TAYSAD SEKTÖR RAPORU NİSAN İçindekiler:

(1)

TAYSAD

SEKTÖR RAPORU

NİSAN 2012

İçindekiler:

Üretim sayfa 2-4

İhracat sayfa 5-7

İç pazar sayfa 8-9

TAYSAD Fiyat Endeksi sayfa 10

TAYSAD Ekonomi Bülten sayfa 11-13

(2)

TAYSAD Aylık Sektör Raporu Nisan 2012

ÜRETİM (Araç Türüne Göre)

2012 yılının Nisan ayında 44.384 adedi otomobil, 43.877 adedi ticari araç, 4.434 adedi ise traktör olmak üzere toplam 92.695 araç üretilmiştir.

2012 yılının ilk 4 ayında 186.374 adedi otomobil, 183.126 adedi ticari araç, 17.406 adedi traktör olmak üzere toplam 386.906 araç üretilmiştir.

2011 yılının ilk 4 ayına göre 2012 yılının aynı döneminde otomobil üretimi %16, ticari araç üretimi %1 azalırken, traktör üretimi ise % 23 oranında artmıştır.

Toplam araç üretimi ise %8 seviyesinde azalmıştır.

Araç türleri Types

2011 Nisan April

2012 Nisan April

2011 Ocak-Nisan Jan.-April

4 Ay / 4 Months Değişim % Percent change

Otomobil – P. Car 54.096 44.384 222.892 186.374 -16

Hafif Ticari Araç

LCV

Kamyonet

Pick up 43.630 38.235 163.987 161.145 -2

Minibüs

Minibus 1.673 2.127 6.187 8.727 41

Ağır Ticari Araç

HCV

K. Kamyon

L. Truck 335 260 1.362 1.092 -20

B. Kamyon

M. Truck 3.362 2.344 10.814 8.902 -18

Otobüs

Bus 631 618 2.048 2.099 2

Midibüs

Midibus 283 293 1.132 1.161 3

Ticari Araç

Commercial vehicles 49.914 43.877 185.530 183.126 -1

Traktör

Tractor 4.583 4.434 14.115 17.406 23

Toplam Üretim

Total Production 108.593 92.695 422.537 386.906 -8

Kaynak: OSD

(3)

Son on yılın Ocak-Nisan ayları üretim miktarları;

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Otomobil

Passenger Car

76 140 143 168 193 253 140 200 223 186

Ticari Araç Commercial Vehicle

63 108 133 140 143 219 78 147 186 183

Traktör Tractor

8 15 12 13 12 10 4 9 14 17

Toplam 147 263 288 321 348 482 222 356 423 387

1.000 adet

Son 10 yılın üretim miktarlarına baktığımızda, üretim rekorunun kırıldığı 2011 yılına göre %8 seviyesinde bir üretim kaybı olduğu görülmektedir.

Kaynak: OSD

2012 yılı üretim öngörümüz 1,2 milyon araç üretileceği yönündedir.

ÜRETİM (Markalara Göre)

2012 yılının Nisan ayında Tofaş 4.138 adedi otomobil, 20.254 adedi kamyonet olmak üzere 24.392 adet ile markalara bazında ilk sırada yer almaktadır. Oyak-Renault 24.049 otomobil üretimi ile ikinci sıradadır. Ford Otosan 16.870 adedi kamyonet, 1.869 adedi minibüs, 743 adedi kamyon olmak üzere 19.482 adet ile üçüncü sıradadır. Toyota 7.464 araç, Hyundai Assan ise 6.609 araç üretimi ile markalara göre üretimde dördüncü ve beşinci durumdadırlar.

2012 yılının ilk 4 ayında ise Oyak-Renault 108.348 araç, Ford Otosan 93.243 araç, Tofaş 82.937 araç, Toyota 30.891 araç, Hyundai Assan ise 28.712 araç üretmişlerdir.

(4)

Otomobil ve hafif ticari araç üreticilerinde markalara göre üretim adetlerini incelediğimizde geçtiğimiz yılın ilk 4 ayına göre; Oyak-Renault’un üretimi %9, Tofaş‘ın üretimi %24, Toyota’nın üretimi %4, Ford Otosan’ın üretimi %2 oranında azalırken, Hyundai Assan’ın üretimi %6, Honda’nın üretimi ise %4 oranında artmıştır.

Nisan 2012 / April 2012 Firmalar

Companies Otomobil

P.Car Minibüs

Minibus Midibüs

Midibus Otobüs

Bus Kamyonet

Pickup Kamyon

Truck Traktör

Tractor Toplam Total

Anadolu Isuzu 0 0 138 0 12 188 0 338

BMC 0 0 0 53 0 252 0 305

Ford Otosan 0 1.869 0 0 16.870 743 0 19.482

Hattat 0 0 0 0 0 0 431 431

Honda Türkiye 2.124 0 0 0 0 0 0 2.124

Hyundai Assan 6.609 0 0 0 0 0 0 6.609

Karsan 0 255 0 0 1.081 61 0 1.397

Mercedes Benz Türk 0 0 0 264 0 1.288 0 1.552

MAN 0 0 0 131 0 0 0 131

Otokar 0 3 122 71 17 0 0 213

Oyak-Renault 24.049 0 0 0 0 0 0 24.049

TEMSA 0 0 33 99 1 72 0 205

TOFAŞ 4.138 0 0 0 20.254 0 0 24.392

Toyota 7.464 0 0 0 0 0 0 7.464

Türk Traktör 0 0 0 0 0 0 4.003 4.003

TOPLAM - Total 44.384 2.127 293 618 38.235 2.604 4.434 92.695

Toplam 2012 / Total 2012 Firmalar

Companies Otomobil

P.Car Minibüs

Minibus Midibüs

Midibus Otobüs

Bus Kamyonet

Pickup Kamyon

Truck Traktör

Tractor Toplam Total

Anadolu Isuzu 0 0 491 0 134 970 0 1.595

BMC 0 0 60 140 0 787 0 987

Ford Otosan 0 7.651 0 0 83.093 2.499 0 93.243

Hattat 0 0 0 0 0 0 1.231 1.231

Honda Türkiye 8.553 0 0 0 0 0 0 8.553

Hyundai Assan 28.712 0 0 0 0 0 0 28.712

Karsan 0 1.064 0 0 4.630 253 0 5.947

Mercedes Benz Türk 0 0 0 901 0 5.365 0 6.266

MAN 0 0 0 516 0 0 0 516

Otokar 0 12 424 217 53 0 0 706

Oyak-Renault 108.348 0 0 0 0 0 0 108.348

TEMSA 0 0 186 325 168 120 0 799

TOFAŞ 9.870 0 0 0 73.067 0 0 82.937

Toyota 30.891 0 0 0 0 0 0 30.891

Türk Traktör 0 0 0 0 0 0 16.175 16.175

TOPLAM - Total 186.374 8.727 1.161 2.099 161.145 9.994 17.406 386.906

Küçük kamyon, büyük kamyon, midibüs ve traktör üreticilerine baktığımızda, Mercedes Benz Türk %1 oranında azalırken, Türk Traktör %29 oranında üretim artışı gerçekleştirmiştir.

Anadolu Isuzu ve BMC firmalarında oran değişmemiştir.

(5)

İHRACAT (Markalara göre – Araç türüne göre)

Oyak-Renault’nun araç ihracatı geçen senenin ilk 4 ayına göre %13 oranında azalmasına rağmen 76.575 adetlik ihracat ile markalar bazında ilk sıradadır. Ford Otosan’ın araç ihracatı değişmezken 69.601 adet olarak gerçekleşmiştir. Tofaş’ın ihracatı %20 oranında azalarak 54.509 adet olarak gerçekleşmiştir.

Firmalar

Companies 2010 2011

Ocak - Nisan

January - April

Değişim %

Percent change

2011 2012

Oyak-Renault 233.057 225.285 87.748 76.575 -13

Ford Otosan 175.754 211.380 69.694 69.601 0

TOFAŞ 193.737 180.690 68.510 54.509 -20

Toyota 73.163 81.233 29.154 29.471 1

Hyundai Assan 42.249 64.000 17.696 21.215 20

Türk Traktör 8.911 9.600 1.782 4.875 174

Karsan 19.441 15.119 5.573 4.460 20

Diğer - Others 17.358 13.805 5.324 6.448 21

Toplam - Total 763.670 801.112 285.481 267.154 -6

Kaynak: OSD

Toyota ihracatını %1, Hyundai Assan ihracatını %20, Türk Traktör ise %174 oranında arttırmıştır. Toplam ihracat adedi %6 oranında gerileyerek 267.154 adet seviyesinde gerçekleşmiştir.

(Adet) 2009 2010 2011

Değişim

%

Otomobil

Passenger Car 388.994 439.999 442.674 163.763 148.270 -9

Hafif Ticari LCV

Kamyonet

Pickup 231.260 306.902 319.366 112.292 105.631 -6

Minibüs

Minibus 1.271 800 20.163 5.347 5.603 5

Ağır Ticari HCV

Kamyon

Truck 1.910 2.411 3.912 808 954 18

Midibüs

Midibus 1.065 807 647 201 234 16

Otobüs

Bus 4.470 3.550 4.204 1.216 1.299 7

Ticari Araç

Commercial Vehicles 239.976 314.470 348.292 119.864 113.721 -5

Traktör-Tractor 8.885 9.201 10.146 1.854 5.163 178

Toplam İhracat

Total Export 637.855 763.670 801.112 285.481 267.154

-6

Kaynak: OSD

(6)

2012 yılının ilk 4 ayında otomobil ihracatı %9 oranında azalarak toplam 148.270 adet olarak gerçekleşmiştir. Ticari araç ihracatı %5 oranında azalarak 113.721 adet, traktör ihracatı ise

%178 artışla 5.163 adet olarak gerçekleşmiştir.

.

İHRACAT (Tutar)

Nisan ayında, Otomotiv Ana Sanayi ihracatı 931 milyon USD, Otomotiv Yan Sanayi ihracatı ise 700 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Toplam otomotiv ihracatı yaklaşık 1 milyar 631 milyon USD seviyesine ulaşmıştır.

2012 yılının ilk 4 ayında Ana Sanayi ihracatı geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %6 oranında azalarak 3 milyar 875 milyon USD olarak gerçekleşirken, Yan Sanayi ihracatı %6 oranında artarak 2 milyar 909 milyon USD seviyesine ulaşmıştır. Yan Sanayinin toplam ihracat içindeki payı %43 oranındadır.

Sanayinin toplam ihracatı ise %1 oranında azalarak 6 milyar 785 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.

(USD) 2009 2010 2011

2011 Ocak-Nisan

Jan.-April

2012 Ocak-Nisan

Jan.-April

Değişim % Percent change Ana Sanayi

OEM 9.858.805.586 10.788.363.177 11.865.071.274 4.112.763.596 3.875.248.419 - 6 Yan Sanayi

Suppliers 5.224.233.771 6.736.566.317 8.457.193.004 2.733.794.053 2.909.285.017 6 Toplam İhracat 15.083.039.357 17.524.929.494 20.322.264.278 6.846.557.649 6.784.533.436 -1

Kaynak: TİM

(7)

2012 yılı öngörümüz sanayimizin toplam ihracatının 20 milyar USD seviyesinde gerçekleşeceği yönündedir.

İHRACAT (Ülkelere göre) ($1.000)

Ülkeler – Countries

2011 Ocak-Nisan

Jan.-April

2012 Ocak-Nisan

Jan.-April

Değişim % Percent change

(FOB USD) (FOB USD) Percent Change

ALMANYA 982.987 1.036.363 5%

FRANSA 866.853 753.350 -13%

İTALYA 822.350 634.148 -23%

BİRLEŞİK KRALLIK 470.243 456.098 -3%

RUSYA FEDERASYONU 354.889 355.037 0%

BİRLEŞİK DEVLETLER 244.059 286.850 18%

BELÇİKA 298.769 270.240 -10%

İSPANYA 305.803 265.565 -13%

HOLLANDA 160.738 230.644 43%

ROMANYA 225.879 198.764 -12%

CEZAYİR 154.190 163.149 6%

SLOVENYA 135.374 137.997 2%

POLONYA 154.136 135.734 -12%

İSVEÇ 85.720 122.145 42%

İRAN (İSLAM CUM.) 94.530 115.788 22%

IRAK 42.569 95.697 125%

İSRAİL 133.035 85.487 -36%

AVUSTURYA 88.877 69.419 -22%

ÇEK CUMHURİYETİ 70.533 69.148 -2%

UKRAYNA 40.876 63.184 55%

FAS 30.149 58.910 95%

AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 28.334 58.230 106%

ARJANTİN 37.531 57.740 54%

İSVİÇRE 40.501 50.431 25%

BREZİLYA 72.180 49.835 -31%

*Kaynak: TİM

(8)

Otomotiv sanayisinin 2012 yılının ilk 4 ayında ülkelere göre ihracat değerlerini incelediğimizde, Almanya’ya gerçekleşen ihracatın %5 oranında artarak 1 milyar USD’ı aştığını görmekteyiz.

Fransa’ya gerçekleşen ihracat %13 oranında azalarak 753 milyon USD, İtalya’ya gerçekleşen ihracat ise %23 oranında azalarak 634 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir.

A.B.D, Hollanda, İsveç, İran, Irak, Arjantin, Ukrayna, İsviçre, Fas ve Azerbeycan ihracat tutarlarındaki artışlar ile dikkat çeken ülkelerdir.

İÇ PAZAR

Otomobil satışlarını incelediğimizde Nisan ayında 13.551 adedi yerli , 32.094 adedi ithal olmak üzere toplam 45.645 adet otomobil satılmıştır.

Hafif ticari araç satışları ise 9.872 adedi yerli 7.432 adedi ithal olmak üzere toplam 17.304 adete ulaşılmıştır.

Ağır ticari araç satışları 2.284 adedi yerli, 807 adedi ithal olmak üzere toplam 3.091 adetlik iç pazar satış adedine ulaşılmıştır.

2009 2010 2011

Değişim%

Percent change Yerli Otomobil

Local Passenger Cars 126.277 155.634 179.488 53.940 44.255 -18 İthal Otomobil

Import Passenger Cars 243.542 354.150 414.031 122.790 98.926 -19 Toplam Otomobil

Total Passenger Cars 369.819 509.784 593.519 176.730 143.181 -19 Yerli HTA

Local LCV 121.417 149.720 158.586 45.355 30.266 -33

İthal HTA

Import LCV 65.890 101.409 112.334 37.568 25.255 -33

Toplam Hafif Ticari

Total LCV 187.307 251.129 270.920 82.923 55.521 -33

Yerli ATA Local HCV 14.254 22.410 34.261 10.809 8.117 -25

İthal ATA Import HCV 4.485 9.849 12.167 4.948 3.026 -39

Toplam Ağır Ticari

Total HCV 18.739 32.259 46.428 15.757 11.143 -29

Traktör Tractor 7.290 21.390 34.723 11.576 11.329 -2

Toplam Yerli

Total Local 261.948 327.764 372.335 110.104 82.638 -25

Toplam İthal

Total Import 313.917 465.408 538.532 165.306 127.207 -23

Toplam / Total 575.865 793.172 910.867 275.410 209.845 -24

 Toplam Taşıt Adetlerine Traktör Satış Adetleri Dahil Edilmemektedir. Kaynak: OSD/ODD

2012 yılı ilk 4 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre otomobil satışları %19, hafif ticari araç satışları %33, ağır ticari araç satışları %29 oranında azalmıştır.

(9)

910.867 adetlik bir iç pazar satış adedi ile rekor kırılan 2011 yılının ilk 4 ayına göre toplam iç pazardaki daralma %24 seviyesindedir.

2012 yılı iç pazar öngörümüz yaklaşık 800 bin adetlik bir büyüklüğe ulaşılacağı yönündedir.

(10)

TAYSAD FİYAT ENDEKSİ

Fiyatları İzlenen Kalemler Aralık 2011

Ocak 2012

Şubat 2012

Mart 2012

Nisan 2012 Sıcak Sac ( EDÇ ) tl/ton (*) 0% -14,02% -21,45% -15,63% -14,80%

Dövme Çelik (Asil Çelik Y 22 - 67) (**) 0% -0,61% 1,10% 1,10% 1,50%

Asil Çelik (Diğer) (**) 0% -0,61% 1,10% 1,10% 1,50%

PC 0% 0,00% 0,00% 3,50% 3,50%

PC/ABS 0% 0,00% 0,00% 4,00% 4,00%

PMMA 0% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

ABS 0% 3,00% 5,57% 7,69% 10,38%

Poliamid 6 / 6.6 0% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

POM 0% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

PP 0% -1,00% -0,01% 5,49% 10,76%

ETİ - AL 150 0% -0,89% -0,53% -3,03% -5,70%

Zamak 0% 9,73% 7,67% 2,88% 3,61%

Şerit Bakır 0% 3,82% 3,14% 5,16% 3,06%

Bakır Boru 0% 3,81% 3,14% 5,16% 3,04%

Prinç Şerit 0% 2,70% 2,12% 3,98% 2,08%

Prinç Tel 0% 2,95% 2,44% 4,31% 2,30%

Prinç Boru 0% 2,98% 2,49% 4,35% 2,35%

Prinç Çubuk 0% 2,97% 2,53% 4,40% 2,42%

Cam ( 3,2 mm renksiz ) (****) 0% 0,00% 0,00% -0,15% -0,15%

Cam ( 3.2 mm yeşil ) (****) 0% 0,00% 0,00% -0,12% -0,12%

TEDAŞ Elektrik (Kw/s) (***) 0% 0,00% 0,00% 0,00% 4,61%

Motorin ( Mazot ) 0% 0,00% 2,65% 5,56% 3,97%

Fuel Oil 0% 3,69% 4,61% 8,76% 5,53%

ABD $ 0% -5,71% -7,48% -6,19% -7,21%

EURO 0% -4,26% -3,83% -3,17% -5,18%

Yen 0% -4,71% -11,01% -11,39% -10,85%

Pound 0% -4,27% -5,01% -2,75% -2,59%

ÜFE 0% 0,38% 0,29% 0,65% 0,73%

TÜFE 0% 0,56% 1,12% 1,54% 3,08%

İmalat Sanayii Enflasyonu 0% 0,11% 0,11% 1,06% 1,30%

(*) Erdemir baz fiyat sisteminden vazgeçtiği için 2012 yılı fiyat hareketleri 3,00 mm 6223 kalite TRPKK 1200 mm genişlik rulo dikkate alınarak takip edilecektir.

(**) Karbon çelik gurubu baz alınmıştır. Asil Çelik fiyatları € olduğu için € bazında artışlar dikkate alınmıştır. Kur değişimleri hesaplamaya dahil edilmemiştir.

(***) TOSB gündüz elektrik değerleri baz alınmıştır.

(****) Peşin fiyat yansıtılmıştır.

(11)

TAYSAD Ekonomi Bülteni

Hazırlayan : Dr. Yaşar ERDİNÇ

Avrupa’da Siyasi Kriz ve Piyasalar

Son zamanlarda hem Avrupa’da hem de Amerika’da önemli gelişmeler oluyor ve bu gelişmeler iş dünyasını ve ekonomileri derinden etkiliyor. Avrupa’da yapılan son seçimlerle birlikte siyasi belirsizliğin artması bütün dünya piyasalarında ciddi bir stres yaratmaya başladı. Fransa’da büyüme yanlısı Hollande’nin Cumhurbaşkanlığını kazanması ve Merkel patronluğunda oluşturulan ekonomik politikaları eleştirmesi, AB tarafında ekonomik krizin çözümünde rol alan en önemli iki liderin uyumsuzluğunu da beraberinde getirdi. Hollande, seçilir seçilmez harcamaları artırıcı ve ekonomik büyümeyi uyarıcı politikaların izlenmesi gerektiğine dair mesajlar verince, piyasalar çift başlı bir AB ekonomik yönetimi karşısında risklerin arttığını görerek bozulmaya başladı. Zaten krizi yönetemeyen Avrupa’nın bu aşamadan sonra önemli kararları sorunsuz bir şekilde alması olasılığının azalmış olması piyasaların bozulmasındaki en önemli etkendi.

Diğer taraftan Yunanistan’daki seçimler sonrasında oyunu geçen seçimlere göre dört kat artıran ve ikinci parti durumuna yükselen Syriza Partisi’nin lideri Tsipras AB'ye memorandumun artık geçersiz olduğu, Yunanistan için yeni bir strateji belirlenmesi gerektiği mesajını verdi. Tsipras, PASOK ve Yeni Demokrasi (ND) partilerinin seçimlerde büyük oy kaybına uğradığına, artık toplamda yüzde 33 oyla azınlık durumuna geldiklerine dikkati çekerek, Yunan halkının pazar günü verdiği kararın, bu partilerin getirdiği memorandumu geçersiz kıldığını belirtti. PASOK ve ND liderlerinin AB'ye verdiği taahhüte işaret ederek, "İki liderin attığı imzalar artık geçersizdir" diyen Tsipras, Yunanistan'ın daha fazla kemer sıkma politikasına dayanamayacağını, yeni, ortak bir strateji belirlenmesinin kaçınılmaz olduğunu ifade etti.

Tabi ki piyasalar için bu durum da şok bir gelişmeydi. Çünkü artık Yunanistan’ın Euro’dan çıkması yeniden konuşulmaya başlandı ve bu konuda yazılan yatırım bankaları raporları da bu konuda uyarılar yapıyor. En son Citigroup Yunanistan’ın Euro’dan çıkması olasılığının yüzde 50-70 arasına yükseldiğini söyledi. Ayrıca derecelendirme kuruluşu FITCH de, Yunanistan’ın Euro’dan çıkabileceğini belirtti. Bu şartlar altında Yunanistan’ın Euro’dan çıkma sürecinin başladığını düşünüyorum.

Öte yandan İspanya’da ekonomi çok hızlı biçimde depresyona doğru gitmeye başladı ve ülkenin dördüncü büyük bankasına el konuldu. İspanya’da bankalar zarar yazmaya devam ediyorlar. Aşağıda soldaki grafik İspanya’da şüpheli hale gelmiş kredilerin nasıl roket gibi bir hızla arttığını gösteriyor.

(12)

Bu arada ispanya’da konut fiyatları da hızla değer kaybetmeye devam ediyor. Konut fiyatları değer kaybettikçe bankaların zararları büyüyor. Bu nedenle bankalara kaynak gerekiyor ama kaynak yok. Dolayısıyla İspanyol faizleri ve CDS’leri yeniden hızla yükselmeye başladı.

İşte şu ana kadar anlattığım gelişmelerle uluslararası piyasalar oldukça tedirgin ve borsalar düşerken, Euro dolar paritesinde sert gerilemeler oluyor ve emtia fiyatları da hızla geri çekiliyor.

Bu Ekonomik Koşullar Altında İşadamı ne Yapmalı?

Ortaya çıkan son gelişmeler öyle gösteriyor ki;

1. 2012 yılının ilk yarısı fena değildi ama ikinci yarısı birinci yarısına göre çok daha sorunlu olacaktır.

2. Özellikle Avrupa’dan gelen taleplerde azalma beklenmeli. Türkiye’nin otomotiv ihracatının da şu ana kadar zaten yavaşladığı göz önüne alınarak 2011 yılı cirolarıyla karşılaştırıldığında bu yıl geçen yılın aynı aydaki cirolarına göre yüzde 10-15 arasında bir daralma olacağı düşünülmelidir.

3. Avrupa’daki bu sorunlar alacakların tahsilinde de sıkıntı yaratabilir. Çünkü Avrupa’da bankalar kaynak bulmak zorundalar ve bu kaynağı bulamadıkları durumda verdikleri kredileri hızla indiriyorlar. Bu da Avrupa’daki firmaları nakit sıkıntısına sokabilir. Bu yüzden Alacak tahsiline daha fazla önem verilerek bu konudaki sigortalardan faydalanılmalıdır.

4. Dış dünyada bu gelişmeler olurken, Türkiye’de de faizler yukarı gitmektedir ve yukarı gitmeye devam edecektir. Bu yüzden içeride de nakit sıkıntısı çekilebilir. TCMB’nin izlemekte olduğu sıkı para politikası, kurlar yukarı gittikçe daha da sıkılaşacak ve paranın maliyetini artıracaktır. Dolayısıyla yılın geri kalan döneminde para daha pahalı hale gelecektir.

(13)

5. Euro-dolar paritesi özellikle otomotoiv yan sanayii için çok büyük önem taşıyor. İhracat gelirleri Euro, maliyetler de genellikle dolar cinsinden olunca paritedeki değişimler firmaların karlılıklarını çok etkiliyor. Son gelişmeler üzerine parite 1.30 seviyesini aşağı geçti ve 1.2910 seviyelerine kadar geriledi. Elbette ki Avrupa’daki kriz sürekli devam etmeyecektir. Taşlar yerine oturduktan paritede de yukarı yönlü hareket görebiliriz.

Özellikle Yunanistan euro’dan çıkarsa bu durum Euro’yu güçlendirir. Fakat yine de, temkinli olmakta fayda vardır. Parite’nin 1.32 seviyelerine tekrar gelmesi durumunda ihraç gelirleri forward sözleşmelerle sabitlenmelidir. Paritede yukarı yönlü hareketler şimdilik zayıf kalacaktır. Paritenin daha önce gördüğü dip seviye olan 1.2650-1.2750 seviyelerine kadar gerilemesi olasılığı bulunmaktadır.

6. Dolar/TL kurunda ise dolar 1.75 seviyelerine kadar gerilemişti fakat yeniden 1.7950 seviyelerine kadar yükseldi. Merkez Bankası’nın izlemekte olduğu koridor içinde faiz uygulaması artık etkisini yitirmiş görünüyor. Merkez Bankası istisnai gün ilan etse de kur üzerinde etkisi zayıflamış durumda. Bu nedenle dolar/TL kuru üzerinde etkili olacak diğer gelişmeler yurt dışında oluşan gelişmelerdir. Dolar TL kurunda 1.82’nin üzerini beklemiyorum. Çünkü bu durumda Merkez Bankası daha aktif müdahale yapabilir. Aksi halde enflasyonu olumsuz etkileyecektir. Genel olarak, Avrupa’daki stres azalınca 1.76-1.77 civarında ortalama maliyet oluşmasını bekleyebiliriz.

SONUÇ: Son zamanlarda Avrupa’dan kaynaklanan riskler nedeniyle piyasalarda ortaya çıkan volatilite dünyanın her ülkesini etkiliyor. Emtia piyasalarında sert düşüşler oldu. Bu durum her ne kadar hammadde’nin ucuzladığını gösterse de, kürsel talebin zayıfladığını ve ileriye dönük satışların da düşük olabileceğinin sinyalini veriyor. EN azından şu an söylenmesi gereken en önemli mesaj şudur; yatırım yaparken kılı kırk yarmak gerekiyor. Avrupa çok kırılgan ve büyüme yeniden negatife dönmüş durumda. Amerikan ekonomisinde de yavaşlama belirtileri olması, iş dünyasının dikkatli adım atmasını gerektiriyor.