• Sonuç bulunamadı

Mars Zaman› Gökyüzü

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Mars Zaman› Gökyüzü"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Gökyüzünün turuncu gezegeni Mars, uzunca bir süredir gözlerden uzak kald›. Gerçi, gezegen aylard›r gökyüzünde gözle-nebiliyor; ancak, onu görebilmek için gece yar›s›ndan sonra gözlem yapmak gereki-yordu. Ayr›ca, gezegen Dünya’ya uzak ko-numda yer ald›¤›ndan, teleskoplu gözlem-ler için pek de çekici bir gökcismi de¤ildi.

Mars, bu ay ve önümüzdeki aylarda daha erken do¤makla kalmay›p, giderek Dünya’ya yaklaflt›¤› için hem daha parlak görünecek hem de daha büyük. Ne var ki, gezegenin diskini ç›plak gözle ya da dürbünle seçmek olas› de¤il. Bunun için bir teleskop gerekiyor.

Nisan ay› bafllar›nda yaklafl›k 0 kadir olan gezegenin parlakl›¤›, Haziran’da

–2,4 kadire ulaflacak. Bu, Jüpiter’in flu andaki parlakl›¤›na yak›n bir de¤er. Par-lakl›ktaki belirgin de¤iflimi, May›s ay› içinde ç›plak gözle kolayl›kla izleyebilir-siniz. Gezegenin parlakl›¤› May›s ay› içinde –1 kadirden –2 kadire ulaflacak. Bununla birlikte gezegen, ay bafl›nda ge-ce yar›s›na do¤ru do¤u ufkundan do¤ar-ken, ay›n sonlar›nda çok daha erdo¤ar-ken, alacakaranl›¤›n bitiminin ard›ndan yük-seliyor. Bu s›rada gezegeni neredeyse bütün gece izleyebilece¤iz.

10 May›s gecesi, Mars ve Ay yaklafl›k 2° kadar yak›n konumda görünecekler. Yine bu tarihte ve ondan birkaç gün son-ras›na de¤in, gezegen gökyüzünün en parlak bulutsular›ndan biri olan Lagün

Bulutsusu’nun (M8) da yaklafl›k 2° yak›-n›nda bulunacak. Gezegeni ve Lagün Bu-lutsusu’nu, bir dürbünle ayn› görüfl ala-n›nda görebilirsiniz. Ancak, bunun için, Ay’›n bölgeden biraz uzaklaflmas›n› bek-lemelisiniz. Gözleminizi Ay do¤madan ve ›fl›k kirlili¤inin fazla olmad›¤› bir yerden yaparsan›z, bulutsuyu seçmeniz daha ko-lay olacakt›r.

Bir teleskobunuz varsa, ay süresince, gezegenin bize yak›nlaflmas›na ba¤l› ola-rak görünür büyüklü¤ünün artt›¤›n› gö-rebilirsiniz. Haziran ay› içinde bu büyü-me devam edecek ve ay sonuna do¤ru Mars en büyük görünür büyüklü¤e ulafla-cak. Bu s›rada, yaklafl›k 10 cm ve üzeri çapa sahip bir teleskopla, gezegenin

ku-106May›s 2001 B‹L‹MveTEKN‹K

Mars Zaman›

Gökyüzü

A l p A k o ¤ l u 1 Nisan Çap (aç› saniyesi) Parlakl›k (kadir) 0.0 +0.4 -0.4 -0.8 -1.2 -1.6 -2.0 -2.4 8 10 12 14 16 18 20

1 May›s 1 Haziran 1 Temmuz 1 A¤ustos 1 Eylül 1 Ekim 1 Kas›m

Nisan May›s

Çap

Parlakl›k (kadir)

Haziran Temmuz A¤ustos Eylül Ekim

(2)

tup bölgelerinde yer alan bu-zullar› seçebilirsiniz. An-cak bunun için gözlem koflullar›n›n da uygun olmas› önemli.

Jüpiter, aylar

süren gösterisi-nin ard›ndan ar-t›k akflam gök-yüzümüzü ter-ketmeye ha-z › r l a n › y o r . May›s’›n ilk üç haftas›nda, gezegen ol-dukça alçalm›fl olmas›na kar-fl›n, bat›-kuzey-bat› ufkunda göz-lenebiliyor. Gü-nefl’ten yaklafl›k 30 ila 40 dakika sonra batan gezegen, bu bölge-deki en parlak "y›ld›z" duru-munda. Jüpiter’in sol alt›nda, ondan çok daha sönük görünen tu-runcu y›ld›zsa Bo¤a Tak›my›ld›z›’nda yer alan Aldebaran.

Jüpiter’in sol alt›nda yer alan

Sa-türn’ün gözlenmesi May›s’›n ilk

hafta-s›ndan sonra giderek zorlaflacak. Çünkü,

her geçen gün Günefl’le olan görünür uzakl›¤› azalan gezegen, onun ›fl›¤›nda kaybolacak.

Merkür, ay›n bafllar›nda Satürn ve

Jüpiter’e kat›l›yor. Gezegen, 5 May›s’ta, ondan daha sönük olan Satürn’ün

yakla-fl›k 4° sa¤›nda yer alacak. 14 May›s’taysa, gezegen Jüpi-ter’le buluflacak. Bu s›ra-da, gezegenler birbirle-rine 3° kadar yak›n olacaklar. Merkür, bundan sonra da yükselmeyi sür-dürecek ve 22 May›s’ta en bü-yük do¤u uza-n›mda olacak. Bu s›rada Gü-nefl’ten görü-nür uzakl›¤› 22 derece olacak. Merkür, ay›n 22’sine kadar gökyüzünde yük-selmesine karfl›n, yüzeyinin giderek da-ha az ›fl›k almas› nede-niyle biraz sönükleflecek. Ay bafl›nda –1,5 kadir olan parlakl›¤›, en büyük uzan›ma ulaflt›¤›nda, 0,4 kadire düflecek. Merkür’ü gözleyebilmek için, Günefl batt›ktan bir süre sonra bat› ufkuna bakmal›s›n›z.

Uranüs 6 kadir, Neptün’se 8

kadir-le parl›yor ve her iki gezegen de O¤lak Tak›my›ld›z›’nda yer al›yor. Bu iki sönük gezegeni görebilmek için, en az›ndan bir dürbüne gereksinim duyacaks›n›z. Asl›n-da, ideal gözlem koflullar›nda gözlem ya-p›yor ve gözlerinize güveniyorsan›z, Ura-nüs’ü ç›plak gözle görmeyi deneyebilirsi-niz. Gözlem koflullar›n›n iyi olmad›¤› bir gecede, Neptün’ü dürbünle bile görmek zor olabilir. Her iki gezegeni de soluk, mavi görünüflleri sayesinde öteki y›ld›z-lardan ay›rabilirsiniz.

Geçti¤imiz aydan bu yana, Sabah Y›l-d›z› olarak parlayan Venüs’ü gözlemek için, hava ayd›nlanmadan bir süre önce gözlem yapmak gerekiyor. Venüs, 4 Ma-y›s’ta, -4,5 kadirle en parlak görünü-münde olacak.

Ay, 7 May›s’ta dolunay, 15 May›s’ta

sondördün, 23 May›s’ta yeniay, 29 Ma-y›s’ta ilkdördün evrelerinden geçecek.

Eta Aquarid (Kova) Göktafl› ya¤muru, 3-10 May›s tarihleri aras›nda en etkin durumda. Ancak, Kuzey yar›kürede gök-tafl› ya¤murunun kayna¤› yeterince yük-selmedi¤inden, az say›da göktafl› gözle-nebiliyor. Ayr›ca, Ay’›n bu s›rada doluna-ya doluna-yak›n bir evrede oluflu, gözlemi olum-suz etkileyecek.

107

May›s 2001 B‹L‹MveTEKN‹K

1 May›s saat 23:00; 15 May›s saat 22:00; 31 May›s saat 21:00’de gökyüzünün genel görünüflü

Kraliçe Kral Ku¤u Kapella Büyük Ay› Berenices’in Saç› Küçük Ay› KUZEY GÜNEY BATI DO⁄U Ejderha Zürafa Arabac› Vaflak Yengeç Aslan Baflak Çoban Herkül Lir Kuzey Tac› ‹kizler Küçük Köpek Perseus Kutupy›ld›z› Deneb Procyon Regulus Spica Antares Arcturus Vega Tekboynuz Suy›lan› Suy›lan› Terazi Erbo¤a Akrep Y›lan Y›lanc› Pompa Kupa Karga

May›s ay›nda Jüpiter’in “Galileo Uydular›” olarak da bilinen dört büyük uydusunun gezegene

göre konumlar›. 1 3 5 7 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 9

Io Europa Ganymede Callisto

10 May›s akflam›

Günefl batt›ktan 40 dakika sonra

βBo¤a Jüpiter Merkür Aldebaran Capella Ülker Satürn BKB

Referanslar

Benzer Belgeler

Dersteki uygulama sırasında size verilecek Çizelge 4.1 de, Uranüs gezegeninin 1720-1840 yılları arasındaki kuramsal Güneş merkezli boylamları () ve bu tarihlerde,

Gezegen kaynalı dikine hız değişiminin genliği bir dönemden diğerine değişmezken, özellikle manyetik etkinlik kaynaklı değişimlerin genliği (Güneş'ten de

Her ne kadar büyütme (ing. magnification) terimi kullanılıyorsa da söz konusu olan galaksiler giib geniş kaynaklar değil de nokta kaynaktan gelen yıldız

Hollis’e göre, yeni yıldızlar oluşturan bir gaz bulutunun içinde şeker molekülleri- nin bulunması, yaşamın öncülleri- nin, gezegenlerin yeni doğan

Louisiana Üniversitesi (Lafayette) fizikçilerinden John Matese ve Dani- el Whitmire, İtalya’nın Padua kentin- de düzenlenen Gezegen Bilimleri Yıllık Toplantısında

Arches kümesi öylesine yoğun ki, içinde bulunan 100 000 yıldız, ancak Gü- neş’imizle en yakın komşusu olan Alpha Centauri yıldızı arasındaki 4.2 ışık yılı ya- rıçaplı

tan ımlanan suyun temel bir hak olduğunu düşünüyorsanız; Türkiye’nin neden Dünya Su Forumu’nun beşincisi için ev sahibi ülke olarak belirlendiğini merak

Scanned by CamScanner... Scanned