Yrd.Doç.Dr. ÜM‹T GEZDER
Türk/‹sviçre Hukukunda
Culpa
in contrahendo
Sorumlulu¤u
Yay›n No : 2061 Hukuk Dizisi : 987
1. Bask› – fiubat 2009 – ‹STANBUL
IISSBBNN 997788 -- 660055 -- 337777 -- 000099 -- 11
Dizgi : B e t a B a s › m A . fi .
Bask› - Cilt : Kahraman Neflriyat Ofset San. Tic. Ltd. fiti. (Sertifika No: 12084) Yüzy›l Mah. Matbaac›lar Cad. Atahan No: 34 K: 4
Ba¤c›lar/‹stanbul (0-212) 629 00 01 Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarp›k
Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi.
Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50
www.betayayincilik.com
Copyright©Bu kitab›n bu bas›s›n›n Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ye aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde, fo- tokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan ik- tibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur.
Hiç Akl›ma Gelir miydi Hat›rana Atfedece¤im Dönüpte Seni Göremeyece¤im
O Ans›z›n Terkediflin
Hangi Anlamda Acaba Böyle Gidiflin!
2007 A¤ustos’unda Aniden Aram›zdan Ayr›lan Annemin
Aziz Hat›ras›na.
Ö
ÖN NS SÖ ÖZ Z
Sözleflmenin kuruluflundan önceki safhada kusurlu davranarak di¤er tarafa zarar veren taraf›n bu davran›fl›ndan sorumlulu¤u ve sorumlulu¤u- nun kapsam› 100 y›l› aflk›n bir süredir hukuk dünyas›nda tart›fl›la gelmek- tedir.
Sorunu ilk defa düzenli olarak ortaya koyan ve bu sebeple çok büyük sayg›y› hak eden ünlü hukukçu Rudolf von JJHHEERRIINNGG’in bu hukuk kurumu için kulland›¤› Latince ifade olan ““CCuullppaa iinn ccoonnttrraahheennddoo”” ibaresi kitab›- m›n bafll›¤›nda da aynen benimsenmifltir. Bu kitab›n konusu özellikle Türk/‹sviçre Hukuku’nda ve buna ilaveten belli ölçüde, Culpa in contrahen- do’yu somut bir hükümle düzenleyen, Alman Hukuku’nda bir sözleflmenin kuruluflundan önceki safhada kusurun sebep oldu¤u sorumlulu¤un nas›l te- zahür edece¤ini k›saca CCuullppaa iinn ccoonnttrraahheennddoo’’ddaann kkaayynnaakkllaannaann ssoorruumm-- lluulluu¤¤uu incelemektir. Bunun k›saltmas› olarak “CCuullppaa iinn ccoonnttrraahheennddoo SSoo-- rruummlluulluu¤¤uu” kitab›n bafll›¤› olarak konulmufltur.
Bu eser için çal›flmalar 2004 y›l›nda doktora sonras› bilimsel çal›flmalar için gitti¤im ve Guesst Researcher Dr. (Asst.Prof.Dr.) olarak 7 (yedi) ay gö- rev yapt›¤›m DDeeppaarrttmmeenntt ooff BBuussiinneessss LLaaww,, AAaarrhhuuss SScchhooooll ooff BBuussiinneessss,, A
Aaarrhhuuss UUnniivveerrssiittyy (DDaanniimmaarrkkaa)’da bafllam›flt›r. Daha sonra 2005-2006 y›llar›nda TTÜÜBB‹‹TTAAKK’›n ““YYuurrtt DD››flfl›› DDookkttoorraa SSoonnrraass›› AArraaflfltt››rrmmaa BBuurrss P
Prrooggrraamm››”” çerçevesinde kazand›¤›m 6 (alt›) ayl›k burs katk›lar›yla yine Aarhus Üniversitesi’nde Guesst Researcher Dr. (Asst.Prof.Dr.) olarak ve 2006-2007 y›llar›nda yaz aylar›nda yine Aarhus Üniversitesi’nde, 6 (alt›) ay, Guesst Researcher Dr. (Asst.Prof.Dr.) olarak görev yapt›¤›m dönemlerde ve bunlara ilaveten BBeerrnn HHuukkuukk FFaakküülltteessii Kütüphanesinde (‹‹ssvviiççrree) bu eser için de çal›flmalar devam ettirilmifltir. Guesst Researcher Dr.
(Asst.Prof.Dr.) olarak çal›flt›¤›m Department of Business Law, Aarhus Scho- ol of Business, Aarhus University’de sundu¤um di¤er seminerler yan›nda 2006 y›l›nda “CCuullppaa iinn ccoonnttrraahheennddoo” bafll›kl› seminerin sunumuyla bu ça- l›flma konum da Danimarkal› akademisyen arkadafllar›ma takdim edilmifl- tir. Bu eser için çal›flmalar nihayet 2008 y›l›nda TTÜÜBB‹‹TTAAKK’›n ““YYuurrtt ‹‹ççii
VI D
Dookkttoorraa SSoonnrraass›› BBuurrss PPrrooggrraamm››”” çerçevesinde çok de¤erli Hocam Prof.Dr.Cevdet YYAAVVUUZZ’un dan›flmanl›¤›nda kazand›¤›m 8 (sekiz) ayl›k burs katk›lar›yla MMaarrmmaarraa ÜÜnniivveerrssiitteessii HHuukkuukk FFaakküülltteessii’nde tamamlanm›fl- t›r.
Burada 2004 y›l›ndan beri Üniversitelerine beni davet eden çok de¤erli arkadafllar›m ve meslektafllar›m Department of Business Law, Aarhus Scho- ol of Business, Aarhus University’nin önceki Bölüm Baflkan› Prof.PhD.Hans Henrik EEDDLLUUNNDD ve flu andaki Bölüm Baflkan› Prof.Dr.iur.Karsten Engsig S
SØØRREENNSSEENN’e; özellikle ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Doktora dan›flmanl›¤›m› üstlenmeden önce de akademik çal›flmalar›mda her zaman iç- ten yard›m›n› gördü¤üm çok de¤erli Hocam Prof.Dr.Hüseyin HHAATTEEMM‹‹’ye;
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Yüksek Lisans dan›flmanl›¤›m›
üstlenmesiyle bafllayarak akademik çal›flmalar›m›n her safhas›nda özverili yard›m›n› gördü¤üm çok de¤erli Hocam Prof.Dr.Cevdet YYAAVVUUZZ’a; ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde doktoraya bafllad›¤›m günden beri aka- demik çal›flmalar›mda her zaman samimi yard›m›n› gördü¤üm ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin eski, Koç Üniversitesi Hukuk Fakülte- si’nin flu andaki Dekan› çok de¤erli Hocam Prof.Dr.Tankut CCEENNTTEELL’e; beni Fakültelerine davet eden ve çal›flma ortam› sa¤layan Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin eski Dekan› çok de¤erli Hocam Prof.Dr.O.Gökhan A
ANNTTAALLYYAA’ya ve 2004 y›l›ndan beri akademik çal›flmalar›m› destekleyen ve bana çal›flma ortam› sa¤layan Deparment of Business Law, Aarhus School of Business, Aarhus University’e; Bern Hukuk Fakültesi Kütüphanesi çal›- flanlar›na; akademik çal›flmalar›ma burslarla çok de¤erli katk› sa¤layan T
TÜÜBB‹‹TTAAKK’a ve nihayet bu kitab›n yay›nlanmas›n› üstlenen Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’nin çok de¤erli yöneticisi Seyhan SSAATTAA RR’a ve dizgiyi ti- tizlikle yapan Beta’n›n çok de¤erli çal›flanlar› Gülgonca ÇÇAARRPPIIKK ve Veysel C
COOfifiKKUUNN’a en içten teflekkürlerimi sunar›m.
M
Mooddaa // ‹‹ssttaannbbuull Ümit GGEEZZDDEERR 16.02.2009
‹‹Ç Ç‹‹N ND DE EK K‹‹L LE ER R
Ö
ÖNNSSÖÖZZ ...VV K
KIISSAALLTTMMAALLAARR ...XXVVIIII B
B‹‹BBLL‹‹YYOOGGRRAAFFYYAA ...XXXXII G
G‹‹RR‹‹fifi ...11 II.. GGEENNEELL OOLLAARRAAKK...11 IIII.. JJHHEERRIINNGG’’‹‹NN TTEEOORR‹‹LLEERR‹‹ ...22
A. Genel Olarak ...2
B. Cic-sorumlulu¤u ...2
C. Müspet ve Menfî Zarar ...8
IIIIII.. JJHHEERRIINNGG’’‹‹NN GGÖÖRRÜÜfifiÜÜNNÜÜNN EELLEEfifiTT‹‹RR‹‹SS‹‹ ...88 IIVV.. CCUULLPPAA IINN CCOONNTTRRAAHHEENNDDOO VVEE CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU K KAAVVRRAAMMII ...1100 A. Terim Olarak Anlam› ve Terminoloji ...10
B. Tan›m› ...12
C. Doktrin ve Mahkeme Kararlar›nda Cic- Sorumlulu¤u ...13
1. Genel Olarak ...13
2. Doktrinde ...14
3. Mahkeme Kararlar›nda ...15
V V.. YYAASSAALL DDÜÜZZEENNLLEEMMEELLEERR ...1166 A. Genel Olarak ...16
B. Ulusal Hukuklarda ...16
1. Genel Olarak ...16
2. Alman Hukuku...17
a) 2002’den Önceki Durum...17
b) Borçlar Hukuku’nun Modernizasyonu Kanunu (Gesetz zur Modernisierung des Schuldrechts) ...18
(1) Genel Olarak ...18
(2) BGB § 311 f.2 ...19
3. Türk/‹sviçre Hukuku...19
VIII
C. Milletleraras› Mal Sat›m›na ‹liflkin Sözleflmeler Hakk›nda
Birleflmifl Milletler Antlaflmas› (CISG)...20
1. Genel Olarak ...20
2. Cic CISG’de Düzenlenmifl midir?...21
D. Avrupa Sözleflmeler Hukuku Prensipleri ...23
1. Genel Olarak ...23
2. Cic PECL’de Düzenlenmifl midir? ...23
E. Avrupa Birli¤i Tüzü¤ünde Cic Düzenlemesi ...23
V VII.. AAMMAAÇÇ VVEE MMEETTOOTT...2244 V VIIII.. KK‹‹TTAABBIINN ‹‹ÇÇEERR‹‹⁄⁄‹‹ ...2244 B B‹‹RR‹‹NNCC‹‹ BBÖÖLLÜÜMM Ö ÖZZEELL ‹‹LL‹‹fifiKK‹‹LLEERR Ö ÖZZEELL ‹‹LL‹‹fifiKK‹‹LLEERR‹‹NN KKUURRUULLMMAASSII VVEE CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU II.. ÖÖZZEELL ‹‹LL‹‹fifiKK‹‹LLEERR VVEE CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU ...2299 A. Özel ‹liflkiler ...29
B. Özel ‹liflkiler ve Cic-sorumlulu¤u ...30
IIII.. ÖÖZZEELL ‹‹LL‹‹fifiKK‹‹LLEERR‹‹NN KKUURRUULLMMAASSII ...3300 A. Genel Olarak ...30
B. Kurulmas›...32
1. Genel Olarak ...32
2. Bir Sözleflmenin Haz›rlanmas› ...33
a) Genel Olarak ...33
b) Etki ‹mkân›n›n Meydan Gelmesi ...34
c) Sözleflme Görüflmelerine Bafllamadan Fark› ...34
3. Benzer ‹fl ‹liflkileri...35
a) Genel Olarak ...35
b) Sözleflme Görüflmelerine Bafllamadan ve Sözleflmenin Haz›rlanmas›ndan Fark› ...35
4. Sözleflme Görüflmelerine Bafllamak ...37
a) Genel Olarak ...37
b) Kavram ...38
5. Görüflmelerin Bafllama An› ...38
6. Sözleflme Görüflmelerine Bafllaman›n Nedeni ve Amac›...39
7. Sözleflme Görüflmelerinin Taraflar Aras›nda Kurdu¤u Hukukî ‹liflki: Sözleflme Görüflme ‹liflkisi...40
a) Kavram ...40
b) Varl›¤›n›n Dayana¤›...41
c) Hukukî Niteli¤i ...41
IX
d) ‹çeri¤i...43
(1) Genel Olarak ...43
(2) Dürüstlük Kurallar›na Göre Davran›fl Yükümlülükleri ve Bunlar›n Hukukî Niteli¤i ...44
(a) Davran›fl Yükümlülükleri ...44
(b) Dürüstlük Kurallar›na Dayanan Davran›fl Yükümlülüklerinin Hukukî Niteli¤i...46
(3) Külfetler (Obliegenheiten) ...47
8. Sözleflme Görüflmelerinin Görüflme Sözleflmelerinden Fark› ..47
a) Genel Olarak ...47
b) Niteli¤i ...48
c) Anlaflman›n ‹hlali ve Sonuçlar›: Yükümlülükler...49
(1) Anlaflman›n ‹hlali...49
(2) Yükümlülükler...49
(a) Anlaflmas› Yap›lan Görüflme Yükümlülü¤ü ...49
(b) Anlaflmas› Yap›lan S›r Saklama Yükümlülü¤ü ...50
(c) Anlaflmas› Yap›lan Yapmama Yükümlülü¤ü ...50
(d) Di¤er Yükümlülükler...51
9. Sözleflme Görüflmelerinin Sona Erdirilmesi...51
a) Genel Olarak ...51
b) Görüflmenin Kesilmesiyle Sona Erdirilmesi ...51
(1) Görüflmeleri Kesme Özgürlü¤ü ...51
(a) Genel Olarak ...51
(b) Görüflme Masraflar›...52
(i) Her Bir Taraf›n Kendi Masraf›...52
(ii) Müflterek Masraflar ...53
(c) Geri Verme Yükümlülü¤ü...53
(2) ‹stisnalar...53
c) Sözleflme Kuruluflu ile Sona Erdirilmesi ...54
‹‹KK‹‹NNCC‹‹ BBÖÖLLÜÜMM C CUULLPPAA IINN CCOONNTTRRAAHHEENNDDOO SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN H HUUKKUUKKÎÎ NN‹‹TTEELL‹‹⁄⁄‹‹ II.. GGEENNEELL OOLLAARRAAKK...5599 IIII.. JJHHEERRIINNGG VVEE RROOMMAA HHUUKKUUKKÇÇUULLAARRIINNAA GGÖÖRREE ...6600 A. Jhering’in Bak›fl Aç›s› ...60
B. Roma Hukukçular›na Göre cic-sorumlulu¤u...61 IIIIII.. AALLMMAANN HHUUKKUUKKUU’’NNAA GGÖÖRREE ...6611 IIVV.. TTÜÜRRKK//‹‹SSVV‹‹ÇÇRREE HHUUKKUUKKUU’’NNAA GGÖÖRREE ...6611
X
A. Genel Olarak ...61
B. Sebepsiz Zenginleflme ...62
C. Jäggi’nin Görüflü: Modalität Teorisi ...63
D. Sözleflmesel Sorumluluk: Sözleflme Teorisi ...64
1. Genel Olarak ...64
2. Tasarlanan Sözleflme Teorisi (Zielvertragstheorie) ...65
3. Sorumluluk Sözleflmesi Teorisi (Haftungsvertragstheorie)...66
4. Sözleflme Benzeri Sorumluluk (vertragsähnliche Haftung)...67
5. Sözleflme Benzeri Güven ‹liflkisi (vertragsähnliches Vertrauensverhältnis) ...67
6. Ortakl›k/fiirket Görüflü (Geselschaftsrechtlicher) ...69
7. Sözleflme Teorisi’nin Genel Elefltirisi ...72
E. Haks›z Fiil Sorumlulu¤u: Haks›z Fiil Teorisi ...73
1. Genel Olarak ...73
2. Haks›z Fiil Teorisi’nin Elefltirisi ...74
F. Kendi Türü Sorumluluk Teorisi (Haftung eigener Art)...78
1. Genel Olarak ...78
2. Kanun Bofllu¤unun Doldurulmas› Görüflü ...79
3. Hukukî K›yas Görüflü ...81
a) Bofllu¤un Doldurulmas›...81
b) Cic-sorumlulu¤unun Haks›z Fiil Sorumlulu¤u ile Yar›flmas› ...83
4. Cic-sorumlulu¤unun Güven Sorumlulu¤unun Bir Durumu Olmas› Görüflü ...83
a) Cic-sorumlulu¤unun Genellefltirilmesi Olarak Güven Sorumlulu¤u (Güven Sorumlulu¤unun Kabulü) ...83
b) Güven Sorumlulu¤uyla Cic-sorumlulu¤unun ‹liflkisi ...87
c) Güven Sorumlulu¤unun Elefltirisi...88
5. ‹fl ‹liflkisinden Kaynaklanan Edim Yükümlerinden Ba¤›ms›z Yasal Bir Borç ‹liflkisi Olmas› ya da Tek Tip Yasal Koruma ‹liflkisi Olmas› Görüflü...90
a) Genel Olarak ...90
b) Tek Tip Yasal Koruma ‹liflkisi Teorisi ...91
c) Cic-sorumlulu¤u ve Güven Sorumlulu¤u ile Tek Tip Yasal Koruma ‹liflkisi Teorisinin ‹liflkisi ...93
(1) Genel Olarak ...93
(2) Bu Teorinin Elefltirisi...93
(3) ‹sviçre Federal Mahkemesi’nin Tutumu...94
6. Kendi Türü Sorumluluk Teorisinin Elefltirisi ...97 V
V.. GGÖÖRRÜÜfifiÜÜMMÜÜZZ ...9977
XI Ü
ÜÇÇÜÜNNCCÜÜ BBÖÖLLÜÜMM C
CIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU HHAAKKKKIINNDDAAKK‹‹ HHÜÜKKÜÜMMLLEERR‹‹NN U
UYYGGUULLAAMMAA AALLAANNII,, CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN ÖÖZZEELLLL‹‹KKLLEERR‹‹,, S
SIINNIIRRLLAANNDDIIRRIILLMMAASSII,, KKOOfifiUULLLLAARRII VVEE B
BEENNZZEERRLLEERR‹‹NNDDEENN FFAARRKKII
II.. CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU HHAAKKKKIINNDDAAKK‹‹ HHÜÜKKÜÜMMLLEERR‹‹NN U
UYYGGUULLAAMMAA AALLAANNII ...110011
A. Yükümlülükler Sözleflme Kurulufluyla Sona Erer ...101
B. Cic-sorumlulu¤unun Hangi Zarar için Söz Konusu Oldu¤u ...102
C. Kifli Bak›m›ndan Uygulama Alan›...102
1. Sözleflme Görüflmelerine Kat›lan Taraflar ...102
2. Üçüncü fiah›s ...103
D. Maddi Bak›mdan Uygulama Alan› ...105
IIII.. CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN ÖÖZZEELLLL‹‹KKLLEERR‹‹ ...110055 A. Gelenek Olarak Gelifltirilmifltir ...105
1. Genel Olarak ...105
2. Türk/‹sviçre Hukuku’nda Durum ...106
B. Özel Bir Sorumluluk fieklidir ...107
C. Tazminat Yükümlülü¤üdür ...108
D. Ancak Sadece Tazminat Yükümlülü¤ü Do¤urmamaktad›r ...109
1. Genel Olarak ...109
2. ‹hlalin Sonucu Olarak Sözleflmesel Etki ...110
E. Sözleflmenin Kurulmamas›n› Gerektirmemektedir ...111
F. Cic-sorumlulu¤u Sorumsuzlu¤u Düzeltmek ‹çin Kullan›labilir .112 IIIIII.. CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN SSIINNIIRRLLAANNDDIIRRIILLMMAASSII ...111122 IIVV.. CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNN KKOOfifiUULLLLAARRII ...111122 A. Genel Olarak ...112
B. Gelecekteki bir Sözleflme için Görüflme Yapmak ...113
C. Sözleflme Öncesi Yükümlülüklerden Birinin ‹hlali ...114
D. Zarar ...116
1. Genel Olarak...116
2. Kavram ...116
3. Cic-sorumlulu¤unda Tazmin Edilebilir Zarar ...118
a. Genel Olarak ...118
b. Maddi Zarar (Vermögensschaden: economic (or pecuniary or financial) loss)...118
(1) Kavram, Unsurlar› ve Tezahür fiekilleri ...118
(2) Dar Anlamda Maddi Zarar (reiner Vermögensschaden: pure economic loss) ...119
XII
(a) Kavram ...119
(b) Tezahür fiekli ...120
(3) Sözleflme D›fl› Hukukî De¤erlere Verilen Zarar (Schaden vertragsfremder Rechtsgüter) 120 (a) Genel Olarak ...120
(b) Haks›z Fiil Sorumlulu¤u Görüflü...121
(c) Cic-sorumlulu¤u Görüflü...122
(i) Genel Olarak...122
(ii) Elefltirisi...124
(4) Gayri Maddi Zararlar (Immaterieller Schaden) 125 E. ‹lliyet Ba¤› ...126
1. Kavram ...126
2. Cic-sorumlulu¤unda ‹lliyet Ba¤›...126
3. Cic-sorumlulu¤unda ‹lliyet Ba¤›na Karar Vermede Zorluklar .128 F. Kusur ...129
1. Kavram ...129
2. Cic-sorumlulu¤u ve Kusur...130
3. Cic-sorumlulu¤unda Kusurun Türleri...132
4. Cic-sorumlulu¤unda Kusurun Tezahürü...134
G. Güven Unsuru Gerekli midir?...134
1. Genel Olarak ...134
a) Ba¤lay›c› Olmayan Sözleflme Kuruluflu Durumlar› ...135
(1) Genel Olarak ...135
(2) Bu Sorumluluk Koflulunun Geniflletilmesi...135
b) Sözleflme Kuruluflunun Gerçekleflmedi¤i Durumlar ...136
V V.. BBEENNZZEERRLLEERR‹‹NNDDEENN FFAARRKKII ...113388 A. Güven Sorumlulu¤u ve Cic-sorumlulu¤u ...138
B. Fiilî Sözleflme ‹liflkisi ve Cic-sorumlulu¤u ...138
1. Genel Olarak ...138
2. Cic-sorumlulu¤uyla ‹liflkisi ...139
C. Tekeffül Hukuku ve Cic-sorumlulu¤u...139
D DÖÖRRDDÜÜNNCCÜÜ BBÖÖLLÜÜMM C CIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU DDUURRUUMMLLAARRII II.. GGEENNEELL OOLLAARRAAKK...114433 IIII.. PPOOZZ‹‹TT‹‹FF HHUUKKUUKKTTAA CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UU DDÜÜZZEENNLLEEMMEELLEERR‹‹ 114444 A. Genel Olarak ...144
B. Genifl Anlamda ...144
1. BK m.3, m.5 ve m.8 ...144
2. BK m.192 f.2, m.205 f.3, m.243, m.464 f.2 ...146
XIII
C. Dar Anlamda ...148
1. Genel Olarak ...148
2. Bu hükümlerin Ortak Özelli¤i ...149
3. BK m. 26 ...150
a) Genel Olarak ...150
b) Cic-sorumlulu¤u Teflkil Etmesi...151
4. BK m. 36 f.2...151
5. BK m. 39 ...152
a) Genel Olarak ...152
b) Cic-sorumlulu¤u Teflkil Etmesi, Özellikleri ve ‹tiraz ...153
6. MK m. 452 f. 2...155
IIIIII.. YYAASSAADDAA DDÜÜZZEENNLLEENNMMEEMM‹‹fifi DDUURRUUMMLLAARR VVEE SSÖÖZZLLEEfifiMMEE Ö ÖNNCCEESS‹‹ YYÜÜKKÜÜMMLLÜÜLLÜÜKKLLEERR...115555 A. Genel Olarak ...155
B. Bir Sözleflmenin Meydana Gelmemesi ...156
1. BK m.20 ...156
a) Genel Olarak ...156
b) Cic-sorumlulu¤unun Düzeltme Fonksiyonu ...157
2. fiekil Gereklili¤inin Yerine Getirilmemesi ...160
3. Sözleflme Görüflmelerinin Kesilmesi...163
a) Genel Olarak ...163
b) Cic-sorumlulu¤u Durumu: Ciddi Görüflme Yükümlülü¤ü .165 (1) Genel Olarak ...165
(2) Bu yükümlülü¤ün ihlaline dair örnekler...166
(a) Kendisi için bir sözleflme kuruluflunun söz konusu olmayaca¤›n› bilen ya da bilmesi gerekmesine ra¤men görüflmelere bafllayan ya da devam eden kifli ...166
(b) Görüflmelerde akdetme iradesini gerçekte oldu¤undan daha güçlü izlenimini yaratan kifli...169
(c) Durumlar ...169
(3) Bu yükümlülü¤ün ihlalini teflkil etmeyen örnekler....170
c) Cic-sorumlulu¤unun Sonucu...172
C. Himaye Beyanlar› (Patronatserklärungen: letter of support) ....173
1. Genel Olarak ...173
2. Güven Sorumlulu¤u Görüflü ...173
D. Dezavantajl› Sözleflme Kuruluflu ...173
1. Genel Olarak ...173
2. Aldatmama Yükümlülü¤ü...174
3. Ayd›nlatma Yükümlülü¤ü ...175
XIV
a) Genel Olarak ...175
b) Ayd›nlatma Yükümlülü¤ünün Varl›¤› ...176
c) Ayd›nlatma Yükümlülü¤ünün Ölçüsü...177
(1) Genel Olarak ...177
(2) Genifl Anlamda Ayd›nlatma Yükümlülü¤ü ...178
(a) Genel Olarak ...178
(b) Tecrübesiz Taraf›n Ayd›nlat›lmas› ...179
(c) Sözleflmeyi Geçersiz K›lan Sebebi Karfl› Tarafa Bildirme Yükümlülü¤ü...179
(d) Hakl› beklentisiz bir sözleflmenin akdi ...180
d) Sözleflme Öncesi Ayd›nlatma Yükümlülü¤ünü Öngören Yasal Münferit Hükümler ...181
4. Yanl›fl Bilgi ve Ö¤üt Vermeme Yükümlülü¤ü ...182
a) Genel Olarak ...182
b) Bir Sözleflme Mevcut Olmaks›z›n Yanl›fl Bilgi ve Ö¤üt/Dan›flma Verilmiflse...182
(1) Genel Olarak ...182
(2) Güven Sorumlulu¤u Görüflü...184
c) Bir Sözleflme Mevcut Oldu¤unda Yanl›fl Bilgi ve Ö¤üt Verilmiflse ...184
E. Gözetme Yükümlülü¤ü (Die Pflicht zur Rücksichtname) ...185
F. Di¤er Sözleflme Taraf›n›n Mutlak Haklar› Bak›m›ndan Koruma Yükümlülükleri (Schutzpflichten) ...185
B BEEfifi‹‹NNCC‹‹ BBÖÖLLÜÜMM C CIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNDDAA TTAAZZMM‹‹NNAATTIINN TTÜÜRRÜÜ VVEE K KAAPPSSAAMMII VVEE CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN TTAARRZZLLAARRII II.. BBAAfifiLLAANNGGIIÇÇ NNOOKKTTAASSII ...118899 IIII.. TTAAZZMM‹‹NNAATTIINN TTÜÜRRÜÜ VVEE KKAAPPSSAAMMII ...119911 A. Genel Olarak ...191
B. Menfî Zarar›n Tazmini ...191
1. Jhering’in Görüflü ...191
2. Cic-sorumlulu¤unda Kural: Menfî Zarar (negative Interesse) ..192
3. Menfî Zarar›n Tazmininin Gerekçesi...194
4. Menfî Zarar›n Kapsam›...195
a) Kavram ...195
b) Menfî Zararda Tazmin Edilecek fiey ...196
(1) Genel Olarak ...196
(2) Genelde Menfî Zarar Kavram›na Girecek Hususlar...196
XV C. Cic-sorumlulu¤unda ‹stisnai Durum: Müspet Zarar›n
(positive Interesse) Tazmini ...200
1. Genel Olarak ...200
2. Kavram ...201
3. Müspet Zararda Tazmin Edilecek fiey...201
D. Zarar›n Hesab› ve Tazminat›n Takdiri...202
IIIIII.. BB‹‹RR SSÖÖZZLLEEfifiMMEENN‹‹NN KKUURRUULLMMAASSII HHAALL‹‹NNDDEE C CIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN HHUUKKUUKKÎÎ SSOONNUUÇÇLLAARRII ...220033 IIVV.. CCIICC--SSOORRUUMMLLUULLUU⁄⁄UUNNUUNN TTAARRZZLLAARRII ((MMooddaalliittäätteenn)) ...220044 A. Genel Olarak ...204
B. Kusuru ‹spat Yükü ...205
C. Zamanafl›m› ...206
1. Doktrindeki Görüfller ...206
2. ‹sviçre Federal Mahkemesi’nin Görüflü ...208
a) Genel Olarak ...208
b) Bu Görüflün Elefltirisi ve Elefltiriye Cevap ...209
D. Yard›mc› fiah›s için Sorumluluk ...210
E. Bir Yard›mc› fiahs›n Sorumlulu¤u ...213 V
V.. SSOONNUUÇÇ ...221144
