Aralık ayında elektrik talebi %5 arttı
PİYASALAR
Gündemden Başlıklar
> Ocak ayının ilk 17 gününde Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 172,98 TRY/MWh oldu.
> Ocak ayının ilk 15 gününde Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 156,3 TRY/MWh oldu.
> Türkiye genelinde Ocak ayının ilk yarısında günlük elektrik talebi 799.023 MWh oldu.
> Sıcaklık endeksinin 0,3 derece seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
> Montel-Foreks Online'dan anlık TFS, ICAP ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz*
> Montel-Foreks Online üzerinden Energetika.Net haberlerine ücretsiz ulaşabilirsiniz.
İçindekiler
2016 yılının Aralık ayında Türkiye genelinde elektrik talebi 2015 yılının Aralık ayına göre %5 artarak 25,16 TWh seviyesine yükseldi.
GÜN ÖNCESİ PİYASASI
DENGELEME PİYASASI
Piyasalar. . . 1
Arz-Talep Genel Bakış. . . 4
Piyasa Haberleri. . . 6
Arıza & Bakım. . . 8
Ekonomik Takvim. . . 9
TEİAŞ tarafından yayınlanan verilere göre; Aralık ayında Türkiye'nin toplam elektrik talebi 2015 yılının Aralık ayına göre %5 artarak 25,16 TWh seviyesine yükseldi. 2015 yılında elektrik talebi 23,9 TWh seviyesindeydi. Aralık ayında elektrik üretimi 24,58 TWh olarak belirlenirken, elektrik üretiminin de geçen yıla göre %4,97 artış kaydetmesi dikkat çekti. Termik kaynaklardan toplam elektrik üretimi 2015 yılına göre %6,8 gerilerken, rakam 2016 yılında 16,55 TWh olarak belirlendi. Termik kaynaklardan elektrik üretiminde, doğal gazdan elektrik üretim kalemi geçen seneye göre %25,5 gerileyerek 9,6 TWh seviyesinden 7,2 TWh'e düştü. Aynı dönemde kömür kaynaklarından elektrik üretimi ise %20 gibi rekor bir artışla 7,51 TWh'ten 9,01 TWh seviyesine yükseldi.
Aralık ayında Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması 225,9 TRY/MWh
Sayı: 2 petroturkcom montelforeks
KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR
SINIR ÖTESİ TİCARET
Ocak ayının ilk yarısında karşılanabilir güç seviyesinin günlük ortalaması 51.556 MW olarak belirlenirken, ani puant ortalaması 36.252 MW seviyesinde belirlendi.
Aralık ayında ise ani puant ortalaması 39.272 MW olarak kaydedilirken, ay boyunca en yüksek ani puant 42.361 MW ile 21 Aralık Çarşamba günü, en düşük ani puant ise 24.687 MW ile 12 Aralık Pazartesi günü gerçekleşmişti.
Tezgahüstü elektrik piyasalarında haftanın ilk gününde Şubat 2017 baz yük kontratı 154-155 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken ürünün işlemleri 154,5 ve 156 TRY/MWh seviyesinden gerçekleşti.
Tezgah üstü elektrik piyasalarında Mart ayı baz yük ürün ise 128,5- 129 TRY/MWh seviyesinde alıcı ve satıcı tarafında belirlenirken, aynı ürünün işlemi 128 ve 128,5 TRY/MWh seviyesinde gerçekleşti.
Nisan ve Mayıs ayları ise piyasada 123-124 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken piyasada Haziran ayı baz yük ürün 129,5-130,5 TRY/MWh seviyesinde gerçekleşti.
Tezgah üstünde 2017 ikinci çeyrek ürünü (Q22017) 125-126 TRY/MWh aralığında gerçekleşirken, 2017 üçüncü çeyrek ürünü (Q32017) 147-149 TRY/MWh, dördüncü çeyrek ürünü (Q42017) ise 142-144 TRY/MWh seviyesinde belirlendi.
2017 ikinci yarı baz yük kontratı (H22017) alıcı ve satıcı tarafında 145-146,25 TRY/MWh seviyesinde belirlendi.
Hafta başında 2017 yıllık kontratı (BOY17) ise alıcı ve satıcı tarafında 141,5-143,5 TRY/MWh bandında belirlendi.
Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) tarafından Aralık ayı için yapılan Bulgaristan-Türkiye yönündeki kapasite ihalesinde 166 MW kapasite kullanıma açıldı. İhale sonuçlarına göre; 166 MW kapasitenin tamamı 9 firma tarafından paylaşılırken, ihalede takas fiyatı 0,72 €/MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü (ESO) tarafından Aralık ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki sınır ötesi kapasite ihalesinde ise 166 MW kapasitenin tamamı 7 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 0,76 €/MWh olarak belirlendi.
Coordinated Auction Office in South East Europe (SEE-CAO) tarafından Ekim ayı için yapılan Yunanistan-Türkiye yönlü sınır ötesi aylık kapasite ihalesinde toplamda 166 MW kapasite ihaleye açılırken, kullanıma açılan kapasitenin tamamı 17 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 1,22 € olarak belirlendi.
ARZ-TALEP
KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM
KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM
Montel-Foreks'in Türkiye Elektrik İletim(TEİAŞ) tarafından açıklanan verilerden derlediği bilgiye göre, Türkiye genelinde 2015 yılı sonunda 73.146,7 MW olan kurulu güç, yıl boyunca devreye alınan 807 santral ile birlikte 78.497,4 MW'e yükseldi. 2016 yılı boyunca kurulu güçte en çok artışı gösteren 1.409 MW ile ithal kömür santralleri oldu. 2016 boyunca aynı zamanda 1.240 MW rüzgar santralinin de devreye alındığı gözlemlenirken, toplamda 934 MW doğal gaz santralinin de devreye alındığı tespit edildi. Ülke genelinde, 2015 yılına göre 1.240 MW artış gösteren rüzgar santrallerinin toplam kurulu gücü 5.738,4 MW'a ulaştı. 2016 boyunca, termik santrallerde toplam 2.890 MW santralin devreye girdiği, 407 MW kurulu gücünde santralin ise devre dışı kaldığı tespit edildi. Devreye giren 2.890 MW santralin 1.409 MW'ı ithal kömür, 934 MW'ı doğal gaz olurken, devreden çıkan 407 MW ise çok yakıtlılar ve fuel oil, nafta ve motorin santralleri olduğu tespit edildi. 2016 yılında güneş enerjisi santrallerinin kurulu gücünde 570 MW artış olduğu tespit edildi. Yıl sonu itibarı ile güneş enerjisi santrallerinin toplam kurulu gücü 819 MW oldu.
Aralık ayında ise serbest üreticilerin elektrik üretimi toplamı 15.321.069 MWh, EÜAŞ santrallerinin elektrik üretimi ise 5.704.886 MWh olarak belirlenmiş, Yap-İşlet santralleri ise Aralık ayı boyunca 2.137.376 MWh seviyesinde elektrik üretmişti.
Ocak ayının ilk yarısında ise serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 497.126 MWh, EÜAŞ santrallerinin 167.430 MWh olarak belirlendi. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 77.832 MWh olarak kaydedildi.
• 4 petroturk.com ● www.montelforeks.com 17 Ocak 2017●
BARAJLARA GELEN SU
RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM
ELEKTRİK TÜKETİMİ
Ocak ayının ilk 10 gününde barajlara gelen su 1.071.385 milyon m3 olarak belirlendi. Aralık ayında barajlara gelen su 3.383.663 milyon m3 olarak belirlenmişti. 2016 yılında barajlara gelen toplam su miktarı ise 64.308.351 milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam 71.230.093 milyon m3 seviyesindeydi.
Ocak ayının ilk 15 gününde rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi ortalaması 52.395 MWh olarak belirlendi. Aralık ayında ise rüzgardan elektrik üretimi toplamı 1.61 TWh seviyesinde belirlenmişti. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde rakam 1,05 TWh seviyesindeydi. 22 Aralık 2016 Perşembe günü rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi 105.410 MWh ile şimdiye kadar kaydedilen en yüksek rakam olarak tarihi rekorunu kırarken, rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 1.270 MW, yarın için ise 1.150 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar.
TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Ocak ayının ilk 15 gününde elektrik talebi 799.023 MWh olarak belirlenirken, 2016 yılının aynı döneminde rakam 750.629 MWh seviyesindeydi. Aralık ayında Türkiye'nin toplam elektrik talebi 2015 yılının Aralık ayına göre
%5 artarak 25,16 TWh seviyesine yükselmişti. 2015 yılında elektrik talebi 23,9 TWh seviyesindeydi.
Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin 3,74 derece seviyelerinde belirlenmesi sonrasında ise 0,31 derece seviyelerine gerilemesi bekleniyor.
PİYASA HABERLERİ
IEA/BİROL, "PETROL FİYATLARI 2017'DE ÇOK DAHA OYNAK OLACAK"
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, üretim kısıntısı taahhütlerine uyulmasıyla yılın ilk yarısında piyasaların yeniden dengelenebilecekleri düşünülse de global petrol fiyatlarını 2017'de çok daha oynak olduklarına şahit olunacağını savundu. Birol, "Bu yılın ilk yarısında petrol piyasalarında bir yeniden dengelenme görmeyi bekliyorum. Ancak piyasalarda çok daha oynak bir döneme girmekte olduğumuzu da söylemek istiyorum" diye konuştu. OPEC'in üretimi kısma anlaşmasının petrol fiyatlarını yükselteceğini, ancak aynı zamanda ABD'de ve başka yerlerde üretimin armasını cesaretlendireceğini belirten Birol, yüksek fiyatların petrol için global talebi zayıflatabileceğine de işaret etti.
Birol, "ABD kaya petrolü sektörünün bu yıl üretim artırımına geri dönmesini bekliyorum. Zayıf fiyatlar nedeniyle Çin'in üretiminde görülen düşüş de eğer piyasa güçlenir ise terse dönebilir" diye konuştu.
VENEZUELA, PETROL FİYATLARININ DESTEKLENMESİ İÇİN YENİ ÖNERİLERİNİ BU HAFTA AÇIKLAYACAK
Venezuela Devlet Başkanı Maduro, petrol fiyatlarının desteklenmesi için yeni önerilerini petrol üreticisi ülkelere bu hafta sunacaklarını söyledi. Maduro, petrol fiyatlarının desteklenmesi için yeni önerimizi bir mektupla üretici ülkelere ileteceğiz. Fiyatlarda istikrar için üzerinde çalışılacak ve tüm hükümetlerin tartışacağı yeni bir formül ortaya koyacağız" dedi. Maduro ayrıca, OPEC üyesi ve üyesi olmayan petrol ihracatçısı ülkelerin bu yılın ilk çeyreğinde Katar'da bir zirve düzenleyerek petrol piyasası için bir strateji belirlemeleri çağrısını da tekrarladı.
İRAN PETROKİMYA SEKTÖRÜNÜN 10 YILDA 55 MİLYAR DOLAR YATIRIMA İHTİYACI VAR
İran Ulusal Petrokimya Şirketi Genel Müdürü Marziyeh Shahdaei, petrokimya sektöründe tamamlanmış projeleri sonuçlandırmak için gelecek 5 yıllık süreçte acil olarak 20 milyar dolara ihtiyaçları olacağını söyledi. Shahdaei, hali hazırda 64 milyon ton olan ve gelecek 5 yılda 100 milyon tona çıkarılması hedeflenen üretimi 2025 yılında 150 milyon tona çıkarmak için ise 55 milyar dolara ihtiyaçları olduğunu ifade etti.
İZMİR RES'TE 1000 MW SINIRINI GEÇTİ
Son on yılda Rüzgâr Enerjisi Santrallerinde (RES) pek çok yatırımın devreye alındığı İzmir, 2017 yılı ile birlikte kurulu güçte 1000 Magavat (MW) sınırını aşarak Türkiye'nin lideri oldu. Kentte Aralık ayında 127 MW gücünde RES yatırımının devreye alınması ile toplam kurulu gücün 1076 MW olurken İzmir'i, 971 MW ile Balıkesir, 597 MW ile Manisa izliyor. Türkiye'deki RES kurulu gücü ise 2016 yılında bir önceki yıla göre 1240 MW artarak 5738 MW seviyesine yükselirken toplam kurulu güç içinde RES'in payı %7.31 oldu. Enerji Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) ve Bergama OSB Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Vatansever, Türkiye'nin son aylarda terör saldırıları ile kritik bir süreçten geçtiğini belirterek, rüzgâr enerjisinde yaşanan güzel gelişmelerin yüreklere su serptiğini söyledi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan Rüzgâr Enerjisi Atlası'nda İzmir'in en yüksek potansiyele sahip illerin başında geldiğini hatırlatan Hüseyin Vatansever, bu çalışmada kentin rüzgâr enerjisi güç potansiyelinin 11.854 MW olarak belirlendiğini kaydetti. Gerçekleşen enerji üretiminin ise potansiyelin 11'de biri seviyesinde olduğuna dikkat çeken Vatansever,
"Türkiye'deki her beş rüzgâr santralinden biri, yenilenebilir ve temiz enerjinin başkenti İzmir'de. Bu yatırımları ülkemize kazandıran tüm şirketlerimize ENSİA olarak teşekkür ediyoruz. İzmir'de halen 444 MW güçte RES inşaat aşamasında. Yanı sıra 79 MW gücünde lisansı, 23 MW gücünde ise ön lisansı alınmış projeler var. Tüm bunlar devreye alındığında İzmir'in toplam RES kapasitesi 1622 MW'a yükselecek. Ancak potansiyel enerji üretimine ulaşmamız için daha çok yolumuz var. İzmir, hem temiz enerji yatırımlarının hem de bu yatırımlara hizmet veren makine, ekipman ve komponent üreticilerinin merkezi olacak. Bergama OSB'miz ana ve yan sanayi yatırımları için yatırımcılarımızı bekliyor." dedi. Döviz kurlarında yaşanan artışın, toplumun tüm kesimlerini ilgilendirdiğini vurgulayan Hüseyin Vatansever, OSB'lerde yaşanan kesintilerin sanayicilerin üretim maliyetlerinin artırdığına işaret etti. Türkiye'nin elektrik üretiminin üçte birini hâlâ doğalgazdan yaptığını anımsatan Vatansever, sözlerini şöyle sürdürdü: "Elektrik üretiminde %98 oranında ithâl ettiğimiz bir kaynağa bu kadar bağımlı olmak sürdürülebilir değil. Yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarımıza çok daha fazla önem vermemiz gerekiyor. Enerji Bakanlığımızın bu konuda yaptığı çalışmaları yürekten destekliyoruz. 2030 hedefimiz 30.000 MW gücünde yenilenebilir enerji kapasitesine ulaşmak. Tek başına İzmir'in, sadece rüzgârda 12.000 MW potansiyeli olduğunu hatırlarsak, Türkiye'nin çok daha yüksek kurulu güç rakamlarına ulaşması işten bile değil. Türkiye hem enerjide dışa bağımlılığını azaltabilir, hem de 2023 yılına kadar yapılacak 25 Milyar Dolarlık yatırımı yerli ana ve yan sanayi ile gerçekleştirerek müthiş bir sinerji yaratabilir" dedi.
• 6 petroturk.com ● www.montelforeks.com 17 Ocak 2017●
ALBAYRAK: YERLİ KÖMÜRÜN ELEKTRİKTEKİ PAYI YÜZDE 23 ARTTI
Habertürk - Enerji Bakanı Albayrak, 2016 yılı elektrik üretim rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Albayrak, göreve geldiği günden itibaren "daha çok yerli, daha çok yenilenebilir"
hedefini ortaya koyduğunu anımsatırken, "Yerli kaynakların elektrik üretimindeki payını teşvik ederek artıralım istedik. Bu kapsamda getirdiğimiz desteklerle, 2015 yılına göre yerli kömürden elektrik üretimimizi 36 bin 180 igawatt saatten 44 bin 586 Gigawatt saate çıkardık. Yerli kömürden elektrik üretimimizi bir önceki yıla göre yüzde 23 oranında artırmış olduk" dedi. Enerjide dışa bağımlı olan Türkiye'nin, tüm dünyada olduğu gibi elektrik üretiminde birincil kaynak olarak kömürü kullanması gerektiğini vurgulayan Albayrak,
"Bunun için inşallah yerli kömürde önemli projelerin ihalelerini gerçekleştireceğiz. Avrupa'nın 2024 ve sonrası için öngördüğü emisyon kriterlerinin çok daha altında, çok daha çevreci kriterlerle hayata geçireceğimiz bu projelerle, hem enerji maliyetlerimizde düşüş hem de yerli kaynaklarımızın üretimdeki payında artış sağlamış olacağız" dedi. Albayrak, 2016 yılı elektrik üretiminde tüm yerli kaynakların payının yüzde 49.3'e çıkarıldığını ve bu alanda rekor kırıldığını ifade etti. Albayrak, 2015'te 120 bin 355 Gigawatt saat olan yerli kaynaklardan elektrik üretim miktarını yüzde 11'lik bir artışla, 134 bin 297 Gigawatt saate yükselttiklerini dile getirdi.
Albayrak, elektrik üretiminin 14 yılda 2 kattan fazla arttığına dikkat çekerken, elektrik üretiminde yerli kaynakların payındaki artışın ithal kaynaklardaki artıştan daha fazla olduğunu ifade etti. Enerji Bakanı Albayrak, doğalgazın elektrik üretimindeki payının düştüğünü belirterek "2015 yılında doğalgazdan 99 bin 219 Gigawatt saat elektrik üretirken, 2016 yılında doğalgazdan üretim 88 bin 609 Gigawatt saat oldu. Yani doğalgazdan üretimde yüzde 10'dan fazla düşüş gerçekleştirdik. Enerji üretimimizin cari açık üzerindeki etkisini azaltmış olduk" diye konuştu. Albayrak, 2016'da elektrik üretimindeki 10.500 Gigawatt saatlik artışın 8.400'ünün yerli kömür kaynaklı olduğuna dikkat çekti. Albayrak, cari açık açısından diğer bir atışın da yenilenebilir enerjide sağlandığını ifade ederken, “2016 yılında bir önceki yıla göre yenilenebilir enerjinin (rüzgâr, güneş, biyokütle, jeotermal) payını yüzde 31 oranında artırdık. Şimdi, burada da önemli bir adım atmamız gerekiyor. Yenilenebilir kaynaklardan üretimi ve bu üretimin tüm enerji üretimindeki payını artırırken, ithalata dayalı bir yol izlememiz gerekiyor.
yıl, hem rüzgârda hem de güneşte yapacağımız ihaleler ile yapısal bir dönüşüm hedefliyoruz. Yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimini ileri taşırken, bunu yerli teknolojilerle sağlamış olmak istiyoruz” diye konuştu. Akaryakıt dağıtım şirketleri, dün geceden geçerli olmak üzere benzinin litre fiyatına 7 kuruş zam yaptı.
Ankara'da litresi ortalama 5.22 liradan satılan benzinin litre fiyatı 5.29 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul'da 5.17 liradan 5.24 liraya, İzmir'de ise 5.19 liradan 5.26 liraya yükselecek. Dağıtım firmalarının belirlediği fiyatlar, rekabet ve serbesti nedeniyle şirketler ve kentlere göre küçük değişiklik gösteriyor.
BOĞAZİÇİ ELEKTRİK'İN YENİ GENEL MÜDÜRÜ HALİT BAKAL OLDU
Türkiye'nin en büyük perakende elektrik satış şirketi olan Boğaziçi Elektrik'te genel müdürlük koltuğuna, enerji sektöründe 33 yıllık deneyimi olan Halit Bakal getirildi. Bakal, son 3 yıldır Akdeniz Elektrik Perakende Satış A.Ş'nin Genel Müdürü olarak görev yapıyordu. 4.2 milyon abonesiyle Türkiye'nin en büyük perakende elektrik satış şirketi olan Boğaziçi Elektrik Perakende Satış A.Ş'nin genel müdürlüğü koltuğu 33 yıllık sektör deneyimi olan Halit Bakal'a emanet. Boğaziçi Elektrik'in yeni Genel Müdürü Halit Bakal, 1983 yılından bu yana elektrik sektöründe değişik kademelerde hizmet veriyor. Özelleştirme öncesi Çamlıbel Elektrik şirketinde genel müdür yardımcılığı, sonrasında ise elektrik dağıtım ve perakende faaliyetlerinin ayrışması ile CLK Çamlıbel Elektrik Perakende A.Ş.'de genel müdür olarak görev yapan Halit Bakal son üç yıldır 1.7 milyon aboneye sahip CLK Akdeniz Elektrik Perakende Satış A.Ş. şirketinin başında bulunuyordu. Halit Bakal, CLK Akdeniz Elektik'te müşteri memnuniyeti odaklı birçok yeni uygulamanın hayata geçirilmesini sağladı. Bundan böyle CLK Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü olarak görev yapacak olan Halit Bakal, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen yeni serbest tüketici limitleri ile rekabetin üst noktaya ulaştığı elektrik perakendeciliği alanında müşteri memnuniyetini ön plana çıkartacak uygulamaları ile şirketin gelecek vizyonuna yön verecek çalışmalar içerisinde olacak.
GÜRCİSTAN GAZPROM İLE DOĞAL GAZ KONUSUNDA ANLAŞMAYA VARDI
Gürcistan Başbakan Yardımcısı ve Enerji Bakanı, Rusya ile görüşmelerin tamamlandığını açıkladı. Gürcistan hükümeti ve Rus doğal gaz tekeli Gazprom yıllardır transit bedeli konusunda müzakere yapıyordu. Gazprom ödemenin peşin yapılması konusunda ısırarcıydı. Gürcistan Başbakan Yardımcısı Kakha Kaladze gazetecilere yaptığı açıklamada, yeni iki yıllık anlaşmanın, doğal gaz transit hacminde 2017 için kısmi ödemeyi ve 2018 için ise nakit ödemeyi içerdiğini söyledi. Başbakan Yardımcısı, eğer gerekirse Gürcistan'ın Rusya'dan her 1.000 metre küp için bir önceki yılda ödenen 215 dolar yerine 185 dolara ek doğalgaz satın alma hakkının bulunduğunu belirtti. Kaladze bu anlaşmanın Gürcistan'ın Rusya enerji kaynaklarına bağımlılığı artırmadığını sözlerine ekledi.
BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ
Dönem: 10.01.2017 – 16.01.2017
• 8 petroturk.com ● www.montelforeks.com 17 Ocak 2017●
EKONOMİK TAKVİM
Dönem: 17.01.2017 – 23.01.2017
