SÖZEL BİLDİRİLERCilt: IIV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

(1)

(2)

Baş Editörler Prof. Dr. İrfan ŞENCAN

Dr. Hasan GÜLER Dr. Abdullah ÖZTÜRK

Editörler Müh. Umut BEYLİK

Özlem ÖNDER Uzm. Dr. Dilek TARHAN Av. Süleyman H. KAPAN

Ankara – 2013

SÖZEL BİLDİRİLER

Cilt: I

IV. Uluslararası

Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

T.C.

Sağlık Bakanlığı

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

(3)

IV. ULUSLARARASI SAĞLIKTA PERFORMANS VE KALİTE KONGRESİ SÖZEL BİLDİRİLER Cilt: I

Nisan 2013 ISBN: 978-975-590-455-9

Bakanlık Yayın No: 899

Bu kitabın her türlü yayın hakkı T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne aittir. Genel Müdürlüğün yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı

toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz.

Yazarların bu kitap içinde yer alan bildirilerini başka kitap ve/veya dergilerde münferiden yayınlama hakları saklıdır.

Kapak ve Sayfa Tasarım

Zeynep Aslan Kesmük - m.zeynepaslan@gmail.com Baskı

Pozitif Matbaa

Çamlıca Mahallesi Anadolu Bulvarı 145. Sk. No:10/16 Yenimahalle / ANKARA

Tel: 0312 397 00 31 • Faks: 0312 397 86 12

www.pozitifmatbaa.com - E-posta: pozitif@pozitifmatbaa.com İletişim

T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

Mahmut Esat Bozkurt Caddesi No: 19 Kat: 1 Kolej / Ankara

E-posta: kalitekongre@gmail.com Web: www.kalite.saglik.gov.tr

(4)

Kongre Başkanı ve Danışma Kurulu Kongre Başkanı

Prof. Dr. Nihat TOSUN Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Kongre Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İrfan ŞENCAN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü

Onur Kurulu Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR

Prof. Dr. Sabahattin AYDIN Prof. Dr. Adnan ÇİNAL Dr. Mehmet DEMİR

TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı İstanbul Medipol Ünv. Rektörü ABD Sağlık Ataşesi

Acıbadem Sağlık Grubu Danışma Kurulu

Doç. Dr. Turan BUZGAN Uzm. Dr. İsmail DEMİRTAŞ Yrd. Doç. Dr. Hakkı YEŞİLYURT Ömer Faruk KOÇAK

Dr. Ekrem ATBAKAN Dr. Yasin ERKOÇ Prof. Dr. Ali COŞKUN Prof. Dr. Uğur DİLMEN Uzm. dr. İbrahim ŞENTÜRK Memet ATASEVER

Muhammed GEDİK Dr. Hakkı ÖZTÜRK Dr. Öner GÜNER Mine TUNCEL Serdar TAFLAN Adem KESKİN

Uzm. Dr. Hasan ÇAĞIL Yrd. Doç. Dr. Mustafa AKSOY Dr. Saim KERMAN

Osman GÜZELGÖZ

Müsteşar Yardımcısı Müsteşar Yardımcısı Müsteşar Yardımcısı Müsteşar Yardımcısı Müsteşar Yardımcısı Müsteşar Yardımcısı

Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Sağlık Araştırmaları Genel Müdürü Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürü Strateji Geliştirme Başkanı

Denetim Hizmetleri Başkanı

Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Gen. Müd.

Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürü Sağlık Yatırımları Genel Müdürü 1. Hukuk Müşaviri

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başk.

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başk.

Bakan Müşaviri

(5)

KONGRE BİLİM KURULU Prof. Dr. Adnan ÇİNAL

Prof. Dr. Ahmet Nezih KÖK Prof. Dr. Arzu TOPELİ İSKİT Prof. Dr. Aytül KASAPOĞLU Prof. Dr. Bilâl ERYILMAZ Prof. Dr. Bilçin TAK Prof. Dr. Cesim DEMİR Prof. Dr. Coşkun Can AKTAN Prof. Dr. Dilaver TENGİLİMOĞLU Prof. Dr. Fahri OVALI

Prof. Dr. Fikriye URAS

Prof. Dr. Gönül DİNÇ HORASAN Prof. Dr. Hacer ÖZGEN

Prof. Dr. Hakan HAKERİ Prof. Dr. Hasan Hüseyin ÇEVİK Prof. Dr. Haydar SUR

Prof. Dr. İsmail BAKAN Prof. Dr. İsmet ŞAHİN

Prof. Dr. Jülide YILDIRIM ÖCAL Prof. Dr. Kamil Ufuk BİLGİN Prof. Dr. M. Kemal ERBİL Prof. Dr. M. Şerif ŞİMŞEK Prof. Dr. Mahmood ADİL Prof. Dr. Mahmut BAYIK Prof. Dr. Mehmet Mithat ÜNER Prof. Dr. Mehtap TATAR Prof. Dr. Metin ÇAKMAKÇI Prof. Dr. Metin DOĞAN Prof. Dr. Musa EKEN Prof. Dr. Mustafa BERKTAŞ Prof. Dr. Mustafa ERTEK Prof. Dr. Mustafa PAÇ Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN Prof. Dr. Nazmi ZENGİN Prof. Dr. Nermin ÖZGÜLBAŞ Prof. Dr. Niek KLAZINGA Prof. Dr. Nihat ERDOĞMUŞ

Prof. Dr. Nilay ÇABUK KAYA Prof. Dr. Nurettin PARILTI Prof. Dr. Oya BAYINDIR Prof. Dr. Öner ODABAŞ Prof. Dr. Ömür ÖZMEN Prof. Dr. Özkan TÜTÜNCÜ Prof. Dr. Pedro J. SATURNO Prof. Dr. Ramazan ŞEKEROĞLU Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK Prof. Dr. Robert MCNUTT Prof. Dr. Sabahattin AYDIN Prof. Dr. Suat TURGUT Prof. Dr. Tansu ARASIL Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ Prof. Dr. Turan ASLAN Prof. Dr. Yeşim ÖZARDA Prof. Dr. Yusuf ÇELİK Prof. Dr. Yüksel ALTUNTAŞ Prof. Dr. Afsun Ezel ESATOĞLU Doç. Dr. Bayram ŞAHİN Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Didem ÜNSAL AKTAŞ Doç. Dr. Elif DİKMETAŞ Doç. Dr. Fatma PAKDİL Doç. Dr. Hanefi ÖZBEK Doç. Dr. İsmail AĞIRBAŞ Doç. Dr. Musa ÖZATA

Doç. Dr. Muhammet Güzel KURTOĞLU Doç. Dr. Ömer R. ÖNDER

Doç. Dr. Tuncer ASUNAKUTLU Doç. Dr. Yasemin AKBULUT Doç. Dr. Yıldız AYANOĞLU Dr. Ann-Lisse GUISSET Dr. Basia KURTUBA Dr. Mehmet DEMİR

Dr. Sarbani SCHAKRABORTY

(6)

KONGRE YÜRÜTME KURULU

Dr. Hasan GÜLER Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Dr. Muhammed ÖRNEK Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Uzm. Dr. Orhan KOÇ Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Dr. Abdullah ÖZTÜRK Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Av. Süleyman Hafız KAPAN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Uzm. Dr. Dilek TARHAN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Özlem ÖNDER Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Umut BEYLİK Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erol YALÇIN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü İbrahim DOLUKÜP Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Dr. İbrahim Halil KAYRAL Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Elif KESEN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Dr. Hüseyin ÖZBAY Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Bayram DEMİR Batman İli Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliği Nurcan AZARKAN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Çağlayan SARIOĞLAN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ecz. Ercan KOCA Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Öznür ÖZDEN Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Muammer AKSU Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Emine YILDIZ Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (01 - 03 Mayıs 2013 / Ankara)

Bildiri Başvuruları

Özet / Tam Metin Bildiriler Bildiri Sayısı

Gönderilen Özet Metin Bildiri 251

Uygun Görülen Özet Metin Bildiri Sayısı 211

Gönderilen Tam Metin Bildiri Başvuru Sayısı 162

Uygun Görülen Tam Metin Bildiri Sayısı (Kongrede sunulacak) 124

Sözel Bildiri Tam Metin Sayısı 95

Poster Bildiri Tam Metin Sayısı 29

(7)

Uluslararası

Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

4. 4.

(8)

ÖNSÖZ

2009 yılında “Çalışanların Teşviki ve Güvenliği”, 2010 yılında “Hastanelerin Teşviki ve Güvenliği”, 2011 yılında “Klinik Kalite ve Güvenlik” ana temalarıyla Bakanlığımız tara- fından gerçekleştirilen “Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi”nin dördün- cüsü “Minimum Risk, Optimum Kalite, Maksimum Güvenlik” ana temasıyla 01-03 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenecektir.

Daha önceki Kongrelerimizde olduğu gibi yoğun katılımın ve paylaşımın beklendiği, İl- gili tüm paydaşların davet edildiği Kongrede; yurtiçi ve yurt dışından akademisyenler ve sağlık yöneticileri ile kamu ve özel sektör uygulayıcılarının karşılıklı olarak birikim, deneyim ve görüşlerini paylaşabilecekleri bir ortam oluşturulması amaçlanmıştır.

“Minimum Risk, Optimum Kalite, Maksimum Güvenlik” ana temasıyla düzenlenen kongrede; sağlıkta akreditasyon, risk yönetimi, sağlıklı çalışma yaşamı, ölçüm kültürü ve izlenebilirlik, verimlilik ölçümü ve performans, teşhis ve tedavide hasta güvenliği, klinik kalite, iletişim yönetimi, tesis güvenliği, güvenlik raporlama, hasta ve çalışan güvenliği ile memnuniyeti konuları teoriden pratiğe yer alacak olup, böylelikle sağlık hizmetlerinde performans, kalite ve hasta/çalışan güvenliği uygulamalarının etki alanının yaygınlaştırıl- ması hedeflenmektedir.

Kongre kapsamında 95 adet Sözel Bildiri ve 29 adet Poster Bildiri yukarıda bahsedilen konularda kamu – özel - üniversite sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan akademisyenler, sağlık yöneticileri ve çalışanları tarafından sunulacaktır. 17 ana başlık altında toplanan bildiriler tüm paydaşların ve katılımcıların paylaşımına sunularak, yapılan sağ- lıkta kalite, hasta ve çalışan güvenliği uygulamalarının ve araştırmalarının hizmet sunu- munda hem yol göstermesi hem de etkili uygulamalar için zemin oluşturması açısından büyük önem arz ettiği düşünülmektedir.

Bununla birlikte Kongre kapsamında yürütülen ve sağlıkta kalite, hasta ve çalışan gü- venliği konularında ülkemizdeki farkındalığı artırarak iyi uygulamaları teşvik etmek ve örnek göstermek amacıyla düzenlenen ve 50 adet başvurunun olduğu 3.Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri, yüzlerce Hemşire/Ebe çalışanımızın yarıştığı SKS Bilgi Ya- rışmasını kazananlar ve yine yüzlerce fikrin yarıştığı Sağlıkta Kalite Fikirleri Yarışmasını kazananlar Ödül Töreninde ilan edilecektir.

Kongreye katkılarından dolayı Sağlık Bakanlığı’na, Danışma ve Bilim Kurulu üyelerine, panelistlere, bildiri sahiplerine ve tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Kongre Yürütme Kurulu

(9)

Uluslararası

Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

4. 4.

(10)

İÇİNDEKİLER

ÇEŞİTLİ YÖNETİMSEL YAKLAŞIMLARIN SAĞLIK HİZMETLERİ ÜZERİNE

ETKİLERİ ...1

Kurumsal Başarı için Sağlık Yöneticilerinin Projeksiyon ve Planlama Algılarının Sorgulanması, Özel-Kamu Sağlık Yöneticileri Kıyaslanması Üzerine Bir Araştırma ...3

Sağlık Hizmetlerinde İsraf Yönetimi ...21

Bir Çalışan Güvenliği Problemi Örgütsel Sinizm: Van İli Sağlık Çalışanları Örneği ...39

Bir EAH’nde Bölüm Kalite Sorumlularının Öz Değerlendirme Sürecinde Yer Almalarının Etkinliğinin İncelenmesi ...63

Sağlıkta Ulusal Kalite Sistemi Yapılanmasının Çalışmalara Yansımaları ve Uyum Süreci ...77

Hastanelerde Bir Performans Ölçüm Yaklaşımı Olarak Performans Prizmasının Uygulanabilirliği ...93

FARKLI PERSPEKTİFLERDEN SAĞLIKTA KALİTE STANDARTLARI...107

Elazığ İli Hizmet Kalite Standartlarında Yönetici ve Sağlık Çalışanları Bilgi Düzeyi, Beklentileri ve Beklentiye Cevap ...109

Hizmet Kalite Standartları Kapsamında Hastanelerdeki Çalışan Güvenliği Uygulamalarının Çalışanlarca Değerlendirilmesi: Karabük Şehir Merkezi Örneği ...127

Hastane Bilgi Yönetim Sistemlerinde Mobil Uygulamaların Hizmet Kalite Standartlarına Göre Değerlendirilmesi: Söke ADSM Örneği ...145

Denizli İli Sağlık Sektöründe Çalışan Yöneticilerin Sağlık Bakanlığı Hizmet Kalite Standartlarına İlişkin Perspektifleri ...161

112 Çalışanlarının Hizmet Kalite Standartları Konusundaki Bilgi, Tutum ve Görüşleri ...175

GÜVENLİK VE KALİTE ÜZERİNE FARKLI YÖNETİM MODELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ...187

Hastanelerde Sürdürülebilir İyileşme ve Gelişme için İhmal Edilen Konu: Karşılaştırma ve Kıyaslama ...189

Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi Modelinin Hasta Memnuniyetine Etkileri: Klinik Hastaları Üzerine Bir Alan Araştırması ...211

Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Bilgi Güvenliği Politikaları ...233

Ameliyathane Sürecinde Ameliyat Masalarının Kullanımının Zaman Yönetimi Açısından İncelenmesi ...251

Hastaların Kliniğe Oryantasyonlarındaki Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Çalışma ...267

GÜVENLİKTE PRİMER AŞAMA EL HİJYENİ ...275

Sağlıkla İlişkili Enfeksıyonlar ve El Hijyeni Konusunda Geçerliliği ve Güvenilirliği Sağlanmış Bir Başarı Testi Geliştirme Çalışması ...277

Hks Kapsamında Yapılan Çalışmaların El Hijyenine Uyum Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Saha Çalışması ...291

Tıp Fakültesi Öğrencilerine Yönelik Düzenlenen El Hijyeni Eğitim Programı Etkinliğinin Değerlendirilmesi ...305

Yoğun Bakım Ünitelerinde El Hijyeni Uyumu Gözlem Sonuçları ...323

Elazığ Harput Devlet Hastanesinde Farklı Birimlerde Çalışan Sağlık Personelinin El Hijyeni ve Çalışan Güvenliği Yönünden Değerlendirilmesi ...333

HASTA GÜVENLİĞİNE FARKLI BOYUTLARDAN YAKLAŞIMLAR ...341

Sağlık Çalışanlarının Düşmeyle İlişkili Çevresel Risk Faktörleri Yönünden Değerlendirilmesi ...343

Sağlık Bakanlığının Kalite Çalışmalarının Hastanelerdeki Hasta ve Çalışan Güvenliği Üzerine Etkileri: Ankara İli Örneği ...357

(11)

Gata Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde Hasta Güvenliği Kültürünün Değerlendirilmesi ...377

Acilden İstenen Konsültasyonlar ve Hekimlerin Tutumlarının Değerlendirilmesi ...389

Bursa Devlet Hastanesinde Düşme Kök Neden Analizi ...401

Hastanelerde Kimlik Tanımlayıcı Bileklik Kullanımına İlişkin Uygulamaların ve Hasta Görüşlerinin İncelenmesi ...421

HASTA MEMNUNİYETİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER ...431

Hastanelerin Hizmet Kalitesinin Hasta Tatmin Ölçeği ile Ölçülmesi: Karabük Devlet Hastanesinde Yatan Hastalar Üzerinde Bir Araştırma ...433

Engelli Hasta Memnuniyeti: Bir Hastane Çalışması ...455

Evde Sağlık Hizmetlerine Erişilebilirlik: Konya Seydişehir Devlet Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri Biriminden Hizmet Alan Hastaların Hizmete Erişebilirlikleri ...467

Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Hastanesi Polikliniklerine Başvuran Erişkin Hastalarda Memnuniyet Durumu ...479

Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Yakınlarının Gereksinimlerinin Karşılanma Düzeyine Yönelik Bir Değerlendirme ...489

Yatarak Tedavi Gören Hastaların Odadaki Yatak Sayısı Tercihleri ve Hasta Memnuniyetine Etkisi ...499

HASTA VE ÇALIŞAN AÇISINDAN İLAÇ GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI ...509

Bir Kamu Hastanesinde Cerrahi Profilakside Antibiyotiklerin Doğru Kullanımının Sağlanması Amacı ile Yapılan Çalışmalar ...511

Hastanelerde Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Kalite Çalışmalarının Değerlendirilmesi ...523

Hasta Güvenliği Açısından İlaç Hatalarına ve Hataların Raporlanmasına Yönelik Sağlık Çalışanlarının Alışkanlıklarının Tanımlanması ...541

Akılcı İlaç Uygulamalarında Sağlık Çalışanlarının Farkındalık Düzeyleri (Uygulamalı Bir Örneği Yeşilyurt Hasan Çalık Devlet Hastanesi) ...553

Turgut Özal Tıp Merkezinde Yatarak Tedavi Alan Hastaların Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi ...571

İÇ VE DIŞ ÇEVREYE ETKİLERİ AÇISINDAN TESİS GÜVENLİĞİ ...579

Hastane Afet Planlarının Uygulanabilirliği Hakkında Sağlık Personelinin Farkındalığı Üzerine Bir Araştırma ...581

Sağlık Kuruluşları’nda Çevre Sağlığı Hizmetlerinin Değerlendirilmesi ...591

Tıbbi Cihaz Güvenliği Yönetiminin Bir Kamu Hastanesi Çalışanlarında Değerlendirilmesi ...605

Çevreye Dost Sağlık Hizmeti Sunulur Mu?: Çarşamba Devlet Hastanesi Örneği ...621

Kalite Standartlarının Etkin Atık Yönetimi Üzerine Etkisi ...639

LABORATUVARLARA VE HASTA BAŞI TEST CİHAZLARINA (HBTC) GÜVENLİK GÖZÜYLE BAKIŞ ...651

Laboratuvar Güvenliği Kapsamında Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Döneme Bakış ...653

Hastabaşı Test Cihazı Glukometre Kullanımının Yapılan Kalite Çalışmalarıile Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Retrospektif Bir Çalışma ...667

Adana İlinde Laboratuvar Çalışanlarının Gözüyle Laboratuvar Güvenliğinin Değerlendirilmesi ...683

Hastanelerde Kullanılan Hasta Başı Test Cihaz (HBTC)’Larının Kalite Kontrol Sistemlerinde Hata Türleri Ve Etkileri Analizi (HTEA) Çalışması ...695

Laboratuvar Güvenliği ve Kalite Standartları: Olgu Sunumu ...713

(12)

ÇEŞİTLİ YÖNETİMSEL

YAKLAŞIMLARIN SAĞLIK

HİZMETLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

► Kadir YILDIRIM, Mehmet ERŞAN, Meral YILDIRIM, Nermin ALTUNBAŞ Kurumsal Başarı İçin Sağlık Yöneticilerinin Projeksiyon ve Planlama

Algılarının Sorgulanması, Özel-Kamu Sağlık Yöneticileri Kıyaslanması Üzerine Bir Araştırma

► İsmail ŞİMŞİR, Mehmet BAĞIŞ, M. Nurullah KURUTKAN, Barış OĞUZ Sağlık Hizmetlerinde İsraf Yönetimi

► Özlem SUR ŞEDATTLI, Dilaver TENGİLİMOĞLU

Bir Çalışan Güvenliği Problemi Örgütsel Sinizm: Van İli Sağlık Çalışanları Örneği

► Birgül KAHRAMAN, Halil ŞENGÜL, Sibel KATIRCI FENER, Emine ÖZDEMİR

Bir EAH’nde Bölüm Kalite Sorumlularının Öz Değerlendirme Sürecinde Yer Almalarının Etkinliğinin İncelenmesi

► Fadime BAŞTÜRK, Maşide GÜRCÜ, Fikret ERDOĞAN, Mustafa UYANIK Sağlıkta Ulusal Kalite Sistemi Yapılanmasının Çalışmalara Yansımaları ve

Uyum Süreci

► Songül ÇINAROĞLU, Bayram ŞAHİN

Hastanelerde Bir Performans Ölçüm Yaklaşımı Olarak Performans Prizmasının Uygulanabilirliği

(13)

Uluslararası

Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

4. 4.

(14)

Kurumsal Başarı için Sağlık Yöneticilerinin Projeksiyon ve Planlama Algılarının

Sorgulanması, Özel-Kamu Sağlık Yöneticileri Kıyaslanması

Üzerine Bir Araştırma

Kadir YILDIRIM

¹

Mehmet ERŞAN

²

Meral YILDIRIM

³

Nermin ALTUNBAŞ

⁴

ÖZET

Liderlik; stratejik yetenekleri, gücü etkili bir şekilde kullanma ve organizasyonun he- deflerine ulaşmayı etkileme kabiliyeti olarak tanımlanabilir. Bugünün dünyasında; etkin yönetim için, uzman ve yetkin yönetim modellerine ve buna uyan yöneticilere ihtiyaç vardır.Sağlık sektörü de kurumsal başarı için değişen yöneticilik/liderlik yaklaşımların- dan etkilenmektedir.

Çalışmamızda; sağlık yöneticilerinin sağlık hizmetleri ve hastane yönetimi ile kurumsal başarıya ilişkin algıları, bu algıların bazı değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip gös- termediği, yönetim ve kurumsal başarıda liderlik ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ran- domize olarak seçilen 11 ilin İl Sağlık/Halk Sağlığı Müdürlüğü yöneticileri ve bölgesine bağlı tüm özel-kamu hastane yöneticileri çalışmaya dahil edilmeye çalışılmıştır. Kon- trollü grup olarak sağlık yöneticileri, kontrolsüz grup olarak idari bir görevi bulunmayan katılımcılar esas alınmış, arasında ilişki/durum saptanmaya çalışılmıştır.

Araştırmamızda 1485 kişiye ulaşılmış, sağlık yöneticilerinin ve kontrolsüz grubun; görev grubu, kurum/kuruluş olarak, bulunduğu il/ilçe olarak puanlaması yapılmış ve ülke orta- laması elde edilmiş, ayrıca özel/kamu sağlık yöneticileri ortalamaları ve karşılaştırılması çıkarılmıştır.

1 Sivas İl Sağlık Müdürlüğü, kadyil58@hotmail.com 2 Sivas İl Sağlık Müdürlüğü, drmersan@hotmail.com 3 Sivas İl Sağlık Müdürlüğü, meryil03@hotmail.com 4 Sivas İl Sağlık Müdürlüğü, nerminaltunbas@gmail.com

(15)

Oluşturulan puanlama sistemine göre çalışma yapılan iller kodlandırılarak ayrı ayrı puan- lamaları çıkartılmıştır. Türkiye ortalamaları, tüm katılımcılar için 72,8 yöneticiler 75.18, diğer grup 68.86, Özel Hastaneler için tüm katılımcılar baz alındığında 71.58, yöneticiler 76.14 diğer grup 68.81, Kamu Hastaneleri için tüm katılımcılar 72.9 yöneticiler 75.13 diğer grup 68.87 şeklinde gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kurumsal Başarı, Başarı ve Liderlik, Kurumsal Liderlik

ABSTRACT

Leadership, strategic capabilities, and use the power effectively to achieve the goals of the organization can be defined as the ability to influence. In today’s world, for effective management, expert and competent management models with the corresponding managers are needed. For corporate success in the changing health care industry executive / leadership approaches are affected.

In our study, health care and hospital management and health care managers’ perceptions of organizational success, these perceptions differed significantly according to certain variables, tried to determine the relationship between leadership, management and organizational success. Randomly selected 11 provinces Provincial Health / Public Health Directorate managers and all connected to the public-private hospital administrators tried to be included in the study. Controlled health care managers as a group, without the uncontrolled group of participants was based on an administrative task, the relationship between / status have been determined.

In our study reached 1485 people, health administrators and uncontrolled groups, the task group, institution / organization, the provincial / district and the country as a scoring average has been obtained, as well as private / public health managers to compare averages and removed.

According to the scoring system work kodlandırılarak separate ratings are excluded from the provinces. Turkey averages 72.8 rulers 75.18 for all participants, the other group 68.86, 71.58 On the basis of all the participants for a private Hospitals, managers 76.14 68.81 Another group, the Public Hospitals for the other group 68.87 75.13 executives in the form of all the participants was 72.9.

Key Words: Corporate Success, Success and Leadership, Corporate Leadership

(16)

Çeşitli Yönetimsel Yaklaşımların Sağlık Hizmetleri Üzerine Etkileri

1. GİRİŞ

2000’li yıllar her alanda büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemi geçirmektedir.

Günümüzde, ülkelerarası sınırlar kalkmakta, kültürel farklılıkların engelleyici değil sinerji yaratan işlevine inanılmakta, kurum ve kuruluşların misyonları, stra- tejileri ve yapıları bu doğrultuda tasarlanmaktadır. Bu süreç özellikle 80’li yıl- larda hız kazanmış, artan uluslararası rekabet yeni yönetim anlayışları arayışına itmiş ve bu dönem gerek yönetim biliminin gelişmesinde gerekse yönetim uygu- lamalarındaki önceliklerde köklü değişimlere yol açmıştır. (Ehtiyar, 2001: 229).

Bu değişimlerden etkilenen ve ülkemiz için çok büyük öneme sahip sektörlerden biri de sağlık sektörüdür. Sektörün hem emek yoğun hem de teknoloji yoğun bir sektör olması sebebiyle bu farkı yaratacak en önemli nokta, kaliteli insan kayna- ğını güçlü bir örgütsel bağlılıkla istihdam edebilmektir. Bu bağlılıkta etkili olan önemli bir faktör ise sağlık yöneticileri tarafından oluşturulan örgüt kültürüdür.

Üst yönetim tarafından örgüt kültürünün bileşenlerinden olan; örgüte ait, ilham verici vizyon ve misyon bildirgeleri ile çalışanların da öncelikleri dikkate alı- narak oluşturulan değerler sistemine sahip olmak, iş göreni örgüte bağlamada oldukça önemli bir motivasyon aracıdır.

Günümüz koşullarında kurumsal başarı için sağlık kurumları yöneticilerinin kla- sik yönetim uygulamalarından sıyrılarak modern yönetim anlayışı sergilemeleri gerekmektedir. Sağlık yöneticileri, geleceği öngörebilen, tehditleri önceden fark eden, vizyon sahibi olup kişisel vizyonunu kurum vizyonuna dönüştürerek gele- cekte elde edilecek başarıya gidecek yolu takipçilerine gösterebilen hatta bu vizyonu karar alma süreçlerine çalışanları da dahil ederek oluşturabilen yöneticiler olmalıdır.

1.1. Araştırmanın Amacı

Bu araştırmanın amacı; sağlık yöneticilerinin sağlık hizmetleri ve hastane yöne- timi ile liderlik düzeyine ilişkin algılarını, bu algıların bazı değişkenlere göre an- lamlı farklılık gösterip göstermediğini, yöneticilerin sağlık yönetimi denince, yö- netim ve liderlik ile olan ilişkilerini belirlemektir. Bu amaca ulaşmak için Sağlık yöneticilerinin algıları onların; cinsiyetlerine, kıdemlerine, görevlerine, eğitim düzeylerine, görev yaptıkları il/ilçeye göre anlamlı farklılık göstermekte midir?

alt başlıklarına da cevap aranmıştır.

1.2. Araştırmanın Önemi

İlgili literatür incelendiğinde liderlik alanında pek çok çalışma olmasına rağmen, mevcut çalışmalarda ilgili konu, özel işletme veya diğer kamu kurumları düze-

(17)

Sözel Bildiriler - Cilt: I

yinde kalırken, bu çalışmada doğrudan sağlık yöneticilerinin görüş ve algılama- ları incelenmiş, özel ve kamu sağlık yöneticileri birlikte değerlendirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında alanında tek çalışma olma özelliği taşımaktadır.

1.3. Araştırmanın Yöntemi

Araştırmaya Nisan-Ekim 2012 tarihleri arasında tarama modeliyle başlanmıştır.

Tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak sağlık yöneticilerinin liderlik rollerine ilişkin kendi görüşlerinin değerlendirilmesi esas alınmıştır.

Çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve ki- şisel bilgilere yönelik 5, sağlık yöneticilerinin liderlik davranışları hakkındaki görüşlerine yönelik 31, kendi kendine derecelendirme ve puan olarak 1’er, karşı cinsi vizyoner lider olarak görmenin araştırıldığı 1 ve yazılı olarak istenen bir lider de olması gereken en önemli özelliğin sorulduğu 1 soru olmak üzere toplam 40 önermeden oluşan anket seti hazırlanmıştır. Anket derecelendirmede kullanıl- mak üzere 5 ölçekli Likert tipi bir format kullanılmıştır.

Hazırlanan anket setleri random yöntemiyle seçilen 19 ilin valilikleri aracılığıy- la Sağlık/Halk Sağlığı Müdürlüklerine gönderilmiş ve müdürlük yöneticileri ve bölgesine bağlı tüm özel-kamu hastane yöneticilerinin görüşlerine başvurulmuş- tur. 11 ilden gelen bildirimler doğrultusunda 1485 kişi üzerinde araştırma ger- çekleşmiştir. Önermelere katılımcıların verdiği cevaplar SPSS 15.0 for Windows programından yararlanılarak, istatistiki hesaplamalar sonucunda tablolaştırılmış ve yorumlanmıştır.

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları

Araştırma evrenini, 11 İl Sağlık/Halk Sağlığı Müdürlüğü ve bağlı hastanelerin sağlık yöneticileri ile kontrolsüz grup olarak idari bir görevi bulunmayan katılım- cıları kapsamaktadır. Araştırma Nisan-Ekim 2012 tarihlerinde, sağlık yöneticile- rinin konu ile ilişkin direkt kendi yorumları ve elde edilen bilgiler ile geliştirilen anket formundaki sorularla sınırlıdır.

1.5. Araştırmada Elde Edilen Bulgular

Araştırma sonucunda; sağlık yöneticilerinin ve kontrolsüz grubun, görev grubu itibari ile, görev yaptığı kurum/kuruluş olarak, bulunduğu il/ilçe olarak ve 11 ilin genel ortalaması alınarak bir Türkiye ortalaması elde edilmiş, dolayısıyla isteni- len her bir katılımcıya veya gruba ait, her durum için kıyaslama imkanı elde edil- miştir. Böylece sağlık yöneticilerinin hastane ve sağlık yönetimine ve kurumsal başarıda liderliğe ilişkin algıları tespit edilmiştir.

(18)

Tablo 1. İller ve Grup Ortalamaları

İller Gruplar İl

Ortalamaları

%

Anket

Sayıları İller Gruplar İl Ortalamaları

%

Anket Sayıları

A İli

Tüm Katılımcılar 74,54 99

G İli

Yöneticiler 75,8 75 Yöneticiler 73,62 61

Diğer Grup 70,71 24 Diğer Grup 68,89 27

B İli

H İli

C İli

I İli

D İli

J İli

E İli

K İli

F İli

Toplam

Tüm Katılımcılar 72,80 1485

Yöneticiler 72,85 22 Yöneticiler 75,18 922

Diğer Grup 61,93 11 Diğer Grup 68,86 563

Çalışmada bulunulan illere göre puantaj tabloları oluşturulmuş A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, şeklinde ayrı ayrı çıkarılmıştır. Türkiye ortalamaları, tüm katılımcılar için 72,8 yöneticiler 75,18, diğer grup 68,86, Özel Hastaneler için tüm katılımcılar baz alındığında 71,58, yöneticiler 76,14 diğer grup 68,81, Kamu Hastaneleri için tüm katılımcılar 72,9 yöneticiler 75,13 diğer grup 68,87 şeklinde gerçekleşmiştir.

Grafik 1. İllere Göre Sağlık Yöneticilerinin Puan Ortalamaları

E İli Tüm

Katılımcılar 70,33 104 K İli

Tüm

Katılımcılar 71,99 209

F İli Tüm

Katılımcılar 69,17 33

Toplam Tüm

Katılımcılar 72,80 1485

Yöneticiler 72,85 22 Yöneticiler 75,18 922

Diğer Grup 61,93 11 Diğer Grup 68,86 563

Çalışmada bulunulan illere gore puantaj tabloları oluşturulmuş A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, şeklinde ayrı ayrı çıkarılmıştır. Türkiye ortalamaları, tüm katılımcılar için 72,8 yöneticiler 75,18, diğer grup 68,86, Özel Hastaneler için tüm katılımcılar baz alındığında 71,58, yöneticiler 76,14 diğer grup 68,81, Kamu Hastaneleri için tüm katılımcılar 72,9 yöneticiler 75,13 diğer grup 68,87 şeklinde gerçekleşmiştir.

Grafik 1. İllere Göre Sağlık Yöneticilerinin Puan Ortalamaları

75,8 74,61

77,11

73,6 74,04 72,85

73,62 74,93

76,38 74,93

74,66

70 71 72 73 74 75 76 77 78 Puan

İller Sağlık Yöneticileri

Seri 1 75,8 74,61 77,11 73,6 74,04 72,85 73,62 74,93 76,38 74,93 74,66 A İli B İli C İli D İli E İli F İli G İli H İli I İli J İli K İli

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

(19)

Grafik 2. İllere Göre Tüm Katılımcıların Puan Ortalamaları Grafik 2. İllere Göre Tüm Katılımcıların Puan Ortalamaları

Grafik 3. İllere Göre Kontrollü Grubun Puan Ortalamaları

Grafik 1, 2 ve 3’de 11 ilin sağlık yöneticilerinin, tüm katılımcıların ve kontrolsüz grubun ayrı ayrı puanlandırılmaları görülmektedir.

Grafik 4.Sağlık Yöneticileri ve Kontrolsüz Grup Puan Ortalamaları Karşılaştırması

Seri 1 70 60

80

Yöneticiler

Diğer Grup

Puan Ort.

Yöneticiler Diğer Grup

Sağlık Yöneticileri ve Kontrolsüz Grup 70,71

69,07 71,64

66,9866,56 61,93

68,8969,0368,0668,1969,12

56 58 60 62 64 66 68 70 72 Puan

İller Diğer Grup

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

74,54 72,94

75,3

71,03 70,33

69,17 72,18

74,44 73,04

71,3771,99

66 68 70 72 74 76 Puan

İller

Tüm Katılımcılar

Seri 1 74,54 72,94 75,3 71,03 70,33 69,17 72,18 74,44 73,04 71,37 71,99 A İli B İli C İli D İli E İli F İli G İli H ili I İli J İli K İli

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Grafik 2. İllere Göre Tüm Katılımcıların Puan Ortalamaları

Seri 1 70 60

80

Yöneticiler

Diğer Grup

Puan Ort.

Seri 1 75,18 68,86

69,07 71,64

66,9866,56 61,93

68,89 69,0368,0668,1969,12

56 58 60 62 64 66 68 70 72 Puan

Seri 170,71 69,07 71,64 66,98 66,56 61,93 68,89 69,03 68,06 68,19 69,12 A İli B İli C İli D İli E İli F İli G İli H İli I İli J İli K İli

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

74,54 72,94

75,3

71,03 70,33

69,17 72,18

74,44 73,04

71,3771,99

66 68 70 72 74 76 Puan

İller

Seri 1 74,54 72,94 75,3 71,03 70,33 69,17 72,18 74,44 73,04 71,37 71,99 A İli B İli C İli D İli ^{E İli} ^{F İli} ^{G İli} ^{H ili} ^{I İli} ^{J İli} ^{K İli}

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Grafik 4. Sağlık Yöneticileri ve Kontrolsüz Grup Puan Ortalamaları Karşılaştırması

Grafik 2. İllere Göre Tüm Katılımcıların Puan Ortalamaları

Seri 1 70 60

80

Yöneticiler

Diğer Grup

Puan Ort.

Seri 1 75,18 68,86

69,07 71,64

66,9866,56 61,93

68,89 69,0368,0668,1969,12

56 58 60 62 64 66 68 70 72 Puan

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

74,54 72,94

75,3

71,03 70,33

69,17 72,18

74,44 73,04

71,37 71,99

66 68 70 72 74 76 Puan

İller

Seri 1 74,54 72,94 75,3 71,03 70,33 69,17 72,18 74,44 73,04 71,37 71,99 A İli B İli C İli D İli E İli F İli G İli H ili I İli J İli K İli

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

(20)

Çalışmamıza katılan 1485 katılımcıdan; 922 (%62) sağlık yöneticisinin puan or- talaması 75,18, 563 (%38) katılımcı ile kontrollü grubun puan ortalaması 68,86 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Grafik 5. Özel - Kamu Hastaneleri Karşılaştırmaları

Özel ve Kamu Hastaneleri Ortalamaları

71,58

76,14 72,9

75,13

68,81 68,87

64 66 68 70 72 74 76 78

Gruplar Puan

Özel Hastaneler 71,58 76,14 68,81

Kamu Hastaneleri 72,9 75,13 68,87

Tüm Katılımcılar Yöneticiler Diğer Grup

Grafik 5’de de görüldüğü gibi özel ve kamu hastaneleri karşılaştırmalarına baktı- ğımızda özel hastaneler için puanlandırmaların; tüm katılımcılar baz alındığında 71.58, yöneticiler 76.14 diğer grup 68.81, kamu hastaneleri için tüm katılımcılar 72.9 yöneticiler 75.13 diğer grup 68.87 olarak gerçekleştiği görülmektedir.

Tablo 2. Eğitim Durumu

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Lise 194 13,1 14,0 14,0

Ön Lisans 404 27,2 29,2 43,3

Lisans 489 32,9 35,4 78,7

Yüksek Lisans 167 11,2 12,1 90,7

Doktora 128 8,6 9,3 100,0

Total 1382 93,1 100,0

Missing System 103 6,9

Total 1485 100,0

Tablo 2’de 1485 katılımcının bulunduğu tüm katılımcıların eğitim durumları görül- mektedir. Sağlık yöneticilerinin;%4,2 si lise, %24,4 önlisans, %39,2 lisans, %17,9 yüksek lisans, %14,1 doktora, kontrolsüz grubumuz; %29,8 lise, %37 önlisans,

%29,1 lisans, %2,6 yüksek lisans, %1,5 ide doktora, özel hastaneler için tüm ka-

(21)

tılımcı ortalamaları %25,7 si lise, %22,9 önlisans, %30,5 lisans, %11,4 yüksek lisans, %9,5 doktora, özel hastanelerin sağlık yöneticileri; %5,1 lise, %23,1 önlisans,

%28,2 lisans, %20,5 yüksek lisans, %23,1 doktora, eğitimine sahip bulunmaktadır.

Tablo 3. Memuriyet Süresi

Valid

5 yıl veya daha az 179 12,1 12,3 12,3

6-10 yıl arası 261 17,6 17,9 30,2

11-15 yıl arası 250 16,8 17,1 47,3

16-20 yıl arası 291 19,6 20,0 67,3

21 yıldan fazla 477 32,1 32,7 100,0

Total 1458 98,2 100,0

Total 1485 100,0

Grafik 6. Memuriyet Süresi

Memuriyet sureniz

21 yildan fazla 16-20 yil

arasi 11-15 yil

arasi 6-10 yil

arasi 5 yil veya

daha az

Percent

40,0%

30,0%

20,0%

10,0%

0,0%

Tüm katılımcılarımızın çalışma sürelerine baktığımızda % 32,7’lik bir kısmının 21 yıl ve daha uzun süreli bir çalışma yaşamı içersinde olduğu görülmektedir.

Sağlık yöneticilerinin; %4,3’ü 5 yıl ve daha az, %13,5’u 6-10 yıl arası, %16,8’i 11-15 yıl arası, %21,6’sı 16-20 yıl arası, %43,8’i 21 yıldan daha fazla, kontrolsüz grubumuz; %25,4’ü 5 yıl ve daha az, %25,2’si 6-10 yıl arası, %17,8’i 11-15 yıl arası, %17’si 16-20 yıl arası, %14,7’si 21 yıldan daha fazla çalışma sürelerine sahiptir. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları; %44,3’ü 5 yıl ve daha az,

%19,8 6-10 yıl arası, %9,4 11-15 yıl arası, %11,3 16-20 yıl arası, %15,1 21 yıldan daha fazla, özel hastane sağlık yöneticilerinin; %20 5 yıl ve daha az, %17,5 6-10 yıl arası, %10 11-15 yıl arası, %25 16-20 yıl arası, %27,5 21 yıldan daha fazla süre ile çalışmıştır.

(22)

Tablo 4. Kurumunuzda Kurumsal Değişim İhtiyacını Belirler ve Yenilikçilik Konularında Öncülük Eder misiniz?

Valid kesinlikle evet 582 39,2 39,6 39,6

evet 730 49,2 49,7 89,3

kararsızım 68 4,6 4,6 93,9

hayır 84 5,7 5,7 99,7

kesinlikle hayır 5 ,3 ,3 100,0

Total 1469 98,9 100,0

Total 1485 100,0

Tabloda tüm katılımcıların kurumlarında kurumsal değişim ihtiyacını belirlerle- me ve yenilikçilik konularında öncülük etme durumları gözlenmiştir. Kontrolsüz grubumuz idari bir görevi bulunmayan katılımcılardan oluştuğu için yenilikçi- lik ve öncülük puanlarının düşük olmasını beklemekle birlikte kesinlikle evet

%24,1, evet %55, kararsızım %7,8, hayır %12,5, kesinlikle hayır %0,7, sağlık yöneticileri ise;kesinlikle evet %49, evet %46,4, kararsızım %2,7, hayır %1,7, kesinlikle hayır %0,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. Özel hastaneler için tüm ka- tılımcı ortalamaları kesinlikle evet %45,1, evet %41,6, kararsızım %5,3, hayır

%8, kesinlikle hayır 0,özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet %66,7, evet

%33,3, kararsızım 0, hayır 0, kesinlikle hayır 0.

Tablo 5. Çalışanlarınız Sizi “Dürüst, Adil, Güvene Layık, Verdiği Sözleri Tutan, İletişim İçinde, Bilgili, Birikimli ve Herkesi Bir Arada Tutan” Kişi Olarak Görür mü?

evet 800 53,9 55,6 91,7

kararsızım 106 7,1 7,4 99,1

hayır 10 ,7 ,7 99,8

Total 1440 97,0 100,0

Total 1485 100,0

Tabloda çalışmamızın katılımcılarının tamamının cevapları görülmekte olup sağlık yöneticileri bu soruya;kesinlikle evet %41,6, evet %52,1, kararsızım %5,6, hayır

%0,4, kesinlikle hayır %0,2, kontrolsüz grubumuz; kesinlikle evet %27,2, evet

%61,2, kararsızım %10,3, hayır %1,1, kesinlikle hayır %0,2 olarak cevap vermiş-

(23)

lerdir. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları kesinlikle evet %29,4, evet

%61,5, kararsızım %9,2, hayır %0, kesinlikle hayır 0,özel hastane sağlık yönetici- leri kesinlikle evet %35,7, evet %59,5, kararsızım %4,8, hayır 0, kesinlikle hayır 0.

Tablo 6. Acil Karar Vermeniz Gerektiğinde; “Eldeki Bilgilerle Karar Verilemeyecek”

Durumda Olduğunuzu mu Düşünürsünüz?

evet 313 21,1 21,7 25,1

kararsızım 186 12,5 12,9 38,0

hayır 774 52,1 53,6 91,6

kesinlikle hayır 121 8,1 8,4 100,0

Total 1444 97,2 100,0

Total 1485 100,0

Grafik 7. Acil Kararlar

Acil karar vermeniz gerektiginde; "eldeki bilgilerle karar verilemeyecek" durumda oldugunuzu mu düsünürsünüz ? 5

4

3

2

1 738302735

854

Tüm katılımcıların değerlendirildiği tablo 6’da verilere ve grafik 7’ye bakıldı- ğında, katılımcılara anket tarzında bir çalışma sunulması ve kendi beyanların- dan oluşan bir geri bildirimde bulunmalarına karşın cevaplamalarda bir netlik içersinde olamadıkları görülmekte ve acil kararlar alabilmekte sıkıntı çektikleri

(24)

anlaşılmaktadır. Sağlık yöneticileri; kesinlikle evet %3,7, evet %17,3, kararsı- zım %10,4, hayır %58,9, kesinlikle hayır %9,7, kontrolsüz grubumuz;kesinlikle evet %3,1, evet %29, kararsızım %17, hayır %44,7, kesinlikle hayır %6,2 olarak bildirimde bulunmuşlardır. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları kesinlikle evet %3,6, evet %35,5, kararsızım %12,7, hayır %42,7, kesinlikle hayır

%5,5,özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet %7,3, evet %17,1, kararsı- zım %7,3, hayır %65,9, kesinlikle hayır %2,4.

Tablo 7. Etkili Pazarlık Ederek, Müzakerelerde Lehte Sonuç Alır mısınız?

evet 829 55,8 57,4 77,1

kararsızım 241 16,2 16,7 93,8

hayır 86 5,8 6,0 99,8

Total 1443 97,2 100,0

Total 1485 100,0

Tablo 1485 katılımcının tamamı üzerindeki sonuçları göstermektedir. Kurumsal başarı için bir yöneticinin etkili pazarlık ederek, müzakerelerde lehte sonuç alma- sına sağlık yöneticileri;kesinlikle evet %24,8, evet %58,9, kararsızım %13,3, ha- yır %3 ve hiç kimse kesinlikle hayırı seçmeden cevaplamış, kontrolsüz grubumuz ise;kesinlikle evet %11,3, evet %55, kararsızım %22,3, hayır %10,9, kesinlikle hayır %0,6 şeklinde cevaplamışlardır. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortala- maları kesinlikle evet %21,3, evet %42,6, kararsızım %27,8, hayır %8,3, kesinlikle hayır 0,özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet %42,5, evet %42,5, kararsızım %12,5, hayır %2,5, kesinlikle hayır 0.

Tablo 8. Var Olanla Olması Gerekeni Yalın Bir Gerçeklikle Dengeleyebilir misiniz?

evet 1026 69,1 71,4 88,3

kararsızım 133 9,0 9,3 97,6

hayır 32 2,2 2,2 99,8

Total 1436 96,7 100,0

Total 1485 100,0

(25)

Grafik 8. Var Olanla Olması Gereken

Varolanla olmasi gerekeni yalin bir gerceklikle dengeleyebilir misiniz ?

kesinlikle hayir hayir kararsizim evet

kesinlikle evet

Percent

80,0%

60,0%

40,0%

20,0%

0,0% 2,2% 0,2%

9,3%

71,4%

16,9%

Yukarda tüm katılımcıların durumu bulunmakta olup sağlık yöneticileri; kesinlikle evet %19,7, evet %73,5, kararsızım %5,2, hayır %1,3,%0,2 kesinlikle hayır, kon- trolsüz grubumuz;kesinlikle evet %12,1, evet %68, kararsızım %16, hayır %3,7 ve %0,2 kesinlikle hayır demişlerdir. Burada gözlemlenmesi amaçlanan gerçeklik sağlık yöneticilerinin mevcut durumlardaki hareket kabiliyetleri ölçümlendirilme- ye çalışılmıştır. Yöneticilerin bulundukları beyanlardan mevcut durum ve şartlar- la, olması gereken arasında denge kurabildikleri gözlemlenmektedir. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları kesinlikle evet %14,7, evet %73,4, kararsızım

%11,9, hayır 0, kesinlikle hayır 0,özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet

%26,2, evet %71,4, kararsızım %2,4, hayır 0, kesinlikle hayır 0.

Tablo 9. “Çalışkan, Becerikli, Samimi, Kararlı, Yenilikçi, İleriyi Düşünen, Başarı Odaklı, Mükemmeliyetçi Ve Sorumluluk Alabilen” Bu Özeliklerin Hepsi Sizi Tanımlıyor mu?

evet 778 52,4 54,1 81,7

kararsızım 189 12,7 13,2 94,9

hayır 68 4,6 4,7 99,6

Total 1437 96,8 100,0

Total 1485 100,0

Genel durumu tablo göstermekte olup sağlık yöneticileri bu soruya; kesinlikle evet %29,1, evet %55,8, kararsızım %11,2, hayır %3,5, %0,2 kesinlikle hayır, kontrolsüz grubumuz;kesinlikle evet %25,1, evet %51,1, kararsızım %16,3, hayır

%6,8 ve %0,7 kesinlikle hayır diyerek kendilerini çalışkan, becerikli, samimi,

(26)

kararlı, yenilikçi, ileriyi düşünen, başarı odaklı, mükemmeliyetçi ve sorumluluk alabilen kişiler olarak gördüklerini göstermişlerdir. Özel hastaneler için tüm ka- tılımcı ortalamaları kesinlikle evet %24,8, evet %55, kararsızım %19,3, hayır

%9, kesinlikle hayır 0,özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet %31,7, evet

%46,3, kararsızım %19,5, hayır %2,4, kesinlikle hayır 0.

Tablo 10. Siz Bu Kurumda Olmasaydınız, Aynı İşler Yapılır mıydı?

evet 894 60,2 61,7 75,2

kararsızım 256 17,2 17,7 92,8

hayır 74 5,0 5,1 97,9

kesinlikle hayır 30 2,0 2,1 100,0

Total 1450 97,6 100,0

Total 1485 100,0

Çalışma geneli “Siz bu kurumda olmasaydınız, aynı işler yapılır mıydı” Tab- lo 10 ve Grafik 13’de de görüldüğü üzere lider ve yönetici farkını bariz olarak ortaya koymaktadır. Sağlık yöneticileri bu soruya;kesinlikle evet %12,2, evet %61,7, kararsızım %19,1, hayır %5,4, %1,7 kesinlikle hayır, kontrolsüz grubumuz;kesinlikle evet %12,2, evet %61,7, kararsızım %19,1, hayır %5,4 ve

%1,7 kesinlikle hayır demişlerdir. Kontrolsüz grubumuzdan kesinlikle hayır ve hayır cevapları oranlarının yüksek olması beklenmemekle beraber yöneticilerin mevcut işlerin devamını sağlamayı kendilerine görev saydıkları, kendileri olmasa da işlerin aksamayacağı görüşünde oldukları görülmektedir. Oysa liderlerin özel- liklerine kısaca göz attığımızda liderler, sadece gelecekteki olayları tahmin et- mezler, aynı zamanda riskleri göze almaya istekli stratejik düşünürlerdir.(Doğan, 2001:88). Vizyonu olan lider, yerleşik değer yargılarına fazla önem vermez. Geç- mişi, ancak geleceği anlamak için inceler. Bir olaya yol açan unsurları, değişik ih- timallere göre analiz ederek çıkış yolları arar. (Akyalçın, 2002: 41). Lider; yeniyi ve değişimi memnuniyetle kabul eden radikal değişimin ajanı gibi davranmayı, orijinal iş fikirleri ve düşünme modelleri oluşturmayı; mevcut sistemi, kuralları ve statükoyu sorgulamayı, entellektüel uyarım yoluyla ilham vermeyi esas alan kişilerdir. Lider vizyonu ortaya koyar, kültürü tanımlar ve örgüt ya da grup için geçerli norm ve değerleri belirler. İnsanları yüreklendirir, ortak amaçlar doğrultu- sunda yönlendirir, onlara koçluk yapar. (Bloch ve Whiteley, 2005: 62). Liderliğin bir diğer malzemesi de meraktır; lider her şeyi merak eder, öğrenebileceği kadar çok şey öğrenmek ister, risk almaktan ve yeni şeyler denemekten çekinmez. Ye-

(27)

nilmekten korkmaz ve yaptıkları hatalardan bir şeyler öğrenebileceğini bildiği için onları sahiplenir (Bennis, 2003: 43).

Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları kesinlikle evet %18, evet %52,3, kararsızım %23,4, hayır %5,4, kesinlikle hayır %0,9, özel hastane sağlık yöneti- cileri kesinlikle evet %14,3, evet %45,2, kararsızım %28,6, hayır %9,5, kesinlikle hayır %2,4 olarak gerçekleşmiştir.

Tablo 11. Sizce Başarılı Bir Lider misiniz?

evet 735 49,5 54,4 71,8

kararsızım 285 19,2 21,1 92,9

hayır 92 6,2 6,8 99,7

Total 1351 91,0 100,0

Total 1485 100,0

Grafik 9. Başarılı Bir Lider misiniz?

Sizce basarili bir vizyoner lider misiniz ? kesinlikle

hayir hayir kararsizim evet

kesinlikle evet

Percent

60,0%

50,0%

40,0%

30,0%

20,0%

10,0%

0,0% 0,3%

6,8%

21,1%

54,4%

17,4%

Tüm katılımcılara ait durum yukarıda gösterildiği şekilde olup sağlık yöneticileri bu soruya; kesinlikle evet %19, evet %59,6, kararsızım %17,9 hayır %3,4, %0,1 kesinlikle hayır, kontrolsüz grubumuz;kesinlikle evet %14,7, evet %45,7, karar- sızım %26,4, hayır %12,5 ve %0,6 diyerek kendilerini başarılı bir lider olarak gördüklerini beyan etmişlerdir. Özel hastaneler için tüm katılımcı ortalamaları kesinlikle evet %15,1, evet %54,7, kararsızım %20,8, hayır %8,5, kesinlikle ha- yır %0,9, özel hastane sağlık yöneticileri kesinlikle evet %17,1, evet %73,2, ka- rarsızım %7,3, hayır %2,4, kesinlikle hayır 0.