarı Belediyesi / 961 Ada Kentsel Tasarım Projesi

Yalvaç Belediyesi / Çınaraltı Meydanı Cephe Düzenlemesi, Tarihi Yalvaç Keçe Evi Restorasyonu Adana Büyükşehir Belediyesi / Sıra Konak, Hamamlı Konak ve Şakir Paşa Konağı Restorasyon Projeleri Daday Belediyesi / Merkez Mahallesi Sokak Sağlıklaştırma Çalışması ve İtfaiye Binası Restorasyonu Eskişehir Büyükşehir Belediyesi / Tarihi Turing Klöp Oteli Restorasyonu

İncesu Belediyesi / Kemerli ve Düvenci Konakları Restorasyon Projeleri

Muratpaşa Belediyesi / Değirmenönü Kültür Sanat Merkezi Projesi, Antalya Eski Elektrik Santrali Restorasyon Projesi

Şanlıurfa Belediyesi / Halepli Bahçe - Kızılkoyun Fikir Projesi, Samsat Kent Meydanı - Karakoyun Deresi Kentsel Tasarım Projesi Talas Belediyesi / Tol Kilise, Somuncu Baba Camisi ve Kaya Galerileri, Su Kemerleri, Jandarma Konağı ve Zincirlidere Mektebi Restorasyonu ile Gölbaşı Meydanı Rekreasyon Alanı Düzenlemesi

Yozgat Belediyesi / Yozgat Askerlik Şube Binası Projesi, Un Pazarı Meydan ve Cephe Düzenlemesi Bornova Belediyesi / Dramalılar Köşkü Restorasyonu

Eyüp Belediyesi / Eyüp Camisi ve Merkez Civarı Restorasyon ve Kentsel İyileştirme Çalışmaları Kula Belediyesi / Meryem Ana Kültür Merkezi Restorasyonu

Melikgazi Belediyesi / Çayırağası Konağı Restorasyonu Merzifon Belediyesi / Meydan Projesi

Selçuklu Belediyesi / Aya Elenia Müzesi Tezyinat İşleri Restorasyonu

Side Belediyesi / Tykhe Tapınağı Restorasyonu ile Side Antik Kenti ve Arkeolojik Sit Alanı Revizyon İmar Planı Yıldırım Belediyesi / Cumalıkızık Köyü İpekböcekçiliği Enstitüsü Restorasyonu, Etnografya Müzesi ile Kültür Merkezi Uygulaması Afyonkarahisar Belediyesi / Kentsel Sit Alanı Cephe Sağlıklaştırma Projesi, Gedik Ahmet Paşa Medresesi Uygulama Projesi Buldan Belediyesi / Sokak Sağlıklaştırma Projeleri ve Sivil Mimari Örnekleri

Denizli Belediyesi / Atalar Mahallesi Yenileme Projesi

Gazipaşa Belediyesi / Selinus Odeonu Güçlendirme Projesi, Nikâh Salonu Restorasyonu, Ilıca Parkı Çevre Düzenleme Projesi İzmit Belediyesi / Kapanca Sokak Sağlıklaştırma Projesi, Sirkeci Konağı Rekonstrüksiyonu, Yeşil Konak Restorasyonu Kütahya Belediyesi / Hocazade Nuri Bilge Konağı Restorasyon Projesi

Mustafapaşa Belediyesi / Aya Nikola Manastırı Restorasyonu Niksar Belediyesi / Tarihi Orta Çarşı Sokak Sağlıklaştırma Projesi Osmangazi Belediyesi / Nilüfer Köylü Pazarı

Safranbolu Belediyesi / Safranbolu Bağlarbaşı Hamamı Projesi Seyhan Belediyesi / Gazipaşa İlköğretim Okulu Restorasyonu Ünye Belediyesi / Müze Ev Restorasyonu

Yumurtalık Belediyesi / Tarihi Kara Kalesi Restorasyon ve Çevre Düzenleme Projesi

‹Ç‹NDEK‹LER

4

5

6

Bu yarışma ile aşılan her eşik, yeni hedeflerin önünü açıyor

Bir kurumun yaşamında 13 yıl çok sınırlı bir süre. Ancak Tarihi Kentler Birliği’nin kısa geçmişini doğru değerlendirdiğimizde, ortaya konulan ürünler, geliştirilen

kavramlar, yapılan uygulamalar, elde edilen somut sonuçlar arasında TKB Özendirme Yarışmasının özel bir anlamı var. 2007 yılında Gaziantep’te, iki yılda gerçekleştirdiğimiz projelerimizin Metin Sözen Koruma Büyük Ödülüne layık görülmesi, ertesi yıl Süreklilik ve 2011’de Uygulama Ödülleri’ni kazanmamız her zaman mutlulukla anacağım bir gurur konusudur. Henüz Tarihi Kentler

Birliği’ne başkan olmadan önce, koruma çalışmalarımızı daha da büyük bir şevkle sürdürmek için bu yarışmanın bize nasıl bir enerji kaynağı olduğuna bizzat tanık oldum. Örneğin Gaziantep’te bir

“müzeler kenti” konsepti oluşmasına, kentin peş peşe müzelerle zenginleşmesine olanak hazırladı. Bu tür sonuçlar,

“neden özendirme?” sorusuna cevap oluşturmaktadır.

2012 Özendirme Yarışması’na başvuran yerel yönetimlere baktığım zaman,

39 katılımcı belediyeden 15’inin ilk kez bu Dr. Asım Güzelbey

Tarihi Kentler Birliği Başkanı

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı

7

yıl yarışmada yer aldığını, bunların büyük çoğunluğunun da ilçeler olduğunu fark ettim. Bu bence son derece sevindirici bir gelişme. Yarışmanın gerçekten özendirme amacına hizmet ettiğine ilişkin güzel bir işaret. Büyükşehirden beldeye her ölçekte belediye, olanakları oranında bu yarışmanın parçası olmaya çaba gösteriyor. Başarı her yıl düzenli bir şekilde artıyor, “proje” ve “uygulama”

ödülleriyle başlayan ilk örnekler giderek

“süreklilik”, “jüri özel ödülü” gibi yeni kategorilerle zenginleşiyor. İlk yıllarda her kategoride üçer ödül verilirken, bu yıl ödüller “süreklilik, proje ve uygulama”

kategorilerinde sekize çıkarılıyor,

“teşekkür belgesi”nin yerini “başarı belgesi” alıyor.

Daha önce de değindiğim gibi, Tarihi Kentler Birliği Koruma Yarışmasının bir proje değil, özendirme yarışması olduğunu hiç unutmadık. Her yıl bir öncekinin üstüne ekleyerek bugüne geldik, tek yapıdan kent bütününe açılan bir perspektif kazandık. Bu özellikler gelecekte TKB’nin Türkiye’ye katkısı olarak anılacaktır.

Öte yandan bir hareketin yalnızca sonuçlarına bakmak yetmiyor. O sonuca giden süreçleri besleyen, bu noktaya ulaşılmasını sağlayan nedenleri de sorgulamak, anlamak gerekiyor.

Örneğin yerel yönetimlerimizin teknik kadrolarına, bazen başkanların da katılımıyla yaptığımız eğitimler, üretenle karar vericiyi bir araya getirerek yeni bir dinamik yaratıyor, eğitimci arkadaşlarımız projelerde dönüşümü görebiliyorlar.

İnanıyorum ki, 2015’in hedeflerinde bu yarışma somut bir gösterge olacak. Bu yıl da yarışmaya katılan herkesi kutluyor, emeği geçen herkesin hakkını saygıyla selamlıyorum.

Son söz olarak, geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz, ülkemizin tarihi ve kültürel mirasını korumaya bir ömür vakfetmiş ve çok değerli katkılarıyla birliğimize her zaman yol göstermiş ve destek vermiş olan Danışma Kurulu üyemiz Sayın Oktay Ekinci’yi saygı ve rahmetle anıyorum. Hepimizin başı sağolsun.

8

Farklı bir eğitim, gelişim ve üretim alanına dönüşen bir yarışma

Kuruluşundan beri içinde görev aldığım Tarihi Kentler Birliği’nin on ikincisine ulaştığımız Özendirme Yarışmasının, ileri hedeflerle yola çıkarak elde ettiği olumlu sonuçlarını, artık Türkiye’nin her yerinde görme olanağı buluyorum. Yarışmanın, alışılagelmiş örneklerden farklı yapısı ve hedefleriyle, kalıcı bir gündem oluşturması, böylelikle kültür mirasının birikimlerini etkileyici bir ortama

kavuşturması, hepimiz için sevindirici bir olaydır. Yılların üzerimdeki yorgunluğu içinde artık yerel yönetimlerle “zorlukların bir bölümünü yenebileceğimiz”

konusundaki umudum, her geçen gün gittikçe pekişmektedir.

Özellikle kültürel mirasın ve kimliğin ülkemizin ne kadar olmazsa olmaz bir önceliği olduğu, alanda da artık görünür hale gelmesi, yaşamımıza farklı bir moral değer de getirmiştir. Eksiklerini bilerek, azimle yarışa giren yerel yönetimlerin, bu süreçte her şeyin çıkış noktasının kaynak olmadığını görmeleri de başarmalarının itici gücü olmuştur. Dahası bu yarışma, korumanın somut ve somut olmayan mirası bir bütün olarak görmek ve planlamak olduğunu, yerel yönetimlerin farklı bir “dayanışma odağı” oluşturarak başarı fırsatlarını artırabildiklerini, gerek eksiklerini tamamlamak gerekse Prof. Dr. Metin Sözen

Tarihi Kentler Birliği Danışma Kurulu Başkanı ÇEKÜL Vakfı Başkanı

9

tıkanıklıkları aşmak için verilen mücadelede yalnız olmadıklarını da görmelerine olanak yaratmıştır.

Her yıl yarışmaya sayıları çoğalarak, nitelikleri yükselerek katılan projeler gösteriyor ki, bu ortam farklı nitelikteki uzmanlara, kurum ve kuruluşlara kendilerini yenileme, bir hedefte buluşma, bir bakıma “kamu-yerel-sivil birlikteliğini” herkesi mutlu edecek bir çizgiye ulaştırma olanağı vermiştir. Geçen zaman içinde TKB Özendirme Yarışması yeni bir deneyim ve yeni bir üretme alanı yaratmıştır.

Tüm bu gerçekler ışığında, Türkiye’de koruma alanına soğukkanlı bakacaklar için Tarihi Kentler Birliği, büyük bir değişimin işareti olarak dikkat çekecektir.

Eğer önceliği “özendirmek” olan bir yarışmanın böylesi bir değişimi algılamaya katkısı olacaksa, bu da hepimiz için, yaşamımızda mutlulukla hatırlayacağımız bir başarı örneği olarak anılacaktır.

Yıllar önce ÇEKÜL’ün çatısı altında ürettiğimiz kavramların, ülkemizin doğal-tarihsel-kültürel değerlerine uygun yaşam alanı bulması, tüm ülkeyi içeren “kültür öncelikli yol haritalarını”

üretecek konuma gelmesi, neyi,

nerede, nasıl bir dayanışmayla yaşama geçirebileceğimizi görmemizi sağlaması, tüm bunların özendirme yarışmamıza da yansıması, birkaç cümleyle

açıklanabilecek bir olgu değildir.

Yıllardır yapılan yanlışlarla yitirdiklerimize rağmen, ülkemizde yeni bir dönemin kalıcı değerlerine yönelişimizi, hiç kuşkusuz “tarafsız değerlendirecekler”

çıkacaktır. Basılı ve sözlü iletişim araçlarında öncelikli yer almayan kültürün yeniden yansımaya başlaması da, değişimin somut bir işaretidir.

Düşünceden uygulamaya

emeği geçenlerin unutulmaması da ortak bir sorumluluktur. Günün yaygın egemen anlayışından uzak bu özverili çabalar, gelecek kuşaklar için de bir umut, bir kimlik açıklaması olacağı kanısındayız.

Sonuçların daha şimdiden uluslararası ortamlara yansıması, bunun somut bir göstergesidir.

2012 yılı Özendirme Yarışmasına katılan, tüm belediyeleri, ödül ve başarı belgesi alan her ölçekte bütün kentleri kutluyor, Tarihi Kentler Birliği’nin bugünlere gelmesinde payı olan “kurum, kuruluş ve kişilere” teşekkür etmeyi borç ve görev biliyorum.

10

Prof. Dr. Metin Sözen Başkan

Prof. Dr. Haluk Abbaso€lu Üye

Prof. Dr. Ülkü Azrak Üye

Nurullah Çak›r Üye

Oktay Ekinci (An›s›na) Üye

Süleyman Elban Üye

Prof. Dr. Cevat Geray Üye

Prof. Dr. Zekai Görgülü Üye

Dan›şma Kurulu

Jüri

11 Kayhan Kavas

Üye

Prof. Dr. Ruşen Keleş Üye

Mithat K›rayo€lu Üye

Hasan Özgen Üye

Derviş Parlak (An›s›na) Üye

Dr. Fikret N. Üçcan Üye

Fikret Toksöz Üye

12

Tarihi Kentler Birliği, yarışma ve yeni gündem

Korumanın önder kurumu olarak Tarihi Kentler Birliği ve onun organizasyonu ile gerçekleşen özendirme yarışması artık kimliğini pekiştirmiş ve yaratılan değerler bağlamında ulusal / uluslararası platformlarda, tartışma ortamlarında saygın, aranan ve de elde ettiği sonuçlar ilgi ile izlenen bir konuma ulaşmıştır. Başta, üye belediyelerimiz olmak üzere yüreğini ve emeğini kültür ile koruma adına böylesine bir yapılanmayı kurmak ile yaşatmak için ortaya koyanlara hiçbir teşekkür yetmeyecektir. İyi ki varlar.

Yarışmanın geleneğini bulması, aldığı destek sonuçlarının heyecanla izlenmesi, sergisinin görülmek istenmesi ve dolayısıyla ulaştığı nitelik ile içerik üzerine daha önceki saptamalarımı tekrar etmemek

istiyorum. Ancak yine de bir tekrarımı ısrarla vurgulamalıyım. Korumaya bu denli duyarlı belediyelerimiz “iyi ki var” ve “içten teşekkürler” ile “onları kutluyorum”.

Prof. Dr. Zekai Görgülü

TKB Danışma Kurulu üyesi

13

Bu noktada başlıkta da değindiğim gibi olası yeni gündemimize yazının sınırları içerisinde kısaca değinmek istiyorum. Bilindiği üzere 6360 sayılı yasa ile Büyükşehir ya da kentsel bölge olarak niteleyebileceğimiz alanlara ilişkin yeni tanımlar getirilmiş ve yeni sınırların belirlenmesinde çoğunlukla yapay ve teknik ölçütler kullanılmıştır.

Yasada nüfus ve yönetsel sınır öne çıkarken; kırsal alanlar, köyler ve üyemiz de olan bazı belde belediyeleri mahalle ölçeğine çekilerek yeni

Büyükşehir sınırları belirlenmiş ve yeni kentsel alanlar oluşturulmuştur.

Dolayısıyla, gerek bu kapsamda kalan belediyelerimiz ve gerekse TKB; tek yapıdan dokuya, oradan sit alanlarına kadar özellikle koruma – planlama ilişkisi açısından yeni yöntemleri gündemine almalıdır. Yönetimler de değişeceği için başat konu galiba koruma adına tüm envanterin çıkarılması olacaktır. Yanı sıra, yeni yönetimlerle birlikte, büyükşehir bütünü içerisinde korumaya özenle yaklaşan yeni mekânsal planlama

stratejilerinin TKB ile birlikte oluşturulması önem kazanacaktır.

Ardından düşünüyorum ki, belki de yarışmamıza yeni kategoriler ilave edeceğiz. Umuyorum ki eski kent–

yeni kent ayrımını daha az tartışıp konuşacağız. Ve inanıyorum ki TKB bu yeni süreçte de sorunların çözümü için önder kimliği ile ortak aklı ve bilimi egemen kılacaktır.

Saygı ve sevgilerimle…

14

2012

KORUMA BÜYÜK ÖDÜLÜ

Restorasyon, Sokak

Sağlıklaştırma, Kentsel Tasarım ve Çevre Düzenleme Çalışmaları

Şahinbey Belediyesi

Gaziantep kentine giriş güzergâhıyla kesişen tarihi dokuda yer alan ve halen içinde yaşanan mahalle ve sokaklarda, bütüncül korumacı bir anlayışla hayata geçirdiği kentsel tasarım uygulamaları ve cephe yenileme çalışmalarıyla,

gerek kentin tarihi dokusunun algılanmasına, gerekse büyükşehir belediyesince gerçekleştirilen Kültür Yolu projesinin devamına katkıda bulunan projeler demetiyle Şahinbey Belediyesi, Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü’ne uygun görülmüştür.

15

16

2003 yılında Tarihi Kentler Birliği’ne üye olan ve üçüncü kez yarışmaya katılan Şahinbey Belediyesince yürütülen çalışmaların öncelikli alanı olan Şehreküstü Bölgesi; geleneksel Antep evlerinin yoğun olarak bulunduğu, ancak sosyal yapının dünden bugüne köklü bir değişim geçirdiği bir bölgedir. Bir dönem varlıklı ailelerin yaşadığı konakların bir

bölümü bugün terk edilmiş olup, bir bölümü ise düşük gelirli ailelerin yaşadığı evler olarak kullanılmaktadır. İklim koşulları ve çevresel etkilere bağlı yıpranmaların yanı sıra kullanıcı ihtiyaçlarına göre yapılmış eklentilerle birlikte sokak dokularında bozulmalar oluşmuştur. Bölge sakinlerinin ekonomik durumları nedeniyle yapıların onarım ve bakımları yapılamamıştır.

Belediyenin çalışmaları, tarihi yapıları ayağa kaldırmanın yanı sıra yerel halkta koruma bilinci ve sahip çıkma adına da etkili sonuçlar yaratmış bulunmaktadır.

17

18

Üç aşamada gerçekleştirilen çalışmanın

1. Aşamasında, 34 adet tescilli yapının bulunduğu Pişirici-Şıh Camisi bölgesi sağlıklaştırma

alanı olarak belirlenmiştir. Ubeydullah, Pişirici, Müftüoğlu, Şeyh Fettullah sokaklarını kapsayan kentsel tasarım ve sokak sağlıklaştırma çalışmalarında toplam 720 metre uzunluğundaki sokaklarda,

sağlı sollu iki cephede 1440 metre uygulama gerçekleştirilmiştir.

2. Aşamada 24 tescilli yapının bulunduğu Şıh Hamam, Sergiönü, Acıoğlu Çıkmazı sokaklar ve Kozluca Caddesinde, toplam 850 metre uzunluğundaki sokaklarda, çift yönlü 1700 metre cephede kentsel tasarım ve sokak sağlıklaştırma uygulamaları başlatılmıştır.

3. Aşamada ise çalışma alanı, 18 adet tescilli yapının bulunduğu Kepenek-Kabasakal Camisi bölgesidir.

Kepenek, Aşağıköroğlu, Kesikminare sokakları ile Elmacı ve Meydan Çıkmazı sokaklarını kapsayan alanda tescilli yapıların proje çalışmalarına başlanmış olup, 2013 yılında 680 metre yol boyunca, her iki cephede toplam 1360 metre sokak sağlıklaştırma uygulamasına başlanacaktır.

19

20

Şeyh Fettullah Camisi bölgesinde yer alan dört adet tescilli Antep evi ve çevresindeki yapılar, belediyece kamulaştırılarak mahallenin eğitim ve gelişimine hizmet edecek şekilde;

birinci ev restoran-kafe, Zerda Evi konukevi, üçüncü yapı taziye evi, dördüncü yapı ise eğitim merkezi olarak işlevlendirlmiştir.

Şıh Hamam Sokak ile dört ev arasında kalan park alanında ise kentsel tasarım çalışması devam etmektedir. Yeşil alan düzenlemeleri, oturma alanları, halk tarafından üretilen ve halka ekonomik yarar sağlayacak doğal ürünler için satış alanları projelendirilmiştir. Ayrıca Gaziantep kültürüne özgü kastel yapılarının yansıtıldığı su öğeleri de oluşturulmuştur.

Kentte köklü bir değişim devam ederken, kentin eski dokusuna açılan ana kapılardan biri olan Şehitler Caddesi büyük önem taşımaktadır.

Cadde arkasında gizlenen tarihi dokuyu yansıtmak ve çalışmaları bütünleştirmek için başlatılan Şehitler Caddesi Cephe Yenileme ve Çevre Düzenleme projesi ile cadde boyunca aydınlatma, oturma grupları, yeşil bantlar, tüm dükkânlarda kepenk sisteminde alüminyum profilli cephe düzenlemeleri ile yenilikler getirilmiştir. Kullanılmayan ve cephe kirliliğine neden olan birinci ve ikinci katları gizleyen bir gölgeleme sistemi uygulanmıştır. Tarihi doku içinde geri dönüşümün sağlandığı noktalardan biri olan bu ticari aksın yenilenmesi, belediyece yürütülen diğer çalışmaları tamamlayıcı

niteliktedir.

21

22

23

24

2012

Samsun kent müzesi projesi

Samsun büyükşehir BELEDİYESİ

Kentin tarihi ve kültürel değerlerini kentliler ve gelecek kuşaklarla paylaşmak, toplumsal bellekte hâlâ canlılığını koruyan geçmişi belgelemek amacıyla, kentin tarihinde iz bırakmış iki önemli yapının bütünleştirilmesi,

özgün malzeme ve niteliklerine uygun olarak restore edilmesi, kent tarihinin çağdaş müzecilik anlayışı ve donanımlarıyla anlatılması nedeniyle Samsun Büyükşehir Belediyesi, Danışma Kurulu tarafından Oktay Ekinci Jüri Özel Ödülü’ne uygun görülmüştür.

25

26

Samsun kenti 2012 yılında, kent tarihi açısından iki önemli tarihi yapının restore edilerek yeniden yapılandırılması ve

işlevlendirilmesi sonucunda Samsun Kent Müzesi’ne kavuşmuştur. 1928 yılında Sivas- Samsun demiryolunun yapımı sırasında inşa edilen Devlet Demiryolları personeline ait iki adet lojman ile 1936’da inşa edilen ve uzun yıllar bahçesinde yapılan düğün ve sünnet törenleriyle toplumsal bellekte yer eden

Demirspor Lokali binaları, sekiz ay süren titiz bir restorasyon sürecinin ardından, kentin geçmişini ve bugününü yansıtmanın yanında, kentteki gelişim ve devinim sürecine bağlı olarak “yaşayan kent-yaşayan müze” konseptiyle tasarlanmıştır.

Müze, iki ana ahşap yapı ve bu iki binayı birbirine bağlayan ek bir cam konstrüksiyon giriş mekânı, geçici sergi salonları, toplantı salonu ve bellek merkezi olarak kurgulanmıştır.

Değişime açık, dinamik bir ortam olarak tasarlanan müze mekânı, her türlü belge, canlandırma, video sunum ve interaktif malzemelerle zenginleştirilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nı, Cumhuriyet dönemi Samsun’un

tütüncülük, balıkçılık, zanaatlar ve tüm ekonomik etkinliklerini içeren, demografik yapı, göçler, afetler gibi belirgin temaları işleyen, sözlü tarih odası ile dikkat çeken bir müze hayata geçirilmiştir. Müze bahçesinde farklı etkinliklerin yapılmasını sağlayacak bir buluşma mekânı bulunmaktadır.

27

28

29

30

2012

Alanya Kalesi Giriş Kapısı ve

Surları, Kültür Evi ve Herbaryum, Gemili Mescit Restorasyonları

Alanya BELEDİYESİ

Geçmişi 2400 yıl öncesine uzanan Alanya Kalesi’ni ayağa kaldırmak, içinde ve yakın çevresindeki tüm yapıları ile birlikte günümüze kazandırmak için son yıllarda ısrarlı ve sistemli bir çaba göstermesi, bu hedefi adım adım

gerçekleştirerek kaleyi UNESCO Dünya Miras Listesi’ne aday durumuna

getirmesi nedeniyle Alanya Belediyesi Süreklilik Ödülü’ne uygun

görülmüştür.

31

32

TKB’ye 2000’de üye olan ve yarışmaya beşinci kez katılan Alanya Belediyesi, bu kez de Alanya Kalesinin farklı bölümlerinde üç proje gerçekleştirmiştir. Her üç projede de TKB, Ankara Gazi Üniversitesi, Alanya Müzesi ve Antalya Valiliği ile işbirliği yapılmıştır.

Alanya Kalesi Ana Giriş Kapısı ve Güneyindeki Surların Restorasyonu projesiyle, 2400 yıla yakın bir geçmişe sahip kalenin anıtsal giriş kapısı ve

güneyindeki surlar restore edilmiş, kapının üzerindeki Anadolu Selçuklu dönemine ait freskler korunmuş ve bu alan ziyaretçi bilgilendirme noktası olarak işlevlendirilmiştir.

Alanya Belediyesi Kültür Evi ve Herbaryum projesiyle ise kale içinde Alanya geleneksel mimarisinin özgün örneklerinden biri olan yapı kamulaştırılıp yöreye özgü yapım teknikleriyle restore edilmiştir. Türkiye’de ilk kez bölgeye ait fauna ve floranın sergilendiği bir herbaryum olarak işlevlendirilmiştir.

Alanya Kalesi Gemili Mescit projesi ile de yine Alanya Kalesi içinde bulunan ve tarihi 13. yüzyıla dayanan ve bir Anadolu Selçuklu mirası olan mescidin restorasyonu gerçekleştirilmiştir. Yapının iç duvarlarında bulunan 170 adet gemi grafitisi ile bina denizcilik tarihine de ışık tutmaktadır.

Uygulamada olabildiğince az müdahale edilmiş, duvar grafitiler onarılmıştır. Restorasyon

sonrasında bina özgün işlevini sürdürmeye devam etmektedir.

33

34

2012

Belediye Hizmet Binası Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi

Hacı Sinan Külliyesi Restorasyon Projesi

Bayındır BELEDİYESİ

2009 yılında Tarihi Kentler Birliği’ne üye olduktan sonra 2010 ve 2011 yıllarında Uygulama Ödülü alan ve üçüncü kez yarışmaya katılan Bayındır Belediyesi, üyeliğinin hemen ardından yarışmaya her yıl çeşitlilik

gösteren başarılı örneklerle ve düzenli olarak katılarak, kent kimliğini algılanır kılan ve pekiştiren, hedefe yönelik sistemli çalışmalar yapması nedeniyle Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

35

36

İkinci Ulusal Mimarlık dönemi örneklerinden olan Bayındır Halk Evi binası, bir kısmı belediye tarafından kullanılmakta, bir kısmı da atıl

durumda bulunmaktaydı. Proje kapsamında, aslına uygun olmayan malzeme ve parçalar çıkartılarak, özgün malzeme ile değiştirilmiş, yıkılmış bölümler ise yeniden inşa edilmiştir.

Restorasyon sonrasında belediye hizmet binası ve kültür merkezi olarak işlevlendirilen yapının salon bölümü çok amaçlı değerlendirilmiş ve etkinlikler düzenlenmeye başlanmıştır.

Uygulamada il özel idaresi ve belediye kaynaklarından yararlanılmıştır.

Kent merkezinde bulunan Hacı Sinan Külliyesi ise kent kimliğinin temel öğelerinden biri olarak kentsel odak noktasıdır. Külliye; cami, medrese, hamam, meşruta medresesi ve sıbyan mektebinden oluşmaktadır. Bu yapılardan bugün yalnızca cami kullanılmaktadır.

Proje sonrasında cami işlevini sürdürürken, medrese ve meşruta’nın aşevi ve yurt olarak işlevlendirilmesi önerilmiştir.

37

38

2012

Şeyh Muhiddin Hamamı ve Dervişağa Darülhadisi Restorasyonları

Birgi BELEDİYESİ

Tarihi Kentler Birliği’nin kurucu üyelerinden olarak başarılı koruma çalışmalarını ara vermeksizin sürdüren, 2009 yılında aldığı Uygulama

Ödülü’nün ardından 2010 ve 2011’de iki kez Süreklilik Ödülü almış olan,

bu yıl da hedef aldığı Okul Sokak’ta bulunan iki eski tarihi anıtsal yapıyı geleceğe kazandıran projeleriyle öne çıkan Birgi Belediyesi, Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

39

40

Birgi Belediyesi’nin 2012 yılı koruma

programında yer alan iki restorasyon projesi, Okul Sokak üzerinde bulunan iki anıtsal yapıyı içermektedir. Aydınoğulları Beyliği döneminden hamamlarıyla ünlü Birgi’den günümüze kalmayı başarmış olan, 15. yüzyıl sonu ile 16. yüzyıl başında inşa edildiği tahmin edilen Şeyh Muhhiddin Hamamı’nın onarılarak Etnografya Müzesi olarak işlevlendirilmesi

önem kazanmaktadır. Çevresindeki diğer anıtsal yapılarla birlikte ele alınarak, Okul Sokak’ın bir cazibe merkezine dönüştürülmesi amaçlanmıştır.

Yine aynı sokak üzerinde bulunan ve mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan Dervişağa Darülhadisi, “Restore Et-İşlet-Devret” modeli ile 49 yıllığına kiralanmıştır. 17. yüzyılda inşa edilmiş ve yıllarca bakımsız kalmış, artık yıkılmaya yüz tutmuş olan yapının, restore

edilerek vakfedilme amacına uygun olarak eğitim

ve kültür hizmetinde kullanılması planlanmıştır.

Çevresindeki yapılardan Çukur Hamam Etnografya Müzesi ve Tarihi Su Değirmeni ile medresenin yan parselinde yapılacak küçük anfitiyatro ve gezi alanları ile birlikte burasının beldedeki kültürel etkinliklerinde odak merkezi olması hedeflenmektedir. Ayrıca bir odasında düzenlenecek yöresel el sanatları kursları ile birlikte teşhir, tanıtım ve satış yeri oluşturulacak, somut ve somut olmayan kültürel mirasın

yaşatılması sağlanacaktır.

41

42

2012

Tarihi Bursa Surları

Restorasyonu-1. Etap Uygulaması

Bursa Büyükşehir BELEDİYESİ

Yapımına başlandığı M.Ö. 186 yılından itibaren, yaklaşık 19 yüzyıl boyunca onarım görmüş, 18. yüzyıldan sonra kentin savunma ihtiyacının ortadan kalkmasıyla kaderine terk

edilmiş, günümüze kadar da çok tahribat görmüş olan tarihi Bursa Surlarını, öncelikle Saltanat Kapı, Fetih Kapı ve Yerkapı restorasyonlarından başlayarak adım adım günümüze ve geleceğe taşıyan, bu kez de Tophane Yamaçlarında iki etapta gerçekleştirilecek çalışmalarla hedefe yaklaşan Bursa Büyükşehir Belediyesi, kesintisiz ve hedefinden sapmayan çalışmaları nedeniyle Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

43

44

Tehdit altındaki Tophane Yamaçları ön görünüm surları onarılarak, tarihi kent siluetinin görünür kılınması ve tarihi Bursa kimliğine katılması Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin uzun vadeli hedefidir. Ayrıca sur duvarları üzerinde yapılan kronolojik analizle kentin mimarlık ve yapı tarihi hakkında bilgi edinilmesi öngörülmektedir.

Duvarların önünde ve yamaçlarında yapılacak peyzaj düzenlemeleriyle kamuya açık gezi ve yaşam alanları oluşturulacaktır. Ayrıca arkeolojik kazılarla ortaya çıkan çeşitli dönem kalıntıları ile de alanın bir arkeoparka dönüştürülmesi düşünülmektedir. Onarılan ve kısmen ayağa kaldırılan Tophane Yamaçları surları, gerek kentlilere gerekse ziyaretçilere, kentin tarihsel dönemlerini algılama olanağı sunacaktır.

Tophane Yamaçları surlarında gerçekleştirilen çalışmanın birinci aşamasın, bugünkü İl Kültür Turizm Müdürlüğü önünden başlayarak,

eskiden Bey Sarayı’nın bulunduğu askeri

garnizon yapılarına kadar uzanan yaklaşık 500 metrelik mesafeyi kapsamaktadır. Öncelikle surların çevresindeki kötü ve aykırı yapılar temizlenmiş, daha sonra rölöve çalışmaları üzerinden kronolojik analizler yapılarak, surların onarımlarıyla kentin tarihi arasında bağlantı kurulmuş, Bursa’nın mimarlık ve kültür tarihi ortaya çıkartılmıştır.

45

46

SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

Derekenarı Sağlıklaştırma ve Çevre Düzenleme Projesi

Gaziantep

Büyükşehir BELEDİYESİ

Bugüne kadar aldığı çeşitli ödüllerin ardından, bu defa da Kültür Yolu’nu ana artere bağlayan, yöresel yaşam biçimini yansıtan konut ve dükkânların cephelerinde ağır müdahalelerden kaçınarak basit ilke kararlarını

uygulayan, kent ve çevre kimliğine katkıda bulunan, çevre düzenlemesinde nitelikli tasarım çözümleri üreten, sağlıklaştırılan dere yatağını kent estetiğini geliştirecek şekilde ele alan ve halkın projeye katılımını sağlayan projesi nedeniyle Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

47

48

Kale çevresinden başlaya Kültür Yolu’nu ana artere bağlayan, kent halkının en yoğun kullandığı alanlardan biri olan Derekenarı Sokak önemli bir akstır. Yapılan düzenleme projesi ile çağdaş kentleşme anlayışına uygun olarak kent rekreasyonu yeni ve kalıcı malzemelerle tasarlanmış, Demokrasi Meydanı’nı Derekenarı’na bağlayan noktada buluşma

alanı oluşturulmuştur. Araç trafiği hedeflenen yönde tek şeride indirilerek dere içine doğru konsollarla yaya iskeleleri oluşturularak ulaşım kolaylaştırılmıştır. Dere içinde su oyunları, kavşak noktasında kamu - yerel - sivil işbirliğini simgeleyen “Koruma Anıtı”, turizm bilgilendirme ofisi yapılmıştır. Özgün sokak dokusu korunmuş olan 400 metrelik yol üzerinde bulunan yöresel keymıh taşından yapılmış evlerin sokağa dönük cephelerinde, bahçe duvarlarında, kapılarda, pencere doğramalarında, cumbalarda ve çatılarda restorasyon işleri yapılmıştır. Sokaklardaki mevcut

asfalt kaldırılıp tüm altyapılar yenilenerek elektrik ve telefon hatları yer altına alınmıştır. Tüm

bu uygulamalardan sonra sokaklar geleneksel bazalt taş ile döşenmiştir. Kültür Yolu’nu ana artere bağlayan Derekenarı Sokak’ın turizme kazandırılması, sokak üzerindeki esnafın ve halkının kültürel mirasın korunması ve kültürel turizm potansiyeli oluşturulması konularında bilinçlendirilmesi önemle gözetilmiştir.

49

50

SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

Alsancak Sokak Sağlıklaştırma ve İl Dernekler Müdürlüğü Hizmet Binaları Restorasyon Projeleri

Konak BELEDİYESİ

Bugüne kadar dokuz kez Tarihi Kentler Birliği Özendirme Yarışmasına katılarak, 2004 Başarı, 2007 Uygulama,

2008 Proje ve 2009 Süreklilik Ödülleri alan, bu defa da İzmir’in Alsancak

semtinde hâlâ ayakta kalmış Levanten evlerini kurtarmak, korumak ve yaşatmak için katılımcı ve çok yönlü işbirlikleri oluşturarak gerçekleştirdiği projelerle dikkat çeken Konak Belediyesi Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

51

52

İzmir liman bölgesi yakınında konumlanan Alsancak, daha çok Avrupa’dan gelen tüccarların yaşadığı bölge olması nedeniyle özgün mekânsal özelliklere sahiptir. Günümüzde semtin ticari kimliği artmış, eğlence sektörüne yönelik kullanımın yoğunluğu nedeniyle tarihi konut dokusu yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Sokak sağlıklaştırma projesinde, basit düzenlemeler ve iyileştirme çalışmalarıyla, turistlere daha sağlıklı bir çevre oluşturulması amaçlanmıştır. Dört sokağı kapsayan çalışmada projeler halkla bilgilendirme toplantıları

aracılığıyla paylaşılarak uygulanmıştır.

İkinci proje ise yine İzmir Alsancak semtinde yer alan iki tarihi yapının, İl Dernekler

Müdürlüğü Hizmet Binaları olarak kullanılmasını hedeflemektedir. 19. yüzyılın son çeyreğinde yabancı tüccarlar tarafından inşa edilmiş olan Levanten evleri olarak bilinen yapılar, hali hazırda

ağır hasarlıdır ve içlerinde özgün niteliklerini

olumsuz etkileyecek ticari faaliyetler yürütülmektedir.

Mülkiyeti Milli Emlak Dairesi’ne ait olan yapıların korunmasını sürdürülebilir hale getirmek için kamusal işlev verilmesi yoluna gidilmiştir. Proje Valilik ve İl Dernekler Müdürlüğü tarafından finanse edilmektedir.

53

54

SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

961 Ada Kentsel Tasarım Projesi

Odunpazarı Belediyesi

Sekizinci kez TKB Özendirme Yarışmasına katılan, 2007’de Uygulama, 2008’de Proje, 2009 ve 2010’da Süreklilik ve 2011’de Proje Ödülleri almış olan, çeşitli proje ve uygulamalarla Odunpazarı’nda

önemli bir dönüşümün önünü açan, bu defa da terk edilmiş sekiz yapının restorasyonu, sosyal ve kültürel amaçlı işlevlendirilmesi ve canlı bir kentsel buluşma noktası yaratılmasına yönelik projesiyle Odunpazarı Belediyesi, Süreklilik Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

55

56

Kurşunlu Külliyesi’nin yanında bulunan proje alanı beşi tescilli, biri cephe düzeni korunacak yapı ve üçü de niteliksiz olmak üzere 8 yapıyı kapsamaktadır. Niteliksiz yapılar kaldırılarak, ortadaki boş alanda kültür evi, butik otel, restoran, kafeterya, cam ve seramik sanatları çarşısı ile çevrelenen bir kent meydanı düzenlemesi önerilmiş, günün yirmi dört

saatinde yaşayacak bir kentsel buluşma noktası hedeflenmiştir. Cam ve Seramik Sanatları Çarşısı’nda usta-çırak ilişkisi bağlamında üretim yapan, iki katta toplam 14 adet atölye düşünülmüştür. Bu merkezin tasarımında, proje alanıyla Çürük Hoca Sokak ilişkisi, gerek fiziksel gerekse görsel olarak sağlanmaya çalışılmıştır.

Butik Otel ise toplam 46 yatak kapasiteli 24 odadan oluşmaktadır.

Projenin uygulanmasından sonra, Odunpazarı kentsel sit alanında bir yandan bir kentsel buluşma noktası yaratılırken, bir yandan da yıllardır metruk haliyle hem görsel kirlilik yaratan

hem de can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan bir yapı grubunun turizme yönelik bir nitelik kazanması sağlanacaktır. Ayrıca proje, bölgede giderek artan konaklama ve alışveriş ihtiyaçlarına cevap verecek, kültürel ve sosyal etkinlikler için çok amaçlı bir açık hava mekânı meydana getirilecektir. Projede Eskişehir Valiliği ve 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı ile işbirliği yapılmıştır.

57

58

SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

Çınaraltı Meydanı Cephe

Düzenlemesi, Tarihi Yalvaç Keçe Evi Restorasyonu

Yalvaç BELEDİYESİ

TKB’nin kurucu üyeleri arasında bulunan, 2001’de Duyarlılık, 2003’te Başarı ve Metin Sözen Büyük Ödülü, 2010’da 10. Yıl Ödülü alan, son projeleriyle de kentin somut kültürel mirası kadar somut olmayan kültür

mirasını da koruma ve yaşatmayı

hedefleyen, yanı sıra mahalle sakinlerine ve öncelikle kadınlara yönelik gelir getirici etkinlik mekânları tasarlayan yaklaşımıyla Yalvaç Belediyesi, Süreklilik Ödülü’ne

uygun görülmüştür.

2012

59

60

Yalvaç’ın merkezindeki Çınaraltı Meydanı’na bakan cephelerin Osmanlı Selçuklu tarzında yeniden tasarlanarak düzenlenmesi projelendirilmiştir.

Meydana ismini veren anıtsal çınar ağacı kentin en önemli kamusal odak noktalarından biridir.

Etrafını saran kahvehaneler ve yakın çevredeki tarihi yapılar ile kent kimliğinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Proje ile bu kahvehanelerin tarihi çevreye uyumlu hale getirilerek cephelerinin temizlenmesi amaçlanmıştır. Proje sürecinde kahvehane sahipleri ile ortak hareket edilmiştir.

Keçe Evi projesinde ise geleneksel sivil mimari örneği bir yapı kamulaştırılarak restore edilmiştir. Bina, Yalvaç’ın somut olmayan kültür mirası olan keçecilik zanaatının tanıtılması ve sürdürülmesini amaçlayan bir merkeze dönüştürülmüştür. Keçe evi, geleneksel üretimin yapıldığı, sergilendiği, öğretildiği ve satıldığı yaşayan bir merkez olmayı hedeflemektedir. Evin bulunduğu mahalle sakini kadınlara ürünlerini satma imkânı tanımak ve yerel kalkınmaya

katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Mekânda ayrıca

ziyaretçilere keçe yapma olanağı sağlanmış, katılımcı bir sergi alanı kurgulanmıştır. Aynı ada içerisindeki diğer yapıların da benzer şekilde, farklı zanaatlara yönelik değerlendirilmesi planlanmaktadır. Keçe evi bu çerçevenin ilk ayağını oluşturmuştur. Keçe ustaları ve mahalleli kadınlar proje sürecine dâhil edilmiştir. Finansal kaynak olarak BAKA fonu ve belediye öz kaynakları kullanılmıştır. Proje yerel istihdam sağlamakta ve dinamik bir koruma süreci yaklaşımını barındırmaktadır.

61

62

PROJE ÖDÜLÜ

Sıra Konak, Hamamlı

Konak, ve Şakir Paşa Konağı Restorasyon Projeleri

Adana Büyükşehir BELEDİYESİ

Kentte ayakta kalmış ender geleneksel sivil mimarlık örneklerinden üç konağı kamulaştırarak restore eden, sosyal ve kültürel amaçlara hizmet edecek

biçimde işlevlendiren Adana Büyükşehir Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

63

64

Adana kent kimliği için önem taşıyan Tepebağ Höyüğü’nün ortasında yer alan Hamamlı Konak, restorasyonu tamamlandıktan sonra geçici süreyle kazı evi olarak kullanılacaktır.

Mülkiyeti Adana Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan yapıya sonradan eklenmiş bölümler kaldırıldıktan sonra özgün halinin ortaya çıkarılmasına özen gösterilmiştir.

Kayalıbağ Mahallesi’nde 1900’lerin başından kalmış bir konut olan Sıra Konak ise, daha önce restore edilmiş ve Sinema Müzesi olarak kullanılmakta olan komşu parsellerdeki

sıra yapılardan biridir. Mevcut durumuyla sokak siluetinde uyumsuzluk yaratan konak kamulaştırılarak restore edilmiş olup Sinema Müzesi’ne eklenmesi planlanmaktadır.

Geç Osmanlı dönemi mimari özelliklerini yansıtan Şakir Paşa Konağı, Kurtuluş mücadelesi sırasında Atatürk’ün kullandığı bir yapı olması nedeniyle de önemlidir.

Uzun yıllardır boş duran tescilli yapı kamulaştırılarak projelendirilmiş ve Tıp

Müzesi olarak işlevlendirilmesi planlanmıştır.

65

66

PROJE ÖDÜLÜ

Merkez Mahallesi Sokak Sağlıklaştırma Çalışması ve İtfaiye Binası Restorasyonu

Daday BELEDİYESİ

Tarihi Kentler Birliği Özendirme Yarışması’na ilk kez katılan

Daday Belediyesi, ilçe merkezindeki yıpranmışlık ve görüntü kirliliğini

gidermek, kentin kimliğini yansıtan tarihi dokuyu algılanır hale getirmek amacıyla hazırladığı proje nedeniyle, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

67

68

Proje, kent merkezinde yer alan Cumhuriyet ve İnönü Caddeleri ile Kuyu ve Kolukaraoğlu sokaklarda koruma amaçlı sağlıklaştırma ve cephe düzenleme amacıyla hazırlanmıştır.

Çalışma ilçe girişinden başlayıp çarşı merkezine kadar devam ederek toplam 23 adayı kapsamakta, restorasyonu

planlanan Eski İtfaiye Binası da bu alan içinde bulunmaktadır. Binaların sokak cephelerinde yapılacak basit onarımlar ve kent mobilyalarına ilişkin düzenlemeler

sonucunda, ilçenin yıpranmış görüntüsünden sıyrılarak eski tarihi dokusuna kavuşması hedeflenmektedir.

69

70

PROJE ÖDÜLÜ

Tarihi Turing Klöp Oteli Restorasyonu

Eskişehir Büyükşehir BELEDİYESİ

1927 yılında otel olarak inşa edildikten sonra kullanım amacına bağlı

olarak değişimler geçiren, gerek kent hafızasındaki önemli yeri, gerekse yapım tekniği ile bir döneme ışık tutmasıyla öne çıkan, 1988 yılında

anıtsal yapı olarak tescil edilmiş bir erken Cumhuriyet dönemi yapısını yeniden kente kazandırması nedeniyle Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

71

72

Proje, Eskişehir kent merkezinde önemli bir odakta yer alan ve erken Cumhuriyet döneminin karakteristik yapılarından olan Turing Klöp Oteli binasının restore edilerek, orijinal işlevi ile kullanılmasını

amaçlamaktadır. Yakın zamana kadar Tepebaşı Belediyesi hizmet birimi olarak kullanılmakta olan bina günümüz ekonomik koşullarına uygun olarak otel olarak projelendirilmiş, uygulaması ise devam etmektedir. Mülkiyeti Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan yapıdaki çalışmanın finansmanı yap-işlet-devret modeliyle sağlanmıştır.

73

74

PROJE ÖDÜLÜ

Kemerli ve Düvenci Konakları Restorasyon Projeleri

İncesu BELEDİYESİ

İlçenin iki önemli sivil mimarlık örneğini aslına uygun biçimde onararak, ziyaretçiler için bir çekim odağı yaratmayı ve kenti sosyal, kültürel

ve ekonomik olarak canlandırmayı hedefleyen projeleriyle İncesu Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

75

76

Bulgurcu Mahallesinde, avlu içinde, iki katlı ve açık sofalı, tamamı kesme taş olan Kemerli Konak, Kayseri bağ evi plan şemasını taşımaktadır. Yörenin sivil mimarisinin belirgin özelliği olan bir ahşap çıkmaya sahiptir. Yüksek bir kotta bulunan ve İncesu’ya hakim güzel bir manzaraya sahip olan yapının ilçe turizmini çeşitlendirmesi hedeflenmiştir.

İlçe meydanına cephesi olan Düvenci Konağı ise tarihi Karamustafa Paşa Kervansarayı ve Hamamının bulunduğu bir çevrededir. Alanın turizm açısından değeri göz önüne alındığında, konağın özgün yapım teknikleri ve yerel

malzemeyle onarılmasının, ilçe turizmine katkıda bulunması beklenmektedir.

77

78

PROJE ÖDÜLÜ

Değirmenönü Kültür Sanat Merkezi Projesi, Antalya Eski Elektrik

Santrali Restorasyon Projesi

Muratpaşa BELEDİYESİ

Yarışmaya ilk kez katılan Muratpaşa Belediyesi, Antalya’nın endüstri

mirasını çağdaş ve bütüncül bir tasarım anlayışıyla değerlendiren, iç mekânlarda ve çevrelerinde yoğun kamusal kullanım

alanları yaratmaya yönelik projeler ve bölgede cazibe merkezleri oluşturan çalışmaları nedeniyle Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

79

80

Değirmenönü Kültür Sanat Merkezi Projesi ile Çayırbaşı Mahallesi’nde işlevini yitirmiş altı adet eski su değirmeni onarılarak, birbirleri ve çevreleriyle ilişkilendirilmiş, park ve rekreasyon alanı olarak kamusal nitelik kazandırılmıştır.

Değirmen binaları tekrar çalışır hale getirilerek özgün kimlikleri korunmuştur. Binalar kültür sanat merkezi, hobi kursları, kafe ve sergi salonu olarak işlevlendirilmiştir.

Antalya Eski Elektrik Santrali projesi ise, kentin önemli endüstri mirası yapılarından olan ilk elektrik santrali, değirmen ve lojman yapısını, bütüncül koruma anlayışıyla, çevresi ve bulunduğu doğal alanla ilişkili olarak

değerlendirmektedir. Özgün bir coğrafi konumda bulunan tesislerin çevresinde seyir terasları,

peyzaj düzenlemesi ve füniküler asansör gibi modern tasarım elemanları önerilmiştir.

Santral binası çok amaçlı etkinlik salonu olarak işlevlendirilmiş, içindeki üretim sürecine ait elemanlar korunarak sergilenmiştir. Kompleksin içinde satış mekânları, yeme içme alanı,

kahvehane ve sergi mekânları da önerilmiştir.

81

82

PROJE ÖDÜLÜ

Halepli Bahçe - Kızılkoyun Fikir Projesi, Samsat Kent Meydanı - Karakoyun Deresi Kentsel Tasarım Projesi

Şanlıurfa BELEDİYESİ

Kentin tarihsel kimliğinin önemli bir parçası olan mağaraların korunması ve rekreasyon alanına dönüştürülmesini ve kentte bir arkeoparkın da içinde yer aldığı önemli bir kamusal aks

2012

kimliğinin simge yapılarını bir meydan çevresinde birbirine bağlayan ve yıllarca ihmal edilmiş bir derenin yamaçlarını kamusal alan olarak düzenleyen iki proje nedeniyle Şanlıurfa Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

83

84

Proje alanı, Urfa’nın tarihi dokusu içinde kentsel çekim merkezi olan Balıklı Göl’den, Bediüzzaman Mezarlığı’na doğru uzanan aksı kapsamakta, bu bakımdan kentin iki tarihi odağını birbirine bağlamaktadır. Kızılkoyun Sırtları, bir bölümü yıkık durumda, çoğu niteliksiz, yaklaşık beş yüz adet yapının bulunduğu bir alandır. Bu alanda, büyük bölümü yapıların altında kalan 70 adet mağara bulunmaktadır. Proje ile bu mağaralar rekreasyona dönük olarak işlevlendirilerek, rampalar ve seyir terasları ile birbirine

bağlanmıştır. Proje Halepli Bahçe Arkeopark alanı ile de ilişki kurarak, yaya kullanımına dönük merkezi bir aks yaratmaktadır.

Proje gösteri ve toplanma alanları ile de desteklenmiştir.

Proje bir yandan Samsat Kent Meydanı’nı oluşturmayı ve dere kenarında bir kamusal alan oluşturmayı, öte yandan uzun yıllar ihmal edilmiş olan Karakoyun Deresinin yamaçlarını

rekreasyon amaçlı yeniden düzenlemeyi

amaçlamaktadır. Kurtuluş Müzesi, Millet Han, Jüstinyen Su kemeri ve tarihi Millet Köprüsü gibi kent kimliği açısından önemli yapılar, kent meydanı ile birbirine bağlanmakta, Samsat Kent Meydanı önemli bir odak haline gelmektedir.

Ayrıca bölgenin en önemli tarihi köprülerini barındıran Karakoyun Deresinin yamaçlarının temizlenmesi ve rekreatif amaçlı olarak yeniden kullanıma açılması önerilmiştir.

85

86

PROJE ÖDÜLÜ

Tol Kilise, Somuncu Baba Camisi ve Kaya Galerileri, Su Kemerleri, Jandarma Konağı ve Zincirlidere Mektebi Restorasyonu ile Gölbaşı Meydanı Rekreasyon Alanı düzenlemesi

Talas BELEDİYESİ

Kentin zengin tarihinden geriye kalan simge yapıların günümüze ve geleceğe kazandırılması ve aynı zamanda kentte kültürel ve ekonomik bir canlanma yaratılmasına yönelik altı projesiyle Talas Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

87

88

Talas Belediyesi’nin ilk projesi; kayalara oyularak oluşturulmuş bir erken Hıristiyanlık dönemi ibadet yapısı olan Tol Kilisenin restorasyonudur.

Yapının ayağa kaldırılarak kamu yararına bir işlevlendirme ile yörenin sosyo-ekonomik ve kültürel yaşamına katkıda bulunması hedeflenmektedir.

Somuncu Baba Camisi Çevresi ve Kaya Oyma Galerileri projesi ile Talas’a özgü sivil mimarlık örneklerinden Somuncu Baba Camisi ve

Şeyh Hamit Konağı ile kaya oyma galerileri ve çevresinin restorasyonu amaçlanmakta, kentin turizm potansiyelinin canlandırılması planlanmaktadır.

Kuruköprü Mahallesindeki Roma su

kemerlerinin restorasyon projesi mahalle ile Talas merkezi arasında tarihi bütünlüğü sağlamayı hedeflemektedir.

Jandarma Konağı olarak anılan tarihi binanın restorasyonunun da çevresinde bir canlanma hareketi yaratması beklenmektedir.

Gölbaşı Meydanı Rekreasyon Alanı projesi, Kiçiköy Mahallesi kentsel sit alanı içinde bir rekreasyon alanının yaratılmasını içermektedir.

Alandaki dükkânlar bölgenin özellikleriyle uyumlu olarak tasarlanmış, ayrıca bir kent meydanı oluşturularak bir kamusal alan elde edilmek istenmiştir.

Zincirlidere Mektebi Restorasyonu ile yapının eklentilerden arındırılarak yapılan onarımından sonra, çevresinde bir canlanma hareketinin başlaması beklenmektedir.

89

90

PROJE ÖDÜLÜ

Yozgat Askerlik Şube Binası Projesi, Un Pazarı Meydan ve Cephe Düzenlemesi

Yozgat BELEDİYESİ

Yarışmaya katılan her iki proje de tarihi kent dokusuyla bütünlüğü gözeten, bir kent müzesi ve anıtsal yapıları birbirine bağlayan bir meydan tasarımlarıyla, kent kurgusunda

kamusal alan oluşturma işlevini yerine getiren çalışmalarıyla Yozgat Belediyesi, Proje Ödülü’ne uygun bulunmuştur.

2012

91

MEVCUT B-B KESİTİ

SİLAHLIK DEPO DEPO DEPO

GİRİŞ HOLÜ KAT SAHANLIĞI

WC GİRİŞ HOLÜ ASKERLİK ŞUBESİ

GİRİŞİ YATAK ODASI BANYO

BANYO WC HOL

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00 +4.08

B-B KESİTİ

GİRİŞ HOLÜ döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

SERGİ SALONU döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

MÜZE GİRİŞİ SERGİ SALONU

döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

+4.08

-3.34

± 0.00 +2.60

±0.00

-3.34 +4.08

+0.74

+7.81

+3.58

-0.15 +7.81

+2.50

-0.15

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00 +4.08 +10.49

±0.00 +10.49

±0.00 +6.85

+4.90 +7.96

MEVCUT A-A KESİTİ

SERVİS

DEPO SOYUNMA

AÇIK OFİS AÇIK OFİS

GİRİŞ HOLÜ

MUTFAK WC MUTFAK

demir ızgara

demir ızgara

kuranglez

mevcut zemin

kuranglez mevcut zemin

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00 +4.08 +10.45

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00 +4.08 +10.45

A-A KESİTİ

GİRİŞ HOLÜ döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

DEPOdöşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama ATÖLYE

döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boyatavan: çıtalı ahşap kaplama

SERGİ SALONU döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama SERGİ SALONU

döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

SERGİ SALONU döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama SERGİ SALONU

döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama SERGİ SALONU

döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boyatavan: çıtalı ahşap kaplama

SERGİ SALONU döşeme: ahşap döşeme duvar: su bazlı boya tavan: çıtalı ahşap kaplama

+4.08

-3.40

+4.08

±0.00

-3.34

±0.00

+7.81 +7.81

+3.93

-0.15 +3.93

-0.15

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00

±0.00 +4.08 +10.45

+7.96

+6.85

+4.90

+2.85

+0.90

±0.00 +4.08

demir ızgara mevcut zemin

kuranglez kuranglez

demir ızgara mevcut zemin

+10.45

92

Tarihi kent merkezinde, geç Osmanlı dönemi karakterinde avlulu bir bina olan eski Yozgat Askerlik Şubesi binası, tarihi kent dokusuyla bütünlüğü göz önünde bulundurularak projelendirilmiştir. Mülkiyeti Hazineden belediyeye tahsis edilen bina restore edildikten sonra kent müzesi ve etkinlik mekânı olarak işlevlendirilecek, kent turizmine de katkıda bulunacaktır.

Yozgat Un Pazarı ise kentin tarihi dokusu içerisinde bulunan, ancak yıllar içerisinde atıl kalmış bir çöküntü bölgesidir. Halkla ve esnafla işbirliğiyle hazırlanan ve cephe sağlıklaştırma ve yayalaştırmanın da öngörüldüğü proje, alanın bütüncül bir yaklaşımla kamusal mekân olarak düzenlenmesini, böylelikle kent dokusu içindeki anıtsal binaların bağlantısının da kurulmasını hedeflemektedir.

93

94

UYGULAMA ÖDÜLÜ

Dramalılar Köşkü Restorasyonu

Bornova BELEDİYESİ

Kentin çok kültürlü geçmişini yansıtan özgün bir sivil mimarlık örneğini, terk edilmiş durumundan kurtararak, kent hafızasını canlandırmak amacıyla bugüne ve geleceğe taşıyan çalışması nedeniyle Bornova Belediyesi,

Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

95

96

1920 yılında Dramalı Ailesi tarafından Yunan asıllı bir aileden satın alınan yapı, 2452

metrekare bahçe içinde köşk, müştemilat, mutfak, hamam, ahır ve giriş bölümlerinden oluşmaktadır. Bakımsızlık nedeniyle harap durumda bulunan Dramalılar Köşkü Bornova Belediyesi tarafından kamulaştırılmış ve

restorasyonu 2012 yılında tamamlanarak Kent

Arşivi olarak hizmete açılmıştır. Restorasyondan sonra ana yapı, hamam ve mutfak bölümleri sergi alanı, giriş kapısı (selamlık) ziyaretçi kabul ve bilgilendirme bölümü, ek yapı ise Kent Arşivi idari binası olarak kullanılmaktadır. Ayrıca çeşitli bölümlerde Bornova’yı tanıtan bilgilendirme panoları ve eşyalar sergilenmektedir.

97

98

UYGULAMA ÖDÜLÜ

Eyüp Camisi ve Merkez Civarı Restorasyon ve Kentsel İyileştirme Çalışmaları

Eyüp Belediyesi

Eyüp’ün, İstanbul’un sosyal ve fiziksel dokusundaki seçkin yerini belirginleştiren, geçmişten günümüze ulaşan izleri öz değerlerini yitirmeden çağdaş yaşama dahil eden ve geleceğe taşıyan, Eyüp’te ve Eyüp Sultan Camii

çevresinde yer alan anıtsal yapıları çevreleriyle birlikte ve bütüncül bir yaklaşımla restore etmeyi hedefleyen çalışması nedeniyle Eyüp Belediyesi, Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.

2012

99